RAM
New member
“Geri Gönderme Merkezi’ nedir diye sorarsan, mültecilerin düşünce çektiği bir cehennem derim. Cezaevi yani, bildiğiniz cezaevi…”
Güvenlik sebebiyle ismini değiştirdiğimiz Ömer, geri gönderme merkezinde özel güvenlik vazifelisi olarak çalışıyor. Ömer’in bu kelamları, yıllar ortasında biriktirdiği tanıklıklardan ileri geliyor. DW Türkçe, Türkiye’deki geri gönderme merkezlerinde (GGM) yaşanan makûs muamele argümanlarını araştırdı.
Türkiye’de hudut dışı edilmesine karar verilerek, idari nezaret sonucu bulunan yabancılar İçişleri Bakanlığı’na bağlı GGM’lerde tutuluyor. Resmi datalara bakılırsa, Eylül 2022 prestijiyle toplam 20 bin 540 kapasiteli 30 GGM bulunuyor. Kelam konusu merkezlerin inşaat ve bakımı, Avrupa Birliği (AB) tarafınca finanse ediliyor. Başlangıçta sığınmacılar için kabul merkezi olarak inşa edilen merkezler, 2015 yılında geri gönderme merkezlerine dönüştürüldü.
Geri gönderme merkezlerinde güvenlik, jandarma ve özel güvenlik vazifelileri tarafınca sağlanıyor. Altı yıldır GGM’lerde güvenlik vazifelisi olarak çalışan Ömer’e bakılırsa, sıkıntılar fiziki kapasitenin aşılmasıyla başlıyor.
“Sekiz kişilik odada 15 kişi”
“Normalde odalar en çok 8 kişi, sen oraya 15 kişi koyup kapıyı kilitlersen ne olacak? 750 kişilik yere bin 500 kişi koyarsan, ki çalıştığım bir merkezde 2 bin kişi kaldığını gördüm, sabun, şampuan, çarşaf natürel yetmez. Tabip isterler, 500 beşere bir tabip gelir. Mülteciler muhtaçlığı karşılanmayınca bize patlıyor.”
Güvenlik sebebiyle ismini değiştirdiğimiz, Ankara Akyurt GGM’de 36 gün tutulan Yasir de geri gönderme merkezlerindeki kaidelerin güç olduğunu anlatıyor. Odaların 10-12 kişilik olduğunu lakin genelde daha fazla kişinin kaldığını belirten Yasir, kapasite yetersizliği niçiniyle yerde yatanlar olduğunu söylüyor.
“Ben de bir hafta yerde yattım. Koşullar epey sıkıntı. Muamele güç. Dövmek de var hakaret de. Ben epey hakaret edildim fakat dövülmedim. ‘İhtiyacım var’ desen, ‘Biz mi seni buraya getirdik’ deniliyordu. Hudut dışı tehdidi daima var.”
“Güvenlik bakılırsavlilerinin dövdüğüne şahit oldum”
GGM’lerde azap ve berbat muamele yaşandığı argümanları vakit zaman basına yansıyor. Yasir de, Ankara Akyurt GGM’de kaldığı sırada bir şiddet olayına şahit olmuş.
“Bir Cezayirli sigara içti diye dövüldü. Kameranın görmediği odadaydık. Güvenlik bakılırsavlileri yere yatırıp üstüne çıktı. Diğerleri da gördü. ‘Şikayetçi olursan ben şahit olabilirim’ dedim lakin istemedi, ‘Allah’a kalsın’ dedi. Ben merkezden çıktığımda hâlâ oradaydı, ülkesine gitmeyi planlıyordu.”
Yasir, Cezayirli mültecinin dayak daha sonrası revire gdolayıldüğünü, pansuman yapıldığını, gorevlilerin ise şikayetçi olmaması için kendisinden özür dilediğini söylüyor. Duvarlarda şiddet hadiselerinin yaşanmaması ya da yaşanması durumunda tutanak tutulması gerektiği üzere ikazların yer aldığını ekleyerek, “Yazılar hayli hoş lakin davranış hayli berbat” diyor.
