Kazakistan’da cumhurbaşkanlığı seçimini Tokayev kazandı

RAM

New member
Kazakistan’da Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde Pazartesi günü açıklanan birinci sandık neticelerina bakılırsa, beklendiği üzere Orta Asya’nın en büyük ülkesinin önderi Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev kazandı.

Petrol zengini ülkenin seçim kurulu, 2019’da iktidara gelen 69 yaşındaki Tokayev’in oyların yüzde 81,31’ini aldığını deklare etti. Kesin sonuçların yurt haricinden gelen oyların sayımından daha sonra bir hafta ortasında açıklanması bekleniyor.

Tokayev’in beş rakibi hayli az tanındığı için bu sonuç bekleniyordu. hiç biri oylamada çift haneli sayılara ulaşamazken, seçmenlerin yüzde 5,8’inin ise “bütün adaylara karşı” seçeneğini işaretleri bildirildi. Seçim komitesi, 12 milyon seçme hakkı olan seçmen içinde varsayımı iştirak oranını yüzde 69’un biraz üzerinde verdi.

Tokayev’den birinci açıklama

Tokayev sonuçlar belirtildiğında yaptığı açıklamada “Halk bana olan itimadını açıkça tabir etti ve biz de bunu haklı çıkarmak zorundayız” dedi.

Doğal kaynaklar açısından güçlü ve kıymetli ticaret yollarının kavşağında yer alan Kazakistan, Ocak ayında yüksek hayat pahalılığı niçiniyle düzenlenen ve 238 kişinin vefatına niye olan protestolar niçiniyle huzursuz bir periyottan geçiyor.

Tokayev bu yılın başlarında protestoları şiddetle bastırmıştı. Kazakistan bu biçimdedan beri istikrara kavuşmuş olsa da, geçen hafta darbe teşebbüsünde bulunmakla suçlanan yedi muhalefet destekçisinin tutuklanmasının akabinde gerginlikler devam ediyor.

Kazakistan’da halk Pazar günü sandık başındaydıFotoğraf: Vyacheslav Osledko/AFP/Getty Images

Pazar günkü seçim Tokayev’in iktidarını pekiştirmesi için bir fırsattı. Çalkantılı bir yılın akabinde yeni bir sayfa açmayı uman Tokayev, bu seçimde “halktan yeni bir inanç yetkisi” aradığını söylemişti.

Pazar günü başşehir Astana’da erken saatlerde oy kullandıktan daha sonra, “asıl kıymetli olanın iktidar monopolünün olmaması” olduğunu söylemiş oldu.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’ndan (AGİT) gözlemciler Kazakistan’ın “adayların uygunluk ve kayıt koşulları” da dahil olmak üzere seçim tavsiyelerini yerine getirmemesini eleştirdi. Gözlemcilerin Pazartesi günü seçimle ilgili bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.

Tokayev 2019’da iktidara geldi

Tokayev, eski hükümdar Nursultan Nazarbayev’in de takviyesini aldıktan daha sonra kararı kaçınılmaz olan bir seçimde oyların yüzde 70’ini kazanarak 2019’da iktidara geldi. Takip eden iki buçuk yıl boyunca sadık bir himayeci rolü oynadı.

Ancak Ocak ayında protestoların patlak vermesi ve Tokayev’in kolluk kuvvetlerine göstericileri “vurarak öldürme” buyruğu vermesinin akabinde bu durum değişti.

Tokayev eski akıl hocası Nazarbayev ile ortasına uzaklık koydu, Nazarbayev yanlılarını yetkili konumlardan tasfiye etti ve “yeni ve adil bir Kazakistan” kelamı verdi. Islahatları, anayasa referandumunu ve yedi yıllık tek başkanlık devrini ilan etti.

Kazakistan’ı otuz yıl boyunca yöneten Nazarbayev, Tokayev’i bir daha seçilmesinden dolayı birinci kutlayan kişi oldu. Bunun “halkın (Tokayev’in) ıslahatlarına olan sarsılmaz inancının tartışılmaz bir kanıtı” olduğunu söylemiş oldu.

Nazarbayev, bu yılın başlarında yaşanan olaylara atıfta bulunarak Tokayev’in ülke için “kritik vakit içinderda” sergilediği tavrı övdü.

Putin’e karşı çıktı

Moskova’nın Ukrayna’yı işgali eski Sovyet cumhuriyetlerini şoke ederken Tokayev, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e de karşı çıktı.

Saldırı, Kazakların Moskova’nın üç milyon etnik Rus’a konut sahipliği yapan ülkenin kuzeyinde emelleri olabileceği tarafındaki kaygılarını bir daha uyandırdı.

Buna karşılık Tokayev ülkesinin yalnızca Çin ile değil Avrupa ile de bağlarını güçlendirdi. Türkiye ve Çin önderleri, üst seviye Avrupalı yetkililer ve Papa Francis bu yıl Kazakistan’ı ziyaret etti.

Haziran ayında Saint Petersburg’a yaptığı bir ziyarette Putin ile çatışan Tokayev, Moskova’nın Ukrayna’nın ayrılıkçı bölgelerini tanıma atağının – bu biçimdedan beri ilhak ettiği – “kaosa yol açacağını” söylemişti.

AFP, rtr / SSB, BÖ