RAM
New member
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Rus işgali altındaki Ukrayna bölgelerinde “referandum” sonucu alınması daha sonrasında bugün kısmi seferberlik ilan etmesi, savaşın kestirim edilenden daha uzun ve şiddetli geçeceğine ait işaretleri artırdı. Bu durumun, Türkiye’nin izlemeye çalıştığı istikrar siyasetini da daha zorlaması bekleniyor.
Putin bu sabah televizyonlardan canlı yayınlanan konuşmasında kısmi seferberlik ilan ettiklerini ve Rusya’nın denetimindeki bölgeleri savunacaklarını açıklayarak, “Ülkemizin toprak bütünlüğü tehdit edildiğinde Rusya’yı ve halkımızı korumak için elimizin altında olan tüm araçları mutlaka kullanacağız. Bu bir blöf değildir” sözlerini kullandı.
Putin’in bu sonucu Ukrayna ordusunun son haftalarda yaptığı karşı taarruz ile ülkenin doğusundaki kimi bölgeleri ele geçirmeye ve Rus birlikleri karşısında zaferler kazanmaya başlamasının akabinde geldi. Ukrayna, Harkiv bölgesinde son altı günde 8 bin kilometrekarelik alanı geri aldığını açıklamıştı.
Kısmi seferberlik savaşı şiddetlendirir mi?
Peki şimdiye kadar Ukrayna’ya resmen savaş ilan etmeyen ve işgali “özel askeri operasyon” diye tanımlayan Rusya’nın son aldığı kısmi seferberlik sonucu ne manaya geliyor ve savaşı daha da uzatarak, şiddetlendirir mi?
İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ali Semin, yeni sonucu savaşta gelinen yeni bir evre olarak niteleyerek, şunları söylüyor:
“Putin’in kısmi seferberlik ilan etmesi savaşın artık epeyce yakın bir vakitte bitmeyeceğinin bir tezahürü. Bir ülke niye kısmi seferberlik ilan eder? Daha evvel niye etmedi örneğin? Bunun iki niçini var; ya şu anda askeri güç olarak yıprandığını hissedip ilan etti ya da bu savaşı stratejik olarak ikinci basamağa geçirerek daha da büyük bir savaş haline getirmek istiyor.”
Rusya son sonucu kapsamında 300 bin kadar yedeği askere almayı planlıyor.
Dış Siyaset Analisti Aydın Sezer’e nazaran de savaş artık cephede daha da “sertleşecek.” Sezer, 300 bin asker alımının bunu gösterdiğini belirterek, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Bu sonucun alınmasının art planında daha değerli bir siyasi gelişme daha var. O da önümüzdeki günlerde yapılacak referandumlar. Bu referandumlardan daha sonra Rusya’ya katılma sonucu çıkarsa ki buna kesin gözüyle bakılıyor, Rusya bu bölgeleri sözün tam manasıyla ilhak etmiş olacak. ötürüsıyla savaş bu bölgelerde bundan daha sonra Ukrayna topraklarında değil, Rusya topraklarında cereyan eden bir savaş haline gelecek.”
Sezer, referandumdan daha sonra Batı’nın Ukrayna’ya vereceği silahlarla ayrılıkçı topraklara yönelik bir taarruz gerçekleştiğinde artık resmen Rusya’ya yönelik bir akın olarak algılanacağına işaret ederek, Putin’in bunun ön hazırlığını yaptığını belirtiyor.
Ukrayna’nın işgali yaklaşık 7 ayı geride bırakırken, Rusya’nın denetimine aldığı ayrılıkçı bölgelerde 23-27 Eylül tarihleri içinde Rusya’ya katılmak için “referandum” düzenlenmesi bekleniyor.
Barış için hâlâ baht var mı?
Türkiye bir müddetdir savaşan iki tarafı Antalya’da daha evvel yaptığına emsal biçimde bir daha masaya oturtmaya çalışıyordu. Erdoğan BM Genel Heyet konuşmasında “Her iki tarafa da krizden onurlu çıkış imkanı verecek makul, adil ve uygulanabilir bir diplomatik tahlili birliktece bulmamız gerekiyor” demişti.