Avukat Ayşegül KarpuzFotoğraf: Privat
İzmir Barosu’ndan Ayşegül Karpuz da Muğla Ula Geri Gönderme Merkezi’nde 6 Kasım’da yaşandığı tez edilen bir şiddet olayını anlatıyor.
“Müvekkilimin aktardığına göre, bir küme mülteci, telefon talebi reddedilince ses çıkararak bu hukuka karşıt uygulamaya direnmiş. Bunun üzerine jandarmalar coplarla saldırmış. İnsanlık dışı muameleler, temel haklara ulaşamamakla başlıyor.”
Personel yetersizliği niçiniyle GGM’lerde tutulan bireylere haklarındaki hukuksal süreçler konusunda aktif bir bilgilendirme yapılmadığı avukatlar tarafınca çoğunlukla lisana getiriliyor. Birtakım müvekkillerinin “koşulları daha öngörülebilir olduğu” için cezaevlerinin daha yeterli olduğunu söyleyen avukatlar var.
Avukat Karpuz, müvekkilinin GGM’de darp edildiğini dediğini aktarıyor
Kayseri Barosu’ndan avukat Ozan Can Çimen, mültecilere hudut dışı sürecinin nasıl ilerleyeceği ve hakları konusunda bilgilendirme yapılmadığını, tercüman yetersizliğinin GGM’lerde yaygın bir sorun olduğunu söz ediyor. Özel güvenlik bakılırsavlisi Ömer de birden fazla meslektaşının lisan bilmediğini ve tercüman sayısının yetersiz olduğunu söylüyor.
“Havluda bile AB logosu var”
Son kullanma tarihi geçmiş yemeklerin verildiği, porsiyonların az ve yetersiz olduğu, mültecilerin uzun müddet havalandırmaya çıkarılmadığı, gazete ve kitap bulunmadığı, bakılırsavlilerin insani olmayan muamelelerde bulunduğu da DW Türkçe’nin görüştüğü mülteci ve avukatlar tarafınca çoğunlukla lisana getirilen beyanlar içinde.
Yasir’in ve DW Türkçe’nin konuştuğu mültecilerin anlatımına göre, Avrupa Birliği tarafınca finanse edilen merkezlerde yatak, havlu, battaniye üzere eşyalarda bile AB logosu var. Avrupa Birliği, 2016’dan evvel GGM’ler için Türkiye’ye yaklaşık 90 milyon euro dayanak sağlamış, Aralık 2021’de ise merkezlerin uygunlaştırılması için Türkiye’ye 30 milyon euro daha kaynak ayrıldığını açıklamıştı.
“Geri dönüşe mecbur kılınan merkezlere dönüştü”
Avukat Ayşegül Karpuz’a bakılırsa, geri gönderme merkezleri yabancıların “gönüllü geri dönüşe mecbur kılındığı” merkezlere dönüşmüş durumda. “Özgür kalmak istiyorsan geri dönersin, yoksa burada kapalı kalırsın’ merkezine dönüştü” diyor.
Avukat Ozan Can Çimen de müvekkillerinden, “Seni esasen gönderirler, “Davalar kabul olmuyor, burada altı ay kalacağına kendin git” üzere yönlendirmelerle ruhsal baskı yaratılarak istekli geri dönüş evraklarının imzalatıldığı, imzalamayanların şiddete maruz kaldığı tarafında duyumlar aldıklarını söylüyor.
Avukat Ozan Can ÇimenFotoğraf: Privat
Çimen ayrıyeten, bir resmi toplantı sırasında birtakım GGM yetkililerinin kelamlı ya da fizikî olarak çizgiyi aşabildiğinin fakat bunun kurum ortasında halledilmeye çalışıldığının itiraf edildiğini de aktardı. Fakat kelam konusu aksiyonların ispatı güç olduğu için avukatların harekete geçmesi her vakit mümkün olmuyor.
GGM ziyaretleri, Göç Yönetimi’nin müsaadesine tabi. Lakin DW Türkçe’nin görüştüğü avukatlar, barolara müsaade verilmediğini belirterek, hak ihlallerinin boyutu hakkında bilgi edinemediklerini söylemiş oldu. Fakat az de olsa geri gönderme merkezlerinde yaşanan olaylar içinde yargıya yansıyanlar var.
