NATO’da Finlandiya ve İsveç için uzlaşı arayışı

RAM

New member
Almanya’nın başşehri Berlin’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayrıresmi Toplantısı’na Finlandiya ve İsveç’in İttifak’a üye olma talepleri damga vurdu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin kelam konusu iki ülkenin NATO üyeliğine ait “olumlu bir niyet içerisinde değiliz” açıklaması daha sonrası gözler Türkiye’nin tutumuna çevrildi.

NATO Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoana Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği ile ilgili tasalarının giderilebileceğinden emin olduğunu söylemiş oldu. Geoana, pazar günkü oturum öncesi yaptığı açıklamada “Türkiye değerli bir müttefik ve dostlar ile müttefikler ile ilgili telaşlarını deklare etti” dedi. Geoana, “Söz konusu ülkelerin NATO üyeliğine başvurması halinde NATO’nun onları karşılayabilmek için uzlaşı için gereken tüm şartları sağlayabileceğinden eminim” halinde konuştu.

Toplantıya katılmak üzere Berlin’e giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Finlandiya ve İsveçli mevkidaşları ile üçlü bir görüşme gerçekleştirdi. Çavuşoğlu, toplantı daha sonrası Twitter’den yaptığı açıklamada görüşmenin içeriğine dair bilgi vermedi.

Görüşmeyle ilgili Twitter hesabından paylaşımda bulunan İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ise “Kötüleşen güvenlik durumunu ve NATO’nun açık kapı siyasetini ele aldık” dedi.

Türkiye’nin itirazı sürüyor

Çavuşoğlu, üçlü görüşme öncesinde yaptığı açıklamada “Müttefik olacak bir ülke, açıkça PKK/YGP’ye, her gün bize saldıran, askerimizi, polisimizi ve sivillerimizi şehit eden bir terör örgütüne dayanak vermemesi gerekiyor” sözlerini kullandı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt ÇavuşoğluFotoğraf: Xander Heinl/photothek/picture alliance

Türkiye’nin tutumunun değişmediğini söz eden Çavuşoğlu, “NATO üyeliği sorunu öbür bir husus. Burada bilhassa Türkiye’nin tavrının niçini çok açık ve net” dedi. NATO’nun bir müttefiklik olduğunu belirten Dışişleri Bakanı, “Bu neyi gerektirir? Yalnızca bir güvenlik problemi değil omuz omuza dayanışma gerektirir. Her alanda bilhassa güvenlik konusunda bir tehdit olduğu vakit. Burada maalesef bu bahsetmiş olduğuniz ülkeler, PKK/YPG’lere fazlaca açık takviye veriyor. Bu da halkımızın hissiyatını olumsuz tarafta etkiliyor, gözümüzün önünde ve tüm ikazlarımıza karşın. ötürüsıyla müttefik olacak bir ülke, açıkça PKK/YGP’ye, her gün bize saldıran, askerimizi, polisimizi ve sivillerimizi şehit eden bir terör örgütüne takviye vermemesi gerekiyor. Ayrıyeten PKK ile çabamızdan dolayı bize yönelik kısıtlamalar getirdiler” dedi.

İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ile Finlandiyalı mevkidaşı Pekka Haavisto, Berlin’deki toplantıya konuk statüsünde katılıyor. NATO ile şu ana düzgün komşuluk bağlantıları sürdüren lakin tarafsızlık siyaseti niçiniyle rastgele bir askeri ittifakın üyesi olmayan iki ülke Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi daha sonrası bu politikayı değiştirme sinyali vermişti. Finlandiya geçen hafta askeri tarafsızlık siyasetini bitmiş oldurerek NATO’ya katılma başvurusu yapma sonucu aldıklarını açıklarken İsveç’in de yakın bir tarihte misal bir adım atması bekleniyor. Lakin kelam konusu iki ülkenin NATO’ya katılabilmesi için kendi parlamentolarının yanı sıra İttifak üyesi ülkelerin tümünün onay vermesi gerekiyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock, Finlandiyalı ve İsveçli mevkidaşları ile Berlin’deFotoğraf: Thomas Koehler/photothek/picture alliance

Optimist açıklamalar

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Türkiye’nin itirazı ile igili olarak, “Bu soruna bir tahlil bulacağımızdan eminim” diye konuştu fakat bunun bir gecede gerçekleşeceği ile ilgili bir kelam veremeyeceğini belirtti. Türkiye’nin suçlamalarına da karşılık veren Haavisto, terörizmle gayretin ülkesi için en değerli konulardan biri olduğunu ve ülkesinin IŞİD’le uğraşa yaptığı katkının bunun en kıymetli delillerinden biri olduğunu belirtti.

Hırvatistan Dışişleri Bakanı Grlic Radman da Türkiye, Finlandiya ve İsveç ile görüşmelerin üçlü tepenin akabinde “iyi yolda” olduğunu tabir ederek “Bugün dayanışma göstermek ve tek sesle konuşmak için görüşmelerden âlâ bir sonuç alacağımızı umuyorum” dedi.

Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn ise Türkiye’yi tavrından vazgeçmeye ve iki İskandinav ülkesinin mümkün üyeliğini onaylamaya çağırdı. Asselborn, “Şayet bu iki ülke bunu istiyorsa, kaldı ki isteklerinin bu doğrultuda olduğu görülüyor, 30 üye ülkenin hiç biri buna karşı çıkmamalıdır” dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Almanya’nın bu iki ülkenin NATO’ya üyelik başvurusunu “hızlı, epey süratli biçimde onaylayacağını” tabir ederek İsveç ve Finlandiya’nın müracaatının akabinde bir “kesinti” olmaması gerektiğini tabir etti. “NATO savunmaya dayalı bir ittifak ve o denli kalacak” diyen Baerbock, “Ancak beraberinde açık kapı siyaseti yürüten bir ittifak ve İsveç ile Finlandiya’nın parlamentolarının ve toplumlarının üyelik tarafında bir karar alması halinde biz de onlara güzel geldin deriz” biçiminde konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan cuma günü yaptığı açıklamada Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini veto edebileceği sinyali vermiş ve “Şu anda İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz lakin olumlu bir fikir ortasında değiliz” sözünü kullanmıştı. Türkiye’nin tavrı NATO ortasında tartışmalara niye olmuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye’nin iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliğine olumlu bakmadığını açıklamıştıFotoğraf: Yves Herman/REUTERS

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise Türkiye’ninİsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine kapıları kapatmadığını lakin İskandinav ülkeleriyle müzakereler yapmak ve Ankara’nın terörist faaliyetler olarak gördüğü faaliyetlere, bilhassa de İsveç’tekilere, kısıtlama getirilmesini istediğini söylemiş oldu. Reuters’e röportaj veren Kalın, “Kapıyı kapatmıyoruz. Fakat temelde bu mevzuyu Türkiye’nin ulusal güvenlik problemi olarak gündeme getiriyoruz” diye konuşmuştu.

Reuters,dpa,DHA/BÖ,JD