RAM
New member
Anayasa Mahkemesi’ndeki kritik başkanlık seçimlerini 15 üyenin 8 oyunu alan Zühtü Arslan’ın kazandı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın işaret ettiği belirtilen İrfan Fidan ise kaybetti. Sürpriz olarak nitelendirilen seçim neticelerina ait DW Türkçe’nin ulaştığı bilgilere nazaran, AYM üyeleri direkt siyasi iradenin işaret ettiği adaya karşı “mahkemenin bağımsız duruşunu ve kıdemin önemini” korumak hedefiyle Arslan’ı destekledi.
Seçim kararınun HDP kapatma davasının aslını ise etkilemeyeceği belirtiliyor. Kulislerde, kapatma sonucu yerine siyasi yasak yahut Hazine yardımının kesilmesi üzere orta formüllerin konuşulmaya başlandığı söz ediliyor.
Oyların dağılımı nasıl oldu?
Türkiye bir yandan 2023 seçimlerine giderken, öbür yandan gözler HDP kapatma davasının görüşüleceği Anayasa Mahkemesi’nde çevrildi. Zühtü Arslan’ın başkanlıktaki vazife müddetinin 13 Şubat’ta dolacak olması niçiniyle AYM’de bugün yeni başkanlık seçimi yapıldı. Seçimde Zühtü Arslan ve İrfan Fidan olmak üzere iki aday yarıştı.
AYM’nin 15 üyesinin oy kullandığı seçimde 8 oy alan Zühtü Arslan, üçüncü sefer AYM Lideri oldu. İrfan Fidan 5 oyda kalırken, aday olmayan lider vekili Kadir Özkaya’ya ise 2 oy çıktı.
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan Fotoğraf: Aytac Unal/AA/picture alliance
AYM’deki bu seçim sonuçları ne manaya geliyor?
DW Türkçe’nin, yüksek mahkeme kulislerinden aldığı bilgiye nazaran, direkt Erdoğan’ın işaret etmesine rağmen İrfan Fidan’ın seçilmemesi sürpriz oldu. Kulislerde Fidan’ın adaylığı direkt Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca işaret edildiği sav edilmişti.
Ancak AYM üyeleri, İstanbul Başsavcısıyken tartışmalı davalara bakan ve mahkemenin en kıdemsiz üçüncü üyesi olan Fidan’ın adaylığına soğuk bakıyordu. Kimi üyeler, aday olmak istemeyen Zühtü Arslan’ı ikna etmiş ve aday olmasını sağlamıştı.
AYM kaynakları, Erdoğan’ın işaret etmesine rağmen Fidan’ın seçilememesini, yüksek mahkemenin “bağımsız duruşunu” muhafaza refleksi olarak kıymetlendirdi. Zühtü Arslan’a oy veren kimi üyelerin Fidan üzere kıdemsiz bir üyenin zirveden işaret edilmesinden rahatsızlık duyduğu, kıdemli üyelerin bu bahiste yok sayılmasının kararı etkilediği açıklandı. Kaynaklar, İrfan Fidan’ın yerine öbür bir üyenin işaret edilmesi halinde, kararın farklı olabileceğine işaret etti.
Bu ortada İrfan Fidan’ın lider seçilmesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) AYM’ye bakışını olumsuz etkileyeceği tasasının de seçimlerde belirleyici olduğu tabir edildi.
Seçim sonuçlarını Hakyol kümesi belirledi
Öte yandan seçim kararına tesir eden bir öbür faktörün ise AYM’deki İskenderpaşa Cemaati’ne bağlı olan Hakyol kümesi ile Ulusal Görüş Vakfı’na (MGV) yakın üyelerin halinin olduğu öğrenildi.
Bu kümelerin, yargıda rakip olarak görülen İstanbul Grubu’na yakın olan İrfan Fidan’ı istemediğine ve açık hal gösterdiğine işaret ediliyor. Fakat bunun seçimlerdeki belirleyiciliğinin İrfan Fidan’ın kıdemsiz olmasından daha sonra geldiği lisana getirildi.
Seçim sonuçları HDP davasını nasıl tesirler?
Sekiz üyenin oyuyla Zühtü Arslan’ın bir daha lider seçilmesinin HDP kapatma davasını etkileyip etkilemeyeceğini de merak ediliyor.
AYM kulislerinde, seçimlerin direkt HDP kapatma davasının kararınu etkilemeyeceği görüşü hâkim. Başkanlık seçimlerindeki istikrarlar ile kapatma davasındaki dinamiklerin farklı olduğuna işaret eden kaynaklar, kapatma davasının Zühtü Arslan’ın başkanlığıyla birlikte olağan akışında ilerleyeceği belirtiliyor. Fakat İrfan Fidan’ın lider seçilmesi durumunda sadece yordamı süreçlerin değişeceği; üyelerin iradesini değiştirecek, temele yani sonuca tesir edecek yeni bir durumun olmayacağını kaydedildi.