AYM “Eziyet” dedi, mahallî mahkeme beraat ettirdi
Kazakistanlı Yeldos K., mahkemeye başvuran mültecilerden biri. K., Aşkale GGM’de “ellerinden ve ayaklarından zincirlenerek 10 günden çok mühlet fazlaca soğuk tek kişilik hücrede tutulduğu” argümanıyla hata duyurusunda bulundu. Lakin tabiri alınırken şikayetçi olmadığını söylemiş oldu. Argümana bakılırsa, GGM’de birlikte kaldığı kişinin kaçmasına yardım ettiği nedeni öne sürülerek el ve ayakları kelepçeli şekilde hayli soğuk ve küçük bir hücreye hapsedilmişti. Mahkeme tutanaklarında, Aşkale GGM Müdür Vekili Adil Altın’ın Kazak mülteciye “Kötü muameleye maruz kalmadım’ diyeceksin, yoksa seni Kazakistan Konsolosluğu’na vereceğim” dediği, konsolosluk yetkililerinin kendisini ikna etmeye çalıştığı ve bu niçinle savcıya palavra tabir vermek zorunda kaldığı yansıdı. Yeldos K.’nın şikayetine takipsizlik verildi. Avukatı, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, tesirli bir ceza soruşturması yürütülmemesi niçiniyle eziyet yasağının ihlal edildiği kararına vardı.
Kararda, “GGM’lerde kamu bakılırsavlilerinin yetkilerini temel hak ve özgürlüklere hürmet çerçevesinde kullanılması gerekmektedir. Başvurucunun 10 gün boyunca ceza infaz kurumlarındaki müşahade odası şeklinde dizayn edilmiş olan ilgi odasında tutulduğu, bu odada kaldığı sürece GGM’de kalan diğer kişilerle, ailesiyle ve yasal temsilcisiyle iletişim kuramadığı, odada radyo, televizyon, telefon üzere iletişim araçları bulunmadığı, yemeklerini ilgi odasında yiyen başvurucunun açık havaya çıkartıldığına dair bir kanıt de olmadığı anlaşılmaktadır. İlgi odası olarak isimlendirilen odada 10 gün boyunca tutulma şeklinde gerçekleşen müdahalenin niteliği ve mühleti prestijiyle eziyet olarak nitelendirilebileceği kanaatine varılmıştır” tabirleri yer aldı. AYM sonucunın akabinde açılan davada tanıklık yapan GGM vazifelileri, “ilgi odası” diye tabir edilen hücrelerde kalan şahıslara kendilerine ziyan vermelerini engellemek gayesiyle kelepçe takıldığını söylemiş oldu. Erzurum 4. Ağır Ceza Mahkemesi de kelepçelemekteki emelin “eziyet etmek olmadığına” hükmetti ve Aşkale GGM Müdür Vekili Adil Altın beraat etti.
İntihar olayı: “Ortada kabahat ve hatalı yok”
GGM’lerde şiddet olaylarının yanı sıra kuşkulu mevt ya da intihar olaylarının da yaşandığı tez ediliyor. 22 yaşındaki G.H., GGM’de intihar ederek ömrünü kaybetmiş bir İranlı. Teze bakılırsa, Nisan 2017’de hudut dışı edilmek üzere Silivri GGM’ye gdolayılen G.H., öbür mülteciler akşam yemeği için odadan ayrıldığında kendini asarak intihar etti. Savcılık, “Maktulün vefatına niçiniyet veren asının bütünüyle kendi kusurundan kaynaklandığı, olayın meydana gelmesinde diğer bir kimsenin kast yahut kusurunun bulunmadığı, ortada cürüm ve hatalı olmadığı” nedeni öne sürülerek kovuşturmaya yer olmadığına hükmetti.
