RAM
New member
Avrupa Birliği (AB) ülkelerine Türkiye vatandaşlarının girişi için gerekli olan Schengen vizesi ile ilgili şikayetler son devirde ağırlaştı. Birden fazla AB’ye üye olan ülkelerin oluşturduğu Schengen bölgesi ülkelerine giriş için istenen vize için Türkiye’den yapılan müracaat sayısının ve ret oranlarının son senelerda arttığı gözlemleniyor.
Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi (AKPM) üyesi ve TBMM Sanayi Komitesi Lideri Ziya Altunyaldız’ın verdiği bilgilere nazaran 2014 yılında yüzde 4 olan Schengen vize reddi, 2020’de yüzde 12,7’ye yükseldi. SchengenVisaInfo.com internet sitesinin derlediği istatistiklere nazaran de 2020 yılında Türk vatandaşlarının yaptığı vize müracaatlarının reddedilme oranı 13,78 iken bu 2021 yılında yüzde 19’a çıkmış durumda.
bir daha birebir sitenin hesaplamasına bakılırsa, son beş yılda reddedilen vize müracaatları niçiniyle Türk vatandaşlarının yaptıkları harcamalar niçiniyle kaybettiği ölçü ise toplam 26 milyon euroya ulaşmış durumda. Schengen vizesi alabilmek için istenen fiyat 80 euro. Euro olarak alınan bu fiyat müracaat kabul edilmezse bireye geri ödenmiyor. Buna karşılık AB ülkelerinin Türkiye’den yapılan müracaatlardan elde ettiği gelirin 315 milyon euronun üstünde olduğu iddia ediliyor.
Bu ortada Londra merkezli bir yatırım ve vatandaşlık danışmanlığı şirketi The Henley Passport Index sıralamasında 110 puanla Türkiye pasaportu 199 pasaport içinde 54’üncü sırada yer alıyor.
Altunyaldız: Ek bilgi talebi sistemi işletilmeli
Schengen vizesi ile ilgili yaşanan kasvetler Haziran ayı sonunda düzenlenen AKPM oturumunda AKP Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız tarafınca lisana getirilmişti. Altunyaldız’ın raportör olarak hazırladığı Schengen sistemi raporu AKPM Yaz Devri Genel Konseyi sırasında Kurul toplantısında kabul edilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti pasaportuFotoğraf: picture-alliance/dpa/D.Naupold
DW Türkçe’ye raporu hakkında bilgi veren Altunyaldız, Schengen Bilgi Sistemi’nin uygulamadaki noksanlıkları sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nde teminat altına alınan ‘seyahat etme özgürlüğü, şahsi ayrıntıların kullanmasında özel ve aile hayatına saygı’ üzere temel insan haklarında ihlaller gözlemlendiğini belirtiyor.
Schengen bölgesi üye devletleri kendi bölgelerine giriş yapacaklara ait sonucu vermeye yetkili olsa da bu sonucu verirken sırf AB hukuk nizamına değil bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne olan bağlılıklarını da unutmaması gerektiğini söyleyen Altunyaldız, Schengen Bilgi Sistemi’nde yer alan ayrıntıların öbür uygulamalar ve data tabanlarınca da kullanıma açılmasının şahısların özel ve aile ömrüne hürmet hakkını da ihlal edebildiğine dikkat çekiyor.
“şahsi bilgilerin denetiminin aktifliği, vize müracaatına yönelik dataların sonucun tarafsızlığı ve süreçte şeffaf bir izleme ve doğrulama sisteminin varlığı epey önemli” diyen Altunyaldız, ayrıyeten hayli sık karşılaşılan bir probleme tahlil olarak Schengen ülkelerine girişinin kabul edilmemesi ya da kısa müddetli vize reddindilk evvel ayrıntıların doğrulanması için “ek bilgi talebi mekanizmasının” işletilmesini de öneriyor.
Altunyaldız’ın raporunun kabul edilmesiyle AKPM, AB ülkelerini Schengen kıymetlendirme sisteminin revizyonunu mümkün olan en kısa müddette sonuçlandırmaya davet etmişti.
