YSK Lideri: Erdoğan’ın adaylığı konusunda çalışma yaptırdım

RAM

New member
Yüksek Seçim Şurası (YSK) Lideri Muharrem Akkaya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2023 seçimlerinde bir daha Cumhurbaşkanı adayı olup olamayacağı konusunda bir çalışma yaptırdığını açıklayarak, “Bu mevzuyu anayasa hukukçusu olan, güvendiğim bir arkadaşımla istişare ettim. Araştırdık. Bir kanaatim var. Görüşüm oluştu” dedi. Bu mevzuda görüşünün ne olduğunun sorulması üzerine Akkaya, Erdoğan’ın adaylığı konusunun YSK’nın önüne gelme ihtimali bulunduğunu belirterek, açıklaması halinde “ihsas-ı rey” olacağını kaydetti.

İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’na periyodun YSK üyelerine “Ahmak” dediği savıyla verilen 2 yıl 7 ay 15 günlük mahpus cezası ve siyasi yasak sonucu hem siyasette birebir vakitte yargıda gündem yarattı. İmamoğlu’nun cezası çabucak hemen istinaf ve Yargıtay tarafınca onanıp kesinleşmedi. Lakin mahpus cezası “İmamoğlu’nun adaylığını maniler mi?” tartışması başladı. Bu evrede Habertürk TV’den Kübra Par’a konuşan YSK Lideri Muharrem Akkaya, “Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?” sorusuna “Hayır, adaylığı düşmez, isterse yarışabilir fakat seçilmesi durumunda mazbatası verilmez” dedi. Akkaya’nın bu kelamları “ihsas-ı rey” tartışması başlattı.

DW Türkçe’nin aldığı bilgiye nazaran, 16 Aralık Cuma günü YSK’da yapılan gündem toplantısında Lider Akkaya’nın İmamoğlu davasıyla ilgili Habertürk TV’ye yapacağı açıklamalar, gündeme getirilmedi. Bu niçinle başka YSK üyeleri de açıklamaları, basından takip etti.

DW Türkçe, bunun üzerine YSK Lideri Muharrem Akkaya’yı arayarak başta İmamoğlu davası ve Erdoğan’ın adaylığı olmak üzere biroldukça mevzuyu sordu.

YSK Lideri’nin İmamoğlu açıklaması

İmamoğlu’nun adaylığı konusundaki açıklamalarının eleştirildiğinin anımsatılması üzerine Akkaya, “Açıklamam ihsas-ı rey değil. Zira YSK gündemine gelmiş bir hususla ilgili konuşmadım. Büsbütün şahsi görüşlerim” dedi. Bu açıklama konusunda başka YSK üyelerinin haberi yahut onayı olmadığını söz eden Akkaya, “Bana direkt Ekrem İmamoğlu davası üzerinden soru sorulmadı. Şahsa nazaran konuşmadım. Genel uygulama soruldu. Ben de Anayasa’nın 101. unsurunda Cumhurbaşkanı seçilme kaidelerini anlattım. Kurumsal bir açıklama değil. Sayın Ekrem İmamoğlu’nun durumu, somut olarak YSK önüne gelirse değerlendirilir” tabirini kullandı.

İmamoğlu’na cezayla ilgili ne düşünüyor?

Peki, hem de bir yüksek yargıç olan YSK Lideri Akkaya, içinde kendisinin de bulunduğu YSK üyelerine “ahmak” dediği teziyle İmamoğlu’nun 2 yıl 7 ay 15 gün mahpus cezasına çarptırılması hakkında ne düşünüyor? Bu bahiste yorum yapmak istemeyen Akkaya, DW Türkçe’nin sorusuna “Dosyada biz şikayetçi değiliz, müdahil de değiliz. Şikâyete bağlı bir hata da değil. Yargı süreci devam ediyor. Belgeyi görmeden bir şey diyemem” dedi. Akkaya, muhalefetin sonucu “siyasi” olarak gördüğüne ait yorumlarının anımsatılması üzerine, “Yargı süreci devam ediyor, hukuksal süreç devam ediyor. Ben buna bir şey diyemem” karşılığını verdi.

Erdoğan 3. defa aday olabilir mi?