Olayla ilgili mülkiye müfettişi bakılırsavlendiren İçişleri Bakanlığı da süreçlerde mevzuata karşıtlık yahut kabahat ögesi bulunmadığına, disiplin soruşturmasına gerek olmadığına karar verdi. Öte yandan, G.H.’nin intiharında yönetimin hizmet kusuru bulunduğu teziyle İstanbul 12. Yönetim Mahkemesi’nde dava açıldı fakat dava asıldan reddedildi.
İtirazın da reddedilmesi üzerine avukat Ali Abbas Piltan, AYM’ye başvurdu. Müracaatında, hekim muayenesinde tercüman bulunmadığını, avukat talebi olup olmadığının sorulmadığını, idari nezaret ve hudut dışı ile ilgili olarak tüzel istikametten bilgilendirilmediğini, yani yönetim makamlarının hayat hakkı bağlamında müdafaa yükümlülüğünü yerine getirmediğini savundu. AYM, geçtiğimiz Ekim ayında ömür hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. DW Türkçe’ye konuşan avukat Piltan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuracaklarını söylemiş oldu.
Göç Yönetimi argümanları reddediyor
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) Afganların Türkiye’den geri itilmesi ve hudut dışı edilmesi ile ilgili hazırladığı raporda, GGM’lerin durumuna da değinildi. Raporda, mültecilerin anlatımlarına dayanarak Kırklareli Geri Gönderme Merkezi’nde yüzlerce kişinin yeraltında bir bodrum katında tutulduğu, Tuzla Geri Gönderme Merkezi’nde Afgan bir gazetecinin darp edildiği, Van Geri Gönderme Merkezi’nde Türkçe anlamayan bir yabancının sopalarla dövüldüğü sav edildi.
Göç Yönetimi, bu haberin hazırlandığı müddet boyunca habere bahis olan makus muamele savlarına ait sorularımıza karşılık vermedi. Lakin İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Müdürü Dr. Savaş Ünlü, HRW’ya gönderdiği mektupta, “GGM’lerde makûs muamele ve darp üzere konuların olup olmadığı TBMM İnsan Hakları İnceleme Kurulu, Bakanlığımız, Başkanlığımız, Valiliğin ilgili üniteleri ve İnsan Hakları Konseyleri, TİHEK ile milletlerarası kuruluşlar tarafınca daima olarak incelenmektedir” dedi.
Güvenlik sebebiyle ismini değiştirdiğimiz Ömer, geri gönderme merkezinde özel güvenlik vazifelisi olarak çalışıyor. Ömer’in bu kelamları, yıllar ortasında biriktirdiği tanıklıklardan ileri geliyor. DW Türkçe, Türkiye’deki geri gönderme merkezlerinde (GGM) yaşanan makûs muamele argümanlarını araştırdı.
Türkiye’de hudut dışı edilmesine karar verilerek, idari nezaret sonucu bulunan yabancılar İçişleri Bakanlığı’na bağlı GGM’lerde tutuluyor. Resmi datalara bakılırsa, Eylül 2022 prestijiyle toplam 20 bin 540 kapasiteli 30 GGM bulunuyor. Kelam konusu merkezlerin inşaat ve bakımı, Avrupa Birliği (AB) tarafınca finanse ediliyor. Başlangıçta sığınmacılar için kabul merkezi olarak inşa edilen merkezler, 2015 yılında geri gönderme merkezlerine dönüştürüldü.
Geri gönderme merkezlerinde güvenlik, jandarma ve özel güvenlik vazifelileri tarafınca sağlanıyor. Altı yıldır GGM’lerde güvenlik vazifelisi olarak çalışan Ömer’e bakılırsa, sıkıntılar fiziki kapasitenin aşılmasıyla başlıyor.
“Sekiz kişilik odada 15 kişi”
“Normalde odalar en çok 8 kişi, sen oraya 15 kişi koyup kapıyı kilitlersen ne olacak? 750 kişilik yere bin 500 kişi koyarsan, ki çalıştığım bir merkezde 2 bin kişi kaldığını gördüm, sabun, şampuan, çarşaf natürel yetmez. Tabip isterler, 500 beşere bir tabip gelir. Mülteciler muhtaçlığı karşılanmayınca bize patlıyor.”
