RAM
New member
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Osman Kavala hakkında 10 Aralık 2019 tarihinde deklare ettiğı sonucun Türk hükümeti tarafınca yerine getirilmediğine hükmetti. Karar daha sonrası Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, Avrupa Kurulu Genel Sekreteri ve Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) Lideri Ankara’ya “sonucu derhal yerine getirme” davetinde bulundu.
Karar daha sonrası Avrupa Kurulu periyot başkanlığını yürüten İrlanda ismine Dışişleri Bakanı Simon Coveney, Avrupa Kurulu, Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric ve Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) Lideri Tiny Kox ortak bir açıklama yaptı. Ankara’yı AİHM’nin Kavala sonucuna derhal uymaya çağıran açıklamada, karar yerine getirilene kadar Kavala belgesinin Bakanlar Komitesi’nin öncelikli gündeminde kalacağı açıklandı.
Bakanlar Komitesi’nin mevzuyu Eylül 2022’den itibaren bir daha gündemine alması bekleniyor. Bu süreçte AKPM ve Avrupa Kurulu Genel Sekreterinden oluşacak 3’lü sistem Ankara ile yeni bir diyalog süreci başlatacak. Bu süreçte Kavala belgesi Bakanlar Komitesi’nin öncelikli gündem unsurlarından biri olmaya devam edecek.
Konunun üçlü sistem kapsamında ele alınması, ortasında AKPM de olduğundan, Kavala evrakının Avrupa platformunda daha sık ve ağır formda gündeme gelmesine niye olacak. Bu da Strasbourg kulislerinde bir cins “siyasi baskı” olarak bedellendiriliyor.
Osman KavalaFotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance
Üçlü sistem nasıl işleyecek?
Bu süreçte üçlü düzeneğin somut olarak neler yapabileceğine dair net kurallar yahut bir usul bulunmuyor. Lakin Ankara’yı ziyaret de dahil birfazlaca adım atılabileceği söylenmekte. Bu çerçevede Türkiye’yi maksat alan siyasi yaptırım kararları da alınabilir.
Olası yaptırım kararları üye devletlerin temsilcilerinden oluşan Bakanlar Kolitesinin tasarrufuna bağlı. AKPM tarafınca Kavala konusunda alınacak tavsiye kararlarının da Bakanlar Komitesi’nin ileride alacağı kararlara temel oluşturabileceği konuşuluyor. Hususun AKPM’nin Ekim başlarındaki genel konsey toplantılarında gündeme gelebileceği söyleniyor.
Türkiye üyelikten çıkarılabilir mi?
Türkiye’nin Kurul üyeliğinden çıkarılması radikal bir adım olarak mümkün. Lakin Avrupa Kurulu’nda şu an için kimse Türkiye’nin teşkilattan dışlanması mümkünlüğünü gündeme getirmiyor.
Avrupa Kurulu kaynakları çabucak hemen bu kademeden hayli uzakta olunduğuna işaret ediyor. Lakin Avrupa Kurulu’nun saygınlığı açısından üye devletlerin AİHM kararlarına uyma yükümlülüklerinin olduğu da hatırlatılıyor.
Türk yargıç karşı oy kullandı
AİHM kararlarının uygulanışını denetleyen Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesinin talebi üzerine mevzuyu inceleyen AİHM bugün 1’e karşı 16 oyla 10 Aralık 2019 tarihindeki Osman Kavala sonucunın yerine getirilmediği kararına vardı. Karara karşı tek oy Türk yargıç Saadet Yüksel’den geldi. Karar, AİHM’nin 17 yargıçlı Büyük Dairesi ismine Mahkeme Lideri İzlandalı yargıç Robert Spano tarafınca okundu.