DW Türkçe, YSK Lideri Akkaya’ya, anayasada iki kez adaylık kaidesi bulunan Erdoğan’ın 2023’teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 3. sefer aday olup olamayacağını sordu. Bu mevzuda yorum yapmayan Akkaya, “Şu anda mevcut Sayın Cumhurbaşkanı aday olduğunu söylüyor. Fakat adaylık konusunun bizim önümüze gelme ihtimali var. Benim bakılırsav müddetim 24 Ocak’ta doluyor. Fakat yerimize gelecek adaylar seçilemezse bizim nazaranvimiz devam eder. Bu niçinle önümüze gelebilecek bir bahiste türel kıymetlendirme yapamam. Somut bir şey söylemem mümkün değil. İhsas-ı rey olur” diye konuştu.

“Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili çalışma yaptırdım”

Peki, YSK; Erdoğan’ın 2023 seçimlerinde aday olup olamayacağına ait ilişkin bir çalışma yaptı mı? YSK’nın önüne resmi olarak bu tartışmanın gelmediğini, bu niçinle kurumsal olarak çabucak hemen bir çalışma yapılmadığını anlatan Akkaya, bu mevzuyu soran partilere de görüş bildirmediklerini söylemiş oldu. Akkaya, “Ancak ben kendime bakılırsa bir çalışma yaptırdım. Şura üyeleriyle paylaşmadım. Bahis YSK önüne gelir gelmez, bakacağız. Tahminen aday olmaz, tahminen öbür bir şey olur… Cumhurbaşkanı, resmen adaylığa başvurmadan bu mevzuyu değerlendiremiyoruz” dedi.

“Bir kanaatim oluştu”

Akkaya, “Peki, Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili bir kanaatiniz oluştu mu?” sorusuna ise “Bir kanaatim var. Bu mevzuyu anayasa hukukçusu olan, güvendiğim bir arkadaşımla istişare ettim. Araştırdık. Görüşüm oluştu. Bununla ilgili daima yazılanları okuduk” karşılığını verdi. Lakin Akkaya, ısrarlı sorularımız karşısında bu görüşünün ne olduğunu açıklamadı.

Peki, Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili tartışmalar YSK’nın gündemine ne vakit gelebilir? Akkaya, olağanda yasa gereği seçimlerin 18 Haziran’da yapılacağını kaydetti. Öncesinde 60 günlük seçim takvimi deklare ettiklarını belirten Akkaya, Cumhurbaşkanlığına adaylığın bu takvim ortasında yapılacağını, itirazların ve kesin aday listesinin de bu süreçte olacağını kaydetti. Akkaya’nın işaret ettiği takvimin erken seçim sonucu alınmaması halinde Nisan ayı ortasında açıklanması bekleniyor.

Muharrem Akkaya (sağda) nazaranvi YSK eski lideri Sadi İnanç’tan devralmıştı.Fotoğraf: DHA

“Seçim güvenliğinde sorun yok”

YSK Lideri Akkaya, seçimlerin güvenliğiyle ilgili bir kaygısı olup olmadığına ait soruya, Türkiye’de 1950 yılından itibaren 72 yıldır seçimlerin yargı kontrolünde yapıldığını anlattı. Bu süreçte vakit zaman tartışmaların yaşandığını tabir eden Akkaya, “Ama nitekim önemli manada sonuç değiştirecek yolsuzluk yahut usulsüzlük yapıldığını düşünmüyorum. Çok inançlı seçim yapıyoruz. 7 kişilik sandık konseyinde 5 tane siyasi parti temsilcisi var. Biz YSK olarak bütün toplantılarımızı siyasi parti temsilcilerinin gönünde yapıyoruz, onların görüşlerini alıyoruz. İlçe seçim heyetlerinde da parti temsilcileri var. Her evrede parti temsilcileri var” açıklamasını yaptı.

SEÇSİS emniyetli mi?

Seçim sürecinde kullanılan Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS) konusunda bir güvenlik açığı olup olmadığının sorulması üzerine Akkaya, “Hayır, biz bilişimden yararlanıyoruz. Lakin seçimi fiziki olarak yapıyoruz. Sonuçlar fiziki olarak hesaplanıyor. Sandık sonuç tutanakları ilçede birleştiriliyor. sonrasındasında sisteme yüklüyoruz. SEÇSİS bir hesap makinası üzere kullanılıyor” dedi.

Parmak boyası geri dönecek mi?

Akkaya, seçimlerde oburunun yerine oy kullanılmasının engellenmesi maksadıyla bir daha “parmak boyası” uygulamasına dönülmesi taleplerinin anımsatılması üzerine ise şunları kaydetti:

“Parmak boyası, kanun işi. Türkiye’de tekrarlanmış oy diye bir şey yok. Sandık heyetlerinde 7 kişinin 5 tanesi parti üyesi. Oburunun yerine oy kullandırma kelam konusu olamaz. Oy kullanma sırasında fotoğraflı kimlik gösteriliyor. Diğerine oy kullandırmak mümkün olamaz. Şayet oy kullandırılıyorsa sandık şurası esasen nazaranvini ihmal etmiş demektir. Ferdi kusurlar olabilir.”

