RAM
New member
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dış siyasetteki “U dönüşü” ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile masaya oturması daha sonrasında, BAE’den de AKP hükümetini mutlu edecek adımlar gelmeye başladı.
bir müddetdir Abu Dabi’de yaşayan ve rüşvet, yolsuzluk, kara para aklama, cinayet ve uyuşturucu kaçakçılığı ifşa ve tezleriyle AKP iktidarını zora sokan Sedat Peker üzerinde BAE idaresinin baskısı daha da arttı.
Türkiye’de organize kabahat örgütü önderi olarak yargılanmakta olan Peker’in toplumsal medya üzerinden rastgele bir paylaşım yapmasına artık müsaade vermediği belirtilen BAE idaresinin, Peker’in en yakınındaki isimlerden Emre Olur’u ülkeden deport etmesinin vakit içindeması da dikkat çekti.
BAE, Sedat Peker’in yakın erkeklerindan Emre Olur’u deport ederek Türkiye’de tutuklanmasına varan sürecin kapılarını araladı.Fotoğraf: DHA
BAE’nin bu adımları atarken, Türkiye’den uzun müddettir almak istediği silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) teslim aldığı ortaya çıktı. Reuters’in haberine bakılırsa Türkiye’den 20 SİHA’yı bu ay teslim alan BAE, yeni SİHA’lar satın almak için de temaslarını sürdürüyor.
“Otoriter konsolidasyon”
Türkiye ile BAE içinde hasımlıktan savunma alanında işbirliğine varan yakınlaşmayı DW Türkçe’ye pahalandıran Dr. Salim Çevik, son gelişmelerin aslında bununla birlikte bölgedeki “otoriter konsolidasyonun” bir göstergesi olduğuna işaret etti.
Berlin merkezli Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) uzmanlarından olan Çevik, “Kim istemez ki bölge ülkelerinin birbirleriyle barışmasını, bu çok alışılmış ki olumlu ve kıymetli. Ancak Ortadoğu’daki yeni barış rüzgarlarının şöyleki makus bir yanı var: bu bununla birlikte bölgedeki otoriterliğin konsolidasyonudur. Bu coğrafyada muhalifleri sıkıntı günler bekliyor” biçiminde konuştu.
“BAE Peker’i susturarak AKP’yi rahatlatıyor”
Salim Çevik, Erdoğan’ın son aylarda gerek BAE, gerekse Mısır ve Suudi Arabistan üzere bölge ülkeleriyle bağlantılarını olağanlaştırmak için attığı adımlara dikkat çekerek, Türkiye’nin yalnızca İhvancıların değil, liberallerin de medya kanallarını susturduğunu söylemiş oldu, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülen Cemal Kaşıkçı ile ilgili davayı da Suudi Arabistan’a devrettiğini hatırlattı.
Abu Dabi’de yaşayan Sedat Peker, rüşvet, yolsuzluk, kara para aklama, cinayet ve uyuşturucu kaçakçılığı ifşa ve argümanlarıyla AKP iktidarını zora sokuyor.
Çevik, “BAE İslamcılardan rahatsızdı, AKP hükümeti de Peker’den. AKP Hükümeti İslamcıların sesini kıstı, boğdu. Artık de BAE, Sedat Peker’i orada boğarak Türkiye’yi rahatlatıyor. Diktatörler birbirleriyle anlaştıkça, muhalifler, otoriter idareleri zora sokanlar, epey daha zorluklar yaşayacak. Zira diktatörler içindeki rekabet, muhaliflere bir soluk alma imkanı tanıyordu, daha rahat nefes alabilecekleri rakip ülkelere kaçabiliyorlardı. Bu periyot bitiyor” diye konuştu.
Sıra Peker’e mi geliyor?
Son günlerde Ankara-Abu Dabi sınırında yaşanan gelişmeler, Sedat Peker’in de önümüzdeki periyotta BAE’den deport ya da Türkiye’ye iade edilebileceğinin işaretleri olarak yorumlanırken, dün avukatı Ersan Barkın’ın Twitter üzerinden paylaştığı son bilgiler dikkat çekti.
