RAM
New member
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, vergi affına ait paketi kabine toplantısı daha sonrasında düzenlediği basın toplantısında deklare etti. Pakette, kamu alacakları kapsamındaki vergilere 36 aya varan taksitlendirme imkanı getirilirken, vergi cezaları ise silinecek.
Vergi affı paketini DW Türkçe’ye pahalandıran vergi uzmanları ve ekonomistler, kelam konusu düzenlemenin bütçeye 300 milyar TL’ye varan bir ek gelir getirebileceği görüşünde. Öte yandan bu çeşit vergi aflarının vergisini vaktinde ödeyenlerde bir haksızlık duygusu yarattığına da işaret eden uzmanlar, Türkiye’deki kayıt dışı iktisat sebebi ile ortalama her 1,5 yılda bir bu çeşit paketlere gereksinim duyulduğuna işaret ediyorlar.
Pakette neler olacak?
Şubat sonunda yasalaşması beklenen paket kapsamında, vergi dairelerine 31 Aralık 2022’dilk evvel 2 bin lirayı aşmayan borcu olan vatandaşların cezaları tahsil edilmeyecek. Yükseköğrenim kredi borcu bir daha yapılandırılarak taksitle ödenebilecek. Kamu alacaklarına ait olarak vatandaşların ve şirketlerin vergi ve prim yükümlülükleri başta olmak üzere tüm borçlarının cezaları kaldırılacak. Şoförlerin alkol, uyuşturucu, ölümlü ve yaralamalı kaza, drift ve aday şoförlük halleri haricindeki ihlallerden kaynaklanan ceza puanları silinecek. Yaklaşık 2,5 milyon şoförün ceza puanı silinecek ve bu sebeple geri alınan 10 bine yakın ehliyetin iadesi sağlanacak.
“Tahsil edilemeyen vergi 582 milyar TL”
DW Türkçe’ye konuşan vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen, Erdoğan’ın deklare ettiğı son vergi affı düzenlemesinin 2021 Haziran ayında çıkarılan ve 30 Nisan 2021 tarihine kadar olan bütün vergi borçlarını yapılandıran 7326 sayılı kanunla büyük ölçüde benzerlikler taşıdığını belirtiyor.
Türkmen, dün açıklanan pakette farklı olarak 2 bin TL’nin altındaki borçların silinmesi uygulamasının yeni olduğuna işaret ediyor. Devletin 31 Aralık 2022 prestijiyle tahsil edilemeyen vergi gelirlerinin toplamının 582 milyar TL olduğunu kaydeden Türkmen, ayrıyeten devletin 120 milyar TL de sigorta alacağı bulunduğunu söz ediyor.
Vergi uzmanı Nedim Türkmen Fotoğraf: privat
“Hükümet kasaya 300 milyar TL koyabilir”
bir evvelki vergi borcu aflarının ve yapılandırmalarının büsbütün hedefine ulaştığını söylemenin mümkün olmadığını belirten Nedim Türkmen, “Borç yapılandırmalarında devletin tahsilatı yüzde 2 ila yüzde 10 içinde gerçekleşiyor. Yani 100 milyar TL borç yapılandırınca en çok 10 milyar TL’sini tahsil edebiliyor” halinde konuşuyor.
Buna rağmen son periyotta sözleşmelilerin takıma alınması, 3 bin 600 ek gösterge ve EYT üzere bütçeye yük getiren bir epey düzenleme yapıldığını hatırlatan Dr. Türkmen, şu değerlendirmede bulunuyor:
“Son pakette bilhassa stok affı, kasa affı, matrah artırımının yanı sıra imar affı da gündeme gelecek. Tüm bunlarla birlikte enflasyon sebebi ile sayılar da yükseldiği için, hükümet bu vergi paketinin biraz daha kapsamını genişleterek Hazine’ye yaklaşık 300 milyar TL para koyabilir. Bununla da mesela ertelenen 320 milyar TL’lik doğalgaz borcunu kapatabilir.”
Son yedi yıldaki altıncı düzenleme
DW Türkçe’ye konuşan E&Y Türkiye Vergi Yöneticisi Fatih Köprü ise 2016 yılından itibaren vergilerin bir daha yapılandırılmasına ait beş farklı yasa çıktığına işaret ederek, “Bu son düzenleme son yedi yıldaki altıncı vergi düzenlemesi oldu” diyor.