Mart ayı başında Ukrayna ve Rusya’nın dışişleri bakanları Türkiye’nin arabuluculuğu ile Antalya’da bir ortaya gelmiştiFotoğraf: Cem Ozdel/AA/picture alliance
Peki barış görüşmeleri için hala bir baht var mı?
Moskova’da yaşayan Rusya uzmanı Ümit Nazmi Hazır’a bakılırsa savaşın uzaması ve sertleşmesi ihtimalinin yanı sıra bir öbür mümkünlük Putin’in hem referandumları birebir vakitte kısmı seferberlik sonucunı masada elini yükseltmek için öne sürmüş olabileceği.
Hazır, Rus önderin ayrılıkçı bölgeleri de referandumla kendisine bağlayıp ileride bir muahede olması durumunda elini biraz daha yüksekten açmak isteyebileceğini belirterek, “Benim müşahedem bundan daha sonraki süreçte görüşmelerin bir daha olabileceği tarafında. Bence Putin masaya oturma sürecini başlatmadan evvel bu biçimde geniş çaplı atılımlarla tansiyonu yükselterek hazırlık yapıyor” diyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan en son ABD’de PBS kanalına verdiği demeçte de Putin’le son görüşmesine atıfta bulunarak “Kendilerinin de aslında bu işi artık bir an evvel bitirmenin çabası içerisinde olduğunu anladım. Bu gidişin ezası büyük” demişti.
Ancak gelinen evrede Dr. Semin’e bakılırsa barış artık daha uzak bir ihtimal. Semin, Türkiye’nin şu anda Rusya ile epey sayıda alanda işbirliği yaptığını, yalnızca doğal gaz değil Suriye, Doğu Akdeniz ve S-400’ler üzere başlıkların da münasebetlerin farklı boyutları olduğunu anımsatıyor.
Diğer yandan son periyotta Batı ülkelerin Türkiye’ye karşı tavırlarını, ABD’nin Türkiye’yi sıkıştırmak için Yunanistan’a dayanak verdiğini ve Dedeağaç’ta üs kurduğunu hatırlatan Semin bütün bunlara bakıldığı vakit memleketler arası bağlar sisteminde Türkiye’nin yapacağı atılımların “oldukça belirli ve net” olduğunu belirtiyor. Semin, fakat bu konjonktürde Türkiye’nin arabuluculuk teşebbüslerini doğu nezdinde yürütmeye çalıştığına işaret ederek, Türkiye’nin “bunu Rusya’yla ve doğu bloğuyla yürütmeye çalıştığını nazaranbiliyoruz” diyor.
Türkiye’nin istikrar siyaseti zora girer mi?
NATO üyesi Türkiye savaşın başladığı 24 Şubat’tan bu yana iki tarafla da alakalarını sürdürerek “denge politikası” takip etmeye çalıştı ve bu pozisyonu yardımıyla tahıl koridoru mutabakatı üzere birtakım kazanımlar da sağladı. Lakin bilhassa Semerkant’taki Şangay İşbirliği Örgütü Tepesi’nde Putin ile sergilenen yakın dostluğun akabinde istikrarın bozulmakta olduğu yorumları yapıldı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy 18 Ağustos’ta Ukrayna’da bir ortaya gelmiştiFotoğraf: Turkish Presidency/AA/picture alliance
Şimdi ise gündemde kısmi seferberlik sonucuyla savaşın uzaması ve daha şiddetlenmesinin Ankara’nın istikrar siyasetini daha da zorlayıp zorlayamayacağı üzere kıymetli bir soru işareti bulunuyor.
Aydın Sezer, Türkiye’yi artık daha sıkıntı günlerin beklediğini söyleyerek, “Bundan daha sonraki süreçte NATO’dan gelecek telkinler ve talepler konusunda Türkiye’nin ne yapacağı büyük bir soru işareti” diyor. Sezer’e göre, Erdoğan bir daha her iki tarafı da yönetim etmeye yönelik olarak günü kurtarma gayretiyle bu işi götürebileceği kadar götürmeye çalışacak lakin eninde sonunda tercih yapması gereken bir durum ortaya çıkabilir.
