RAM
New member
Portekiz Altyapı Bakanı Pedro Nuno Santos, geçen ay, Türkiye merkezli liman işletme şirketi Yılport’un Lizbon konteyner limanına 124 milyon euro kıymetinde yatırım yapacağını deklare etti.
Bu çerçevede limanın genişletileceğini ve modernize edileceğini kaydeden Portekizli bakan, “Şirketinizin Portekiz’e yatırım yapmasına müteşekkiriz” açıklamasında bulundu. Yılport’un sahibi Robert Yüksel Yıldırım’a, “Yatırım yapın, daha fazla yatırım yapın” daveti da yapan Portekizli bakan, “Yıldırım Holding üzere büyük bir şirket burada yatırım yapıyorsa, bu ülkemize ve ekonomimize güvenmemiz gerektiğinin kanıtıdır” diye konuştu.
Yıldırım Holding hâlihazırda Portekiz’in yedi limanını işletiyor. Bunlar içinde, ülkenin en büyük ve en değerli konteyner limanı Porto/Leixoes ve Lizbon limanları da bulunuyor.
Yılport, kelam konusu limanları, 2016 yılında, limanları o periyoda kadar işleten ve bunda pek başarılı olamayan firma Tertir’den satın aldı. Limanlara toplam yarım milyar euro yatırım yapacaklarını vaat eden Yılport, limanları işletme hakkını 2038 yılına kadar Portekiz devletinden elde etmiş oldu.
Pedro Nuno SantosFotoğraf: Paulo Spranger/IMAGO
“Türkiye siyasi baskı aracına dönüştürebilir” eleştirisi
Portekiz hükümeti, yürüttükleri iktisat siyasetinden son derece şad bir manzara çizmesine karşın, Portekiz’de, ulusal limanların bir Türk firması tarafınca işletiliyor olmasından herkes hoşnut değil.
Araştırmalarını Portekiz Milletlerarası Bağlar Enstitüsü’nde (IPRI) sürdüren Jose Pedro Teixeira Fernandes’e nazaran, kelam konusu karar alınırken siyasi ve jeostratejik çıkarlar gözetilmedi. Gelişmeleri DW’ye pahalandıran uzman, “Ülkenin tüm limanları üstündeki işletme hakkını bir Türk şirketine verme sonucu, sadece ekonomik niçinlerle verilmiştir” değerlendirmesinde bulundu. Fernandes, “Finansal açıdan en uygun teklif buydu. Bunun stratejik açıdan uygun olup olmadığı, kararda rastgele bir rol oynamadı” dedi.
sonucun jeostratejiden bağımsız bir halde alınmasını eleştiren Fernandes, “Şu ana kadar ekonomik açıdan her şey yolunda gidiyor. Bu limanlara para yatırıldı ve beraberinde ‘know-how’ (teknik bilgi) getirildi. Lakin tüm bu limanlar, stratejik birer obje ve siyasi birer baskı aracı haline getirilebilirler. Ve bence Portekiz hükümeti, bu açıdan kendisini pek garanti altına almadı” değerlendirmesini yaptı.
Tehlikeli bağımlılık
Portekiz’in son senelerda, sırf Türkiye değil, biroldukca yabancı ortağa bağımlı hâle geldiğini de unutmamak gerekiyor. 2011 yılında AB tarafınca iflastan kurtarıldığından bu yana ülkenin güç tedariğini büyük oranda Çin’in devlet şirketine sattı. Bu hususta şu ana kadar ne toplumda, ne de hükümet ve muhalefet içinde rastgele bir tartışma yaşanmadı.
Porto limanı, Yılport’un denetim ettiği 7 Portekiz limanından biriFotoğraf: PantherMedia/Rui Vale de Sousa/IMAGO
Portekizli siyasetçilerin, karar alırken gereğince baş yormadığını söyleyen jeostrateji uzmanı Fernandes, “Jeopolitika, ileriyi görmek ve geleceğin muhtemel meselelerini şimdiden tespit etmek manasına geliyor. Lakin bu düşünme biçimi, Portekiz’de pek mevcut değil. Tüm kararlar jeopolitik münasebetlerle değil, ekonomik korkularla veriliyor. Bu gelecekte devlet açısından hoşnutsuz sonuçlara niye olur mı, vakit gösterecek” diye konuştu.
Limanlarının işletmesini bir Türk şirketine devreden devleti, naif ve bilgisiz olmakla suçlayan Fernandes, “En azından 2016 darbe teşebbüsüne kadar Türkiye, kimsede telaş uyandırmayan, egzotik, dost bir ülke olarak görülüyordu. Hükümet hiç bir vakit, Türkiye’yi, Portekiz’in stratejik çıkarları üzerinde bir tehdit olarak görmedi” dedi.
