RAM
New member
Toplumsal güvenlik sistemine nazaran emeklilik için üç kaide aranıyor. Yaş, sigortalılık yılı ve prim gün sayısı. Bunlardan biri eksik olunca emekli olunamıyor. EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999’dan evvel sigorta başlangıcı olanların yaş problemini ortadan kaldırıyor. Buna nazaran; erkek 25, bayan ise 20 yıllık sigortalılık mühletini doldurduktan daha sonra 5000 gün primi de tamamladıysa çabucak emekli olacak. Bu kapsamda 1.5 milyon kişi var. Geri kalanlar da bu koşulları tamamladığı tarihte maaş alabilecek.
HERKES İÇİN ALTERNATİF VAR
Aralıkta Meclis’e gelecek düzenleme milyonları heyecanlandırırken prim gün eksiği olanlar yahut sigortalılık mühleti dolmayanlar farklı devalar aramaya başladı. Hatta 8 Eylül 1999’dan evvel çalıştığı biçimde sigortası yapılmayanlar yahut bu tarihten daha sonra başlatılanlar var. Bu kapsamda sigortalının imdadına ‘borçlanma’, ‘hizmet tespit davası’ üzere seçenekler yetişiyor. Öncelikle hem bayan hem erkek sigortalıların doğum, askerlik, staj ve yurtdışı borçlanması yoluyla esik günlerini tamamlama imkanları bulunuyor.
SİGORTA GİRİŞİ BİLDİRİLMEDİYSE…
Biroldukca kesimde kayıtdışılık maalesef önlenemiyor. Bir diğer deyişle çalışanlar vaktinde yahut hiç SGK’ya bildirilmiyor. Sigortasız çalıştırılan emekçi için prim ödenmiyor. Sigortasız olduğundan ya da sigortası geç yapıldığı için yahut eksik yatırıldığından dolayı kişinin primi yetersiz kalabiliyor. Bu durumdaki personeller, sigortasız çalıştıkları müddetlerini, işten ayrıldıktan daha sonra 5 yıl ortasında evvel arabulucuya gidip sonuç alamazsa açacakları ‘hizmet tespit davası’ ile tespit ettirebilir. Bu yolla kayıp günlerin geri kazanılabilmesi için şahit ve evrakınızın olması kıymetli.
SGK BİLDİRİMİ OLANDA MÜHLET YOK
8 Eylül 1999’dan evvel başladığınız bir işte son 5 yıl ortasında işten ayrıldıysanız ve sigorta girişiniz de 8 Eylül 1999’dan evvelki periyoda rastlıyorsa yapacağınız müracaat emeklilik yaşınızı öne çekeceği üzere EYT düzenlemesinden yararlanma imkanınız oluşacaktır. Birebir işyerinde çalışıyor olsanız da işten ayrılmadan hizmet tespit davası açma hakkınız var. Şayet, 1999’dan evvel patron sigorta bildirgesi, sigortalı hesap fişi üzere dokümanları SGK’ya bildirmiş lakin prim hizmet evrakı göndermemişse bu durumda 5 yıllık zamanaşımı müddeti işlemez. Bu kapsamdaki bireyler istedikleri vakit yargı yoluyla sigorta başlangıcını geri çektirebilir.
ASKERLİK BORÇLANMASINDAKİ KRİTİK DETAY
Askerlik borçlanması olağanda sigorta başlangıç tarihini öne çekmez, yalnızca prim gün sayısını artırır. Lakin, askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan evvel yapmış şahıslar askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihleri borçlanma yaptıkları gün kadar geri çekilir. Bir diğer deyişle 8 Eylül 1999’dan daha sonra sigortalı olup EYT kapsamına girmeyen bir kişi askerlik borçlanması yaparsa EYT hakkından yararlanabilir. Burada askerlik mühleti ve 8 Eylül 1999’dan ne kadar daha sonra sigortalı olunduğu belirleyici oluyor. Borçlanmanın günlük fiyatı 69 lira. 18 ay (540 gün) askerlik borçlanması yapanlar 31 Aralık 2022’ye kadar 37 bin 272 lira ödeyerek tüm bu müddetleri primine ekletebilir.
BAĞKUR’LUYA İHYA ŞANSI
7326 sayılı yapılandırma kanunu kapsamında Bağkur borçlarını 1 Kasım 2021’e kadar ödeyemeyen yahut yapılandırmayanların 30 Nisan 2021’dilk evvelki prim borcu bulunan hizmetleri dondurulmuş ve silinmişti. Faaliyetlerine devam edenlerin ise sigortalılıkları 1 Kasım 2021 prestijiyle bir daha başlatılmıştı. EYT’den yararlanmak isteyen ve prim gereksinimi olanlar bu mühletleri canlandırabilir yani ‘ihya’sını gerçekleştirebilir.