Rusya’nın son adımlarının akabinde ise Batı ülkelerinin bir yandan Ukrayna’ya askeri teçhizat dayanağını artırırken bununla birlikte yeni yaptırımları uygulamaya koyabileceği belirtiliyor. Batı’da Putin’e karşı açıklamaların dozu da giderek yükseliyor.
Hazır’a bakılırsa Türkiye’nin siyasetlerini biraz da savaşın seyri belirleyecek. Savaşın şiddetlenmesi durumunda Ankara’nın da daha net bir durum seçmek zorunda kalabileceğine işaret eden Hazır, kendisi tercih yapmak istemese bile bir NATO üyesi olduğu için Batı’nın bunun için zorlayabileceğini kaydediyor.
Tahıl koridorunun geleceği ne olur?
Savaşın şiddetlenmesi durumunda son haftalarda Rusya’dan yapılan açıklamalarla geleceği tehlikede görünen tahıl koridoru muahedesinin uzayıp uzamayacağı da merak konusu.
Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatı Rusya, Ukrayna, BM ve Türkiye içinde imzalanan mutabakat yardımıyla gerçekleşiyorFotoğraf: Clodagh Kilcoyne/REUTERS
Semin’e göre tahıl koridoru sürdürülmek isteniyor lakin Rusya’nın tahılların Afrika’ya gitmediğini söyleyerek reaksiyon göstermesinde haklılık hissesi var. 120 günlük mutabakatın birinci müddetinin bitmesinin akabinde şartlı olarak ve “şu ülkelere ve şu kıtaya gidecek” denilerek bir daha tahlil arayışlarına girilebileceğini belirten Semin, “Bunda Türkiye tarafsız ve istikrarlı bir ülke olarak rol alabilir diye düşünüyorum” yorumu yapıyor.
Sezer ise Kasım ayında dolacak olan birinci müddetin akabinde Putin’in bu ablukayı kaldırmaya devam edip etmeyeceği konusunun şu anda büyük bir muamma olduğunu söz ediyor.
Konunun bir diğer boyutunu ise sanılanın tersine Ukrayna’dan çıkan tahılın neredeyse yüzde 20’den çoksının aslına bakarsanız Türkiye’ye gelmesi olarak gösteren Sezer, bu süreçte kazanan asıl tarafın dünyanın en büyük makarna ve un ihracatçısı ülkelerden bir tanesi olan Türkiye olduğunu belirtiyor.
Putin bu sabah televizyonlardan canlı yayınlanan konuşmasında kısmi seferberlik ilan ettiklerini ve Rusya’nın denetimindeki bölgeleri savunacaklarını açıklayarak, “Ülkemizin toprak bütünlüğü tehdit edildiğinde Rusya’yı ve halkımızı korumak için elimizin altında olan tüm araçları mutlaka kullanacağız. Bu bir blöf değildir” sözlerini kullandı.
Putin’in bu sonucu Ukrayna ordusunun son haftalarda yaptığı karşı taarruz ile ülkenin doğusundaki kimi bölgeleri ele geçirmeye ve Rus birlikleri karşısında zaferler kazanmaya başlamasının akabinde geldi. Ukrayna, Harkiv bölgesinde son altı günde 8 bin kilometrekarelik alanı geri aldığını açıklamıştı.
Kısmi seferberlik savaşı şiddetlendirir mi?
Peki şimdiye kadar Ukrayna’ya resmen savaş ilan etmeyen ve işgali “özel askeri operasyon” diye tanımlayan Rusya’nın son aldığı kısmi seferberlik sonucu ne manaya geliyor ve savaşı daha da uzatarak, şiddetlendirir mi?
İstanbul Nişantaşı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ali Semin, yeni sonucu savaşta gelinen yeni bir evre olarak niteleyerek, şunları söylüyor:
“Putin’in kısmi seferberlik ilan etmesi savaşın artık epeyce yakın bir vakitte bitmeyeceğinin bir tezahürü. Bir ülke niye kısmi seferberlik ilan eder? Daha evvel niye etmedi örneğin? Bunun iki niçini var; ya şu anda askeri güç olarak yıprandığını hissedip ilan etti ya da bu savaşı stratejik olarak ikinci basamağa geçirerek daha da büyük bir savaş haline getirmek istiyor.”
Rusya son sonucu kapsamında 300 bin kadar yedeği askere almayı planlıyor.