Anayasa Mahkemesi binası Fotoğraf: Tuncay Yıldırım/DW
HDP kapatma davasındaki orta formüller ne?
Kaynaklar, HDP’nin kapatılıp kapatılmayacağı konusunda şimdiden bir sonuca varmanın erken olduğunu lisana getiriyor. Kulislerde, kapatma davasında orta formüller de konuşulmaya konuşuluyor. Anayasa Mahkemesi’nde şu an içinde Zühtü Arslan’ın bulunduğu 5 üye muhalif duruş sergilerken 10 üye ise sıklıkla bir arada hareket ediyor.
Ancak HDP’nin hesaplarına bloke sonucunın 8 oyla çıkması, Zühtü Arslan’ın bir daha 8 oyla lider seçilmesi, kapatma için 10 oya ulaşılamayacağı ihtimalini de gündeme getirdi. Bu hususta kapatma yerine HDP’lilere siyasi yasak sonucu yahut parti yardımından mahrum bırakma üzere orta formüllerin de çıkabileceği belirtiliyor.
Siyasi kulislerde nasıl yankılandı?
Anayasa Mahkemesi’ndeki seçim süreci siyasi kulislerde de yakından takip edildi. DW Türkçe’nin muhalefet kulislerinden edindiği bilgilere nazaran adaylardan İrfan Fidan’ın seçilmesinin sıkıntı olacağı yorumları yapılıyordu ve buna niye olarak da Fidan’ın hayli sayıdaki tartışmalı sonucu gösteriliyordu.
AYM’nin öbür üyelerinin bu kadar tartışmalı ve muhalefetin yansısı çeken bir ismi lider olarak seçmek istemeyeceği değerlendirmesini yapan muhalefet partileri “AYM üyeleri, seçimde iktidarın değişmesi durumunda kurumun başında geçmişte fazlaca sayıda muhalefet milletvekilini cezaevine göndermiş, davaları AİHM’den dönmüş bir ismin olmasını ve tüm şimşeklerin kendilerine yönelmesini istek etmeyeceklerdir” yorumunu yapıyor. Bu niçinle daha uzlaşmacı ve seçimde iktidarın değişmesi durumunda her kesitle irtibat kurabilen Zühtü Arslan’ın yüksek mahkeme için daha âlâ bir seçim olduğuna işaret ediliyor.
Seçim kararınun HDP kapatma davasının aslını ise etkilemeyeceği belirtiliyor. Kulislerde, kapatma sonucu yerine siyasi yasak yahut Hazine yardımının kesilmesi üzere orta formüllerin konuşulmaya başlandığı söz ediliyor.
Oyların dağılımı nasıl oldu?
Türkiye bir yandan 2023 seçimlerine giderken, öbür yandan gözler HDP kapatma davasının görüşüleceği Anayasa Mahkemesi’nde çevrildi. Zühtü Arslan’ın başkanlıktaki vazife müddetinin 13 Şubat’ta dolacak olması niçiniyle AYM’de bugün yeni başkanlık seçimi yapıldı. Seçimde Zühtü Arslan ve İrfan Fidan olmak üzere iki aday yarıştı.
AYM’nin 15 üyesinin oy kullandığı seçimde 8 oy alan Zühtü Arslan, üçüncü sefer AYM Lideri oldu. İrfan Fidan 5 oyda kalırken, aday olmayan lider vekili Kadir Özkaya’ya ise 2 oy çıktı.
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan Fotoğraf: Aytac Unal/AA/picture alliance
AYM’deki bu seçim sonuçları ne manaya geliyor?
DW Türkçe’nin, yüksek mahkeme kulislerinden aldığı bilgiye nazaran, direkt Erdoğan’ın işaret etmesine rağmen İrfan Fidan’ın seçilmemesi sürpriz oldu. Kulislerde Fidan’ın adaylığı direkt Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafınca işaret edildiği sav edilmişti.
Ancak AYM üyeleri, İstanbul Başsavcısıyken tartışmalı davalara bakan ve mahkemenin en kıdemsiz üçüncü üyesi olan Fidan’ın adaylığına soğuk bakıyordu. Kimi üyeler, aday olmak istemeyen Zühtü Arslan’ı ikna etmiş ve aday olmasını sağlamıştı.
