RAM
New member
BİM’i kimler gaye gösterdi, gerisinde kim var?
Geçmişte tanzim çadırları, akabinde Tarım Kredi Kooperatifleri yoluyla artan besin meblağlarını durdurmaya çalışan iktidar, öteki yandan fiyat artışlarından zincir marketleri sorumlu tuttu. Lakin MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin açıklamasına BİM’in CEO’su Galip Aykaç’ın karşılık vermesi, okları BİM’e çevirdi. DW Türkçe, artan besin fiyatları ve hayat pahalılığı tartışmalarında amaç gösterilen BİM tartışmasına 6 soruda mercek tuttu.
BİM tartışmasının kökeni nereye dayanıyor?
Türkiye’de son senelerda döviz kurunun olağanüstü artması kararında başta besin olmak üzere mamüllerin fiyatları süratle üst çıktı. Bilhassa dövize endeksli olan akaryakıt üzere girdi maliyetlerinin artması fiyatları olumsuz etkiledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak başta üzere iktidar temsilcileri ise artan fiyatlardan dolayı içinde BİM’in de bulunduğu 5 zincir marketi sorumlu tuttu. Erdoğan, 24 Eylül 2021’de yaptığı bir açıklamada, “Bu beş tane zincir marketin topladığı eserle piyasalar alt üst oluyor” dedi. Bu beş zincir marketin ise BİM, Şok, A101, Migros ve Carrefour olduğu yorumları yapıldı.
BİM mi ucuz, Tarım Kredi Kooperatifi mi?
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Artan fiyatlara karşı ne cins tedbirler alındı?
Artan besin meblağlarına karşı iktidar geçmişte biroldukca “önlem” almaya çalıştı. 2019 yılında Türkiye, “Enflasyonla topyekûn mücadele” ismi altında “tanzim çadırları” kavramıyla tanıştı. Periyodun Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak devrinde belediyeler, kentin işlek caddelerinde tanzim çadırları kurarak ucuz meyve ve zerzevat satmaya çalıştı. Şubat 2021’de kurulan bu çadırlar, iki ay daha sonra kaldırıldı. 2021 yılına gelindiğinde ise bir daha ayçiçek yağı üzere temel besin fiyatlarındaki artış gündeme geldi. İktidar bu kere Tarım Kredi Kooperatiflerinde “ucuz ürün” satılacağı vaadiyle halka devlete ilişkin bu marketleri adres gösterdi. fiyatların uygun olduğunu belirten Erdoğan ise marketlerin sayısının daha da arttırılması talimatı verildiğini duyurdu. Muhalefet ise bu marketlerdeki biroldukca eserin piyasanın üzerinde satıldığı tezinde bulundu. 2022 yılında da Tarım Kredi Kooperatiflerine ilişkin marketler gündemden düşmedi. 11 Ağustos’ta “Tarım Kredi Kooperatifleri talimatı aldı. Büyükbaş hayvanlar yüzde 30-35 indirimle satılacak” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, yalnızca et mamüllerinde değil, un, zeytinyağı ve şeker üzere 30-40 eserde meblağların düşürüleceğini söylemiş oldu. Erdoğan, Tarım Kredi Kooperatifi’ne ilişkin marketlerin sayısının da 3 bine çıkarılacağını deklare etti.
Beş zincir markete ne cins yaptırım uygulandı?
İktidarın aldığı tedbirler, besin fiyatlarındaki yükselişi durdurmadı. İktidar, bunun üzerine zincir marketlere yönelik soruşturma açma ve ceza verme yoluna gitti. 25 Eylül 2021’de Tarım Bakanlığı, zincir marketlerde kontrol yapma sonucu aldı. Bu sonucun akabinde, biroldukça market müfettişler ve zabıtalar tarafınca denetlendi. Rekabet Kurumu da soruşturma açtığı 6 zincir markete 29 Ekim 2021’de toplam 2 milyar 671 milyon TL para cezası kesti. Rekabet Kurumu Lideri Birol Küle, 5 zincir marketin de ortalarında olduğu 20 teşebbüs hakkında rekabeti engelledikleri kuşkusuyla yapılan ikinci soruşturma yürütüldüğünü açıklayarak, kesin sonucun aralık ayında verileceğini söylemiş oldu. Ticaret Bakanlığı, 7 Aralık’ta zincir marketlerindeki mamüllerin fiyatlarını denetlemek emeliyle yeni bir düzenleme yaptı. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle marketler, mamüllerini ve şubelerine ait datalarını Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği sisteme aktarmak zorunda olacak.