“Ne olursa olsun gideyim kanısı var”
Vize başvurusu reddedilenlerden biri de mesleksel tecrübe kazanmak için Almanya’ya gitmek isteyen 24 yaşındaki Berfu Sapmaz. Üniversiteden yeni mezun bir genç olan Sapmaz, mezun olmasının akabinde tanıdıkları vasıtasıyla Almanya’da kendisi için hem staj yapabileceği birebir vakitte tahminen ilerde çalışabileceği bir iş imkanı bularak vizeye başvurduğunu söylüyor.
Ancak geçen yıl Ocak’ta yaptığı başvurusu staj için alacağı maaşın yetersiz bulunması, Almanca lisan düzeyi üzere niçinlerle kabul edilmemiş ve Sapmaz şu anda Almanca kursuna giderek bu eksikliklerini tamamlamaya ve bir daha müracaat yapmaya hazırlanıyor.
Almanya son devirde Türkiye’den yapılan müracaatlara verilen ret cevaplarının ve bekleme müddetlerinin uzunluğu ile eleştirilen ülkeler içinde. Bilhassa son senelerda gerek ekonomik gerekse farklı niçinlerle Almanya’da yaşamak isteyenlerin sayısında gözle görülür bir artış var. Lakin Türkiye’de son senelerda yeşil ve diplomatik pasaport hakkı tanınan bireylerin kapsamının fazlaca genişletilmiş olması da soru işaretlerine yol açıyor.
İzmir merkezli seyahat acentası sahibi olan Ogün Söylegüzel, Schengen vizesi almanın aslında evvelden beri sıkıntı olduğunu fakat bilhassa pandeminin akabinde müracaatların artması ile birlikte ret oranlarının da arttığını tabir ediyor.
Pandemi boyunca 2 yıl gerek turizm gayeli gerekse iş maksatlı seyahatlerin durduğunu ve bir şişkinlik oluştuğunu hatırlatan Söylegüzel, müracaatlara ret karşılıklarının gelmesinin niçinini şu biçimde aktarıyor:
“Ülkedeki hayat şartlarının uygun olmaması niçiniyle bilhassa genç ve orta jenerasyon yurtdışına gitmek için bir can atma durumuna geldi. Herkes, ‘benim şartlarım uygun, bankada param var, sigortamı şuradan göstereyim’ diyerek hazırlanmadan başvurunca ret sayıları da arttı.”
Söylegüzel, “ne olursa olsun gideyim” kanısıyla eğitim, evlilik, çalışma üzere fazlaca sayıda münasebetle yapılan müracaatların sayısının fazlaca arttığını belirterek fakat AB’nin de Türkiye’den yurtdışına iltica etmek isteyen insanların varlığını gördüğünü söylüyor.
SchengenVisaInfo.com internet sitesi bilgilerine göre, Schengen ülkelerine Türkiye’den yapılan müracaat sayısı 2017 yılında toplam 971 bin 895, 2018’de 879 bin 240, 2019 yılında 906 bin 862 iken bu sayı pandemi yılı olan 2020’de 239 bin 099’a düşmüş. Sitede 2022 yılına dair datalar çabucak hemen yayınlanmazken, pandeminin sürdüğü 2021 yılında Almanya’ya yaklaşık 95 bin, Fransa’ya 45 bin, Yunanistan’a 38 bin, İtalya’ya ve Hollanda’ya yaklaşık 20 bin, İspanya’ya 10 bin civarında müracaat yapılmış.
Vize karşılığı alma süreci de uzadı
Vize alım süreci ile ilgili eleştirilen noktaların birisi de vize alım müddetlerinin epeyce uzaması. Vizeye eğitim ya da fuar gayeli başvurup gitmesi gereken işe ya da okula vizesi geç glediği için gidemeyenlerin sayısının da bundan dolayı arttığı gözleniyor.
Uzun yıllardır vize almak isteyenlere hizmet sağlayan Söylegüzel, bilhassa Almanya’nın eskiye kıyasla daha uzun müddette vize verdiğini belirterek, pandemi öncesinde 10-15 günde alınabilen vizenin gelmesinin şu anda 50-55 güne kadar uzayabildiğine işaret ediyor.
Söylegüzel, son vakitte her insanın vize için Yunanistan’a yüklendiğini, lakin AB’nin giriş kapısı olarak görülen Yunanistan’ı uyardığını belirterek Yunanistan vizesi ile Almanya’ya girişlerde sorun yaşanabildiğini kaydediyor.