AYM kaynakları, Erdoğan’ın işaret etmesine rağmen Fidan’ın seçilememesini, yüksek mahkemenin “bağımsız duruşunu” muhafaza refleksi olarak kıymetlendirdi. Zühtü Arslan’a oy veren kimi üyelerin Fidan üzere kıdemsiz bir üyenin zirveden işaret edilmesinden rahatsızlık duyduğu, kıdemli üyelerin bu bahiste yok sayılmasının kararı etkilediği açıklandı. Kaynaklar, İrfan Fidan’ın yerine öbür bir üyenin işaret edilmesi halinde, kararın farklı olabileceğine işaret etti.
Bu ortada İrfan Fidan’ın lider seçilmesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) AYM’ye bakışını olumsuz etkileyeceği tasasının de seçimlerde belirleyici olduğu tabir edildi.
Seçim sonuçlarını Hakyol kümesi belirledi
Öte yandan seçim kararına tesir eden bir öbür faktörün ise AYM’deki İskenderpaşa Cemaati’ne bağlı olan Hakyol kümesi ile Ulusal Görüş Vakfı’na (MGV) yakın üyelerin halinin olduğu öğrenildi.
Bu kümelerin, yargıda rakip olarak görülen İstanbul Grubu’na yakın olan İrfan Fidan’ı istemediğine ve açık hal gösterdiğine işaret ediliyor. Fakat bunun seçimlerdeki belirleyiciliğinin İrfan Fidan’ın kıdemsiz olmasından daha sonra geldiği lisana getirildi.
Seçim sonuçları HDP davasını nasıl tesirler?
Sekiz üyenin oyuyla Zühtü Arslan’ın bir daha lider seçilmesinin HDP kapatma davasını etkileyip etkilemeyeceğini de merak ediliyor.
AYM kulislerinde, seçimlerin direkt HDP kapatma davasının kararınu etkilemeyeceği görüşü hâkim. Başkanlık seçimlerindeki istikrarlar ile kapatma davasındaki dinamiklerin farklı olduğuna işaret eden kaynaklar, kapatma davasının Zühtü Arslan’ın başkanlığıyla birlikte olağan akışında ilerleyeceği belirtiliyor. Fakat İrfan Fidan’ın lider seçilmesi durumunda sadece yordamı süreçlerin değişeceği; üyelerin iradesini değiştirecek, temele yani sonuca tesir edecek yeni bir durumun olmayacağını kaydedildi.
Anayasa Mahkemesi binası Fotoğraf: Tuncay Yıldırım/DW
HDP kapatma davasındaki orta formüller ne?
Kaynaklar, HDP’nin kapatılıp kapatılmayacağı konusunda şimdiden bir sonuca varmanın erken olduğunu lisana getiriyor. Kulislerde, kapatma davasında orta formüller de konuşulmaya konuşuluyor. Anayasa Mahkemesi’nde şu an içinde Zühtü Arslan’ın bulunduğu 5 üye muhalif duruş sergilerken 10 üye ise sıklıkla bir arada hareket ediyor.
Ancak HDP’nin hesaplarına bloke sonucunın 8 oyla çıkması, Zühtü Arslan’ın bir daha 8 oyla lider seçilmesi, kapatma için 10 oya ulaşılamayacağı ihtimalini de gündeme getirdi. Bu hususta kapatma yerine HDP’lilere siyasi yasak sonucu yahut parti yardımından mahrum bırakma üzere orta formüllerin de çıkabileceği belirtiliyor.
Siyasi kulislerde nasıl yankılandı?
Anayasa Mahkemesi’ndeki seçim süreci siyasi kulislerde de yakından takip edildi. DW Türkçe’nin muhalefet kulislerinden edindiği bilgilere nazaran adaylardan İrfan Fidan’ın seçilmesinin sıkıntı olacağı yorumları yapılıyordu ve buna niye olarak da Fidan’ın hayli sayıdaki tartışmalı sonucu gösteriliyordu.
AYM’nin öbür üyelerinin bu kadar tartışmalı ve muhalefetin yansısı çeken bir ismi lider olarak seçmek istemeyeceği değerlendirmesini yapan muhalefet partileri “AYM üyeleri, seçimde iktidarın değişmesi durumunda kurumun başında geçmişte fazlaca sayıda muhalefet milletvekilini cezaevine göndermiş, davaları AİHM’den dönmüş bir ismin olmasını ve tüm şimşeklerin kendilerine yönelmesini istek etmeyeceklerdir” yorumunu yapıyor. Bu niçinle daha uzlaşmacı ve seçimde iktidarın değişmesi durumunda her kesitle irtibat kurabilen Zühtü Arslan’ın yüksek mahkeme için daha âlâ bir seçim olduğuna işaret ediliyor.