BİM tartışması nasıl başladı?
MHP önderi Devlet Bahçeli, 22 Kasım’daki partisinin küme toplantısında “Sürekli artırım yapan zincir marketlerin FETÖ’yle irtibat ve alakasının titizlikle araştırılması gerektiğine de inanıyoruz” açıklaması yaptı. Besin Perakendecileri Derneği Lideri olan BİM CEO’su Galip Aykaç ise 30 Kasım’da Bahçeli’ye “FETÖ örgütü ile bizi tehdit eden parti önderlerine söyleyeceklerimiz var. Bu ülkenin hoş insanları sizlerin palavralarına hiç bir biçimde prestij etmediler” karşılığını verdi. Bunun üzerine zincir marketlere yönelik yansılar, direkt BİM’e ve Aykaç’a yönelmeye başladı. Aykaç, Besin Perakendecileri Derneği Başkanlığı’ndan istifa etmek zorunda kaldı.
BİM’e kimler, nasıl reaksiyon verdi?
Antalya’nın Kepez ilçesinde bir kişi, BİM mağazasına giderek hücumda bulundu ve cama “Devlet Baba” yazdı. Bahçeli’ye yakın mafya kümelere da tartışmalarda devreye girdi. Devlet Bahçeli’nin takviyesiyle çıkarılan infaz indirim paketiyle tahliye edilen hata örgütü önderi Kürşat Yılmaz, Twitter hesabından Galip Aykaç’ı maksat aldı. Aykaç’ı “haddi aşmak ve kabadayılık” yapmakla suçlayan Yılmaz, “Kime kimlere hangi güce güveniyorsanız bütün güvendiğiniz güçlerle bir arada hepinize diyorum tuttuğunuz köşe başları mezarınız olur” dedi. bir daha Bahçeli’ye yakın bir isim olan Alaattin Çakıcı’nın 2021’de Kırıkkale’de ziyaret ettiği Aybimaş firmasının sahibi Ramazan Ayan da Kırıkkale’deki BİM’leri kapattıracaklarını öne sürerek, “Hem kardeşlerimiz hem bizler hadlerini bildireceğiz” tezinde bulundu. MHP kökenli olduğu bilinen Türkiye Ekmek Üreticileri Federasyonu Genel Lideri Murat Kavuncu, Galip Aykaç’a yönelik hakaretlerde bulunarak, “Tüm BİM mağazalarındaki ekmeğini keserim senin” reaksiyonunu gösterdi. ŞOK Marketler İdare Heyeti da Aykaç’ın dernek başkanlığından istifasını isteyen bir açıklama yaptı.
BİM’in Erenköy Cemaati ilişkisi ne?
1995 yılında faaliyetlerine başlayan BİM’in 10 binin üzerinde şubesi bulunuyor. Kurucuları içinde Mustafa Latif Topbaş, Mahmud Muhammed Topbaş, Abdülaziz Geylan Zapsu, Hasan Cüneyd Zapsu, Yasin el Kadı, Mehmet Fatih Saraç, İbrahim Halit Çizmeci ve Hepşen Mehmet Cansun isimleri yer aldı. Zapsu ve El Kadı ailesi ondan sonrasında iştirakten ayrıldı. BİM’in idare heyeti başkanlığını şuan Mustafa Latif Topbaş yapıyor. Erdoğan’a yakın bir isim olan Topbaş’ın Nakşibendi tarikatının bir kolu olan Erenköy Cemaati’ne bağlı olduğu biliniyor. BİM tartışmaları, Erenköy Cemaati ile AKP içinde bir hengame olarak yorumlandı. Lakin bu yorumları doğrulayacak bilgi şimdilik ortaya konulmadı. Cumhuriyet muharriri Barış Terkoğlu ise konuştuğu Erenköy cemaati üyelerine dayanarak, geçmişte BİM’den kâfi reklam alamayan Sabah gazetesi kümesinin bu marketler aleyhinde yayın yaptığını anımsattı. Terkoğlu, kastedilenin “Pelikancılar” olduğunu öne sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan, son tartışmaya ait çabucak hemen konuşmadı.