Strasbourg’daki karar duruşmasına Almanya, Belçika, Danimarka ve İsveç Avrupa Kurulu nezdindeki büyükelçileri ile katıldı. Fransa, Finlandiya, Norveç, Avusturya ve İsviçre ise Avrupa Kurulu daimi temsilciliklerinde nazaranvli diplomatlarla temsil edildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Fotoğraf: picture-alliance/Joker
AİHM sonucunı nasıl gerekçelendirdi?
AİHM bugünkü sonucunda Türk hükümetinin Kavala’nın beraat ettiği Seyahat davasıyla ilgili olarak “Kavala’nın özgür bırakıldığı, şu anda öbür bir belgeden cezaevinde olduğu” tezini inandırıcı bulmadı.
Ankara, ihlal süreci kapsamında Bakanlar Komitesine ilettiği görüşte Kavala’nın “siyasi ve askeri casusluk” niçiniyle tutuklu olduğunu bildirmişti. Lakin AİHM, bu bahisle ilgili iddianamede yer alan suçlamaların “10 Aralık 2019 sonucunda incelenmiş olgularla emsal, hatta tıpkı olduğuna” işaret etti. Kavala’nın tutukluluğunu legal kılmak için “tamamen yasal çerçevede gerçekleştirilmiş eylemlerin” münasebet olarak kullanıldığını not eden AİHM, “casusluk” temelindeki suçlamaların “sivil toplum kuruluşları çerçevesinde gerçekleştirilmiş faaliyetler” olduğuna işaret etti.
AİHM, Kavala’nın derhal özgür bırakılmasını isteyen 10 Aralık 2019 tarihindeki sonucun yerine getirilmediği kararına vararak Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin (AİHS) “kararların bağlayıcılığı ve infazıyla” ilgili 46’ncı unsurunun 1’inci paragrafının ihlal edildiğine hükmetti. Kelam konusu husus, AİHS’ye taraf devletlerin taraf oldukları davalarda AİHM’nin verdiği mutlaklaşmış kararlara uymakla yükümlü olduklarını hatırlatıyor.
Kararda, Osman Kavala’nın maddi ve manevi tazminat talepleri oy birliği ile reddedildi. Buna karşılık Ankara’nın Kavala’ya 7 bin 500 euro mahkeme masrafı ödemesi kararlaştırıldı.
AİHM’deki davanın geçmişi
Gezi Parkı olayları ve 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle alakalı olarak 18 Ekim 2017 tarihinde tutuklanan Osman Kavala, yakalanmasının ve tutuklanmasının AİHS’nin biroldukça hususunu ihlal ettiği, hakkındaki tutuklama önleminin isimli taciz teşkil ettiği ve bu önlemin gayesinin insan hakları savunucuları üzerinde caydırıcı tesir yaratmak olduğu şikayetleri temelinde 8 Haziran 2018 tarhinde AİHM’ye başvurmuştu.
Başvuruyu hızlandırılmış prosedürle sürece koyan AİHM, sonucunı 10 Aralık 2019 tarihinde deklare etti. Mahkeme, AİHS’nin özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5’inci hususunun 1 ve 4’üncü paraggrafları ile haklara getirilecek kısıtlanmaların sınırlanmasına ait 18’inci hususunun ihlal edildiği kararına vardı.
Kararda özetle; Kavala’nın “bir cürüm işlediğine dair makul kuşku bulunmadığına, Türk hükümetinin bu mevzuda sunduğu kanıtların yetersiz olduğuna, Anayasa Mahkemesi’nin Kavala’nın ferdi müracaatıyla ilgili acil yargı kontrolü gerçekleştirmediğine, Kavala’nın susturulmasının AİHS’ye muhalif halde zımnî bir emel taşıdığına ve bu durumun insan hakları savunucuları üzerinde caydırıcı tesir yaratabileceğine” hükmedildi.
AİHM, bu tespitler temelinde, Kavala’nın tutukluluğunun devam etmesi halinde AİHS’nin 5’inci unsurunun 1’inci paragrafı ve 18’inci unsurunun ihlalinin süreceğini belirtip “bir an evvel özgür bırakılması için hükümetin tüm tedbirleri almasını” talep etti.