Barkın, Peker hakkında Interpol tarafınca yalnızca savunması alınmak üzere çıkarılan kırmızı bültenin, “tüm dünyada aranıyor” formunda kapsamının genişletildiğini öğrendiklerini aktardı, “Belli ki bir şeyler değişiyor” görüşünü kaydetti.
Gelişmeleri yakından takip eden kaynaklar, Türkiye ile BAE içinde yakınlaşmada kıymetli bir etap kaydedildiğini, Sedat Peker konusunda da kapalı kapılar gerisinde, bâtın görüşmeler yapıldığının aşikar olduğunu tabir ediyorlar. Bu pazarlıkların nasıl sonuçlanacağını önümüzdeki günler gösterecek. Birtakım yorumcular ise Türkiye’nin BAE’ye teslim ettiği SİHA’ların da bu pazarlıkların bir modülü olabileceğini söylüyor.
BAE’nin bu ay Türkiye’den 20 SİHA teslim aldı. Daha fazla SİHA alımı için de taraflar içinde görüşmelerin sürdüğü bildiriliyor. Fotoğraf: PETRAS MALUKA/AFP/Getty Images
Salim Çevik ise seçimler öncesinde Sedat Peker’in susturulmasının AKP hükümeti için hayati ehemmiyet taşıdığını söylerken, “AKP açısından üç beş drone vermek sorun değil. Türkiye’nin elinde öbür şeyler olsa, onları da verir. Türkiye’nin bölgede verebileceği en değerli şey ise güvenlik garantisi. Bölge ülkeleri ABD çekildiği için fazlaca önemli bir güvenlik açığı hissediyorlar. Türkiye o açıdan onlar için işlevsel” halinde konuştu.
Sona eren ideolojik arbede üzerine inşa edilen yeni dönem
Erdoğan’ın dış siyasetteki keskin “U dönüşü” ve olağanlaşma açılımına kadar Türkiye, BAE’yi 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsünü finanse etmekle, PKK’yı desteklemekle, Türkiye’ye düşmanlık gütmekle suçluyordu. Ayrıyeten Libya iç savaşı niçiniyle de iki ülke askeri olarak karşı karşıya gelmişti.
Ancak Erdoğan geçen sene giriştiği olağanlaşma açılımıyla sadede BAE ile değil Mısır, Suudi Arabistan ve İsrail ile bağlantılarını de düzeltmeye girişti.
CATS uzmanı Dr. Salim Çevik, Türkiye’nin aslında ortasının bu ülkelerden en çok BAE ile berbat olduğuna dikkat çekerken buna en başta “ideolojik kavganın” kaynaklık ettiğini söylemiş oldu, Türkiye’nin bu bahiste uğradığı yenilgiyi kabul etmesinden, jeopolitik rekabetin de sona ermesinden daha sonra da yeni bir barış arayışı periyoduna kapı aralandığını aktardı.
Çevik, “Arap Baharı’nda Türkiye’nin desteklediği İslamcılığın karşısındaki teşebbüsün fikir babası BAE, Muhammed Bin Zayed’di (BAE devlet başkanı). ‘İslamcıları her yerde bastıralım, gerekirse şiddet kullanalım, otoriter rejimleri finanse edelim, bu ayaklanmaları boğalım’ fikrinin sahibi ve uygulayıcısı Muhammed Bin Zayed’di ve kazanan o oldu, Türkiye’yi bu mevzuda yendi. Fakat Muhammed Bin Zayed kazandığında da ‘tamam kazandık, bitti, artık yeni bir sayfa açıyoruz’ diyerek harikulade bir pragmatizm gösterdi. Suudi Arabistan ve Mısır ise o kadar esnek olmadı” diye konuştu.