Dış Siyaset Analisti Aydın Sezer’e nazaran de savaş artık cephede daha da “sertleşecek.” Sezer, 300 bin asker alımının bunu gösterdiğini belirterek, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Bu sonucun alınmasının art planında daha değerli bir siyasi gelişme daha var. O da önümüzdeki günlerde yapılacak referandumlar. Bu referandumlardan daha sonra Rusya’ya katılma sonucu çıkarsa ki buna kesin gözüyle bakılıyor, Rusya bu bölgeleri sözün tam manasıyla ilhak etmiş olacak. ötürüsıyla savaş bu bölgelerde bundan daha sonra Ukrayna topraklarında değil, Rusya topraklarında cereyan eden bir savaş haline gelecek.”
Sezer, referandumdan daha sonra Batı’nın Ukrayna’ya vereceği silahlarla ayrılıkçı topraklara yönelik bir taarruz gerçekleştiğinde artık resmen Rusya’ya yönelik bir akın olarak algılanacağına işaret ederek, Putin’in bunun ön hazırlığını yaptığını belirtiyor.
Ukrayna’nın işgali yaklaşık 7 ayı geride bırakırken, Rusya’nın denetimine aldığı ayrılıkçı bölgelerde 23-27 Eylül tarihleri içinde Rusya’ya katılmak için “referandum” düzenlenmesi bekleniyor.
Barış için hâlâ baht var mı?
Türkiye bir müddetdir savaşan iki tarafı Antalya’da daha evvel yaptığına emsal biçimde bir daha masaya oturtmaya çalışıyordu. Erdoğan BM Genel Heyet konuşmasında “Her iki tarafa da krizden onurlu çıkış imkanı verecek makul, adil ve uygulanabilir bir diplomatik tahlili birliktece bulmamız gerekiyor” demişti.
Mart ayı başında Ukrayna ve Rusya’nın dışişleri bakanları Türkiye’nin arabuluculuğu ile Antalya’da bir ortaya gelmiştiFotoğraf: Cem Ozdel/AA/picture alliance
Peki barış görüşmeleri için hala bir baht var mı?
Moskova’da yaşayan Rusya uzmanı Ümit Nazmi Hazır’a bakılırsa savaşın uzaması ve sertleşmesi ihtimalinin yanı sıra bir öbür mümkünlük Putin’in hem referandumları birebir vakitte kısmı seferberlik sonucunı masada elini yükseltmek için öne sürmüş olabileceği.
Hazır, Rus önderin ayrılıkçı bölgeleri de referandumla kendisine bağlayıp ileride bir muahede olması durumunda elini biraz daha yüksekten açmak isteyebileceğini belirterek, “Benim müşahedem bundan daha sonraki süreçte görüşmelerin bir daha olabileceği tarafında. Bence Putin masaya oturma sürecini başlatmadan evvel bu biçimde geniş çaplı atılımlarla tansiyonu yükselterek hazırlık yapıyor” diyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan en son ABD’de PBS kanalına verdiği demeçte de Putin’le son görüşmesine atıfta bulunarak “Kendilerinin de aslında bu işi artık bir an evvel bitirmenin çabası içerisinde olduğunu anladım. Bu gidişin ezası büyük” demişti.
Ancak gelinen evrede Dr. Semin’e bakılırsa barış artık daha uzak bir ihtimal. Semin, Türkiye’nin şu anda Rusya ile epey sayıda alanda işbirliği yaptığını, yalnızca doğal gaz değil Suriye, Doğu Akdeniz ve S-400’ler üzere başlıkların da münasebetlerin farklı boyutları olduğunu anımsatıyor.
Diğer yandan son periyotta Batı ülkelerin Türkiye’ye karşı tavırlarını, ABD’nin Türkiye’yi sıkıştırmak için Yunanistan’a dayanak verdiğini ve Dedeağaç’ta üs kurduğunu hatırlatan Semin bütün bunlara bakıldığı vakit memleketler arası bağlar sisteminde Türkiye’nin yapacağı atılımların “oldukça belirli ve net” olduğunu belirtiyor. Semin, fakat bu konjonktürde Türkiye’nin arabuluculuk teşebbüslerini doğu nezdinde yürütmeye çalıştığına işaret ederek, Türkiye’nin “bunu Rusya’yla ve doğu bloğuyla yürütmeye çalıştığını nazaranbiliyoruz” diyor.