ANNELERE 2160 GÜN PRİM HAKKI VAR
Anneler doğum daha sonrası fiyatsız müsaade kullanır ve 2 yıl çalışmaya orta verirse bu müddetleri borçlanabiliyor. Borçlanma hakkı 3 çocuğa kadar tanınıyor. Anneler bu yolla 6 yıla kadar doğum borçlanması yaparak toplamda 2160 gün prim kazanabiliyor. Doğum borçlanması olağanda sigortalı işe girdikten daha sonra yapılan doğumları kapsıyor. Lakin staj periyodunda staj sigortası yatmış bayanlar da doğum borçlanması yapabiliyor. Staj sigortası yardımıyla bu türlü borçlanma yapan bayanlar, sigorta başlangıç tarihleri, borçlanma mühleti kadar geriye gittiği için EYT kapsamına girip daha erken emekli olabilecek. Staj sigortası olmayan sigortalı bayanlar ise eksik günlerini borçlanmayla kapatabilecek. Öte yandan tüm staj ve çıraklık sigortası olanlar, emeklilik için sigorta başlangıcının bu sigorta tarihlerine çekilmesini yani stajın sigorta başlangıcı kabul edilmesini istiyor.
AŞİKÂR TARİHTEKİ YIPRANMA SÜRELERİ
Yıpranma hissesi, çalışma koşulları ağır olan bireylerin daha erken emekli olmalarının yolunu açan bir haktır. Demir çelik fabrikası çalışanlarından askeri bakılırsavlerde yer alan işçiye kadar yaklaşık 45 iş kolunu kapsıyor. Her meslek kısmı yıpranma hissesi alamaz. Olağan kaideler altında çalışan bireylerin emeklilik mühletleri yaklaşık 360 gün olarak hesaplanır. Yıpranma müddetine sahip olan bireylerde bu vakit dilimi 420-540 gün olarak düzenlenebilmektedir. Yıpranmaya tabi çalışmalarda 23 Mayıs 2002 tarihine kadar olan çalışmaların dörtte biri kadar işe giriş tarihi geri çekiliyor. Bu kapsamda yıpranmaya tabi çalışması olup işe girişi geri çekilebilecek olan şahıslar EYT kapsamına girebilirler.
EK PRİM KAZANILABİLEN ÖTEKİ SÜRELER
4C’li olarak nazaranv yapan işçi mevzuatına göre aylıksız müsaade müddetleri.
Sigortalı olmaksızın doktora tahsili yahut tıpta uzmanlık için yurtarasında yahut yurtharicinde geçirilen olağan doktora yahut uzmanlık tahsil mühletleri.
Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların staj mühletleri.
Sigortalıyken rastgele bir kabahatten tutuklanan yahut gözaltına alınanlardan bu kabahatten dolayı beraat edenlerin tutuklulukta yahut gözaltında geçen mühletleri.
Grev ve lokavtta geçen müddetler.
Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen mühletleri.
Seçim kanunları yeterince nazaranvlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ayın başına kadar açıkta geçirdikleri müddetler.
4857 sayılı kanuna göre kısmi müddetli iş mukavelesi ile çalışan sigortalıların, kısmi müddetli çalıştıkları aylara ilişkin eksik mühletleri.
HERKES İÇİN ALTERNATİF VAR
Aralıkta Meclis’e gelecek düzenleme milyonları heyecanlandırırken prim gün eksiği olanlar yahut sigortalılık mühleti dolmayanlar farklı devalar aramaya başladı. Hatta 8 Eylül 1999’dan evvel çalıştığı biçimde sigortası yapılmayanlar yahut bu tarihten daha sonra başlatılanlar var. Bu kapsamda sigortalının imdadına ‘borçlanma’, ‘hizmet tespit davası’ üzere seçenekler yetişiyor. Öncelikle hem bayan hem erkek sigortalıların doğum, askerlik, staj ve yurtdışı borçlanması yoluyla esik günlerini tamamlama imkanları bulunuyor.
SİGORTA GİRİŞİ BİLDİRİLMEDİYSE…
Biroldukca kesimde kayıtdışılık maalesef önlenemiyor. Bir diğer deyişle çalışanlar vaktinde yahut hiç SGK’ya bildirilmiyor. Sigortasız çalıştırılan emekçi için prim ödenmiyor. Sigortasız olduğundan ya da sigortası geç yapıldığı için yahut eksik yatırıldığından dolayı kişinin primi yetersiz kalabiliyor. Bu durumdaki personeller, sigortasız çalıştıkları müddetlerini, işten ayrıldıktan daha sonra 5 yıl ortasında evvel arabulucuya gidip sonuç alamazsa açacakları ‘hizmet tespit davası’ ile tespit ettirebilir. Bu yolla kayıp günlerin geri kazanılabilmesi için şahit ve evrakınızın olması kıymetli.
SGK BİLDİRİMİ OLANDA MÜHLET YOK
8 Eylül 1999’dan evvel başladığınız bir işte son 5 yıl ortasında işten ayrıldıysanız ve sigorta girişiniz de 8 Eylül 1999’dan evvelki periyoda rastlıyorsa yapacağınız müracaat emeklilik yaşınızı öne çekeceği üzere EYT düzenlemesinden yararlanma imkanınız oluşacaktır. Birebir işyerinde çalışıyor olsanız da işten ayrılmadan hizmet tespit davası açma hakkınız var. Şayet, 1999’dan evvel patron sigorta bildirgesi, sigortalı hesap fişi üzere dokümanları SGK’ya bildirmiş lakin prim hizmet evrakı göndermemişse bu durumda 5 yıllık zamanaşımı müddeti işlemez. Bu kapsamdaki bireyler istedikleri vakit yargı yoluyla sigorta başlangıcını geri çektirebilir.