CATS uzmanı Salim Çevik, Türkiye ile Körfez ülkeleri içindeki yakınlaşmayı “otoriter konsolidasyon” olarak nitelendirdi. Fotoğraf: privat
Ancak Salim Çevik olağanlaşmayı yalnızca Türkiye’nin istemediğini, BAE, Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır’ın da bu arayışta olduklarına dikkat çekerken, “sebebi muhakkak: ABD bölgeden çekiliyor, herkes yalnız başına kaldı, İran’dan korkuyorlar. Erdoğan ise bölge ülkelerinin korkusunu ve barış arayışını fırsat bilerek hepsiyle ortasını düzeltme telaşında” görüşünü lisana getirdi.
SİHA atılımı, İran’a karşı yeni bir ittifakın göstergesi mi?
Türkiye’nin BAE’ne jet süratiyle SİHA teslimatı, Suudi Arabistan’ın hem Türkiye’den SİHA almak tıpkı vakitte üretimi için fabrika kurmak istemesi, bölgedeki güvenlik mimarisinin büyük bir değişim sürecine sahne olduğunu gözler önüne seriyor.
CATS uzmanı Salim Çevik’e göre de SİHA’lar, BAE ve Suudi Arabistan üzere ülkeler için hayli fonksiyonel. ABD’den ileri teknoloji savaş uçakları temin edebilen bunun için fazlaca da parası olan bu ülkelerin bu teknolojileri kullanmakta zorlandıklarına işaret eden Çevik, şu biçimde devam etti:
“Droneların kullanması ise daha kolay ve epey daha ucuz. Savaş pilotu yetiştirmiş olmanız gerekmiyor, kaybettiğiniz vakit yalnızca SİHA’yı kaybediyorsunuz. Bunlar göz önüne alındığında bu SİHA’lar bu ülkelerin tam da arayıp bulamadıkları şeyler.”
aynı vakitte Çevik, Türkiye’nin BAE ile ilgilerinin yalnızca SİHA’lara indirgenemeyeceğine, bölgede ana ekseni İran’a karşı olan fazlaca daha büyük bir ittifakın kurulmakta olunduğuna işaret etti.
Çevik, “Drone satışı bunun fakat bir sembolik göstergesidir. Körfez ülkelerinin bütün varlık korkusu İran ve Türkiye İran’ı Irak ve Azerbaycan üzerinden Kafkaslarda önemli manada rahatsız ve meşgul ettiği için de bu Körfez ülkeleri için fazlaca şahane bir şey.”
İtici güç, ABD ile berbatlaşan ilişkiler
Bölgedeki gelişmeleri yakından izleyen Ortadoğu uzmanı Sebastian Sons’a göre de, Körfez ülkelerinin Türkiye ile normalleşe adımlarında, ABD idaresiyle bağlantılarının berbatlaşması tesirli oluyor.
Bonn merkezli Ortadoğu Araştırmaları Merkezi CARPO’nun kıdemli araştırmacılarından Dr. Sebastian Sons, BAE ve Suudi Arabistan’ın bilhassa Joe Biden’ın lider seçilmesinin akabinde kötüleşmekte olduğuna işaret ederek, “Bu niçinle bu ülkeler askeri partnerliklerini çeşitlendirme arayışında. Muteber bir partner olarak kıymetlendirdikleri Türkiye üzere ülkelerle işbirliği yoluyla, askeri yetkinliklerini güçlendirmeye, ABD ve klâsik güvenlik partnerlerine bağımlılıklarını azaltmaya çalışıyorlar” dedi.
Bölge ülkeleri safları sıkılaştırıyor
Erdoğan liderliğindeki Türkiye ile bölgenin kıymetli aktörlerinden Suudi Arabistan içinde son devirdeki olağanlaşma adımlarını da pahalandıran Sons, Ankara’nın Kaşıkçı davasını devretmesinin akabinde Riyad açısından alakaların makus olması için niye kalmadığını söylemiş oldu.