E&Y Türkiye Vergi Yöneticisi Fatih KöprüFotoğraf: privat
Vergi affı denilince genelde ana paranın silineceği üzere bir algı oluştuğunu tabir eden Köprü, “Aslında affa tabi olan şey vergi yükümlülüğü değil, gecikme faizi yahut cezalardır. Bugüne kadar vergi yükümlülüğünü ortadan kaldıran bir düzenleme yapılmadı. Bu son pakette de yapılmaz diye düşünüyorum” diye konuşuyor.
Vergisini vaktinde ödeyen mükelleflerin mağduriyetini gidermek için son senelerda yüzde 5’lik indirim uygulandığını da hatırlatan Köprü, “Ancak bu uygulamanın fazlaca tatmin edici olduğunu söylemek güç. Bu kadar sık vergi affı uygulanması olağan bir durum değil” diyor.
“Vergi afları rutin uygulamaya döndü”
Türkiye’de birinci vergi affının çıkarıldığı 1924 yılından bu yana geçen 99 yılda 50’yi aşkın vergi affı ve yapılandırmasına ait düzenleme yapıldı. Son 20 yıllık AKP iktidarında ise yaklaşık 1,5 yılda bir vergi affına ait yasa çıkarıldı.
bu vakitte gerek vatandaşlar gerekse şirketler ‘nasılsa af çıkacak’ beklentisi ile vergi yükümlülüklerini ötelemeye başladı. Nedim Türkmen’e bakılırsa, Türkiye’deki kayıt dışı iktisat niçiniyle vergi aflarının rutin bir uygulama haline gelmiş durumda.
“Türkiye’nin gelir vergisi sistemi yok”
Özellikle son 18 aydır kredi kaynaklarına ulaşmakta zorlanan küçük işletmelerin Katma Bedel Vergisi’ni (KDV) Vergi Dairesi’ne yatırmak yerine, ‘işletme kredisi’ olarak kullandığını vurgulayan Türkmen, şunları söylüyor:
“Vergi borçları biraz da bu yüzden bu kadar birikti. Türkiye’de bile bile lades yapılıyor. Adaletsiz dolaylı vergilerle vatandaşın tüketiminden alabildiğiniz kadar vergi alıp, gelir ve kurumlar vergisi almıyorsunuz, parayı takip etmiyorsunuz. Açıkçası Türkiye’nin bir gelir vergisi sistemi yok. O yüzden artık neredeyse iki yılda bir otomatiğe bağlanan af düzenlemeleri oluyor. Devlet bu sayede toplayamadığı verginin bir kısmını toplayabiliyor.”
Vergi affı paketini DW Türkçe’ye pahalandıran vergi uzmanları ve ekonomistler, kelam konusu düzenlemenin bütçeye 300 milyar TL’ye varan bir ek gelir getirebileceği görüşünde. Öte yandan bu çeşit vergi aflarının vergisini vaktinde ödeyenlerde bir haksızlık duygusu yarattığına da işaret eden uzmanlar, Türkiye’deki kayıt dışı iktisat sebebi ile ortalama her 1,5 yılda bir bu çeşit paketlere gereksinim duyulduğuna işaret ediyorlar.
Pakette neler olacak?
Şubat sonunda yasalaşması beklenen paket kapsamında, vergi dairelerine 31 Aralık 2022’dilk evvel 2 bin lirayı aşmayan borcu olan vatandaşların cezaları tahsil edilmeyecek. Yükseköğrenim kredi borcu bir daha yapılandırılarak taksitle ödenebilecek. Kamu alacaklarına ait olarak vatandaşların ve şirketlerin vergi ve prim yükümlülükleri başta olmak üzere tüm borçlarının cezaları kaldırılacak. Şoförlerin alkol, uyuşturucu, ölümlü ve yaralamalı kaza, drift ve aday şoförlük halleri haricindeki ihlallerden kaynaklanan ceza puanları silinecek. Yaklaşık 2,5 milyon şoförün ceza puanı silinecek ve bu sebeple geri alınan 10 bine yakın ehliyetin iadesi sağlanacak.
“Tahsil edilemeyen vergi 582 milyar TL”
DW Türkçe’ye konuşan vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen, Erdoğan’ın deklare ettiğı son vergi affı düzenlemesinin 2021 Haziran ayında çıkarılan ve 30 Nisan 2021 tarihine kadar olan bütün vergi borçlarını yapılandıran 7326 sayılı kanunla büyük ölçüde benzerlikler taşıdığını belirtiyor.