İstanbul’daki Alman Başkonsolosluk binası Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/E. Gurel
Başvurularda nelere dikkat edilmeli?
Peki müracaatlarda dikkat edilecek konular neler olmalı ve çoğunlukla yapılan yanılgılar neler?
İstenen bütün dokümanları tamamladığı biçimde müracaatına itiraz gelenlerin varlığının hatırlatılması üzerine Söylegüzel, sistemin yalnızca bankadaki paraya ya da bunun ölçüsüne değil ayrıyeten bu paranın ve kişinin vize geçmişine baktığını vurgulayarak şunları söylüyor:
“‘Param var, malım var, bana niye vize verilmiyor’ deniyor fakat sistem yalnızca bankadaki paraya, evraka bakmıyor. Geçmişine bakıyor senin. Bu kişi örneğin hiç vize almamış şimdiye kadar, bu bir eksi. Yaşa bakıyor, bekar mı evli mi? Son işyerinde kaç aydır sigortalı? İltica etmek için şirket kuran beşerler bile var.”
Söylegüzel, vize geçmişi, iş durumu yani uzun müddet çalışmak, yaşın epeyce geç olmaması üzere noktaların vize almada kıymetli olduğunu belirtiyor ve vakit zaman nitekim haksız yere ret gelen ya da kısa periyodik vize verilebilenler olduğunu lakin bunların birçoklarının yapılan itiraz ile düzeltilebildiğini söylüyor.
Türkiye’ye vize muafiyeti yok
AB, 50’den çok ülkenin vatandaşlarına ikili muahedeler kapsamında 90 güne kadar vize serbestisi tanıyor. Lakin Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin fiilen durması ve 2016 yılı Mart ayında AB ile Türkiye içindeki mülteci mutabakatında belirlenen kriterlerin Türkiye tarafınca karşılanmamış olması niçiniyle Türk vatandaşları için bu biçimde bir kolaylık bulunmuyor.
Ankara, AB ülkelerine vize muafiyetini elde etmek için 2013 yılında başlatılan diyalog süreci kapsamında Türkiye tarafınca atılması gereken 72 kriteri içeren Vize Serbestisi Yol Haritası’nın büyük kısmını tamamladığını söylerken, kalan birtakım kriterlerde ise çabucak hemen gerekli adımları atmadı.
Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi (AKPM) üyesi ve TBMM Sanayi Komitesi Lideri Ziya Altunyaldız’ın verdiği bilgilere nazaran 2014 yılında yüzde 4 olan Schengen vize reddi, 2020’de yüzde 12,7’ye yükseldi. SchengenVisaInfo.com internet sitesinin derlediği istatistiklere nazaran de 2020 yılında Türk vatandaşlarının yaptığı vize müracaatlarının reddedilme oranı 13,78 iken bu 2021 yılında yüzde 19’a çıkmış durumda.
bir daha birebir sitenin hesaplamasına bakılırsa, son beş yılda reddedilen vize müracaatları niçiniyle Türk vatandaşlarının yaptıkları harcamalar niçiniyle kaybettiği ölçü ise toplam 26 milyon euroya ulaşmış durumda. Schengen vizesi alabilmek için istenen fiyat 80 euro. Euro olarak alınan bu fiyat müracaat kabul edilmezse bireye geri ödenmiyor. Buna karşılık AB ülkelerinin Türkiye’den yapılan müracaatlardan elde ettiği gelirin 315 milyon euronun üstünde olduğu iddia ediliyor.
Bu ortada Londra merkezli bir yatırım ve vatandaşlık danışmanlığı şirketi The Henley Passport Index sıralamasında 110 puanla Türkiye pasaportu 199 pasaport içinde 54’üncü sırada yer alıyor.
Altunyaldız: Ek bilgi talebi sistemi işletilmeli
Schengen vizesi ile ilgili yaşanan kasvetler Haziran ayı sonunda düzenlenen AKPM oturumunda AKP Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız tarafınca lisana getirilmişti. Altunyaldız’ın raportör olarak hazırladığı Schengen sistemi raporu AKPM Yaz Devri Genel Konseyi sırasında Kurul toplantısında kabul edilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti pasaportuFotoğraf: picture-alliance/dpa/D.Naupold
DW Türkçe’ye raporu hakkında bilgi veren Altunyaldız, Schengen Bilgi Sistemi’nin uygulamadaki noksanlıkları sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nde teminat altına alınan ‘seyahat etme özgürlüğü, şahsi ayrıntıların kullanmasında özel ve aile hayatına saygı’ üzere temel insan haklarında ihlaller gözlemlendiğini belirtiyor.
