RAM
New member
Türkiye’nin bulunduğu coğrafya, 1500’lü senelerdan itibaren çeşitli vakit içinderda 7 ve üstü büyüklüklerde 24 zelzeleyle sarsıldı.
Sismik açıdan pek etkin bir ülke olan Türkiye, Avrasya-Arap-Afrika levhası içinde yer alıyor. Türkiye, hudutları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Çizgisi ve Batı Anadolu Fay Sınırıyla sarsıntı jenerasyonunda bulunuyor.
Uzmanlar, “Türkiye nüfusunun yüzde 60’a yakınının, aktif olan ve ziyan verebilen zelzele alanları üzerinde yerleştiği”ni tabir ediyor. Bundan dolayı Türkiye’deki binaların kentsel dönüşüm projesi kapsamında zelzeleye güçlü yapılması hedefleniyor.
Türkiye’de meydana gelen sarsıntılarda büyük kayıplar yaşandı.
Türkiye’de can kayıpları ve büyük yıkımlarla sonuçlanan büyük zelzeleler şöyleki:
İSTANBUL 1509 DEPREMİ
Marmara Denizi’nin Adalar yakınlarında Osmanlı devrinde 10 Eylül 1509 yılında meydana gelen, İstanbul ile etrafının 40 gün boyunca sallandığı belirtilen ve Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak isimlendirilen 7.2 büyüklüğündeki zelzelede 130 bin kişi öldü, bin 70 yapı yıkıldı.
İSTANBUL 1719 DEPREMİ
İstanbul ve etrafında hissedilen 24 Mayıs 1719’da meydana gelen, büyük hasara yol açan zelzelede fazlaca sayıda meskenle birlikte cami ve hamamlar yıkılırken, Mihrimah Sultan Mescidi ile medrese kubbelerinde çökmeler, Yedikule ve Ahırkapı içindeki sur ve burçlarda ise hasarlar meydana geldi. Bu zelzele, İzmit’te de hasara yol açtı.
İSTANBUL 1766 DEPREMİ
İstanbul’da bir daha Osmanlı periyodunda 22 Mayıs 1766’da meydana gelen ve artçılarla 3 ay sürdüğü belirtilen zelzelede hayli sayıda konutla bir arada ortalarında Fatih Sultan Mehmed’in inşa ettirdiği Fatih Mescidi’nin de bulunduğu biroldukça cami yıkılırken, Baruthane, Kapalıçarşı, Surlar, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve Topkapı Sarayı’nda ise hasarlar oluştu.
İSTANBUL 1895 DEPREMİ
İstanbul’da 10 Temmuz 1894’te meydana gelen ve geniş alanda hissedilip, büyük hasara yol açması niçiniyle ‘Büyük hareket-i arz’ olarak anılan sarsıntıda, Eminönü ve Fatih’teki yapılar ile Kapalıçarşı yıkılırken, Yalova ve Adapazarı da etkilendi.
BÜYÜK ERZİNCAN SARSINTISI 1939
27 Aralık 1939’daki 7,9 büyüklüğünde “Büyük Erzincan Depremi”nde yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı ve 116 bin civarında bina yıkıldı. Erzincan sarsıntısı, dünyada meydana gelen büyük sarsıntılardan biri olarak sayılıyor.
Bu zelzele, Türkiye sonları içerisinde yaşanmış en büyük sarsıntı oldu. Bu zelzeleyle bir arada birinci kez Kuzey Anadolu Fay Sınırı’nın varlığı anlaşılmaya başlandı ve Türkiye’de sarsıntıyla ilgili bahisler ele alındı.
ERBAA 1942 DEPREMİ
Tokat’ın Erbaa ilçesinde 1942’de 7 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin kişi hayatını yitirdi.
LADİK 1943 DEPREMİ
Samsun’un Ladik ilçesinde 26 Kasım 1943’te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki zelzele, Taşova’dan Ilgaz’a kadar uzanan yerleşim yerlerinde hissedildi.
Bölgedeki binaların yüzde 75’inin yıkıldığı zelzelede yaklaşık 2 bin 300 kişi ömrünü kaybetti, 5 bin kişi de yaralandı.