Kaç Suriyeli seçmen var?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 19 Ağustos 2022 tarihli açıklamasında, “Seçmen sayısı şu an 120 bin. 211 binini vatandaş yaptık. Bunun 91 bini, 92 bini çocuk” demişti. Şu anda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yapılan ve seçimlerde oy kullanma hakkına sahip Suriyeli sayısının kaç olduğunun sorulması üzerine Akkaya, “Biz seçmenleri sınıflandırmıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı olması bizim için kâfi. Nereden geldiklerine, nerede doğduklarına bakmıyoruz. Bizim için seçmen olamayacaklar muhakkaktır. Kısıtlılar, cezaevindeki mahkumlar, askerler. Bunları seçmen listelerinden düşüyoruz” dedi.

Erdoğan’ın adaylığı tartışması ne?

2007 yılında yapılan anayasa değişikliği uyarınca Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2014 yılında halk tarafınca seçilen birinci Cumhurbaşkanı olmuştu. Referandumda kabul edilen bu değişikliğe bakılırsa Cumhurbaşkanı’nın bakılırsav mühleti 5 yıl olacak ve bir kişi en çok iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilecekti. 16 Nisan 2017’de yapılan anayasa değişikliği referandumunda Başbakanlık kaldırılmış ve Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemine geçilmişti.

Cumhurbaşkanı seçimini düzenleyen Anayasanın 101. unsurunda de bir kimsenin en çok iki kez Cumhurbaşkanı seçilebileceği kararı korunmuştu. 101. Hususta, “Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları içinden, direkt halk tarafınca seçilir. Cumhurbaşkanının bakılırsav mühleti beş yıldır. Bir kimse en çok iki sefer Cumhurbaşkanı seçilebilir” düzenlemesi yer aldı.

Anayasanın 116. Hususunun üçüncü fıkrasında ise “Cumhurbaşkanının ikinci devrinde Meclis tarafınca seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir kere daha aday olabilir” düzenlemesi getirildi. Bunun için TBMM’nin, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla yani 360 milletvekilinin seçimlerin yenilenmesine karar vermesi gerekiyor. AKP ve MHP’nin oyları ise tek başına buna yetmiyor.

2014’te 5 yıllığına seçilen Erdoğan’ın bakılırsav müddeti 2019’da dolacaktı. Fakat iktidar, 16 Nisan 2017 referandumunda kabul edilen anayasa değişikliklerini hayata geçirme sebebi öne sürülerek seçimleri bir yıl öne çekti. Erdoğan, 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde halk tarafınca bir daha Cumhurbaşkanı seçildi.

Ancak muhalefet, Erdoğan’ın iki kere Cumhurbaşkanı seçildiğini belirterek, anayasaya bakılırsa 2023’te 3. defa Cumhurbaşkanı adayı olamayacağı görüşünü savunuyor. İktidar sözcüleri ise bu görüşe karşı çıkıyor.

Ocak ayında YSK’de kritik seçim

Öte yandan 24 Ocak 2023 tarihinde YSK Lideri Muharrem Akkaya’nın içinde bulunduğu 5 YSK üyesinin vazifesi müddeti dolacak. Akkaya’nın yanı sıra Cengiz Topaktaş, Kürşat Hamurcu, Erhan Çiftçi ve Yunus Aykın. Bu niçinle Yargıtay 3, Danıştay ise 2 üyeyi, kendi üyeleri içinde ocak ayının ikinci haftasında YSK üyesi olarak seçmek zorunda. Yasaya nazaran, 5 üyeden birisi dahi seçilemezse, yeni üyeler nazaranvine başlayamıyor. Bu niçinle 5 üyenin tümü seçilene kadar, bakılırsav müddeti dolan YSK Lideri ve 4 üye nazaranvini sürdürmek ve 2023 seçimlerini yönetmek zorunda. Şayet 5 üyenin tamamı seçilirse, yeni üyelerin iştirakiyle YSK yeni Lider ve Lider Vekilini seçecek.

24 Ocak’ta vazife müddeti dolacak olan Yargıtay kökenli YSK Lideri Akkaya, DW Türkçe’ye YSK üyeliğine bir daha aday olmayacağını deklare etti.

Alican Uludağ