Güvenlik sebebiyle ismini değiştirdiğimiz, Ankara Akyurt GGM’de 36 gün tutulan Yasir de geri gönderme merkezlerindeki kaidelerin güç olduğunu anlatıyor. Odaların 10-12 kişilik olduğunu lakin genelde daha fazla kişinin kaldığını belirten Yasir, kapasite yetersizliği niçiniyle yerde yatanlar olduğunu söylüyor.
“Ben de bir hafta yerde yattım. Koşullar epey sıkıntı. Muamele güç. Dövmek de var hakaret de. Ben epey hakaret edildim fakat dövülmedim. ‘İhtiyacım var’ desen, ‘Biz mi seni buraya getirdik’ deniliyordu. Hudut dışı tehdidi daima var.”
“Güvenlik bakılırsavlilerinin dövdüğüne şahit oldum”
GGM’lerde azap ve berbat muamele yaşandığı argümanları vakit zaman basına yansıyor. Yasir de, Ankara Akyurt GGM’de kaldığı sırada bir şiddet olayına şahit olmuş.
“Bir Cezayirli sigara içti diye dövüldü. Kameranın görmediği odadaydık. Güvenlik bakılırsavlileri yere yatırıp üstüne çıktı. Diğerleri da gördü. ‘Şikayetçi olursan ben şahit olabilirim’ dedim lakin istemedi, ‘Allah’a kalsın’ dedi. Ben merkezden çıktığımda hâlâ oradaydı, ülkesine gitmeyi planlıyordu.”
Yasir, Cezayirli mültecinin dayak daha sonrası revire gdolayıldüğünü, pansuman yapıldığını, gorevlilerin ise şikayetçi olmaması için kendisinden özür dilediğini söylüyor. Duvarlarda şiddet hadiselerinin yaşanmaması ya da yaşanması durumunda tutanak tutulması gerektiği üzere ikazların yer aldığını ekleyerek, “Yazılar hayli hoş lakin davranış hayli berbat” diyor.
Avukat Ayşegül KarpuzFotoğraf: Privat
İzmir Barosu’ndan Ayşegül Karpuz da Muğla Ula Geri Gönderme Merkezi’nde 6 Kasım’da yaşandığı tez edilen bir şiddet olayını anlatıyor.
“Müvekkilimin aktardığına göre, bir küme mülteci, telefon talebi reddedilince ses çıkararak bu hukuka karşıt uygulamaya direnmiş. Bunun üzerine jandarmalar coplarla saldırmış. İnsanlık dışı muameleler, temel haklara ulaşamamakla başlıyor.”
Personel yetersizliği niçiniyle GGM’lerde tutulan bireylere haklarındaki hukuksal süreçler konusunda aktif bir bilgilendirme yapılmadığı avukatlar tarafınca çoğunlukla lisana getiriliyor. Birtakım müvekkillerinin “koşulları daha öngörülebilir olduğu” için cezaevlerinin daha yeterli olduğunu söyleyen avukatlar var.
Avukat Karpuz, müvekkilinin GGM’de darp edildiğini dediğini aktarıyor
Kayseri Barosu’ndan avukat Ozan Can Çimen, mültecilere hudut dışı sürecinin nasıl ilerleyeceği ve hakları konusunda bilgilendirme yapılmadığını, tercüman yetersizliğinin GGM’lerde yaygın bir sorun olduğunu söz ediyor. Özel güvenlik bakılırsavlisi Ömer de birden fazla meslektaşının lisan bilmediğini ve tercüman sayısının yetersiz olduğunu söylüyor.
“Havluda bile AB logosu var”
Son kullanma tarihi geçmiş yemeklerin verildiği, porsiyonların az ve yetersiz olduğu, mültecilerin uzun müddet havalandırmaya çıkarılmadığı, gazete ve kitap bulunmadığı, bakılırsavlilerin insani olmayan muamelelerde bulunduğu da DW Türkçe’nin görüştüğü mülteci ve avukatlar tarafınca çoğunlukla lisana getirilen beyanlar içinde.
