RAM
New member
Soma’da 301 madencinin hayatını kaybettiği facianın üzerinden sekiz sene geçti. Ortadan geçen mühlet ortasında tutuklu sanıkların tamamı tahliye edildi. Yakınlarını kaybedenler, şu an Anayasa Mahkemesi’nde bulunan dava evrakından bugüne kadar adalet çıkmamasından şikâyetçi.
Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde yaşanan maden faciasında 301 madenci hayatını kaybetti, 162 emekçi ise yaralandı. Facianın akabinde Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde sanıklar hakkında “olası kastla insan öldürme”, “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama”, “bilinçli taksirle birden çok kişinin mevti ile birlikte birden çok kişinin faydalanmasına niye olma”, “taksirle birden çok kişinin vefatı ile birlikte birden çok kişinin faydalanmasına niye olma” suçlamalarıyla dava açıldı.
Uzman raporu: “Havalandırma projesi yapılmadı, personeller öldü”
Uzman raporu, yangının çok üretime ve alınmayan güvenlik önlemlerine bağlı olarak meydana geldiğini, madencilere acil durumlarda tahliye ilgili tatbikat yaptırılmadığını, madendeki ısınma ve oksidasyon artışlarının olması gereği üzere ölçülmediğini ortaya koydu. Raporda ayrıyeten, kömürün kızışmaya elverişli yapıda olması, tavan taşının oturtulmasındaki kuvvetlik niçiniyle kömür panolarının artlarında boşluklar oluşma ihtimali, metan sorunu ve ani gaz deşarjları üzere risklerin bilindiği, bu risklerden kaynaklı yeraltında yaşanacak rastgele bir meselede çalışanların inançlı bir biçimde tahliyesi için yeni bir havalandırma projesi tasarlandığı, kelam konusu projenin hayata geçirilmemesi niçiniyle 301 emekçinin öldüğü istikametinde kıymetlendirme yapıldı.
Fotoğraf: AP
Mahkeme lideri misyondan alındı
Duruşmalar sırasında şirkete yönelik ihmal suçlamalarını kabul etmeyen Can Gürkan ve avukatları, davada faciayı “Gülen cemaati tarafınca düzenlenen bir sabotaj” olarak niteledi. Davayı başından beri yürüten Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Lideri Aytaç Ballı, belge karar evresine geldiğinde bakılırsavden alındı. Hazır olduğu bildirilen savcılık mütalaası, Ballı nazaranvden alındıktan daha sonra belirtildi. Mütalaada, kastın öldürmeye yönelik olmadığı argüman belirtilerek, sanıkların “taksir” ve “bilinçli taksir” ile öldürme hatalarından cezalandırılması talep edildi. 11 Temmuz 2018 tarihinde sonuçlanan davada, 51 sanıktan 37’si hakkında beraat sonucu verildi. Beraat edenler içinde Soma Kömür İşletmeleri A.Ş’nin faciadan altı ay öncesine kadar idare konseyi lideri olan Alp Gürkan da yer aldı. Alp Gürkan’ın oğlu Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. İdare Konseyi Lideri Can Gürkan’a “sıradan taksirle insan öldürme” hatasından 15 yıl, şirketin genel müdürü Ramazan Hakikat ile genel müdür yardımcısı İsmail Adalı’ya “bilinçli taksirle insan öldürme” hatasından 22 yıl 6 ay ve birebir cürümden işletme müdürü Akın Çelik’e 18 yıl 9 ay mahpus cezası verildi. Can Gürkan, Nisan 2019’da tahliye edildi.
Fotoğraf: Reuters
Yargıtay “olası kastla öldürme” cürmünden cezalandırmayı bozdu
Mahallî mahkemenin sonucu akabinde belge, istinaf mahkemesine gitti. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi sonucun bozulmasını talep etti. Belge, Yargıtay’a gönderildi. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, Eylül 2020’de Can Gürkan hakkında “sıradan taksirle insan öldürme”, Ramazan Gerçek, İsmail Adalı, Akın Çelik hakkında ise “bilinçli taksirle insan öldürme” ait karar kurulmasının hukuka ters olduğuna hükmetti. Yargıtay sonucunda oy birliği ile “sanıkların şirketteki durumları gereği ocak içerisindeki yüksek riskleri bilmelerine karşın faaliyetlerine uzun mühlet devam ettiklerine” kanaat getirdi.