ASKERLİK BORÇLANMASINDAKİ KRİTİK DETAY
Askerlik borçlanması olağanda sigorta başlangıç tarihini öne çekmez, yalnızca prim gün sayısını artırır. Lakin, askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan evvel yapmış şahıslar askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihleri borçlanma yaptıkları gün kadar geri çekilir. Bir diğer deyişle 8 Eylül 1999’dan daha sonra sigortalı olup EYT kapsamına girmeyen bir kişi askerlik borçlanması yaparsa EYT hakkından yararlanabilir. Burada askerlik mühleti ve 8 Eylül 1999’dan ne kadar daha sonra sigortalı olunduğu belirleyici oluyor. Borçlanmanın günlük fiyatı 69 lira. 18 ay (540 gün) askerlik borçlanması yapanlar 31 Aralık 2022’ye kadar 37 bin 272 lira ödeyerek tüm bu müddetleri primine ekletebilir.
BAĞKUR’LUYA İHYA ŞANSI
7326 sayılı yapılandırma kanunu kapsamında Bağkur borçlarını 1 Kasım 2021’e kadar ödeyemeyen yahut yapılandırmayanların 30 Nisan 2021’dilk evvelki prim borcu bulunan hizmetleri dondurulmuş ve silinmişti. Faaliyetlerine devam edenlerin ise sigortalılıkları 1 Kasım 2021 prestijiyle bir daha başlatılmıştı. EYT’den yararlanmak isteyen ve prim gereksinimi olanlar bu mühletleri canlandırabilir yani ‘ihya’sını gerçekleştirebilir.
ANNELERE 2160 GÜN PRİM HAKKI VAR
Anneler doğum daha sonrası fiyatsız müsaade kullanır ve 2 yıl çalışmaya orta verirse bu müddetleri borçlanabiliyor. Borçlanma hakkı 3 çocuğa kadar tanınıyor. Anneler bu yolla 6 yıla kadar doğum borçlanması yaparak toplamda 2160 gün prim kazanabiliyor. Doğum borçlanması olağanda sigortalı işe girdikten daha sonra yapılan doğumları kapsıyor. Lakin staj periyodunda staj sigortası yatmış bayanlar da doğum borçlanması yapabiliyor. Staj sigortası yardımıyla bu türlü borçlanma yapan bayanlar, sigorta başlangıç tarihleri, borçlanma mühleti kadar geriye gittiği için EYT kapsamına girip daha erken emekli olabilecek. Staj sigortası olmayan sigortalı bayanlar ise eksik günlerini borçlanmayla kapatabilecek. Öte yandan tüm staj ve çıraklık sigortası olanlar, emeklilik için sigorta başlangıcının bu sigorta tarihlerine çekilmesini yani stajın sigorta başlangıcı kabul edilmesini istiyor.
AŞİKÂR TARİHTEKİ YIPRANMA SÜRELERİ
Yıpranma hissesi, çalışma koşulları ağır olan bireylerin daha erken emekli olmalarının yolunu açan bir haktır. Demir çelik fabrikası çalışanlarından askeri bakılırsavlerde yer alan işçiye kadar yaklaşık 45 iş kolunu kapsıyor. Her meslek kısmı yıpranma hissesi alamaz. Olağan kaideler altında çalışan bireylerin emeklilik mühletleri yaklaşık 360 gün olarak hesaplanır. Yıpranma müddetine sahip olan bireylerde bu vakit dilimi 420-540 gün olarak düzenlenebilmektedir. Yıpranmaya tabi çalışmalarda 23 Mayıs 2002 tarihine kadar olan çalışmaların dörtte biri kadar işe giriş tarihi geri çekiliyor. Bu kapsamda yıpranmaya tabi çalışması olup işe girişi geri çekilebilecek olan şahıslar EYT kapsamına girebilirler.
EK PRİM KAZANILABİLEN ÖTEKİ SÜRELER
4C’li olarak nazaranv yapan işçi mevzuatına göre aylıksız müsaade müddetleri.
Sigortalı olmaksızın doktora tahsili yahut tıpta uzmanlık için yurtarasında yahut yurtharicinde geçirilen olağan doktora yahut uzmanlık tahsil mühletleri.
Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların staj mühletleri.
Sigortalıyken rastgele bir kabahatten tutuklanan yahut gözaltına alınanlardan bu kabahatten dolayı beraat edenlerin tutuklulukta yahut gözaltında geçen mühletleri.
Grev ve lokavtta geçen müddetler.
Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen mühletleri.
Seçim kanunları yeterince nazaranvlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ayın başına kadar açıkta geçirdikleri müddetler.
4857 sayılı kanuna göre kısmi müddetli iş mukavelesi ile çalışan sigortalıların, kısmi müddetli çalıştıkları aylara ilişkin eksik mühletleri.