Geçmişte tanzim çadırları, akabinde Tarım Kredi Kooperatifleri yoluyla artan besin meblağlarını durdurmaya çalışan iktidar, öteki yandan fiyat artışlarından zincir marketleri sorumlu tuttu. Lakin MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin açıklamasına BİM’in CEO’su Galip Aykaç’ın karşılık vermesi, okları BİM’e çevirdi. DW Türkçe, artan besin fiyatları ve hayat pahalılığı tartışmalarında amaç gösterilen BİM tartışmasına 6 soruda mercek tuttu.
BİM tartışmasının kökeni nereye dayanıyor?
Türkiye’de son senelerda döviz kurunun olağanüstü artması kararında başta besin olmak üzere mamüllerin fiyatları süratle üst çıktı. Bilhassa dövize endeksli olan akaryakıt üzere girdi maliyetlerinin artması fiyatları olumsuz etkiledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak başta üzere iktidar temsilcileri ise artan fiyatlardan dolayı içinde BİM’in de bulunduğu 5 zincir marketi sorumlu tuttu. Erdoğan, 24 Eylül 2021’de yaptığı bir açıklamada, “Bu beş tane zincir marketin topladığı eserle piyasalar alt üst oluyor” dedi. Bu beş zincir marketin ise BİM, Şok, A101, Migros ve Carrefour olduğu yorumları yapıldı.
BİM mi ucuz, Tarım Kredi Kooperatifi mi?
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Artan fiyatlara karşı ne cins tedbirler alındı?
Artan besin meblağlarına karşı iktidar geçmişte biroldukca “önlem” almaya çalıştı. 2019 yılında Türkiye, “Enflasyonla topyekûn mücadele” ismi altında “tanzim çadırları” kavramıyla tanıştı. Periyodun Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak devrinde belediyeler, kentin işlek caddelerinde tanzim çadırları kurarak ucuz meyve ve zerzevat satmaya çalıştı. Şubat 2021’de kurulan bu çadırlar, iki ay daha sonra kaldırıldı. 2021 yılına gelindiğinde ise bir daha ayçiçek yağı üzere temel besin fiyatlarındaki artış gündeme geldi. İktidar bu kere Tarım Kredi Kooperatiflerinde “ucuz ürün” satılacağı vaadiyle halka devlete ilişkin bu marketleri adres gösterdi. fiyatların uygun olduğunu belirten Erdoğan ise marketlerin sayısının daha da arttırılması talimatı verildiğini duyurdu. Muhalefet ise bu marketlerdeki biroldukca eserin piyasanın üzerinde satıldığı tezinde bulundu. 2022 yılında da Tarım Kredi Kooperatiflerine ilişkin marketler gündemden düşmedi. 11 Ağustos’ta “Tarım Kredi Kooperatifleri talimatı aldı. Büyükbaş hayvanlar yüzde 30-35 indirimle satılacak” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, yalnızca et mamüllerinde değil, un, zeytinyağı ve şeker üzere 30-40 eserde meblağların düşürüleceğini söylemiş oldu. Erdoğan, Tarım Kredi Kooperatifi’ne ilişkin marketlerin sayısının da 3 bine çıkarılacağını deklare etti.
Beş zincir markete ne cins yaptırım uygulandı?
İktidarın aldığı tedbirler, besin fiyatlarındaki yükselişi durdurmadı. İktidar, bunun üzerine zincir marketlere yönelik soruşturma açma ve ceza verme yoluna gitti. 25 Eylül 2021’de Tarım Bakanlığı, zincir marketlerde kontrol yapma sonucu aldı. Bu sonucun akabinde, biroldukça market müfettişler ve zabıtalar tarafınca denetlendi. Rekabet Kurumu da soruşturma açtığı 6 zincir markete 29 Ekim 2021’de toplam 2 milyar 671 milyon TL para cezası kesti. Rekabet Kurumu Lideri Birol Küle, 5 zincir marketin de ortalarında olduğu 20 teşebbüs hakkında rekabeti engelledikleri kuşkusuyla yapılan ikinci soruşturma yürütüldüğünü açıklayarak, kesin sonucun aralık ayında verileceğini söylemiş oldu. Ticaret Bakanlığı, 7 Aralık’ta zincir marketlerindeki mamüllerin fiyatlarını denetlemek emeliyle yeni bir düzenleme yaptı. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle marketler, mamüllerini ve şubelerine ait datalarını Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği sisteme aktarmak zorunda olacak.