Bonn merkezli Ortadoğu Araştırmaları Merkezi CARPO’nun kıdemli araştırmacılarından Dr. Sebastian Sons, Türkiye ile Körfez ülkeleri içindeki yakınlaşmanın bölgedeki güvenlik altyapısında değişimi birlikteinde getirdiğini söylüyor.Fotoğraf: Privat
Sons, “Türkiye’nin, Suudi Arabistan’ın kendi savunma endüstrisini inşa etme maksadına dayanak olması da bir beklenti. Lakin yalnızca askeri işbirliği bakımından değil, Riyad’da Türkiye yatırım, ticaret ve güç alanında işbirliği bakımından da değerli bir pazar olarak görülüyor. Askeri işbirliği, farklı seviyelerde, daha fazla ekonomik işbirliğinin yalnızca bir başlangıcı” görüşünü lisana getirdi.
Suudi Arabistan’ın da ortalarında olduğu Körfez ülkelerinin İran’a karşı caydırıcılığı güçlendirmek istediklerini de vurgulayan Sons, şu tespitini aktardı:
“çok olağan ki İran’ın, Lübnan, Yemen, Suriye ve Irak’ta olduğu üzere bir bölgesel müdahalesinden telaş duyuyorlar. Bu niçinle İran’ı bölgeden uzak tutacak bir stratejiye muhtaçlık duyuyorlar. İsrail bu strateji için bir partner ve Türkiye de bu bağlamda rol üstlenebilir. Bu niçinle Türkiye ile askeri işbirliği bu bahiste da ehemmiyet taşıyabilir.”
Sons bu tespitini lisana getirirken, Körfez ülkelerinin tansiyonu tırmandırmamak, İran’ı provoke etmemek için de dikkatli adımlar attıklarını, bununla birlikte diyalog arayışlarını da sürdürdüklerini vurguladı.
Alman uzman, Suudi Arabistan’ın İran ile görüşmelerinin 5’inci cinsinin yapıldığını, son aylarda iki ülke yetkilileri içinde gayri resmi temasların da gerçekleştiğine dikkat çekti. Kuveyt ve BAE’nin de İran ile diplomatik temaslar yürüttüklerini hatırlatan Sebastian Son, yaşanan bu gelişmelerin bölge dinamiklerinde yaşanan değişimin kıymetli göstergeleri olduğunu vurguladı.
bir müddetdir Abu Dabi’de yaşayan ve rüşvet, yolsuzluk, kara para aklama, cinayet ve uyuşturucu kaçakçılığı ifşa ve tezleriyle AKP iktidarını zora sokan Sedat Peker üzerinde BAE idaresinin baskısı daha da arttı.
Türkiye’de organize kabahat örgütü önderi olarak yargılanmakta olan Peker’in toplumsal medya üzerinden rastgele bir paylaşım yapmasına artık müsaade vermediği belirtilen BAE idaresinin, Peker’in en yakınındaki isimlerden Emre Olur’u ülkeden deport etmesinin vakit içindeması da dikkat çekti.
BAE, Sedat Peker’in yakın erkeklerindan Emre Olur’u deport ederek Türkiye’de tutuklanmasına varan sürecin kapılarını araladı.Fotoğraf: DHA
BAE’nin bu adımları atarken, Türkiye’den uzun müddettir almak istediği silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) teslim aldığı ortaya çıktı. Reuters’in haberine bakılırsa Türkiye’den 20 SİHA’yı bu ay teslim alan BAE, yeni SİHA’lar satın almak için de temaslarını sürdürüyor.
“Otoriter konsolidasyon”
Türkiye ile BAE içinde hasımlıktan savunma alanında işbirliğine varan yakınlaşmayı DW Türkçe’ye pahalandıran Dr. Salim Çevik, son gelişmelerin aslında bununla birlikte bölgedeki “otoriter konsolidasyonun” bir göstergesi olduğuna işaret etti.
Berlin merkezli Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) uzmanlarından olan Çevik, “Kim istemez ki bölge ülkelerinin birbirleriyle barışmasını, bu çok alışılmış ki olumlu ve kıymetli. Ancak Ortadoğu’daki yeni barış rüzgarlarının şöyleki makus bir yanı var: bu bununla birlikte bölgedeki otoriterliğin konsolidasyonudur. Bu coğrafyada muhalifleri sıkıntı günler bekliyor” biçiminde konuştu.
