RAM
New member
Konut arzının azalması niçiniyle kiralık mesken fiyatları fahiş noktaya geldi. Bu durum hem konut sahiplerini tıpkı vakitte kiracıları sıkıntı durumda bırakıyor. Yalnızca aldığı kira ile geçinen konut sahipleri piyasa şartlarının altında kalan kira bedeli niçiniyle geçinmekte zorlanırken, yeni kiracılar ise fahiş kira bedeli talepleri niçiniyle bütçesine uygun mesken bulamıyor. Yalnızca kiracıların değil, mesken sahiplerinin de mağdur olduğu bu süreçte mal sahipleri ve kiracıların büyük çoğunluğu ise devletin sağladığı haklardan habersiz. Avukat Zuhal Akbel’e yeni mal sahibi olanların, kiracısını meskenden çıkarmak isteyen konut sahiplerinin ve mağdur durumda olan kiracıların hakları soruldu.
MESKEN SAHİPLERİ KİRA BEDELİNİN YİNE TESPİT EDİLMESİNİ İSTEYEBİLİR
“Ev sahibi hakkaniyete ve mevcut değişen piyasa ve enflasyon koşullarına göre kira bedelinin bir daha tespit edilmesini isteyebilir” diyen Avukat Zuhal Akbel, “Ancak bunun da kanunda aşikâr kuralları var. Örneğin, 5 yılını dolduran kira kontratları için mesken sahiplerinin kira bedelinin bir daha belirlenmesini isteyerek kira tespit davası açabiliyor, zira yeni kira bedelinin mahkemece belirlenmesi mümkün” diyor.
Kanuna göre her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafınca tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirleniyor. Fakat dava açmak için aşikâr mühletler var ve bildirim koşulları da kanunda düzenlenmiş durumda. Konut sahipleri bu mühletlere dikkat ederek kira tespiti konusunda yasal haklarını kullanabiliyor.
KONUT SAHİBİ HAKLI SEBEPLERE DAYANARAK KİRACININ MESKENİNİ BOŞALTMASINI İSTEYEBİLİR Mİ?
“Ev sahiplerinin doğabilecek rastgele bir mağduriyetleri kapsamında kanunda çeşitli düzenlemeler mevcut” diyen Av. Zuhal Akbel, Türk Borçlar Kanunu’nda unsur 350’de yer alan hususa bakılırsa açıklamalarda bulundu.
Türk Borçlar Kanunu’nda unsur 350’ye bakılırsa mesken sahibi, kimi durumlarda kira mukavelesini sonlandırma hakkına sahip. Bunun için, Kiraya veren, kira mukavelesini; 1. HUSUS: Kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu yahut kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu öbür şahıslar için konut ya da işyeri ihtiyacı sebebiyle kullanma zaruriliği var ise, 2. UNSUR: Kiralananın bir daha inşası yahut imarı emeliyle temelli tamiri, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanması imkansız ise, makul vadeli kontratlarda mühletin sonunda; belgisiz vadeli mukavelelerde kiraya ait genel kararlara bakılırsa fesih devrine ve fesih bildirimi için öngörülen mühletlere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay ortasında açacağı dava ile bitmiş oldurebilirler.
KİRACI, MESKENDE 10 YILINI DOLDURMUŞSA, MESKEN SAHİBİ MUKAVELEYİ NASIL SONLANDIRILABİLİR?
10 yılı doldurmuş kira kontratlarının nasıl sonlandırılacağının da kanunda düzenlenmiş olduğunu belirten Av. Akbel ,”Kira mukavelesinin uzama yılının bitimine en az üç ay kala mesken sahibinin kiracıya kira mukavelesini yenilemeyeceği ve mukaveleyi sonlandırdığı konusunda bildirimde bulunarak rastgele bir sebep göstermeden kontrata son verebilir.” diyor.
KANUN, HEM KONUT SAHİPLERİNİ tıpkı vakitte KİRACILARI KORUYOR
Av. Akbel, “Kanun, uzun vadeli kiralamalarda ortaya çıkacak uyuşmazlıklar ve doğabilecek mağduriyetler halinde mesken sahiplerinin haklarını aramasını sağlar nitelikte düzenlemelere haizdir.” diyerek kelamlarına devam ediyor.
CNN’in haberine nazaran olağan olarak ki kiraya verenin, yani mesken sahiplerinin hakları olduğu üzere son periyotta ülkedeki ekonomik değişimler ile yaşanan süreçte, mağdur olan kiracıların da bu konularda hakları mevcut. Geçtiğimiz günlerde, kira artış konusunda milyonlarca kiracının sabırsızlıkla beklediği konut kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme Resmi Gazete’de yayınlandı.
11 HAZİRAN 2022 daha sonraSI YENİLENECEK KİRA KONTRATLARINDA YÜZDE 25’İN ÜZERİNDE ARTIRIM İSTENEMİYOR
Kanun Değişikliğine nazaran 11.06.2022 ve 01.07.2023 tarihleri içinde yenilenecek olan kira mukavelelerinde bundan evvelki yılın yüzde 25’ini geçemeyeceği üzere 12 aylık TÜFE ortalaması yerine sabit oran uygulanacak olup, TÜFE, yüzde 25’in altında gerçekleşirse düşük oran geçerli sayılacaktır. Yüzde 25’lik artışı geçecek biçimde yapılan kontratlar geçersiz olacaktır.