Portekizli siyasetçilerin, imzalanan muahedeleri devlet açısından kâfi garanti olarak gördüğünü kaydeden Fernandes, siyasetçiler içinde Portekiz’in “herkesle uygun anlaşan küçük bir ülke olduğu ve kimsenin Portekiz’in kötülüğünü istemeyeceği” istikametinde bir görüş birliği olduğunu vurguladı. Fernandes, liman işletme hakkının tek bir şirket yerine, biroldukça şirkete verilmesinin daha mantıklı olacağının da altını çizdi.
Yılport’un amaçları büyük
Ekonomik açıdan bakıldığında, Portekiz limanlarının Yılport işletmeciliği altında, geçmişe bakılırsa daha rekabet edebilir hâle geldiği görülüyor.
Örneğin Porto/Leixoes konteyner terminali, Portekiz ve İspanya’nın oluşturduğu yarımadanın en verimli limanı pozisyonuna erişti. Geçmişte sık sık personel grevleri niçiniyle manşet olan bu limanlar, bugün neredeyse İspanyol limanları ile rekabet edebilir noktaya gelmiş durumda. Lizbon’u, Amerika’dan gelen büyük konteyner gemileri için cazibeli bir liman hâline getirmek isteyen Yılport idaresi, denetimini elinde bulundurduğu daha küçük limanları da modernize etmeyi planlıyor.
Lizbon’daki konteyner terminaliFotoğraf: GlobalImagens/IMAGO
Uyuşturucu suçlamaları
Türk-Amerikan iş insanı Yıldırım’ın, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın olduğu biliniyor. Yıldırım, bununla birlikte Samsunspor Kulübü’nün de sahibi ve kulübün başkanlığını yürütüyor. Aile işletmesini büyük bir holdinge dönüştürmeyi başaran Yıldırım, bugün ulaştırma ve lojistik alanında dünyanın en başarılı isimlerinden biri. Portekiz’de rakipsiz olan Yılport, dünya çapında toplam 21 liman işletiyor.
Yılport firması, Türkiye’de geçen yıl, uyuşturucu ticareti kontağı suçlamalarıyla gündeme gelmişti. 2021’in Haziran ayında Mersin limanında düzenlenen iki operasyonda, toplam 1,76 ton kokain yakalanmıştı. Kokainin yakalandığı muz konteynerlerinin, işletmeciliğini Yılport’un yaptığı, Ekvador’daki Puerto Bolivar limanından yola çıktığı belirlenmişti.
Bu çerçevede limanın genişletileceğini ve modernize edileceğini kaydeden Portekizli bakan, “Şirketinizin Portekiz’e yatırım yapmasına müteşekkiriz” açıklamasında bulundu. Yılport’un sahibi Robert Yüksel Yıldırım’a, “Yatırım yapın, daha fazla yatırım yapın” daveti da yapan Portekizli bakan, “Yıldırım Holding üzere büyük bir şirket burada yatırım yapıyorsa, bu ülkemize ve ekonomimize güvenmemiz gerektiğinin kanıtıdır” diye konuştu.
Yıldırım Holding hâlihazırda Portekiz’in yedi limanını işletiyor. Bunlar içinde, ülkenin en büyük ve en değerli konteyner limanı Porto/Leixoes ve Lizbon limanları da bulunuyor.
Yılport, kelam konusu limanları, 2016 yılında, limanları o periyoda kadar işleten ve bunda pek başarılı olamayan firma Tertir’den satın aldı. Limanlara toplam yarım milyar euro yatırım yapacaklarını vaat eden Yılport, limanları işletme hakkını 2038 yılına kadar Portekiz devletinden elde etmiş oldu.
Pedro Nuno SantosFotoğraf: Paulo Spranger/IMAGO
“Türkiye siyasi baskı aracına dönüştürebilir” eleştirisi
Portekiz hükümeti, yürüttükleri iktisat siyasetinden son derece şad bir manzara çizmesine karşın, Portekiz’de, ulusal limanların bir Türk firması tarafınca işletiliyor olmasından herkes hoşnut değil.
Araştırmalarını Portekiz Milletlerarası Bağlar Enstitüsü’nde (IPRI) sürdüren Jose Pedro Teixeira Fernandes’e nazaran, kelam konusu karar alınırken siyasi ve jeostratejik çıkarlar gözetilmedi. Gelişmeleri DW’ye pahalandıran uzman, “Ülkenin tüm limanları üstündeki işletme hakkını bir Türk şirketine verme sonucu, sadece ekonomik niçinlerle verilmiştir” değerlendirmesinde bulundu. Fernandes, “Finansal açıdan en uygun teklif buydu. Bunun stratejik açıdan uygun olup olmadığı, kararda rastgele bir rol oynamadı” dedi.
sonucun jeostratejiden bağımsız bir halde alınmasını eleştiren Fernandes, “Şu ana kadar ekonomik açıdan her şey yolunda gidiyor. Bu limanlara para yatırıldı ve beraberinde ‘know-how’ (teknik bilgi) getirildi. Lakin tüm bu limanlar, stratejik birer obje ve siyasi birer baskı aracı haline getirilebilirler. Ve bence Portekiz hükümeti, bu açıdan kendisini pek garanti altına almadı” değerlendirmesini yaptı.