VARTO 1966 DEPREMİ
Muş’un Varto ilçesinde 1966’da 2 büyük sarsıntı meydana geldi. Birincisi 7 Mart’ta meydana gelen sarsıntıda 14 kişi hayatını yitirirken, 75 kişinin yaralandı. 19 Ağustos’ta meydana gelen ikinci sarsıntıda ise yaklaşık 2 bin 400 kişi öldü, bin 500 kişi ise yaralandı.
MURADİYE 1976 DEPREMİ
Van’ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976’da meydana gelen ve 10 bine yakın yapının hasar gördüğü 7.5 büyüklükteki zelzelede yaklaşık 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 500 kişi ise yaralandı. Sarsıntıda enkaz altında kalanların yanı sıra yağmur ve karla bir arada sıfırın altında 17 dereceye kadar düşen şiddetli havada donarak ölenler de kayıtlara geçti.
GÖLCÜK 1999 DEPREMİ
Kocaeli Gölcük’te 17 Ağustos 1999’da 7,4 şiddetinde meydana gelen sarsıntıda büyük çapta can ve mal kaybı yaşandı.
Yaklaşık 45 saniye süren ve Türkiye’nin sarsıntı geçmişinde “en uzun deprem” olarak bilinen Gölcük Sarsıntısı, tüm Marmara Bölgesi’nin yanı sıra Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Yıkıcı sarsıntıda Kocaeli, Gölcük, Düzce, Sakarya, İstanbul ve Yalova’da büyük can ve mal kaybı yaşandı.
Resmi olarak 17 bin 118 kişinin öldüğü, 25 bine yakın kişinin de yaralandığı belirtildi. Sarsıntıdan en epeyce etkilenen Kocaeli’de 9 bin 477 kişi hayatını yitirdi, 9 bin 881 kişi de yaralandı.
DÜZCE 1999 DEPREMİ
Düzce’de 12 Kasım 1999’da 7,2 büyüklüğündeki sarsıntı 30 saniye sürdü. Biroldukca vilayette tesirli olan sarsıntı, Ukrayna’dan bile hissedildi. Kelam konusu zelzelede 894 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 679 kişi yaralandı ve binlerce kişi evsiz kaldı.
Düzce Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bilgilerine göre, 1999’daki sarsıntılarda Düzce genelinde 16 bin 666 konut, 3 bin 837 iş yeri ağır hasar gördü, 10 bin 968 konut ile 2 bin 573 iş yerinde orta hasar, 13 bin 70 konut ve 1606 iş yerinde ise az hasar tespit edildi.
VAN 2011 DEPREMİ
Van’ın Tabanlı ilçesi merkezli 23 Ekim 2011’de 7,2 büyüklüğündeki zelzele 25 saniye sürdü ve 601 kişi öldü. Kurtarma çalışmalarına yurt ortasından 140 grup, 4 bin 418 bireyle katıldı. Dünyadan 10 ülke de 12 grupla çalışmalara dayanak verdi.
Van, 9 Kasım 2011’de saat 21.23’te büyük bir zelzeleyle daha sarsıldı. Merkez üssü Edremit ilçesi olan 5,6 büyüklüğündeki sarsıntıda 2’si otel olmak üzere 25 bina yıkıldı.
Sonuç prestijiyle Türkiye’nin bulunduğu coğrafya, 1500’lü senelerdan itibaren çeşitli vakit içinderda 7 ve üstü büyüklüğünde 23 sarsıntıyla sarsıldı.
ELAZIĞ 2020 DEPREMİ
24 Ocak 2020’de öerkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi. 35’i Elazığ’da, 4’ü Malatya’da olmak üzere en az 41 kişi hayatını kaybetti, 1607 kişi de yaralandı.
İZMİR 2020 DEPREMİ
İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020’de 6,6 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi. Bilhassa Bayraklı ilçesini vuran sarsıntıda 117 kişi hayatını yitirdi, 1034 kişi yaralandı.
KAHRAMANMARAŞ 2022 DEPREMİ
Kahramanmaraş’ta sabah 04.17’de meydana gelen ve en az 10 ili etkileyen 7,4 büyüklüğündeki sarsıntıda 912 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.
