RAM
New member
Avrupa Kurulu milletvekilleri, hakim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesi konusunda Türkiye’nin kâfi ilerleme kaydetmediği bildirisi içeren bir rapor yayımladı.
Avrupa Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren Yolsuzluğa Karşı Devletler Kümesi (GRECO), Türkiye’de milletvekilleri, hakim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili üçüncü orta ahenk raporunu bugün Strasbourg’da yayınladı. Orta ahenk dokümanı, Türkiye hakkında tıpkı bahse ait 2016’da yayınlanan Dördüncü Basamak Kıymetlendirme Raporu kapsamında hazırlandı.
HSK’nın yapısı
GRECO’ya göre Yargıçlar ve Savcılar Konseyi’nin (HSK) Cumhurbaşkanı ve TBMM tarafınca belirlenen üyelerden oluşması ve üyelerinden hiç birinin hakim ve savcıların kendileri tarafınca seçilmiyor olması bağımsız ve özerk yargıya ait Avrupa standartlarıyla çelişiyor.
Ankara raporun bu kısmıyla ilgili GRECO’ya ilettiği tavır evrakında, HSK’nın “bağımsız olduğu, yapısı ve işleyişinin ülkenin muhtaçlıklarını yansıttığı ve dışarıdan rastgele bir siyasi tesir altında kalmadığı” istikametinde görüş belirtti. Lakin raporda, HSK üzere özerk kurumların üyelerinin en az yarısının kendi meslektaşlarınca seçilmesini gerektiren GRECO standartlarının Ankara tarafınca “halen uygulanmadığı” kaydedildi.
GRECO, “hakim ve savcı adaylarının seçim ve hizmete alım süreci, isimli makam sahiplerinin bakılırsav yerlerinin kendi istekleri haricinde değiştirilmesi, disiplin süreçleri ve savcı ve yargıçların eğitimi” üzere konularda yürütmenin yargının işleyişi üzerinde “kuvvetli tesir sahibi” olduğunu da not etti.
Hakim ve savcıların durumu
Raporda, HSK tarafınca 6 Mart 2019 tarihinde yayımlanan Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin hakim ve savcılar içinde ayrım yapmadığı, biz dizi genel unsur içerdiği ve soyut olduğu belirtiliyor. GRECO bu bildirgeye, “tercihen farklı evraklarda, hakim ve savcılara mahsus nazaranvlerin özelliklerini dikkate alan ve her biri mesleğe ait somut örnekler sunan bir kılavuz eklenmesini” istiyor. Çıkar çatışmalarının açık tarifinin yapılması, armağanlar ve üçüncü taraflarla temaslara ait kuralların kayda bedel biçimde geliştirilmesi gerektiğini söylüyor.
Milletvekillerinin durumu
Rapora bakılırsa, milletvekilleriyle ilgili olarak, 2020’de kabul edilen ikinci ahenk raporundan bu yana somut rastgele bir gelişme kaydedilmedi. Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış Prensipleri Kanun tasarısının mecliste görüşülmeyi beklediğini hatırlatan GRECO, tasarının “hediyeler, çıkar çatışmalarının özel olarak bildirilmesi, malvarlığı beyanlarının doğrulanması ve kamuya duyurulması” üzere konularda “yeterli detaydan yoksun” olduğuna dikkat çekti.
GRECO, yasama sürecinde kamuoyu görüşünün alınmasına ait kuralların belirlenmesi ve “daimi bir bâtın müşavere sistemi, vazifeye alıştırma ve meclis etik davranış unsurlarına ait hizmet içi eğitim” üzere milletvekillerinin dürüstlüğünü temin etmeye yönelik tedbirlerin de 2016’da yayınlanan Kıymetlendirme Raporu’ndan bu yana beklemede olduğunu bildirdi.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması sürecinin öncelik sırasına bakılırsa ele alınmasının ve milletvekilleri hakkında rüşvet suçlamasıyla yürütülen ceza soruşturmalarının engellenmemesinin sağlanması hedefiyle tedbir alınması istikametindeki tavsiyelerinin de yerine getirilmediği kararına vardı.
Ankara’ya 9 ay süre
GRECO milletvekili, hakim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili kalan tavsiyeleri yerine getirmek gayesiyle alınan tedbirler hakkında rapor sunması için Ankara’ya 31 Mart 2023 tarihine kadar müddet verdi.
Türkiye Dördüncü Etap Kıymetlendirme Raporu’nda yer alan 22 tavsiyeden 3’ünü “tatmin edici” biçimde yerine getirdi yahut “ele aldı”; başka tavsiyelerden 9’unu “kısmen” yerine getirdi, 10 adedini ise çabucak hemen yerine getirmiş değil.
GRECO ayrıyeten, Avrupa Kurulu Genel Sekreterini, uyulmayan tavsiyelerle ilgili Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na ihtar mektubu göndermekle nazaranvlendirdi.
GRECO nasıl çalışıyor?
Üyeleri içinde Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa Kurulu’na bağlı çalışan Strasbourg merkezli GRECO, çalışma sistemi gereği, devletleri evre etap pahalandırıyor. Dönemsel olarak yayınlanan kıymetlendirme raporlarının akabinde bu raporların ortasındaki tavsiyelere ahenkle ilgili uygunluk ve orta uygunluk raporları yayınlanıyor. Raporlar, devletlerin müsaadesiyle yayınlanabiliyor. GRECO’nun rapor ve tavsiyeleri bir ülkenin yolsuzlukla gayret kapasitesinin değerlendirilmesinde referans olarak alınıyor. GRECO’ya tüm Avrupa Kurulu üyesi devletlere ek olarak ABD de üye.