Osman Kavala’nın eşi: Tutuklu olması için hiç bir sebep yok
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Bakanlar Komitesi süreci
Ankara’nın karara itirazınının kabul edilmemesi üzerine bahis Haziran 2020’den itibaren AİHM kararlarının uygulanışının denetleyicisi olan Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi gündemine geldi. Bakanlar Komitesi, 2 Aralık 2021 tarihine kadar AİHM’nin Kavala sonucunın yerine getirilmesi daveti içeren 8 karar, ihtar niteliğinde de 1 orta karar aldı. Bu kararlara karşın Kavala’nın özgür bırakılmaması üzerine 2 Şubat 2022 tarihinde oy oldukçaluğuyla aldığı yeni bir orta kararla, AİHS’nin kararların bağlayıcılığı ve infazıyla ilgili 46’ncı unsurunun 4’üncü paragrafı temelinde Türkiye’ye karşı ihlal prosedürü başlatmış olduğunı ilan etti.
Bakanlar Komitesi bu kapsamda belgeyi 22 Şubat 2022 tarihinde AİHM’ye gönderdi ve Mahkemeden 10 Aralık 2019 tarihindeki sonucunın yerine getirilip getirilmediğini belirtmesini istedi.
Ankara, bu süreçte AİHM’ye iletilmek üzere Bakanlar Komitesine gönderdiği dokümanda “Türkiye’nin AİHM’nin Kavala sonucunı yerine getirdiği, Kavala’nın 18 Şubat 2020 tarihinde özgür bırakıldığı, şu anda AİHM tarafınca incelenmemiş ‘siyasi ve askeri casusluk’ cürmüne istinaden tutuklu olduğu” istikametinde savunma yaptı. Ankara ayrıyeten, “ihlal süreci için şartların oluşmadığı” ve “Bakanlar Komitesi’nin yetkilerini aştığı” tezlerini savundu.
AİHM önündeki bu yeni sürece müdahil olan Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic, Kavala’nın hür bırakılmamasıyla AİHM sonucunın yerine getirilmediği tarafında mütalaada bulundu.
Karar daha sonrası Avrupa Kurulu periyot başkanlığını yürüten İrlanda ismine Dışişleri Bakanı Simon Coveney, Avrupa Kurulu, Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric ve Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) Lideri Tiny Kox ortak bir açıklama yaptı. Ankara’yı AİHM’nin Kavala sonucuna derhal uymaya çağıran açıklamada, karar yerine getirilene kadar Kavala belgesinin Bakanlar Komitesi’nin öncelikli gündeminde kalacağı açıklandı.
Bakanlar Komitesi’nin mevzuyu Eylül 2022’den itibaren bir daha gündemine alması bekleniyor. Bu süreçte AKPM ve Avrupa Kurulu Genel Sekreterinden oluşacak 3’lü sistem Ankara ile yeni bir diyalog süreci başlatacak. Bu süreçte Kavala belgesi Bakanlar Komitesi’nin öncelikli gündem unsurlarından biri olmaya devam edecek.
Konunun üçlü sistem kapsamında ele alınması, ortasında AKPM de olduğundan, Kavala evrakının Avrupa platformunda daha sık ve ağır formda gündeme gelmesine niye olacak. Bu da Strasbourg kulislerinde bir cins “siyasi baskı” olarak bedellendiriliyor.
Osman KavalaFotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance
Üçlü sistem nasıl işleyecek?
Bu süreçte üçlü düzeneğin somut olarak neler yapabileceğine dair net kurallar yahut bir usul bulunmuyor. Lakin Ankara’yı ziyaret de dahil birfazlaca adım atılabileceği söylenmekte. Bu çerçevede Türkiye’yi maksat alan siyasi yaptırım kararları da alınabilir.