Yasir’in ve DW Türkçe’nin konuştuğu mültecilerin anlatımına göre, Avrupa Birliği tarafınca finanse edilen merkezlerde yatak, havlu, battaniye üzere eşyalarda bile AB logosu var. Avrupa Birliği, 2016’dan evvel GGM’ler için Türkiye’ye yaklaşık 90 milyon euro dayanak sağlamış, Aralık 2021’de ise merkezlerin uygunlaştırılması için Türkiye’ye 30 milyon euro daha kaynak ayrıldığını açıklamıştı.
“Geri dönüşe mecbur kılınan merkezlere dönüştü”
Avukat Ayşegül Karpuz’a bakılırsa, geri gönderme merkezleri yabancıların “gönüllü geri dönüşe mecbur kılındığı” merkezlere dönüşmüş durumda. “Özgür kalmak istiyorsan geri dönersin, yoksa burada kapalı kalırsın’ merkezine dönüştü” diyor.
Avukat Ozan Can Çimen de müvekkillerinden, “Seni esasen gönderirler, “Davalar kabul olmuyor, burada altı ay kalacağına kendin git” üzere yönlendirmelerle ruhsal baskı yaratılarak istekli geri dönüş evraklarının imzalatıldığı, imzalamayanların şiddete maruz kaldığı tarafında duyumlar aldıklarını söylüyor.
Avukat Ozan Can ÇimenFotoğraf: Privat
Çimen ayrıyeten, bir resmi toplantı sırasında birtakım GGM yetkililerinin kelamlı ya da fizikî olarak çizgiyi aşabildiğinin fakat bunun kurum ortasında halledilmeye çalışıldığının itiraf edildiğini de aktardı. Fakat kelam konusu aksiyonların ispatı güç olduğu için avukatların harekete geçmesi her vakit mümkün olmuyor.
GGM ziyaretleri, Göç Yönetimi’nin müsaadesine tabi. Lakin DW Türkçe’nin görüştüğü avukatlar, barolara müsaade verilmediğini belirterek, hak ihlallerinin boyutu hakkında bilgi edinemediklerini söylemiş oldu. Fakat az de olsa geri gönderme merkezlerinde yaşanan olaylar içinde yargıya yansıyanlar var.
AYM “Eziyet” dedi, mahallî mahkeme beraat ettirdi
Kazakistanlı Yeldos K., mahkemeye başvuran mültecilerden biri. K., Aşkale GGM’de “ellerinden ve ayaklarından zincirlenerek 10 günden çok mühlet fazlaca soğuk tek kişilik hücrede tutulduğu” argümanıyla hata duyurusunda bulundu. Lakin tabiri alınırken şikayetçi olmadığını söylemiş oldu. Argümana bakılırsa, GGM’de birlikte kaldığı kişinin kaçmasına yardım ettiği nedeni öne sürülerek el ve ayakları kelepçeli şekilde hayli soğuk ve küçük bir hücreye hapsedilmişti. Mahkeme tutanaklarında, Aşkale GGM Müdür Vekili Adil Altın’ın Kazak mülteciye “Kötü muameleye maruz kalmadım’ diyeceksin, yoksa seni Kazakistan Konsolosluğu’na vereceğim” dediği, konsolosluk yetkililerinin kendisini ikna etmeye çalıştığı ve bu niçinle savcıya palavra tabir vermek zorunda kaldığı yansıdı. Yeldos K.’nın şikayetine takipsizlik verildi. Avukatı, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, tesirli bir ceza soruşturması yürütülmemesi niçiniyle eziyet yasağının ihlal edildiği kararına vardı.