Avrupa Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren Yolsuzluğa Karşı Devletler Kümesi (GRECO), Türkiye’de milletvekilleri, hakim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili üçüncü orta ahenk raporunu bugün Strasbourg’da yayınladı. Orta ahenk dokümanı, Türkiye hakkında tıpkı bahse ait 2016’da yayınlanan Dördüncü Basamak Kıymetlendirme Raporu kapsamında hazırlandı.
HSK’nın yapısı
GRECO’ya göre Yargıçlar ve Savcılar Konseyi’nin (HSK) Cumhurbaşkanı ve TBMM tarafınca belirlenen üyelerden oluşması ve üyelerinden hiç birinin hakim ve savcıların kendileri tarafınca seçilmiyor olması bağımsız ve özerk yargıya ait Avrupa standartlarıyla çelişiyor.
Ankara raporun bu kısmıyla ilgili GRECO’ya ilettiği tavır evrakında, HSK’nın “bağımsız olduğu, yapısı ve işleyişinin ülkenin muhtaçlıklarını yansıttığı ve dışarıdan rastgele bir siyasi tesir altında kalmadığı” istikametinde görüş belirtti. Lakin raporda, HSK üzere özerk kurumların üyelerinin en az yarısının kendi meslektaşlarınca seçilmesini gerektiren GRECO standartlarının Ankara tarafınca “halen uygulanmadığı” kaydedildi.
GRECO, “hakim ve savcı adaylarının seçim ve hizmete alım süreci, isimli makam sahiplerinin bakılırsav yerlerinin kendi istekleri haricinde değiştirilmesi, disiplin süreçleri ve savcı ve yargıçların eğitimi” üzere konularda yürütmenin yargının işleyişi üzerinde “kuvvetli tesir sahibi” olduğunu da not etti.
Hakim ve savcıların durumu
Raporda, HSK tarafınca 6 Mart 2019 tarihinde yayımlanan Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin hakim ve savcılar içinde ayrım yapmadığı, biz dizi genel unsur içerdiği ve soyut olduğu belirtiliyor. GRECO bu bildirgeye, “tercihen farklı evraklarda, hakim ve savcılara mahsus nazaranvlerin özelliklerini dikkate alan ve her biri mesleğe ait somut örnekler sunan bir kılavuz eklenmesini” istiyor. Çıkar çatışmalarının açık tarifinin yapılması, armağanlar ve üçüncü taraflarla temaslara ait kuralların kayda bedel biçimde geliştirilmesi gerektiğini söylüyor.
Milletvekillerinin durumu
Rapora bakılırsa, milletvekilleriyle ilgili olarak, 2020’de kabul edilen ikinci ahenk raporundan bu yana somut rastgele bir gelişme kaydedilmedi. Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış Prensipleri Kanun tasarısının mecliste görüşülmeyi beklediğini hatırlatan GRECO, tasarının “hediyeler, çıkar çatışmalarının özel olarak bildirilmesi, malvarlığı beyanlarının doğrulanması ve kamuya duyurulması” üzere konularda “yeterli detaydan yoksun” olduğuna dikkat çekti.
GRECO, yasama sürecinde kamuoyu görüşünün alınmasına ait kuralların belirlenmesi ve “daimi bir bâtın müşavere sistemi, vazifeye alıştırma ve meclis etik davranış unsurlarına ait hizmet içi eğitim” üzere milletvekillerinin dürüstlüğünü temin etmeye yönelik tedbirlerin de 2016’da yayınlanan Kıymetlendirme Raporu’ndan bu yana beklemede olduğunu bildirdi.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması sürecinin öncelik sırasına bakılırsa ele alınmasının ve milletvekilleri hakkında rüşvet suçlamasıyla yürütülen ceza soruşturmalarının engellenmemesinin sağlanması hedefiyle tedbir alınması istikametindeki tavsiyelerinin de yerine getirilmediği kararına vardı.
Ankara’ya 9 ay süre
GRECO milletvekili, hakim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili kalan tavsiyeleri yerine getirmek gayesiyle alınan tedbirler hakkında rapor sunması için Ankara’ya 31 Mart 2023 tarihine kadar müddet verdi.
Türkiye Dördüncü Etap Kıymetlendirme Raporu’nda yer alan 22 tavsiyeden 3’ünü “tatmin edici” biçimde yerine getirdi yahut “ele aldı”; başka tavsiyelerden 9’unu “kısmen” yerine getirdi, 10 adedini ise çabucak hemen yerine getirmiş değil.
GRECO ayrıyeten, Avrupa Kurulu Genel Sekreterini, uyulmayan tavsiyelerle ilgili Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na ihtar mektubu göndermekle nazaranvlendirdi.
GRECO nasıl çalışıyor?
Üyeleri içinde Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa Kurulu’na bağlı çalışan Strasbourg merkezli GRECO, çalışma sistemi gereği, devletleri evre etap pahalandırıyor. Dönemsel olarak yayınlanan kıymetlendirme raporlarının akabinde bu raporların ortasındaki tavsiyelere ahenkle ilgili uygunluk ve orta uygunluk raporları yayınlanıyor. Raporlar, devletlerin müsaadesiyle yayınlanabiliyor. GRECO’nun rapor ve tavsiyeleri bir ülkenin yolsuzlukla gayret kapasitesinin değerlendirilmesinde referans olarak alınıyor. GRECO’ya tüm Avrupa Kurulu üyesi devletlere ek olarak ABD de üye.