Olası yaptırım kararları üye devletlerin temsilcilerinden oluşan Bakanlar Kolitesinin tasarrufuna bağlı. AKPM tarafınca Kavala konusunda alınacak tavsiye kararlarının da Bakanlar Komitesi’nin ileride alacağı kararlara temel oluşturabileceği konuşuluyor. Hususun AKPM’nin Ekim başlarındaki genel konsey toplantılarında gündeme gelebileceği söyleniyor.
Türkiye üyelikten çıkarılabilir mi?
Türkiye’nin Kurul üyeliğinden çıkarılması radikal bir adım olarak mümkün. Lakin Avrupa Kurulu’nda şu an için kimse Türkiye’nin teşkilattan dışlanması mümkünlüğünü gündeme getirmiyor.
Avrupa Kurulu kaynakları çabucak hemen bu kademeden hayli uzakta olunduğuna işaret ediyor. Lakin Avrupa Kurulu’nun saygınlığı açısından üye devletlerin AİHM kararlarına uyma yükümlülüklerinin olduğu da hatırlatılıyor.
Türk yargıç karşı oy kullandı
AİHM kararlarının uygulanışını denetleyen Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesinin talebi üzerine mevzuyu inceleyen AİHM bugün 1’e karşı 16 oyla 10 Aralık 2019 tarihindeki Osman Kavala sonucunın yerine getirilmediği kararına vardı. Karara karşı tek oy Türk yargıç Saadet Yüksel’den geldi. Karar, AİHM’nin 17 yargıçlı Büyük Dairesi ismine Mahkeme Lideri İzlandalı yargıç Robert Spano tarafınca okundu.
Strasbourg’daki karar duruşmasına Almanya, Belçika, Danimarka ve İsveç Avrupa Kurulu nezdindeki büyükelçileri ile katıldı. Fransa, Finlandiya, Norveç, Avusturya ve İsviçre ise Avrupa Kurulu daimi temsilciliklerinde nazaranvli diplomatlarla temsil edildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Fotoğraf: picture-alliance/Joker
AİHM sonucunı nasıl gerekçelendirdi?
AİHM bugünkü sonucunda Türk hükümetinin Kavala’nın beraat ettiği Seyahat davasıyla ilgili olarak “Kavala’nın özgür bırakıldığı, şu anda öbür bir belgeden cezaevinde olduğu” tezini inandırıcı bulmadı.
Ankara, ihlal süreci kapsamında Bakanlar Komitesine ilettiği görüşte Kavala’nın “siyasi ve askeri casusluk” niçiniyle tutuklu olduğunu bildirmişti. Lakin AİHM, bu bahisle ilgili iddianamede yer alan suçlamaların “10 Aralık 2019 sonucunda incelenmiş olgularla emsal, hatta tıpkı olduğuna” işaret etti. Kavala’nın tutukluluğunu legal kılmak için “tamamen yasal çerçevede gerçekleştirilmiş eylemlerin” münasebet olarak kullanıldığını not eden AİHM, “casusluk” temelindeki suçlamaların “sivil toplum kuruluşları çerçevesinde gerçekleştirilmiş faaliyetler” olduğuna işaret etti.
AİHM, Kavala’nın derhal özgür bırakılmasını isteyen 10 Aralık 2019 tarihindeki sonucun yerine getirilmediği kararına vararak Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin (AİHS) “kararların bağlayıcılığı ve infazıyla” ilgili 46’ncı unsurunun 1’inci paragrafının ihlal edildiğine hükmetti. Kelam konusu husus, AİHS’ye taraf devletlerin taraf oldukları davalarda AİHM’nin verdiği mutlaklaşmış kararlara uymakla yükümlü olduklarını hatırlatıyor.
Kararda, Osman Kavala’nın maddi ve manevi tazminat talepleri oy birliği ile reddedildi. Buna karşılık Ankara’nın Kavala’ya 7 bin 500 euro mahkeme masrafı ödemesi kararlaştırıldı.