Sismik açıdan pek etkin bir ülke olan Türkiye, Avrasya-Arap-Afrika levhası içinde yer alıyor. Türkiye, hudutları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Çizgisi ve Batı Anadolu Fay Sınırıyla sarsıntı jenerasyonunda bulunuyor.
Uzmanlar, “Türkiye nüfusunun yüzde 60’a yakınının, aktif olan ve ziyan verebilen zelzele alanları üzerinde yerleştiği”ni tabir ediyor. Bundan dolayı Türkiye’deki binaların kentsel dönüşüm projesi kapsamında zelzeleye güçlü yapılması hedefleniyor.
Türkiye’de meydana gelen sarsıntılarda büyük kayıplar yaşandı.
Türkiye’de can kayıpları ve büyük yıkımlarla sonuçlanan büyük zelzeleler şöyleki:
İSTANBUL 1509 DEPREMİ
Marmara Denizi’nin Adalar yakınlarında Osmanlı devrinde 10 Eylül 1509 yılında meydana gelen, İstanbul ile etrafının 40 gün boyunca sallandığı belirtilen ve Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak isimlendirilen 7.2 büyüklüğündeki zelzelede 130 bin kişi öldü, bin 70 yapı yıkıldı.
İSTANBUL 1719 DEPREMİ
İstanbul ve etrafında hissedilen 24 Mayıs 1719’da meydana gelen, büyük hasara yol açan zelzelede fazlaca sayıda meskenle birlikte cami ve hamamlar yıkılırken, Mihrimah Sultan Mescidi ile medrese kubbelerinde çökmeler, Yedikule ve Ahırkapı içindeki sur ve burçlarda ise hasarlar meydana geldi. Bu zelzele, İzmit’te de hasara yol açtı.
İSTANBUL 1766 DEPREMİ
İstanbul’da bir daha Osmanlı periyodunda 22 Mayıs 1766’da meydana gelen ve artçılarla 3 ay sürdüğü belirtilen zelzelede hayli sayıda konutla bir arada ortalarında Fatih Sultan Mehmed’in inşa ettirdiği Fatih Mescidi’nin de bulunduğu biroldukça cami yıkılırken, Baruthane, Kapalıçarşı, Surlar, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve Topkapı Sarayı’nda ise hasarlar oluştu.
İSTANBUL 1895 DEPREMİ
İstanbul’da 10 Temmuz 1894’te meydana gelen ve geniş alanda hissedilip, büyük hasara yol açması niçiniyle ‘Büyük hareket-i arz’ olarak anılan sarsıntıda, Eminönü ve Fatih’teki yapılar ile Kapalıçarşı yıkılırken, Yalova ve Adapazarı da etkilendi.
BÜYÜK ERZİNCAN SARSINTISI 1939
27 Aralık 1939’daki 7,9 büyüklüğünde “Büyük Erzincan Depremi”nde yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı ve 116 bin civarında bina yıkıldı. Erzincan sarsıntısı, dünyada meydana gelen büyük sarsıntılardan biri olarak sayılıyor.
Bu zelzele, Türkiye sonları içerisinde yaşanmış en büyük sarsıntı oldu. Bu zelzeleyle bir arada birinci kez Kuzey Anadolu Fay Sınırı’nın varlığı anlaşılmaya başlandı ve Türkiye’de sarsıntıyla ilgili bahisler ele alındı.
ERBAA 1942 DEPREMİ
Tokat’ın Erbaa ilçesinde 1942’de 7 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin kişi hayatını yitirdi.
LADİK 1943 DEPREMİ
Samsun’un Ladik ilçesinde 26 Kasım 1943’te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki zelzele, Taşova’dan Ilgaz’a kadar uzanan yerleşim yerlerinde hissedildi.
Bölgedeki binaların yüzde 75’inin yıkıldığı zelzelede yaklaşık 2 bin 300 kişi ömrünü kaybetti, 5 bin kişi de yaralandı.