BİM tartışması nasıl başladı?
MHP önderi Devlet Bahçeli, 22 Kasım’daki partisinin küme toplantısında “Sürekli artırım yapan zincir marketlerin FETÖ’yle irtibat ve alakasının titizlikle araştırılması gerektiğine de inanıyoruz” açıklaması yaptı. Besin Perakendecileri Derneği Lideri olan BİM CEO’su Galip Aykaç ise 30 Kasım’da Bahçeli’ye “FETÖ örgütü ile bizi tehdit eden parti önderlerine söyleyeceklerimiz var. Bu ülkenin hoş insanları sizlerin palavralarına hiç bir biçimde prestij etmediler” karşılığını verdi. Bunun üzerine zincir marketlere yönelik yansılar, direkt BİM’e ve Aykaç’a yönelmeye başladı. Aykaç, Besin Perakendecileri Derneği Başkanlığı’ndan istifa etmek zorunda kaldı.
BİM’e kimler, nasıl reaksiyon verdi?
Antalya’nın Kepez ilçesinde bir kişi, BİM mağazasına giderek hücumda bulundu ve cama “Devlet Baba” yazdı. Bahçeli’ye yakın mafya kümelere da tartışmalarda devreye girdi. Devlet Bahçeli’nin takviyesiyle çıkarılan infaz indirim paketiyle tahliye edilen hata örgütü önderi Kürşat Yılmaz, Twitter hesabından Galip Aykaç’ı maksat aldı. Aykaç’ı “haddi aşmak ve kabadayılık” yapmakla suçlayan Yılmaz, “Kime kimlere hangi güce güveniyorsanız bütün güvendiğiniz güçlerle bir arada hepinize diyorum tuttuğunuz köşe başları mezarınız olur” dedi. bir daha Bahçeli’ye yakın bir isim olan Alaattin Çakıcı’nın 2021’de Kırıkkale’de ziyaret ettiği Aybimaş firmasının sahibi Ramazan Ayan da Kırıkkale’deki BİM’leri kapattıracaklarını öne sürerek, “Hem kardeşlerimiz hem bizler hadlerini bildireceğiz” tezinde bulundu. MHP kökenli olduğu bilinen Türkiye Ekmek Üreticileri Federasyonu Genel Lideri Murat Kavuncu, Galip Aykaç’a yönelik hakaretlerde bulunarak, “Tüm BİM mağazalarındaki ekmeğini keserim senin” reaksiyonunu gösterdi. ŞOK Marketler İdare Heyeti da Aykaç’ın dernek başkanlığından istifasını isteyen bir açıklama yaptı.
BİM’in Erenköy Cemaati ilişkisi ne?
1995 yılında faaliyetlerine başlayan BİM’in 10 binin üzerinde şubesi bulunuyor. Kurucuları içinde Mustafa Latif Topbaş, Mahmud Muhammed Topbaş, Abdülaziz Geylan Zapsu, Hasan Cüneyd Zapsu, Yasin el Kadı, Mehmet Fatih Saraç, İbrahim Halit Çizmeci ve Hepşen Mehmet Cansun isimleri yer aldı. Zapsu ve El Kadı ailesi ondan sonrasında iştirakten ayrıldı. BİM’in idare heyeti başkanlığını şuan Mustafa Latif Topbaş yapıyor. Erdoğan’a yakın bir isim olan Topbaş’ın Nakşibendi tarikatının bir kolu olan Erenköy Cemaati’ne bağlı olduğu biliniyor. BİM tartışmaları, Erenköy Cemaati ile AKP içinde bir hengame olarak yorumlandı. Lakin bu yorumları doğrulayacak bilgi şimdilik ortaya konulmadı. Cumhuriyet muharriri Barış Terkoğlu ise konuştuğu Erenköy cemaati üyelerine dayanarak, geçmişte BİM’den kâfi reklam alamayan Sabah gazetesi kümesinin bu marketler aleyhinde yayın yaptığını anımsattı. Terkoğlu, kastedilenin “Pelikancılar” olduğunu öne sürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan, son tartışmaya ait çabucak hemen konuşmadı.