Tehlikeli bağımlılık
Portekiz’in son senelerda, sırf Türkiye değil, biroldukca yabancı ortağa bağımlı hâle geldiğini de unutmamak gerekiyor. 2011 yılında AB tarafınca iflastan kurtarıldığından bu yana ülkenin güç tedariğini büyük oranda Çin’in devlet şirketine sattı. Bu hususta şu ana kadar ne toplumda, ne de hükümet ve muhalefet içinde rastgele bir tartışma yaşanmadı.
Porto limanı, Yılport’un denetim ettiği 7 Portekiz limanından biriFotoğraf: PantherMedia/Rui Vale de Sousa/IMAGO
Portekizli siyasetçilerin, karar alırken gereğince baş yormadığını söyleyen jeostrateji uzmanı Fernandes, “Jeopolitika, ileriyi görmek ve geleceğin muhtemel meselelerini şimdiden tespit etmek manasına geliyor. Lakin bu düşünme biçimi, Portekiz’de pek mevcut değil. Tüm kararlar jeopolitik münasebetlerle değil, ekonomik korkularla veriliyor. Bu gelecekte devlet açısından hoşnutsuz sonuçlara niye olur mı, vakit gösterecek” diye konuştu.
Limanlarının işletmesini bir Türk şirketine devreden devleti, naif ve bilgisiz olmakla suçlayan Fernandes, “En azından 2016 darbe teşebbüsüne kadar Türkiye, kimsede telaş uyandırmayan, egzotik, dost bir ülke olarak görülüyordu. Hükümet hiç bir vakit, Türkiye’yi, Portekiz’in stratejik çıkarları üzerinde bir tehdit olarak görmedi” dedi.
Portekizli siyasetçilerin, imzalanan muahedeleri devlet açısından kâfi garanti olarak gördüğünü kaydeden Fernandes, siyasetçiler içinde Portekiz’in “herkesle uygun anlaşan küçük bir ülke olduğu ve kimsenin Portekiz’in kötülüğünü istemeyeceği” istikametinde bir görüş birliği olduğunu vurguladı. Fernandes, liman işletme hakkının tek bir şirket yerine, biroldukça şirkete verilmesinin daha mantıklı olacağının da altını çizdi.
Yılport’un amaçları büyük
Ekonomik açıdan bakıldığında, Portekiz limanlarının Yılport işletmeciliği altında, geçmişe bakılırsa daha rekabet edebilir hâle geldiği görülüyor.
Örneğin Porto/Leixoes konteyner terminali, Portekiz ve İspanya’nın oluşturduğu yarımadanın en verimli limanı pozisyonuna erişti. Geçmişte sık sık personel grevleri niçiniyle manşet olan bu limanlar, bugün neredeyse İspanyol limanları ile rekabet edebilir noktaya gelmiş durumda. Lizbon’u, Amerika’dan gelen büyük konteyner gemileri için cazibeli bir liman hâline getirmek isteyen Yılport idaresi, denetimini elinde bulundurduğu daha küçük limanları da modernize etmeyi planlıyor.
Lizbon’daki konteyner terminaliFotoğraf: GlobalImagens/IMAGO
Uyuşturucu suçlamaları
Türk-Amerikan iş insanı Yıldırım’ın, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın olduğu biliniyor. Yıldırım, bununla birlikte Samsunspor Kulübü’nün de sahibi ve kulübün başkanlığını yürütüyor. Aile işletmesini büyük bir holdinge dönüştürmeyi başaran Yıldırım, bugün ulaştırma ve lojistik alanında dünyanın en başarılı isimlerinden biri. Portekiz’de rakipsiz olan Yılport, dünya çapında toplam 21 liman işletiyor.
Yılport firması, Türkiye’de geçen yıl, uyuşturucu ticareti kontağı suçlamalarıyla gündeme gelmişti. 2021’in Haziran ayında Mersin limanında düzenlenen iki operasyonda, toplam 1,76 ton kokain yakalanmıştı. Kokainin yakalandığı muz konteynerlerinin, işletmeciliğini Yılport’un yaptığı, Ekvador’daki Puerto Bolivar limanından yola çıktığı belirlenmişti.