Sıfır arabada fırsatçılardan akıl almaz koşullar: Eskisini getirmeyene sıfır araç yok

RAM

New member
Pandemi sebebiyle bozulan tedarik zinciri ve devamında yaşanan çip krizi, küresel çapta otomotiv dalını derinden etkiledi. Global markalar araba üretiminde frene basarken yaşanan bu durum, son tüketiciye de yansıdı. Bayilerden otomobil almak isteyenler, sipariş verdikten daha sonra 3-5 ay beklemek zorunda kaldı.


Bu durumu fırsata çeviren kimi bayiler olduğu da ortaya çıktı. Fabrikadan önce sipariş alarak stoklayan birtakım bayiler vatandaşlara belirli koşullarda araba satmaya başladı.


Türkiye gazetesinin haberine nazaran, bayiye giden tüketiciye evvel ‘otomobil yok, beklemek zorundasınız’ deniliyor. Satış danışmanı bir gün daha sonra arayarak ‘aracımız var fakat muhakkak kaideleri karşılamanız gerekiyor’ teklifinde bulunuyor.


Lüks bir markanın İstanbul bayisi 1,8 milyon TL için anlaştığı arabası çabucak vermesi durumunda 2 milyon TL’ye kadar çıkarıyor.


Koşullar şu biçimde sunuluyor: Öncelikle yeni arabası almak için takas kaidesi isteniyor. Rastgele bir aracı götürdüğünüzde piyasa bedelinin hayli altında fiyat veriliyor.


Örneğin olağan piyasa bedeli 800 bin lira takas arabasına 700 bin lira fiyat biçiliyor.


Akabinde üç yıl kaskoyu arabası satın aldığınız bayiden yaptırma mecburiliği getiriliyor. Olağan koşullarda 20 bin lira olan lüks aracın kaskosu için 30 bin lira isteniyor ve her yıl yenileme taahhüdü imzalattırılıyor.


Arabaya ekstra aksesuar taktırma mecburiyeti de getiriliyor. Büyük jant, deri döşeme, koltuk ısıtma üzere opsiyonel bilhassa satılan araca ekleniyor. bu biçimdece araba size epeyce daha değerliye geliyor.


Teyit için aradığımız bir diğer bayi de birebir uygulamayı yaptığını söz etti. Düşük kalitede bir aracın teslimi için iki ay daha sonraya gün verildi. Lakin bagaj havuzu, geri görüş kamerası ve metalik renk farkı alındığında arabası çabucak teslim edebileceklerini tabir ettiler. bu biçimdece ekstradan 15 bin lira fiyat talep ettiler.


Uzmanlar “Bu tıp durumlar ile karşılaşanlar ‘ALO 174’ tüketici davet merkezini arayarak şikâyet etsin” dedi.


Öte yandan pandemi devrinde başlayan tedarik sorunu niçiniyle sıfır araba almak için uzun bekleme listelerine isim yazdırmak olağan hale geldi. 2 yılın akabinde Kovid-19 bitmeye yüz tutsa da, kesimler üstündeki tesirleri hâlâ devam ediyor. Bunun üzerine başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ise dünya çapında yaşanan tedarik sıkıntısını bir kat daha artırdı.


Akşam’a konuşan Otomotiv Distribütörleri Derneği Lideri (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, küresel otomotiv markalarının CEO’larının daldaki arz düşüncesinin en az 2024’e kadar süreceğini öngördüğünü belirterek, “Bu yıl için satış iddiası yapamıyoruz. Ne kadar otomobil bulursak, o kadar satış yaparız” dedi. Bozkurt ayrıyeten markaların ‘Yakın gelecekte fiyat artışına hazırlanın’ ikazında bulundu.


Kovid’le bir arada başlayan süreç, dünya ticaretinde istikrarları alt üst etti. Otomotivde de bir çip sorunu başladı. Şu an durum nasıl?