“BAE Peker’i susturarak AKP’yi rahatlatıyor”
Salim Çevik, Erdoğan’ın son aylarda gerek BAE, gerekse Mısır ve Suudi Arabistan üzere bölge ülkeleriyle bağlantılarını olağanlaştırmak için attığı adımlara dikkat çekerek, Türkiye’nin yalnızca İhvancıların değil, liberallerin de medya kanallarını susturduğunu söylemiş oldu, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülen Cemal Kaşıkçı ile ilgili davayı da Suudi Arabistan’a devrettiğini hatırlattı.
Abu Dabi’de yaşayan Sedat Peker, rüşvet, yolsuzluk, kara para aklama, cinayet ve uyuşturucu kaçakçılığı ifşa ve argümanlarıyla AKP iktidarını zora sokuyor.
Çevik, “BAE İslamcılardan rahatsızdı, AKP hükümeti de Peker’den. AKP Hükümeti İslamcıların sesini kıstı, boğdu. Artık de BAE, Sedat Peker’i orada boğarak Türkiye’yi rahatlatıyor. Diktatörler birbirleriyle anlaştıkça, muhalifler, otoriter idareleri zora sokanlar, epey daha zorluklar yaşayacak. Zira diktatörler içindeki rekabet, muhaliflere bir soluk alma imkanı tanıyordu, daha rahat nefes alabilecekleri rakip ülkelere kaçabiliyorlardı. Bu periyot bitiyor” diye konuştu.
Sıra Peker’e mi geliyor?
Son günlerde Ankara-Abu Dabi sınırında yaşanan gelişmeler, Sedat Peker’in de önümüzdeki periyotta BAE’den deport ya da Türkiye’ye iade edilebileceğinin işaretleri olarak yorumlanırken, dün avukatı Ersan Barkın’ın Twitter üzerinden paylaştığı son bilgiler dikkat çekti.
Barkın, Peker hakkında Interpol tarafınca yalnızca savunması alınmak üzere çıkarılan kırmızı bültenin, “tüm dünyada aranıyor” formunda kapsamının genişletildiğini öğrendiklerini aktardı, “Belli ki bir şeyler değişiyor” görüşünü kaydetti.
Gelişmeleri yakından takip eden kaynaklar, Türkiye ile BAE içinde yakınlaşmada kıymetli bir etap kaydedildiğini, Sedat Peker konusunda da kapalı kapılar gerisinde, bâtın görüşmeler yapıldığının aşikar olduğunu tabir ediyorlar. Bu pazarlıkların nasıl sonuçlanacağını önümüzdeki günler gösterecek. Birtakım yorumcular ise Türkiye’nin BAE’ye teslim ettiği SİHA’ların da bu pazarlıkların bir modülü olabileceğini söylüyor.
BAE’nin bu ay Türkiye’den 20 SİHA teslim aldı. Daha fazla SİHA alımı için de taraflar içinde görüşmelerin sürdüğü bildiriliyor. Fotoğraf: PETRAS MALUKA/AFP/Getty Images
Salim Çevik ise seçimler öncesinde Sedat Peker’in susturulmasının AKP hükümeti için hayati ehemmiyet taşıdığını söylerken, “AKP açısından üç beş drone vermek sorun değil. Türkiye’nin elinde öbür şeyler olsa, onları da verir. Türkiye’nin bölgede verebileceği en değerli şey ise güvenlik garantisi. Bölge ülkeleri ABD çekildiği için fazlaca önemli bir güvenlik açığı hissediyorlar. Türkiye o açıdan onlar için işlevsel” halinde konuştu.
Sona eren ideolojik arbede üzerine inşa edilen yeni dönem
Erdoğan’ın dış siyasetteki keskin “U dönüşü” ve olağanlaşma açılımına kadar Türkiye, BAE’yi 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsünü finanse etmekle, PKK’yı desteklemekle, Türkiye’ye düşmanlık gütmekle suçluyordu. Ayrıyeten Libya iç savaşı niçiniyle de iki ülke askeri olarak karşı karşıya gelmişti.