Bu karardan üç ay daha sonra Yargıtay 12. Ceza Dairesi heyetindeki beş üyenin üçü değiştirildi. Değişen heyete, eski Adalet Bakanı Kenan İpek, eski Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Mustafa Yapan ve eski HSK Genel Sekreteri Fuzuli Aydoğdu getirildi. Yeni heyet, 10 gün içerisinde sanıkların cürmünü “olası kastla öldürme” cürmünden “bilinçli taksirle öldürme” istikametinde değiştirdi. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Yanlışsız, müdür yardımcısı İsmail Adalı ve işletme müdürü Akın Çelik Yargıtay sonucundan daha sonra tahliye edildi. Şu an belge kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor.
Soma davasını takip eden avukatlardan Toplumsal Haklar Derneği üyesi Elif Sıla Aşık, “Soma personel katliamına tanıklık etti. Yargılama ise hukuk katliamı haline geldi. Ailelerin, Somalı personellerin gayreti olmasaydı sanıklar bu kadar ceza dahi almayacaktı” diyor. Aşık’ın bu sözleri kullanımındaki en kıymetli sebeplerden biri “olası kast” ile cezalandırılma yapılmaması. “Taksirden bahsediyorsak yanılgıdan bahsediyoruzdur. Fakat cinayetten bahsediyorsak kasttan bahsediyoruzdur” diye açıklıyor. Elif Sıla Aşık, Can Gürkan’ın idare heyetinde bulunduğu şirketin yenidendan madencilik faaliyeti yapabilmesine ait yasağın ortadan kaldırıldığını da hatırlatıyor.
Avukat Elif Sıla AşıkFotoğraf: Privat
“Katiller elini kolunu sallayarak geziyor”
Yargıtay’ın bozma sonucunın akabinde dava bir daha görülmeye başlandı. Nisan 2021’de bir daha görülmeye başlanan davada Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi, Haziran 2021’de Yargıtay sonucuna uyulmasına, sanık Can Gürkan’a “bilinçli taksirle insan öldürme” ve “yaralama suçu”ndan 20 yıl mahpus cezası verdi. İdare Şurası Üyesi Haluk Evinç beraat etti, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu 12 yıl 6 ay mahpus cezalarına çarptırıldı. DW Türkçe’ye konuşan Soma’da madenci eşi Erdoğan Köse’yi kaybeden Gülfidan Köse, “Mücadelemizi verdik. Ancak istediğimiz adaleti bulamadık. Her mahkemede önümüze mahzur koydular” kelamlarıyla hayal kırıklığını lisana getiriyor. Köse, şu an tek tutuklu sanık bulunmamasından ötürü de öfkeli.
“Maalesef katiller dışarıda elini kolunu sallayarak geziyorlar. Biz 301 kişiyi kaybettik ancak adaleti bulamadık” diyor.
Temyiz edilen mahallî mahkeme sonucu, Yargıtay 12. Ceza Dairesi tarafınca oy oldukcaluğuyla 4 Nisan 2022’de onandı. Can Gürkan’ın mutlaklaşan 20 yıllık mahpus cezasının infazı için tekrar cezaevine gönderilmesi bekleniyor. Öte yandan dava belgesi geçtiğimiz hafta, hayat hakkı ile tesirli müracaat hakkının ihlal edildiği belirtilerek Anayasa Mahkemesi’ne taşındı.
Soma davasını üstüne alan iki avukat tutuklu
Avukat Elif Sıla Aşık, Soma davasında tek tutuklu sanık kalmamışken dava evrakını başından beri takip eden iki meslektaşı Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay’ın cezaevinde olduğunu hatırlatıyor.
Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Lideri avukat Selçuk Kozağaçlı “örgüt yöneticiliği” suçlamasıyla 2017’den bu yana tutuklu bulunurken, Seyahat davası kapsamında yargılanan Toplumsal Haklar Derneği üyesi avukat Can Atalay da 25 Nisan’da “cebir ve şiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme” cürmünden tutuklanmıştı.
