İfşaların akabinde gözler toplumsal medya yasasında

RAM

New member
İktidarın toplumsal medyada dezenformasyonu tedbire sebebi öne sürülerek geçirmek istediği, lakin muhalefet ve farklı toplumsal kısımların sansür getireceği tasasıyla itiraz ettiği toplumsal medya yasa teklifinin TBMM’nin 1 Ekim’de başlayacağı yeni yasama periyodunda birinci öncelikli konulardan birisi olarak ele alınması ve mahpus cezası kararında geri adım atılmaması bekleniyor.

Buna yönelik değerli bir bildiri MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’den geldi. Bahçeli dün partisinin Merkez İdare Heyeti (MYK) toplantısında yaptığı açıklamada, “Sosyal medyanın kontrol altına alınması, ahlaki ve tüzel açıdan sonlandırılması hayat memat konusudur. Toplumsal medya düzenlemesi kanunlaştırılmalıdır” tabirini kullandı. Bahçeli ayrıyeten son devirde toplumsal medyadaki “her gün bir yenisi servis edilen adeta FETÖ taktiklerini aratmayan şaibe ve kuşku yüklü iddiaların” 2023 seçimlerini etkileme hedefli olduğunu söyleyerek bu niçinle Meclis çalışmalarına başlar başlamaz hazırlığı büyük oranda tamamlanmış olan toplumsal medya düzenlemesinin kanunlaştırılması davetinde bulundu.

Son günlerde organize kabahat örgütü olmakla suçlanan Sedat Peker’in Twitter hesabından Cumhurbaşkanlığı ve AKP’deki birtakım isimlerinin de karıştığı yolsuzluk argümanlarında bulunması ve önümüzdeki devirlerde yeni argümanlarda bulunabileceğine ait gelen işaretler toplumsal medya mecralarının değerini artırdığı belirtiliyor.

MHP Genel Lideri Devlet BahçeliFotoğraf: picture-alliance/AA/E. Sansar

MHP’li Yıldız: Ekim’de Genel Kurul’a gelir

Teklifi TBMM’ye sunan isimlerden olan ve hazırlık evresini MHP ismine yürüten İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, DW Türkçe’ye açıklamasında, Bahçeli’nin davetiyle bir arada teklifin Meclis açılınca gündeme gelmesini beklediklerini belirtti.

Yıldız teklifle “sırf; halk içinde kaygı, kaygı yahut panik yaratmak hedefiyle, ülkenin iç ve dış güvenliğini, kamu tertibi ve genel sıhhatiyle ilgili, gerçeğe karşıt bir bilgiyi kamu barışını bozacak biçimde alenen yaymanın” kabahat olarak düzenlenmekte olduğunu kaydetti.

Teklif için “Sayın Genel Liderimiz Bahçeli‘nin işaret ettiği üzere Ekim ayı ortasında Meclis Genel Heyetine gelecektir” diyen Yıldız, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:

“Kanun teklifi, palavra haberden medet uman malum çevreler tarafınca sansür yasası olarak tanıtılmak istenmiştir. halbuki; kamu barışına karşı işlenen cürümlerin ortak kararlarında düzenlendiği üzere, haber verme hududunu aşmayan ve tenkit hedefiyle yapılan fikir açıklamaları bu cürmü oluşturmaz.”

Yıldız, teklifin 29’uncu hususu ile getirilen mahpus cezası düzenlemesinde bir değişiklik olup olmayacağını sorusuna karşılık da “Teklifin kurullardan geçtiği biçimde yasalaşacağını umuyorum. Ceza kararını düzenleyen teklif unsuru dışında kimi hususlarda teknik değişiklikler yapılabilir” cevabını verdi.

MHP Milletvekili Feti Yıldız Fotoğraf: Privat

Tartışılan 29’uncu unsuru, Türk Ceza Maddesi’ne “halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” hatası eklenmesi ve bu biçimdelikle “endişe, kaygı yahut panik yaratma, ülkenin iç ve dış güvenliğini kamu sistemini ve kamu barışını bozmaya” yönelik yayın yapanların 1 yıldan 3 yıla kadar mahpusla cezalandırılmasını öngörüyor.

Denge ve Denetleme Ağı, teklife ait yayımladığı raporda bu unsura tenkit getirerek dünyadaki uygulamalar incelendiğinde cezai yaptırıma tabi olacak paylaşım tiplerindeki tarifin demokratik ülkelerde daha ayrıntılı tanımlanırken demokrasiden otoriter rejime geçildiğinde bu tariflerin genişlediği ve muallak hale geldiğini tabir etmişti. Raporda, “Yeni düzenleme pek geniş ve tanımlaması güç bir kabahat tipi ortaya koymakta ve bu hatası pek ağır bir cezai yaptırıma tabi kılmaktadır” denilmişti.