Geçen sene ortalarında çip krizi konuşulmaya başlandı. Ve bundan yalnızca otomotiv değil, biroldukca bölüm etkilendi ancak eylül ayından itibaren bundan daha büyük problemleri konuşmaya başladık. örneğin lojistik sorunu baş gösterdi. Dünyada konteyner bulunamamaya başladı. Fiyatlar inanılmaz düzeyde arttı. En son meblağlarının dolar bazında 5-6 katına çıktığını duymuştuk. Lojistik işi dünyadaki bütün ticaretin omurgasıdır.

Bu ortada hammadde dertleri başladı. örneğin magnezyum büyük zahmetti. Ve 2022’de tüm bunların üstüne Rusya Ukrayna savaşı çıktı. Ve bundan daha sonrasıyla ilgili öbür tasalar de var. örneğin Avrupa bizim için epeyce kıymetli, zira en büyük ihraç pazarımız. Şayet Avrupa güç külfetiyle boğuşursa, bunun bize yansıması nasıl olur bakmak lazım. Rusya, Ukrayna savaşı bugün bitse bile olayların tekrar fabrika ayarına dönmesi birkaç seniçin aşağı sürmez. Tüm bunların ışığında iddia edilen şu ki, şu anda yalnızca otomotivde değil, birfazlaca bölümde arz kahrı devam edecek.



Pekala otomotiv bölümünde neler oluyor? Bir taraftan araba bulamama sorunu var. Talep de devam ediyor üzere görünüyor…

Talep sürüyor. Firmalar her gün gelen telefonlara yanıt vermeye çalışıyorlar. Kovid sürecinde beşerler toplu taşımadan uzaklaştı. Bundan dolayı geçen sene markalarda 5-6 aylık bekleme sıraları oluştu. Şu anda geldiğimiz noktada; geçen yılla bu yıl içinde araba meblağlarında önemli artışlar var. Bunun bir kısmı döviz kurundan geliyor. Bir kısmı da arabanın fiyatının geldiği düzey artık en üst vergi dilimine girdi. Şu an işi biraz kurumsal satışlar gdolayıyor. 4-5 yıldır değişmeyen filolar yenileniyor. Bir de artık tüm kurumların karbon ayak izini küçültme amacı var.



Fiyat artışı kişisel tüketiciyi nasıl etkiliyor?

bu biçimde periyotlarda tüketici almak istediği arabanın düzeyini bir alt segmente indirir. Ya da ikinci ele yönelir. İkinci el alıyorsa da örneğin 3 yaşında yerine 5 yaşında bir araç alır.



Bu sıra bekleme durumu ne kadar daha sürer?

Ben geçen sene, bu sürecin 2022 boyunca devam edeceğini öngörmüştüm fakat bu biçimde ortada savaş yoktu. Artık küresel markaların CEO’larının açıklamalarına baktığımızda en az 2024’e kadar arz kasvetinin süreceği görülüyor.



Bu şartlarda Türkiye pazarına ait kestirim yapabiliyor musunuz, ne kadar satış olur bu yıl?

Bu şartlarda pazar analizi de yapamıyoruz. Zira bunun için markaların ne kadar araç bulabileceğini bilmesi lazım lakin hiç bir marka şu anda bunu bilemiyor. Küreselden gelen bilgiler her hafta revize oluyor. ‘Ne kadar otomobil bulabiliriz’ sorusunun karşılığını bilsek, pazarın ne kadar olacağını da söyleyebiliriz,

Peki araç bulunsaydı ne kadar satış yapılabilirdi?

bu biçimde geçen yıla epey yaklaşırdık. Geçen yıl 750 bine yakın araç satılmıştı.



Siz önümüzdeki devir için otomotiv kesimine nasıl bir senaryo çiziyorsunuz?

Eğer Rusya savaşı yakın gelecekte bitmezse tedarik badireleri, lojistik sorunları devam eder. Bu da Türkiye’deki kur farkından kaynaklanan fiyat artışının haricinde bir de mamüllerin döviz bazında fiyat artışlarının kelam konusu olacağı manasına geliyor. Biz bunun haberlerini alıyoruz. Küresel markalar ‘Yakın gelecekte fiyat artışına hazırlanın’ diyorlar. Zira lojistik kıymetli, hammadde bulamıyorlar.