Türkiye’nin istikrar siyaseti zora girer mi?
NATO üyesi Türkiye savaşın başladığı 24 Şubat’tan bu yana iki tarafla da alakalarını sürdürerek “denge politikası” takip etmeye çalıştı ve bu pozisyonu yardımıyla tahıl koridoru mutabakatı üzere birtakım kazanımlar da sağladı. Lakin bilhassa Semerkant’taki Şangay İşbirliği Örgütü Tepesi’nde Putin ile sergilenen yakın dostluğun akabinde istikrarın bozulmakta olduğu yorumları yapıldı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy 18 Ağustos’ta Ukrayna’da bir ortaya gelmiştiFotoğraf: Turkish Presidency/AA/picture alliance
Şimdi ise gündemde kısmi seferberlik sonucuyla savaşın uzaması ve daha şiddetlenmesinin Ankara’nın istikrar siyasetini daha da zorlayıp zorlayamayacağı üzere kıymetli bir soru işareti bulunuyor.
Aydın Sezer, Türkiye’yi artık daha sıkıntı günlerin beklediğini söyleyerek, “Bundan daha sonraki süreçte NATO’dan gelecek telkinler ve talepler konusunda Türkiye’nin ne yapacağı büyük bir soru işareti” diyor. Sezer’e göre, Erdoğan bir daha her iki tarafı da yönetim etmeye yönelik olarak günü kurtarma gayretiyle bu işi götürebileceği kadar götürmeye çalışacak lakin eninde sonunda tercih yapması gereken bir durum ortaya çıkabilir.
Rusya’nın son adımlarının akabinde ise Batı ülkelerinin bir yandan Ukrayna’ya askeri teçhizat dayanağını artırırken bununla birlikte yeni yaptırımları uygulamaya koyabileceği belirtiliyor. Batı’da Putin’e karşı açıklamaların dozu da giderek yükseliyor.
Hazır’a bakılırsa Türkiye’nin siyasetlerini biraz da savaşın seyri belirleyecek. Savaşın şiddetlenmesi durumunda Ankara’nın da daha net bir durum seçmek zorunda kalabileceğine işaret eden Hazır, kendisi tercih yapmak istemese bile bir NATO üyesi olduğu için Batı’nın bunun için zorlayabileceğini kaydediyor.
Tahıl koridorunun geleceği ne olur?
Savaşın şiddetlenmesi durumunda son haftalarda Rusya’dan yapılan açıklamalarla geleceği tehlikede görünen tahıl koridoru muahedesinin uzayıp uzamayacağı da merak konusu.
Karadeniz üzerinden tahıl sevkiyatı Rusya, Ukrayna, BM ve Türkiye içinde imzalanan mutabakat yardımıyla gerçekleşiyorFotoğraf: Clodagh Kilcoyne/REUTERS
Semin’e göre tahıl koridoru sürdürülmek isteniyor lakin Rusya’nın tahılların Afrika’ya gitmediğini söyleyerek reaksiyon göstermesinde haklılık hissesi var. 120 günlük mutabakatın birinci müddetinin bitmesinin akabinde şartlı olarak ve “şu ülkelere ve şu kıtaya gidecek” denilerek bir daha tahlil arayışlarına girilebileceğini belirten Semin, “Bunda Türkiye tarafsız ve istikrarlı bir ülke olarak rol alabilir diye düşünüyorum” yorumu yapıyor.
Sezer ise Kasım ayında dolacak olan birinci müddetin akabinde Putin’in bu ablukayı kaldırmaya devam edip etmeyeceği konusunun şu anda büyük bir muamma olduğunu söz ediyor.
Konunun bir diğer boyutunu ise sanılanın tersine Ukrayna’dan çıkan tahılın neredeyse yüzde 20’den çoksının aslına bakarsanız Türkiye’ye gelmesi olarak gösteren Sezer, bu süreçte kazanan asıl tarafın dünyanın en büyük makarna ve un ihracatçısı ülkelerden bir tanesi olan Türkiye olduğunu belirtiyor.