AİHM’deki davanın geçmişi
Gezi Parkı olayları ve 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle alakalı olarak 18 Ekim 2017 tarihinde tutuklanan Osman Kavala, yakalanmasının ve tutuklanmasının AİHS’nin biroldukça hususunu ihlal ettiği, hakkındaki tutuklama önleminin isimli taciz teşkil ettiği ve bu önlemin gayesinin insan hakları savunucuları üzerinde caydırıcı tesir yaratmak olduğu şikayetleri temelinde 8 Haziran 2018 tarhinde AİHM’ye başvurmuştu.
Başvuruyu hızlandırılmış prosedürle sürece koyan AİHM, sonucunı 10 Aralık 2019 tarihinde deklare etti. Mahkeme, AİHS’nin özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5’inci hususunun 1 ve 4’üncü paraggrafları ile haklara getirilecek kısıtlanmaların sınırlanmasına ait 18’inci hususunun ihlal edildiği kararına vardı.
Kararda özetle; Kavala’nın “bir cürüm işlediğine dair makul kuşku bulunmadığına, Türk hükümetinin bu mevzuda sunduğu kanıtların yetersiz olduğuna, Anayasa Mahkemesi’nin Kavala’nın ferdi müracaatıyla ilgili acil yargı kontrolü gerçekleştirmediğine, Kavala’nın susturulmasının AİHS’ye muhalif halde zımnî bir emel taşıdığına ve bu durumun insan hakları savunucuları üzerinde caydırıcı tesir yaratabileceğine” hükmedildi.
AİHM, bu tespitler temelinde, Kavala’nın tutukluluğunun devam etmesi halinde AİHS’nin 5’inci unsurunun 1’inci paragrafı ve 18’inci unsurunun ihlalinin süreceğini belirtip “bir an evvel özgür bırakılması için hükümetin tüm tedbirleri almasını” talep etti.
Osman Kavala’nın eşi: Tutuklu olması için hiç bir sebep yok
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Bakanlar Komitesi süreci
Ankara’nın karara itirazınının kabul edilmemesi üzerine bahis Haziran 2020’den itibaren AİHM kararlarının uygulanışının denetleyicisi olan Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi gündemine geldi. Bakanlar Komitesi, 2 Aralık 2021 tarihine kadar AİHM’nin Kavala sonucunın yerine getirilmesi daveti içeren 8 karar, ihtar niteliğinde de 1 orta karar aldı. Bu kararlara karşın Kavala’nın özgür bırakılmaması üzerine 2 Şubat 2022 tarihinde oy oldukçaluğuyla aldığı yeni bir orta kararla, AİHS’nin kararların bağlayıcılığı ve infazıyla ilgili 46’ncı unsurunun 4’üncü paragrafı temelinde Türkiye’ye karşı ihlal prosedürü başlatmış olduğunı ilan etti.
Bakanlar Komitesi bu kapsamda belgeyi 22 Şubat 2022 tarihinde AİHM’ye gönderdi ve Mahkemeden 10 Aralık 2019 tarihindeki sonucunın yerine getirilip getirilmediğini belirtmesini istedi.
Ankara, bu süreçte AİHM’ye iletilmek üzere Bakanlar Komitesine gönderdiği dokümanda “Türkiye’nin AİHM’nin Kavala sonucunı yerine getirdiği, Kavala’nın 18 Şubat 2020 tarihinde özgür bırakıldığı, şu anda AİHM tarafınca incelenmemiş ‘siyasi ve askeri casusluk’ cürmüne istinaden tutuklu olduğu” istikametinde savunma yaptı. Ankara ayrıyeten, “ihlal süreci için şartların oluşmadığı” ve “Bakanlar Komitesi’nin yetkilerini aştığı” tezlerini savundu.
AİHM önündeki bu yeni sürece müdahil olan Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic, Kavala’nın hür bırakılmamasıyla AİHM sonucunın yerine getirilmediği tarafında mütalaada bulundu.