YENİ KONUT SAHİBİ MAĞDUR OLMAK İSTEMİYORSA 1 AY İÇİNDE İHTAR ÇEKMELİ
“Ev sahibinin değişmesi yani taşınmazın el değiştirilmesi durumlarında, meskenin yeni sahibi konutu satın aldığı tarihinden itibaren 1 ay ortasında kiracıya meskeni aldığını ve mukaveleyi sonlandırdığını ve kira mukavelesini yenilemediğini yazılı bir bildirimde bulunmak kaidesiyle 6 ay daha sonrası için kiracının tahliye edilmesi için dava açabilir” diyen Av. Zuhal Akbel kiracılara ödenen ve hiç bir yasal desteği olmayan ödeneklerle ilgili açıklamasına devam ediyor.
“Son vakit içinderda hiç bir yasal desteği olmadığı biçimde kiracıların mesken sahiplerinden taşınma bedeli üzere talepleri olsa da mesken sahiplerinin bu biçimde bir yasal yükümlülüğü mutlaka yoktur. Mesken sahipleri, kiracılarını tahliye edebilmek için taşınma bedeli ismi altında rastgele bir bedel ödemek yerine tahliye münasebetleri ile tüzel yollara başvurması daha doğrudur.”
KİRA TESPİT DAVASI VE TAHLİYE DAVALARI NASIL SONUÇLANIYOR?
“Kanunlar mesken sahiplerini de kiracıları da, değişen piyasa şartlarında ve değişen sosyo ekonomik yapıda maruz kalabilecekleri rastgele bir uyuşmazlığa karşı haklarını arayabilecek seviyede her iki tarafa da hak tanıyor.” diyen Av. Zuhal Akbel, Posta.com.tr okurları için kira tespit davaları ve tahliye davalarının süreçlerini açıklıyor.
Kira tespit davalarının ve tahliye davalarının açılması demek mesken ve ya iş yerinin çabucak tahliye edileceği yahut kira bedelinin çabucak arttırılacağı manasını taşımamaktadır. Davaların açılması yalnızca yargılama sürecini başlatır. Kira bedelinin tespitine ait ilamlar katılaşmadan icraya konulamayacak ilamlardan olup bu konuda birinci derece mahkemesinin sonucu ile yeni kira bedelinin belirlenmesi mümkün değildir.
Lakin katılaşan mahkeme sonucu ile yeni kira bedeli belirlenmiş olacaktır. Bu niçinle mesken sahipleri de kiracılar da hakkını aramak konusunda gönül rahatlığı ile kanun yollarına başvurabilir. Çünkü yasalar kapsamında her iki tarafın da haklarını koruyan düzenlemeler mevcuttur.
MESKEN SAHİPLERİ KİRA BEDELİNİN YİNE TESPİT EDİLMESİNİ İSTEYEBİLİR
“Ev sahibi hakkaniyete ve mevcut değişen piyasa ve enflasyon koşullarına göre kira bedelinin bir daha tespit edilmesini isteyebilir” diyen Avukat Zuhal Akbel, “Ancak bunun da kanunda aşikâr kuralları var. Örneğin, 5 yılını dolduran kira kontratları için mesken sahiplerinin kira bedelinin bir daha belirlenmesini isteyerek kira tespit davası açabiliyor, zira yeni kira bedelinin mahkemece belirlenmesi mümkün” diyor.
Kanuna göre her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafınca tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirleniyor. Fakat dava açmak için aşikâr mühletler var ve bildirim koşulları da kanunda düzenlenmiş durumda. Konut sahipleri bu mühletlere dikkat ederek kira tespiti konusunda yasal haklarını kullanabiliyor.
KONUT SAHİBİ HAKLI SEBEPLERE DAYANARAK KİRACININ MESKENİNİ BOŞALTMASINI İSTEYEBİLİR Mİ?
“Ev sahiplerinin doğabilecek rastgele bir mağduriyetleri kapsamında kanunda çeşitli düzenlemeler mevcut” diyen Av. Zuhal Akbel, Türk Borçlar Kanunu’nda unsur 350’de yer alan hususa bakılırsa açıklamalarda bulundu.
Türk Borçlar Kanunu’nda unsur 350’ye bakılırsa mesken sahibi, kimi durumlarda kira mukavelesini sonlandırma hakkına sahip. Bunun için, Kiraya veren, kira mukavelesini; 1. HUSUS: Kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu yahut kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu öbür şahıslar için konut ya da işyeri ihtiyacı sebebiyle kullanma zaruriliği var ise, 2. UNSUR: Kiralananın bir daha inşası yahut imarı emeliyle temelli tamiri, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanması imkansız ise, makul vadeli kontratlarda mühletin sonunda; belgisiz vadeli mukavelelerde kiraya ait genel kararlara bakılırsa fesih devrine ve fesih bildirimi için öngörülen mühletlere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay ortasında açacağı dava ile bitmiş oldurebilirler.