Kararda, “GGM’lerde kamu bakılırsavlilerinin yetkilerini temel hak ve özgürlüklere hürmet çerçevesinde kullanılması gerekmektedir. Başvurucunun 10 gün boyunca ceza infaz kurumlarındaki müşahade odası şeklinde dizayn edilmiş olan ilgi odasında tutulduğu, bu odada kaldığı sürece GGM’de kalan diğer kişilerle, ailesiyle ve yasal temsilcisiyle iletişim kuramadığı, odada radyo, televizyon, telefon üzere iletişim araçları bulunmadığı, yemeklerini ilgi odasında yiyen başvurucunun açık havaya çıkartıldığına dair bir kanıt de olmadığı anlaşılmaktadır. İlgi odası olarak isimlendirilen odada 10 gün boyunca tutulma şeklinde gerçekleşen müdahalenin niteliği ve mühleti prestijiyle eziyet olarak nitelendirilebileceği kanaatine varılmıştır” tabirleri yer aldı. AYM sonucunın akabinde açılan davada tanıklık yapan GGM vazifelileri, “ilgi odası” diye tabir edilen hücrelerde kalan şahıslara kendilerine ziyan vermelerini engellemek gayesiyle kelepçe takıldığını söylemiş oldu. Erzurum 4. Ağır Ceza Mahkemesi de kelepçelemekteki emelin “eziyet etmek olmadığına” hükmetti ve Aşkale GGM Müdür Vekili Adil Altın beraat etti.
İntihar olayı: “Ortada kabahat ve hatalı yok”
GGM’lerde şiddet olaylarının yanı sıra kuşkulu mevt ya da intihar olaylarının da yaşandığı tez ediliyor. 22 yaşındaki G.H., GGM’de intihar ederek ömrünü kaybetmiş bir İranlı. Teze bakılırsa, Nisan 2017’de hudut dışı edilmek üzere Silivri GGM’ye gdolayılen G.H., öbür mülteciler akşam yemeği için odadan ayrıldığında kendini asarak intihar etti. Savcılık, “Maktulün vefatına niçiniyet veren asının bütünüyle kendi kusurundan kaynaklandığı, olayın meydana gelmesinde diğer bir kimsenin kast yahut kusurunun bulunmadığı, ortada cürüm ve hatalı olmadığı” nedeni öne sürülerek kovuşturmaya yer olmadığına hükmetti.
Olayla ilgili mülkiye müfettişi bakılırsavlendiren İçişleri Bakanlığı da süreçlerde mevzuata karşıtlık yahut kabahat ögesi bulunmadığına, disiplin soruşturmasına gerek olmadığına karar verdi. Öte yandan, G.H.’nin intiharında yönetimin hizmet kusuru bulunduğu teziyle İstanbul 12. Yönetim Mahkemesi’nde dava açıldı fakat dava asıldan reddedildi.
İtirazın da reddedilmesi üzerine avukat Ali Abbas Piltan, AYM’ye başvurdu. Müracaatında, hekim muayenesinde tercüman bulunmadığını, avukat talebi olup olmadığının sorulmadığını, idari nezaret ve hudut dışı ile ilgili olarak tüzel istikametten bilgilendirilmediğini, yani yönetim makamlarının hayat hakkı bağlamında müdafaa yükümlülüğünü yerine getirmediğini savundu. AYM, geçtiğimiz Ekim ayında ömür hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. DW Türkçe’ye konuşan avukat Piltan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuracaklarını söylemiş oldu.
Göç Yönetimi argümanları reddediyor
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) Afganların Türkiye’den geri itilmesi ve hudut dışı edilmesi ile ilgili hazırladığı raporda, GGM’lerin durumuna da değinildi. Raporda, mültecilerin anlatımlarına dayanarak Kırklareli Geri Gönderme Merkezi’nde yüzlerce kişinin yeraltında bir bodrum katında tutulduğu, Tuzla Geri Gönderme Merkezi’nde Afgan bir gazetecinin darp edildiği, Van Geri Gönderme Merkezi’nde Türkçe anlamayan bir yabancının sopalarla dövüldüğü sav edildi.
Göç Yönetimi, bu haberin hazırlandığı müddet boyunca habere bahis olan makus muamele savlarına ait sorularımıza karşılık vermedi. Lakin İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Müdürü Dr. Savaş Ünlü, HRW’ya gönderdiği mektupta, “GGM’lerde makûs muamele ve darp üzere konuların olup olmadığı TBMM İnsan Hakları İnceleme Kurulu, Bakanlığımız, Başkanlığımız, Valiliğin ilgili üniteleri ve İnsan Hakları Konseyleri, TİHEK ile milletlerarası kuruluşlar tarafınca daima olarak incelenmektedir” dedi.