Ancak Erdoğan geçen sene giriştiği olağanlaşma açılımıyla sadede BAE ile değil Mısır, Suudi Arabistan ve İsrail ile bağlantılarını de düzeltmeye girişti.
CATS uzmanı Dr. Salim Çevik, Türkiye’nin aslında ortasının bu ülkelerden en çok BAE ile berbat olduğuna dikkat çekerken buna en başta “ideolojik kavganın” kaynaklık ettiğini söylemiş oldu, Türkiye’nin bu bahiste uğradığı yenilgiyi kabul etmesinden, jeopolitik rekabetin de sona ermesinden daha sonra da yeni bir barış arayışı periyoduna kapı aralandığını aktardı.
Çevik, “Arap Baharı’nda Türkiye’nin desteklediği İslamcılığın karşısındaki teşebbüsün fikir babası BAE, Muhammed Bin Zayed’di (BAE devlet başkanı). ‘İslamcıları her yerde bastıralım, gerekirse şiddet kullanalım, otoriter rejimleri finanse edelim, bu ayaklanmaları boğalım’ fikrinin sahibi ve uygulayıcısı Muhammed Bin Zayed’di ve kazanan o oldu, Türkiye’yi bu mevzuda yendi. Fakat Muhammed Bin Zayed kazandığında da ‘tamam kazandık, bitti, artık yeni bir sayfa açıyoruz’ diyerek harikulade bir pragmatizm gösterdi. Suudi Arabistan ve Mısır ise o kadar esnek olmadı” diye konuştu.
CATS uzmanı Salim Çevik, Türkiye ile Körfez ülkeleri içindeki yakınlaşmayı “otoriter konsolidasyon” olarak nitelendirdi. Fotoğraf: privat
Ancak Salim Çevik olağanlaşmayı yalnızca Türkiye’nin istemediğini, BAE, Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır’ın da bu arayışta olduklarına dikkat çekerken, “sebebi muhakkak: ABD bölgeden çekiliyor, herkes yalnız başına kaldı, İran’dan korkuyorlar. Erdoğan ise bölge ülkelerinin korkusunu ve barış arayışını fırsat bilerek hepsiyle ortasını düzeltme telaşında” görüşünü lisana getirdi.
SİHA atılımı, İran’a karşı yeni bir ittifakın göstergesi mi?
Türkiye’nin BAE’ne jet süratiyle SİHA teslimatı, Suudi Arabistan’ın hem Türkiye’den SİHA almak tıpkı vakitte üretimi için fabrika kurmak istemesi, bölgedeki güvenlik mimarisinin büyük bir değişim sürecine sahne olduğunu gözler önüne seriyor.
CATS uzmanı Salim Çevik’e göre de SİHA’lar, BAE ve Suudi Arabistan üzere ülkeler için hayli fonksiyonel. ABD’den ileri teknoloji savaş uçakları temin edebilen bunun için fazlaca da parası olan bu ülkelerin bu teknolojileri kullanmakta zorlandıklarına işaret eden Çevik, şu biçimde devam etti:
“Droneların kullanması ise daha kolay ve epey daha ucuz. Savaş pilotu yetiştirmiş olmanız gerekmiyor, kaybettiğiniz vakit yalnızca SİHA’yı kaybediyorsunuz. Bunlar göz önüne alındığında bu SİHA’lar bu ülkelerin tam da arayıp bulamadıkları şeyler.”
aynı vakitte Çevik, Türkiye’nin BAE ile ilgilerinin yalnızca SİHA’lara indirgenemeyeceğine, bölgede ana ekseni İran’a karşı olan fazlaca daha büyük bir ittifakın kurulmakta olunduğuna işaret etti.