Schengen bölgesi üye devletleri kendi bölgelerine giriş yapacaklara ait sonucu vermeye yetkili olsa da bu sonucu verirken sırf AB hukuk nizamına değil bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne olan bağlılıklarını da unutmaması gerektiğini söyleyen Altunyaldız, Schengen Bilgi Sistemi’nde yer alan ayrıntıların öbür uygulamalar ve data tabanlarınca da kullanıma açılmasının şahısların özel ve aile ömrüne hürmet hakkını da ihlal edebildiğine dikkat çekiyor.
“şahsi bilgilerin denetiminin aktifliği, vize müracaatına yönelik dataların sonucun tarafsızlığı ve süreçte şeffaf bir izleme ve doğrulama sisteminin varlığı epey önemli” diyen Altunyaldız, ayrıyeten hayli sık karşılaşılan bir probleme tahlil olarak Schengen ülkelerine girişinin kabul edilmemesi ya da kısa müddetli vize reddindilk evvel ayrıntıların doğrulanması için “ek bilgi talebi mekanizmasının” işletilmesini de öneriyor.
Altunyaldız’ın raporunun kabul edilmesiyle AKPM, AB ülkelerini Schengen kıymetlendirme sisteminin revizyonunu mümkün olan en kısa müddette sonuçlandırmaya davet etmişti.
“Ne olursa olsun gideyim kanısı var”
Vize başvurusu reddedilenlerden biri de mesleksel tecrübe kazanmak için Almanya’ya gitmek isteyen 24 yaşındaki Berfu Sapmaz. Üniversiteden yeni mezun bir genç olan Sapmaz, mezun olmasının akabinde tanıdıkları vasıtasıyla Almanya’da kendisi için hem staj yapabileceği birebir vakitte tahminen ilerde çalışabileceği bir iş imkanı bularak vizeye başvurduğunu söylüyor.
Ancak geçen yıl Ocak’ta yaptığı başvurusu staj için alacağı maaşın yetersiz bulunması, Almanca lisan düzeyi üzere niçinlerle kabul edilmemiş ve Sapmaz şu anda Almanca kursuna giderek bu eksikliklerini tamamlamaya ve bir daha müracaat yapmaya hazırlanıyor.
Almanya son devirde Türkiye’den yapılan müracaatlara verilen ret cevaplarının ve bekleme müddetlerinin uzunluğu ile eleştirilen ülkeler içinde. Bilhassa son senelerda gerek ekonomik gerekse farklı niçinlerle Almanya’da yaşamak isteyenlerin sayısında gözle görülür bir artış var. Lakin Türkiye’de son senelerda yeşil ve diplomatik pasaport hakkı tanınan bireylerin kapsamının fazlaca genişletilmiş olması da soru işaretlerine yol açıyor.
İzmir merkezli seyahat acentası sahibi olan Ogün Söylegüzel, Schengen vizesi almanın aslında evvelden beri sıkıntı olduğunu fakat bilhassa pandeminin akabinde müracaatların artması ile birlikte ret oranlarının da arttığını tabir ediyor.
Pandemi boyunca 2 yıl gerek turizm gayeli gerekse iş maksatlı seyahatlerin durduğunu ve bir şişkinlik oluştuğunu hatırlatan Söylegüzel, müracaatlara ret karşılıklarının gelmesinin niçinini şu biçimde aktarıyor:
“Ülkedeki hayat şartlarının uygun olmaması niçiniyle bilhassa genç ve orta jenerasyon yurtdışına gitmek için bir can atma durumuna geldi. Herkes, ‘benim şartlarım uygun, bankada param var, sigortamı şuradan göstereyim’ diyerek hazırlanmadan başvurunca ret sayıları da arttı.”
