Hekim açığı: Cerrahi branşlar boş kalıyor

RAM

New member
Sağlık Bakanlığı tarafınca her yıl yayınlanan Sıhhat İstatistikleri Yıllığı’nın 2020 datalarına göre, Türkiye’de 88 bin 127’si uzman olmak üzere 171 bin 259 hekim var. Her 100 bin bireye 205 tabip ve 105 uzman hekim düşüyor. Bu, Türkiye ile birlikte 38 üyeli Ekonomik İşbirliği ve Geliştirme Örgütü (OECD) ortalamasının altında. OECD ortalamasında her 100 bin şahsa 356 tabip düşüyor.

Öte yandan Türkiye’de bölgesel farklılıklar da mevcut. Batı Anadolu ve Ege bölgeleri ile İstanbul haricinde kalan yerlerin tamamında mevcut hekim ve uzman tabip sayısı, Türkiye ortalamasının da altında seyrediyor. Hekim eksikliği de en çok cerrahi alanlarda hissediliyor.

“Cerrahi branşlar tercih edilmiyor”

Ankara Tabip Odası’ndan Doç. Dr. Asuman Doğan, Tıpta Yeterlilik Sınavı’na (TUS) giren doktorların en çok dermatoloji, radyoloji, göz sıhhati ve hastalıkları, plastik cerrahi ile çocuk-ergen ruh sıhhati branşlarını tercih ettiğini söylüyor. DW Türkçe’ye konuşan Doğan, acil ve cerrahi branşların ilgi görmediğini ekliyor. Nisan 2022 TUS yerleştirme neticelerina göre, 12 bin 294 kontenjanın bin 859’u boş kaldı. Boş kalan kontenjanların birçoklarını da cerrahi branşlar oluşturuyor.

Türk Tabipler Birliği (TTB) İkinci Lideri beyin ve hudut cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten debunun esas niçinlerinden birinin de çalışma şartları olduğunu belirtiyor:

“Çalışma şartlarının daha makûs ve iş yükünün daha fazla olması, hasta yahut hasta yakınlarıyla daha fazla karşılıklı bir ortaya gelinmesi ve bunların yarattığı sıkıntılar, bilhassa cerrahi branşların tercih oranlarını düşürüyor.”

Ankara Tabip Odası’nın verdiği bilgilere nazaran, Türkiye genelinde beyin cerrahisi için açılan 279 kontenjanın 127’si, çocuk cerrahisinde 200 kontenjanın 148’i, genel cerrahide 545 kontenjanın 268’i, göğüs cerrahisinde 168 kontenjanın, 110’u ve kalp-damar cerrahisinin 204 kontenjanından 92’si boş kaldı. Dr. Doğan, “Eskiden cerrahi branşların puanı devasa yükseklikteti. Cerrahide epeyce fazla risk alıyorsunuz lakin emeğinizin karşılığını alamıyorsunuz” diye konuşuyor.

Sağlıkta şiddet ve malpraktis davalarının etkisi

Geçen senelera kıyasla daha az tercih edilen branşlardan biri oburu ise çocuk sıhhati ve hastalıkları. Pediatri uzmanı Prof. Dr. Rukiye Ömeroğlu, çocuk acil, çocuk ağır bakım ve yenidoğan için açılan takımların boş kaldığını anlatıyor ve “Tıp fakültelerinden mezun olanlar klinik yapmak istemiyor, temel bilimleri tercih etmeye başladılar” diyor.

Prof. Dr. Rukiye ÖmeroğluFotoğraf: DW

Prof. Ömeroğlu’na göre, sıhhatte şiddet, sayısı her geçen gün artan malpraktis davaları ve iş bulma kolaylığı niçiniyle tabipler nazarance daha az riskli branşlara yöneliyor. “Şiddet bence bu seçimde birinci faktör. İkinci faktör, malpraktis. Ülkemizde artık malpraktis önemli bir mevzu olmaya başladı” diyen TTB delegesi Prof. Ömeroğlu, uzman hekim eksiğinin neticelerina dikkat çekiyor:

“Bu durum, örneğin, genel pediatri tabibinin yenidoğan uzmanı üzere çalışmasına yol açacak. Örneğin, özel hastanelerde karaciğer nakli yapılıyor. Bakıyorsunuz kelam konusu nakil, çocuk gastroenteroloğu olmadan yapılıyor. Dışardan tavsiye alınarak yapılıyor yani.”

Malpraktis, tıbbi müdahalenin standartlara uygun yapılmayarak hastanın ziyan uğratılmasına deniyor.

“Hekim sayısını artırmanın yolu her yere tıp fakültesi açmak değil”

TTB, Temmuz ayının başında toplumsal medyadan yaptığı açıklamada, 2022 yılının birinci 6 ayında bin 171 doktorun yurtharicinde çalışabilmek için almaları gereken “iyi hal belgesi” için başvurduğunu, “Yetişmiş tabipler fakirleşme, ağır çalışma şartları ve sıhhatte şiddetin baskısı niçiniyle yurtdışına göçüyor” sözleriyle duyurmuştu.


Doktorların göçü: “Dil kursundaki 700 kişinin 125’i doktor”

To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video


Türkiye’nin OECD ortalamasının altında olduğunu lisana getiren Dr. Ali İhsan Ökten, tabip ve uzman doktor açığını kapatmak için ekonomik özlük hakları ile çalışma şartlarının güzelleştirilmesi, hasta bakma sıklığının azaltılması ve şiddetin önlenmesine yönelik caydırıcı somut adımların atılması gerektiğini altını çiziyor. Dr. Ökten sözlerni şu biçimde sürdürüyor:

“Şöyle bir paradoks var: Çok fazla tıp fakültesi var fakat bir kısmı yalnızca tabelada. Boş bulduğunuz binayı tıp fakültesi yapamazsınız. Doktor sayısını artırmanın yolu her yere tıp fakültesi açmak değil zira bu sefer nitelikli eğitim veremiyorsunuz. Her tarafı eğitim hastanesi yaparak nitelikli asistanlık, uzmanlık eğitimi veremezsiniz.”

Yükseköğretim Heyeti (YÖK) Lideri Prof. Dr. Erol Özvar da geçen Mart ayında yaptığı açıklamada, TUS kontenjanlarının tıp eğitimi alanındaki imkanlar doğrultusunda artırılabileceğini belirterek “Tıp kontenjanlarının kâfi seviyede olduğunu tabir edebilirim. Şayet tabip sayısında önemli bir azalma, gereksinim hissedilirse gerekli çalışmayı başlatabiliriz” demişti. Bu açıklamadan bir ay daha sonra geçen sene 6.135 olan TUS kontenjanı, 2022 yılı için 12 bin 294’e çıkartıldı.