Çevik, “Drone satışı bunun fakat bir sembolik göstergesidir. Körfez ülkelerinin bütün varlık korkusu İran ve Türkiye İran’ı Irak ve Azerbaycan üzerinden Kafkaslarda önemli manada rahatsız ve meşgul ettiği için de bu Körfez ülkeleri için fazlaca şahane bir şey.”
İtici güç, ABD ile berbatlaşan ilişkiler
Bölgedeki gelişmeleri yakından izleyen Ortadoğu uzmanı Sebastian Sons’a göre de, Körfez ülkelerinin Türkiye ile normalleşe adımlarında, ABD idaresiyle bağlantılarının berbatlaşması tesirli oluyor.
Bonn merkezli Ortadoğu Araştırmaları Merkezi CARPO’nun kıdemli araştırmacılarından Dr. Sebastian Sons, BAE ve Suudi Arabistan’ın bilhassa Joe Biden’ın lider seçilmesinin akabinde kötüleşmekte olduğuna işaret ederek, “Bu niçinle bu ülkeler askeri partnerliklerini çeşitlendirme arayışında. Muteber bir partner olarak kıymetlendirdikleri Türkiye üzere ülkelerle işbirliği yoluyla, askeri yetkinliklerini güçlendirmeye, ABD ve klâsik güvenlik partnerlerine bağımlılıklarını azaltmaya çalışıyorlar” dedi.
Bölge ülkeleri safları sıkılaştırıyor
Erdoğan liderliğindeki Türkiye ile bölgenin kıymetli aktörlerinden Suudi Arabistan içinde son devirdeki olağanlaşma adımlarını da pahalandıran Sons, Ankara’nın Kaşıkçı davasını devretmesinin akabinde Riyad açısından alakaların makus olması için niye kalmadığını söylemiş oldu.
Bonn merkezli Ortadoğu Araştırmaları Merkezi CARPO’nun kıdemli araştırmacılarından Dr. Sebastian Sons, Türkiye ile Körfez ülkeleri içindeki yakınlaşmanın bölgedeki güvenlik altyapısında değişimi birlikteinde getirdiğini söylüyor.Fotoğraf: Privat
Sons, “Türkiye’nin, Suudi Arabistan’ın kendi savunma endüstrisini inşa etme maksadına dayanak olması da bir beklenti. Lakin yalnızca askeri işbirliği bakımından değil, Riyad’da Türkiye yatırım, ticaret ve güç alanında işbirliği bakımından da değerli bir pazar olarak görülüyor. Askeri işbirliği, farklı seviyelerde, daha fazla ekonomik işbirliğinin yalnızca bir başlangıcı” görüşünü lisana getirdi.
Suudi Arabistan’ın da ortalarında olduğu Körfez ülkelerinin İran’a karşı caydırıcılığı güçlendirmek istediklerini de vurgulayan Sons, şu tespitini aktardı:
“çok olağan ki İran’ın, Lübnan, Yemen, Suriye ve Irak’ta olduğu üzere bir bölgesel müdahalesinden telaş duyuyorlar. Bu niçinle İran’ı bölgeden uzak tutacak bir stratejiye muhtaçlık duyuyorlar. İsrail bu strateji için bir partner ve Türkiye de bu bağlamda rol üstlenebilir. Bu niçinle Türkiye ile askeri işbirliği bu bahiste da ehemmiyet taşıyabilir.”
Sons bu tespitini lisana getirirken, Körfez ülkelerinin tansiyonu tırmandırmamak, İran’ı provoke etmemek için de dikkatli adımlar attıklarını, bununla birlikte diyalog arayışlarını da sürdürdüklerini vurguladı.
Alman uzman, Suudi Arabistan’ın İran ile görüşmelerinin 5’inci cinsinin yapıldığını, son aylarda iki ülke yetkilileri içinde gayri resmi temasların da gerçekleştiğine dikkat çekti. Kuveyt ve BAE’nin de İran ile diplomatik temaslar yürüttüklerini hatırlatan Sebastian Son, yaşanan bu gelişmelerin bölge dinamiklerinde yaşanan değişimin kıymetli göstergeleri olduğunu vurguladı.