VARTO 1966 DEPREMİ
Muş’un Varto ilçesinde 1966’da 2 büyük sarsıntı meydana geldi. Birincisi 7 Mart’ta meydana gelen sarsıntıda 14 kişi hayatını yitirirken, 75 kişinin yaralandı. 19 Ağustos’ta meydana gelen ikinci sarsıntıda ise yaklaşık 2 bin 400 kişi öldü, bin 500 kişi ise yaralandı.
MURADİYE 1976 DEPREMİ
Van’ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976’da meydana gelen ve 10 bine yakın yapının hasar gördüğü 7.5 büyüklükteki zelzelede yaklaşık 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 500 kişi ise yaralandı. Sarsıntıda enkaz altında kalanların yanı sıra yağmur ve karla bir arada sıfırın altında 17 dereceye kadar düşen şiddetli havada donarak ölenler de kayıtlara geçti.
GÖLCÜK 1999 DEPREMİ
Kocaeli Gölcük’te 17 Ağustos 1999’da 7,4 şiddetinde meydana gelen sarsıntıda büyük çapta can ve mal kaybı yaşandı.
Yaklaşık 45 saniye süren ve Türkiye’nin sarsıntı geçmişinde “en uzun deprem” olarak bilinen Gölcük Sarsıntısı, tüm Marmara Bölgesi’nin yanı sıra Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi.
Yıkıcı sarsıntıda Kocaeli, Gölcük, Düzce, Sakarya, İstanbul ve Yalova’da büyük can ve mal kaybı yaşandı.
Resmi olarak 17 bin 118 kişinin öldüğü, 25 bine yakın kişinin de yaralandığı belirtildi. Sarsıntıdan en epeyce etkilenen Kocaeli’de 9 bin 477 kişi hayatını yitirdi, 9 bin 881 kişi de yaralandı.
DÜZCE 1999 DEPREMİ
Düzce’de 12 Kasım 1999’da 7,2 büyüklüğündeki sarsıntı 30 saniye sürdü. Biroldukca vilayette tesirli olan sarsıntı, Ukrayna’dan bile hissedildi. Kelam konusu zelzelede 894 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 679 kişi yaralandı ve binlerce kişi evsiz kaldı.
Düzce Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bilgilerine göre, 1999’daki sarsıntılarda Düzce genelinde 16 bin 666 konut, 3 bin 837 iş yeri ağır hasar gördü, 10 bin 968 konut ile 2 bin 573 iş yerinde orta hasar, 13 bin 70 konut ve 1606 iş yerinde ise az hasar tespit edildi.
VAN 2011 DEPREMİ
Van’ın Tabanlı ilçesi merkezli 23 Ekim 2011’de 7,2 büyüklüğündeki zelzele 25 saniye sürdü ve 601 kişi öldü. Kurtarma çalışmalarına yurt ortasından 140 grup, 4 bin 418 bireyle katıldı. Dünyadan 10 ülke de 12 grupla çalışmalara dayanak verdi.
Van, 9 Kasım 2011’de saat 21.23’te büyük bir zelzeleyle daha sarsıldı. Merkez üssü Edremit ilçesi olan 5,6 büyüklüğündeki sarsıntıda 2’si otel olmak üzere 25 bina yıkıldı.
Sonuç prestijiyle Türkiye’nin bulunduğu coğrafya, 1500’lü senelerdan itibaren çeşitli vakit içinderda 7 ve üstü büyüklüğünde 23 sarsıntıyla sarsıldı.
ELAZIĞ 2020 DEPREMİ
24 Ocak 2020’de öerkez üssü Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi. 35’i Elazığ’da, 4’ü Malatya’da olmak üzere en az 41 kişi hayatını kaybetti, 1607 kişi de yaralandı.
İZMİR 2020 DEPREMİ
İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020’de 6,6 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi. Bilhassa Bayraklı ilçesini vuran sarsıntıda 117 kişi hayatını yitirdi, 1034 kişi yaralandı.
KAHRAMANMARAŞ 2022 DEPREMİ
Kahramanmaraş’ta sabah 04.17’de meydana gelen ve en az 10 ili etkileyen 7,4 büyüklüğündeki sarsıntıda 912 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.