“301 emekçiyi katleden Can Gürkan nerede? Ailelerin birinci günden itibaren avukatlığını üstlenmiş Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay nerede? Bunu sormak lazım.”
Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde yaşanan maden faciasında 301 madenci hayatını kaybetti, 162 emekçi ise yaralandı. Facianın akabinde Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde sanıklar hakkında “olası kastla insan öldürme”, “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama”, “bilinçli taksirle birden çok kişinin mevti ile birlikte birden çok kişinin faydalanmasına niye olma”, “taksirle birden çok kişinin vefatı ile birlikte birden çok kişinin faydalanmasına niye olma” suçlamalarıyla dava açıldı.
Uzman raporu: “Havalandırma projesi yapılmadı, personeller öldü”
Uzman raporu, yangının çok üretime ve alınmayan güvenlik önlemlerine bağlı olarak meydana geldiğini, madencilere acil durumlarda tahliye ilgili tatbikat yaptırılmadığını, madendeki ısınma ve oksidasyon artışlarının olması gereği üzere ölçülmediğini ortaya koydu. Raporda ayrıyeten, kömürün kızışmaya elverişli yapıda olması, tavan taşının oturtulmasındaki kuvvetlik niçiniyle kömür panolarının artlarında boşluklar oluşma ihtimali, metan sorunu ve ani gaz deşarjları üzere risklerin bilindiği, bu risklerden kaynaklı yeraltında yaşanacak rastgele bir meselede çalışanların inançlı bir biçimde tahliyesi için yeni bir havalandırma projesi tasarlandığı, kelam konusu projenin hayata geçirilmemesi niçiniyle 301 emekçinin öldüğü istikametinde kıymetlendirme yapıldı.
Fotoğraf: AP
Mahkeme lideri misyondan alındı
Duruşmalar sırasında şirkete yönelik ihmal suçlamalarını kabul etmeyen Can Gürkan ve avukatları, davada faciayı “Gülen cemaati tarafınca düzenlenen bir sabotaj” olarak niteledi. Davayı başından beri yürüten Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Lideri Aytaç Ballı, belge karar evresine geldiğinde bakılırsavden alındı. Hazır olduğu bildirilen savcılık mütalaası, Ballı nazaranvden alındıktan daha sonra belirtildi. Mütalaada, kastın öldürmeye yönelik olmadığı argüman belirtilerek, sanıkların “taksir” ve “bilinçli taksir” ile öldürme hatalarından cezalandırılması talep edildi. 11 Temmuz 2018 tarihinde sonuçlanan davada, 51 sanıktan 37’si hakkında beraat sonucu verildi. Beraat edenler içinde Soma Kömür İşletmeleri A.Ş’nin faciadan altı ay öncesine kadar idare konseyi lideri olan Alp Gürkan da yer aldı. Alp Gürkan’ın oğlu Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. İdare Konseyi Lideri Can Gürkan’a “sıradan taksirle insan öldürme” hatasından 15 yıl, şirketin genel müdürü Ramazan Hakikat ile genel müdür yardımcısı İsmail Adalı’ya “bilinçli taksirle insan öldürme” hatasından 22 yıl 6 ay ve birebir cürümden işletme müdürü Akın Çelik’e 18 yıl 9 ay mahpus cezası verildi. Can Gürkan, Nisan 2019’da tahliye edildi.
Fotoğraf: Reuters
Yargıtay “olası kastla öldürme” cürmünden cezalandırmayı bozdu
Mahallî mahkemenin sonucu akabinde belge, istinaf mahkemesine gitti. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi sonucun bozulmasını talep etti. Belge, Yargıtay’a gönderildi. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, Eylül 2020’de Can Gürkan hakkında “sıradan taksirle insan öldürme”, Ramazan Gerçek, İsmail Adalı, Akın Çelik hakkında ise “bilinçli taksirle insan öldürme” ait karar kurulmasının hukuka ters olduğuna hükmetti. Yargıtay sonucunda oy birliği ile “sanıkların şirketteki durumları gereği ocak içerisindeki yüksek riskleri bilmelerine karşın faaliyetlerine uzun mühlet devam ettiklerine” kanaat getirdi.