Türkmen, dün açıklanan pakette farklı olarak 2 bin TL’nin altındaki borçların silinmesi uygulamasının yeni olduğuna işaret ediyor. Devletin 31 Aralık 2022 prestijiyle tahsil edilemeyen vergi gelirlerinin toplamının 582 milyar TL olduğunu kaydeden Türkmen, ayrıyeten devletin 120 milyar TL de sigorta alacağı bulunduğunu söz ediyor.
Vergi uzmanı Nedim Türkmen Fotoğraf: privat
“Hükümet kasaya 300 milyar TL koyabilir”
bir evvelki vergi borcu aflarının ve yapılandırmalarının büsbütün hedefine ulaştığını söylemenin mümkün olmadığını belirten Nedim Türkmen, “Borç yapılandırmalarında devletin tahsilatı yüzde 2 ila yüzde 10 içinde gerçekleşiyor. Yani 100 milyar TL borç yapılandırınca en çok 10 milyar TL’sini tahsil edebiliyor” halinde konuşuyor.
Buna rağmen son periyotta sözleşmelilerin takıma alınması, 3 bin 600 ek gösterge ve EYT üzere bütçeye yük getiren bir epey düzenleme yapıldığını hatırlatan Dr. Türkmen, şu değerlendirmede bulunuyor:
“Son pakette bilhassa stok affı, kasa affı, matrah artırımının yanı sıra imar affı da gündeme gelecek. Tüm bunlarla birlikte enflasyon sebebi ile sayılar da yükseldiği için, hükümet bu vergi paketinin biraz daha kapsamını genişleterek Hazine’ye yaklaşık 300 milyar TL para koyabilir. Bununla da mesela ertelenen 320 milyar TL’lik doğalgaz borcunu kapatabilir.”
Son yedi yıldaki altıncı düzenleme
DW Türkçe’ye konuşan E&Y Türkiye Vergi Yöneticisi Fatih Köprü ise 2016 yılından itibaren vergilerin bir daha yapılandırılmasına ait beş farklı yasa çıktığına işaret ederek, “Bu son düzenleme son yedi yıldaki altıncı vergi düzenlemesi oldu” diyor.
E&Y Türkiye Vergi Yöneticisi Fatih KöprüFotoğraf: privat
Vergi affı denilince genelde ana paranın silineceği üzere bir algı oluştuğunu tabir eden Köprü, “Aslında affa tabi olan şey vergi yükümlülüğü değil, gecikme faizi yahut cezalardır. Bugüne kadar vergi yükümlülüğünü ortadan kaldıran bir düzenleme yapılmadı. Bu son pakette de yapılmaz diye düşünüyorum” diye konuşuyor.
Vergisini vaktinde ödeyen mükelleflerin mağduriyetini gidermek için son senelerda yüzde 5’lik indirim uygulandığını da hatırlatan Köprü, “Ancak bu uygulamanın fazlaca tatmin edici olduğunu söylemek güç. Bu kadar sık vergi affı uygulanması olağan bir durum değil” diyor.
“Vergi afları rutin uygulamaya döndü”
Türkiye’de birinci vergi affının çıkarıldığı 1924 yılından bu yana geçen 99 yılda 50’yi aşkın vergi affı ve yapılandırmasına ait düzenleme yapıldı. Son 20 yıllık AKP iktidarında ise yaklaşık 1,5 yılda bir vergi affına ait yasa çıkarıldı.
bu vakitte gerek vatandaşlar gerekse şirketler ‘nasılsa af çıkacak’ beklentisi ile vergi yükümlülüklerini ötelemeye başladı. Nedim Türkmen’e bakılırsa, Türkiye’deki kayıt dışı iktisat niçiniyle vergi aflarının rutin bir uygulama haline gelmiş durumda.
“Türkiye’nin gelir vergisi sistemi yok”
Özellikle son 18 aydır kredi kaynaklarına ulaşmakta zorlanan küçük işletmelerin Katma Bedel Vergisi’ni (KDV) Vergi Dairesi’ne yatırmak yerine, ‘işletme kredisi’ olarak kullandığını vurgulayan Türkmen, şunları söylüyor:
“Vergi borçları biraz da bu yüzden bu kadar birikti. Türkiye’de bile bile lades yapılıyor. Adaletsiz dolaylı vergilerle vatandaşın tüketiminden alabildiğiniz kadar vergi alıp, gelir ve kurumlar vergisi almıyorsunuz, parayı takip etmiyorsunuz. Açıkçası Türkiye’nin bir gelir vergisi sistemi yok. O yüzden artık neredeyse iki yılda bir otomatiğe bağlanan af düzenlemeleri oluyor. Devlet bu sayede toplayamadığı verginin bir kısmını toplayabiliyor.”