Söylegüzel, “ne olursa olsun gideyim” kanısıyla eğitim, evlilik, çalışma üzere fazlaca sayıda münasebetle yapılan müracaatların sayısının fazlaca arttığını belirterek fakat AB’nin de Türkiye’den yurtdışına iltica etmek isteyen insanların varlığını gördüğünü söylüyor.
SchengenVisaInfo.com internet sitesi bilgilerine göre, Schengen ülkelerine Türkiye’den yapılan müracaat sayısı 2017 yılında toplam 971 bin 895, 2018’de 879 bin 240, 2019 yılında 906 bin 862 iken bu sayı pandemi yılı olan 2020’de 239 bin 099’a düşmüş. Sitede 2022 yılına dair datalar çabucak hemen yayınlanmazken, pandeminin sürdüğü 2021 yılında Almanya’ya yaklaşık 95 bin, Fransa’ya 45 bin, Yunanistan’a 38 bin, İtalya’ya ve Hollanda’ya yaklaşık 20 bin, İspanya’ya 10 bin civarında müracaat yapılmış.
Vize karşılığı alma süreci de uzadı
Vize alım süreci ile ilgili eleştirilen noktaların birisi de vize alım müddetlerinin epeyce uzaması. Vizeye eğitim ya da fuar gayeli başvurup gitmesi gereken işe ya da okula vizesi geç glediği için gidemeyenlerin sayısının da bundan dolayı arttığı gözleniyor.
Uzun yıllardır vize almak isteyenlere hizmet sağlayan Söylegüzel, bilhassa Almanya’nın eskiye kıyasla daha uzun müddette vize verdiğini belirterek, pandemi öncesinde 10-15 günde alınabilen vizenin gelmesinin şu anda 50-55 güne kadar uzayabildiğine işaret ediyor.
Söylegüzel, son vakitte her insanın vize için Yunanistan’a yüklendiğini, lakin AB’nin giriş kapısı olarak görülen Yunanistan’ı uyardığını belirterek Yunanistan vizesi ile Almanya’ya girişlerde sorun yaşanabildiğini kaydediyor.
İstanbul’daki Alman Başkonsolosluk binası Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/E. Gurel
Başvurularda nelere dikkat edilmeli?
Peki müracaatlarda dikkat edilecek konular neler olmalı ve çoğunlukla yapılan yanılgılar neler?
İstenen bütün dokümanları tamamladığı biçimde müracaatına itiraz gelenlerin varlığının hatırlatılması üzerine Söylegüzel, sistemin yalnızca bankadaki paraya ya da bunun ölçüsüne değil ayrıyeten bu paranın ve kişinin vize geçmişine baktığını vurgulayarak şunları söylüyor:
“‘Param var, malım var, bana niye vize verilmiyor’ deniyor fakat sistem yalnızca bankadaki paraya, evraka bakmıyor. Geçmişine bakıyor senin. Bu kişi örneğin hiç vize almamış şimdiye kadar, bu bir eksi. Yaşa bakıyor, bekar mı evli mi? Son işyerinde kaç aydır sigortalı? İltica etmek için şirket kuran beşerler bile var.”
Söylegüzel, vize geçmişi, iş durumu yani uzun müddet çalışmak, yaşın epeyce geç olmaması üzere noktaların vize almada kıymetli olduğunu belirtiyor ve vakit zaman nitekim haksız yere ret gelen ya da kısa periyodik vize verilebilenler olduğunu lakin bunların birçoklarının yapılan itiraz ile düzeltilebildiğini söylüyor.
Türkiye’ye vize muafiyeti yok
AB, 50’den çok ülkenin vatandaşlarına ikili muahedeler kapsamında 90 güne kadar vize serbestisi tanıyor. Lakin Türkiye’nin üyelik müzakerelerinin fiilen durması ve 2016 yılı Mart ayında AB ile Türkiye içindeki mülteci mutabakatında belirlenen kriterlerin Türkiye tarafınca karşılanmamış olması niçiniyle Türk vatandaşları için bu biçimde bir kolaylık bulunmuyor.
Ankara, AB ülkelerine vize muafiyetini elde etmek için 2013 yılında başlatılan diyalog süreci kapsamında Türkiye tarafınca atılması gereken 72 kriteri içeren Vize Serbestisi Yol Haritası’nın büyük kısmını tamamladığını söylerken, kalan birtakım kriterlerde ise çabucak hemen gerekli adımları atmadı.