Bu karardan üç ay daha sonra Yargıtay 12. Ceza Dairesi heyetindeki beş üyenin üçü değiştirildi. Değişen heyete, eski Adalet Bakanı Kenan İpek, eski Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Mustafa Yapan ve eski HSK Genel Sekreteri Fuzuli Aydoğdu getirildi. Yeni heyet, 10 gün içerisinde sanıkların cürmünü “olası kastla öldürme” cürmünden “bilinçli taksirle öldürme” istikametinde değiştirdi. Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Yanlışsız, müdür yardımcısı İsmail Adalı ve işletme müdürü Akın Çelik Yargıtay sonucundan daha sonra tahliye edildi. Şu an belge kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor.
Soma davasını takip eden avukatlardan Toplumsal Haklar Derneği üyesi Elif Sıla Aşık, “Soma personel katliamına tanıklık etti. Yargılama ise hukuk katliamı haline geldi. Ailelerin, Somalı personellerin gayreti olmasaydı sanıklar bu kadar ceza dahi almayacaktı” diyor. Aşık’ın bu sözleri kullanımındaki en kıymetli sebeplerden biri “olası kast” ile cezalandırılma yapılmaması. “Taksirden bahsediyorsak yanılgıdan bahsediyoruzdur. Fakat cinayetten bahsediyorsak kasttan bahsediyoruzdur” diye açıklıyor. Elif Sıla Aşık, Can Gürkan’ın idare heyetinde bulunduğu şirketin yenidendan madencilik faaliyeti yapabilmesine ait yasağın ortadan kaldırıldığını da hatırlatıyor.
Avukat Elif Sıla AşıkFotoğraf: Privat
“Katiller elini kolunu sallayarak geziyor”
Yargıtay’ın bozma sonucunın akabinde dava bir daha görülmeye başlandı. Nisan 2021’de bir daha görülmeye başlanan davada Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi, Haziran 2021’de Yargıtay sonucuna uyulmasına, sanık Can Gürkan’a “bilinçli taksirle insan öldürme” ve “yaralama suçu”ndan 20 yıl mahpus cezası verdi. İdare Şurası Üyesi Haluk Evinç beraat etti, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu 12 yıl 6 ay mahpus cezalarına çarptırıldı. DW Türkçe’ye konuşan Soma’da madenci eşi Erdoğan Köse’yi kaybeden Gülfidan Köse, “Mücadelemizi verdik. Ancak istediğimiz adaleti bulamadık. Her mahkemede önümüze mahzur koydular” kelamlarıyla hayal kırıklığını lisana getiriyor. Köse, şu an tek tutuklu sanık bulunmamasından ötürü de öfkeli.
“Maalesef katiller dışarıda elini kolunu sallayarak geziyorlar. Biz 301 kişiyi kaybettik ancak adaleti bulamadık” diyor.
Temyiz edilen mahallî mahkeme sonucu, Yargıtay 12. Ceza Dairesi tarafınca oy oldukcaluğuyla 4 Nisan 2022’de onandı. Can Gürkan’ın mutlaklaşan 20 yıllık mahpus cezasının infazı için tekrar cezaevine gönderilmesi bekleniyor. Öte yandan dava belgesi geçtiğimiz hafta, hayat hakkı ile tesirli müracaat hakkının ihlal edildiği belirtilerek Anayasa Mahkemesi’ne taşındı.
Soma davasını üstüne alan iki avukat tutuklu
Avukat Elif Sıla Aşık, Soma davasında tek tutuklu sanık kalmamışken dava evrakını başından beri takip eden iki meslektaşı Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay’ın cezaevinde olduğunu hatırlatıyor.
Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Lideri avukat Selçuk Kozağaçlı “örgüt yöneticiliği” suçlamasıyla 2017’den bu yana tutuklu bulunurken, Seyahat davası kapsamında yargılanan Toplumsal Haklar Derneği üyesi avukat Can Atalay da 25 Nisan’da “cebir ve şiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme” cürmünden tutuklanmıştı.
“301 emekçiyi katleden Can Gürkan nerede? Ailelerin birinci günden itibaren avukatlığını üstlenmiş Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay nerede? Bunu sormak lazım.”