KİRACI, MESKENDE 10 YILINI DOLDURMUŞSA, MESKEN SAHİBİ MUKAVELEYİ NASIL SONLANDIRILABİLİR?
10 yılı doldurmuş kira kontratlarının nasıl sonlandırılacağının da kanunda düzenlenmiş olduğunu belirten Av. Akbel ,”Kira mukavelesinin uzama yılının bitimine en az üç ay kala mesken sahibinin kiracıya kira mukavelesini yenilemeyeceği ve mukaveleyi sonlandırdığı konusunda bildirimde bulunarak rastgele bir sebep göstermeden kontrata son verebilir.” diyor.
KANUN, HEM KONUT SAHİPLERİNİ tıpkı vakitte KİRACILARI KORUYOR
Av. Akbel, “Kanun, uzun vadeli kiralamalarda ortaya çıkacak uyuşmazlıklar ve doğabilecek mağduriyetler halinde mesken sahiplerinin haklarını aramasını sağlar nitelikte düzenlemelere haizdir.” diyerek kelamlarına devam ediyor.
CNN’in haberine nazaran olağan olarak ki kiraya verenin, yani mesken sahiplerinin hakları olduğu üzere son periyotta ülkedeki ekonomik değişimler ile yaşanan süreçte, mağdur olan kiracıların da bu konularda hakları mevcut. Geçtiğimiz günlerde, kira artış konusunda milyonlarca kiracının sabırsızlıkla beklediği konut kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme Resmi Gazete’de yayınlandı.
11 HAZİRAN 2022 daha sonraSI YENİLENECEK KİRA KONTRATLARINDA YÜZDE 25’İN ÜZERİNDE ARTIRIM İSTENEMİYOR
Kanun Değişikliğine nazaran 11.06.2022 ve 01.07.2023 tarihleri içinde yenilenecek olan kira mukavelelerinde bundan evvelki yılın yüzde 25’ini geçemeyeceği üzere 12 aylık TÜFE ortalaması yerine sabit oran uygulanacak olup, TÜFE, yüzde 25’in altında gerçekleşirse düşük oran geçerli sayılacaktır. Yüzde 25’lik artışı geçecek biçimde yapılan kontratlar geçersiz olacaktır.
YENİ KONUT SAHİBİ MAĞDUR OLMAK İSTEMİYORSA 1 AY İÇİNDE İHTAR ÇEKMELİ
“Ev sahibinin değişmesi yani taşınmazın el değiştirilmesi durumlarında, meskenin yeni sahibi konutu satın aldığı tarihinden itibaren 1 ay ortasında kiracıya meskeni aldığını ve mukaveleyi sonlandırdığını ve kira mukavelesini yenilemediğini yazılı bir bildirimde bulunmak kaidesiyle 6 ay daha sonrası için kiracının tahliye edilmesi için dava açabilir” diyen Av. Zuhal Akbel kiracılara ödenen ve hiç bir yasal desteği olmayan ödeneklerle ilgili açıklamasına devam ediyor.
“Son vakit içinderda hiç bir yasal desteği olmadığı biçimde kiracıların mesken sahiplerinden taşınma bedeli üzere talepleri olsa da mesken sahiplerinin bu biçimde bir yasal yükümlülüğü mutlaka yoktur. Mesken sahipleri, kiracılarını tahliye edebilmek için taşınma bedeli ismi altında rastgele bir bedel ödemek yerine tahliye münasebetleri ile tüzel yollara başvurması daha doğrudur.”
KİRA TESPİT DAVASI VE TAHLİYE DAVALARI NASIL SONUÇLANIYOR?
“Kanunlar mesken sahiplerini de kiracıları da, değişen piyasa şartlarında ve değişen sosyo ekonomik yapıda maruz kalabilecekleri rastgele bir uyuşmazlığa karşı haklarını arayabilecek seviyede her iki tarafa da hak tanıyor.” diyen Av. Zuhal Akbel, Posta.com.tr okurları için kira tespit davaları ve tahliye davalarının süreçlerini açıklıyor.
Kira tespit davalarının ve tahliye davalarının açılması demek mesken ve ya iş yerinin çabucak tahliye edileceği yahut kira bedelinin çabucak arttırılacağı manasını taşımamaktadır. Davaların açılması yalnızca yargılama sürecini başlatır. Kira bedelinin tespitine ait ilamlar katılaşmadan icraya konulamayacak ilamlardan olup bu konuda birinci derece mahkemesinin sonucu ile yeni kira bedelinin belirlenmesi mümkün değildir.
Lakin katılaşan mahkeme sonucu ile yeni kira bedeli belirlenmiş olacaktır. Bu niçinle mesken sahipleri de kiracılar da hakkını aramak konusunda gönül rahatlığı ile kanun yollarına başvurabilir. Çünkü yasalar kapsamında her iki tarafın da haklarını koruyan düzenlemeler mevcuttur.