CHP’li Özel: Cumhur İttifakı Ağustos böceği gibi

Muhalefet partilerinin de düzenlemeye yönelik eleştirileriniyeni yasama devrinde de sürdürmesi bekleniyor.

CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Haziran’da yasa ertelendiği sırada iktidara bu biçimde bir düzenleme için “toplumsal mutabakatın” kaide olduğunu söyleyerek yaz ayları boyunca tüm bölümlerle birlikte çalışmayı önerdiklerini söylemiş oldu ve şu biçimde konuştu:

“Yaz aylarında tüm bölümlerle birlikte müzakere edilerek çalışılsın, ortaya âlâ bir yasa çıksın dedik. Lakin maalesef Cumhur İttifakı bu yazı Ağustos böceği üzere geçirdi. Ne muhalefetle ne de meslek örgütleri ile temasa geçildi. Yazın karınca üzere çalışın dedik, lakin Ağustos böceği üzere koca bir yazı boş geçirdiler.”

Ekim ayıyla bir arada bir daha tıpkı krizle karşı karşıya kalınacağını söyleyen Özel, bir daha de fazlaca geç kalınmadığını belirtiyor ve en azından Eylül ayında tüm bölümlerin iştirakiyle bir çalışma başlatılması davetinde bulundu.

Özel, düzenlemenin mevcut halinin “Türkiye’ye felaket getireceğini” de söz ederek şunları kaydetti:

“Haber kaynağını açıklama zaruriliği, aksi durumda mahpus üzere bir durum var. ‘Doğru olmayan yanlış bilgi’ deniliyor, ancak yanlışsız kime göre neye göre? Doğruların kısa müddette birebir ağızda bu kadar yer değiştirdiği öbür bir ülke var mı?”

CHP Küme Başkanvekili Özgür ÖzelFotoğraf: DHA

Teklifte en son hangi noktada kalınmıştı?

Peki iktidar kanadının dezenformasyon ile uğraş yasa teklifi olarak sunduğu, kamuoyunda toplumsal medya düzenlemesi olarak bilinen ve sansür getireceği kaygılarına yol açan teklifle ilgili son durum ne?

Teklif geçtiğimiz Haziran ayında TBMM’de tali komite olarak Dijital Mecralar Komitesi’nde ve ana komite olarak Adalet Kurulu’nda ele alınarak kabul edilmesinin akabinde Genel Kurul’a indirilmiş, fakat gündemde iktidarın daha epey değer verdiği ek bütçe, 3600 ek gösterge üzere bahislerin bulunması münasebet gösterilerek yeni yasama periyoduna bırakılmıştı.

İktidarın teklifi Ekim ayına bırakmasının niçinleri içinde kendisinin de belirttiği üzere öteki kanunların daha öncelikli olması ve milletvekillerinin vakit kaybetmeden vilayetlere dağılarak seçim çalışmalarına başlamasını istemesi kadar teklifteki mahpus cezası unsurunun de tartışmalara yol açmasının da bulunduğu yorumları yapılmıştı.

Düzenlemeye karşı çıkan sivil toplum kuruluşları ve basın meslek örgütleri teklifin ertelenmesini talep ederek, kurul toplantılarında hazır bulunmuş, tenkit ve itirazlarını aktarmışlardı. Sendikalar ve basın meslek örgütleri 21 Haziran’da çeşitli vilayetlerde kitlesel hareketler düzenleyerek düzenlemeye “Sansür maddesine hayır” diyerek karşı çıkmıştı.

TBMM Genel Şurası Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan

Yasa teklifinin Adalet Komitesi’ndeki görüşmeleri sırasında Yargıtay 8. Ceza Dairesi Üyesi İhsan Baştürk’ün de itirazları gündeme gelmişti. Baştürk, Anayasa Mahkemesi’nin Türk Ceza Yasası ve başka özel maddelere ait verdiği iptal kararlarında, “belirlilik” unsuruna dikkat çektiğini hatırlatmıştı. Baştürk, “halkı alenen aldatıcı bilgiyi yayma” aksiyonunu düzenleyen 29’uncu “ülkenin iç ve dış güvenliği” ile “kamu barışını bozma” kavramlarının “belirlilik” prensibi açısından problemlere yol açacağı ihtarında bulunmuştu.

Öte yandan bu teklifin beklemeye alındığı yaz aylarında değerli bir öbür gelişme daha yaşanmıştı. Yasanın geçirilmesini epey istediği bilinen Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lideri Fahrettin Altun başkanlığında Dezenformasyonla Çaba Merkezi kurulmuş ve bu gelişme Meclis’teki teklifin Haziran ayında geçirilmemiş olmasıyla irtibatlı olup olmadığı sorularına yol açmıştı.