RAM
New member
SGK tarafınca belirtilene nazaran kimi meslek kümeleri emeklilik hakkına erkenden sahip olabiliyor. Bu mesleklere sahip olmak isteyen bireyler çok fazla. Erken emeklilik kuralları, evrakları neler? Nasıl erken emekli olunur? Emekli olmak için ne yapmalıyım, kaç gün gerekli? üzere sorularının yanıtları da emeklilik bekleyenler milyonlarca kişi tarafınca merak ediliyor. SGK tarafınca açıklanan bilgilere göre bu mesleklerde çalışan bireyler 46, 47, 48, 49, 50 yaşında emekli olabiliyor. Emekli olarak artık çalışmak istemeyen vatandaşlar da bu haktan yararlanmak istiyor.
ERKEN EMEKLİLİK KAİDELERİ NELERDİR?
Türkiye’de erken emekli olunabilen 45 başka meslek gurubu bulunmakta. Bu meslek kümelerinin kişiyi yıpratması ve yorması niçiniyle daha erken emeklilik kelam konusu olmakta. Yapılan bu düzenleme yardımıyla yorucu ve daha güç olan çalışanlara karşı olumlu bir ayrımcılık konusu. Bu ayrımcılığın olması günümüz koşullarında çok gerekli bir durum. Bu işyerlerinden erken emekli olmak isteyen bireylerin de tamamlaması gereken kurallar bulunuyor.
Bunlardan birisi prim gün sayısı, çalışma müddetinde maden emekçilerinin 1800, başka çalışanların ise 3600 gün fiili hizmet müddeti kapsamında çalışması gerekiyor. Pekala nasıl erken emekli olunur? Hangi mesleklerde çalışanlar erken emeklilikten faydalanabilir?
PEKALA HANGİ MESLEKLERDE ÇALIŞANLAR ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?
Madencilik ve yeraltı işleri,
Cıva üretimi işleri,
Demir ve Çelik fabrikaları,
Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler,
Kıyı Güvenlik Komutanlığı,
Radyoaktif işlerde,
Türk Silahlı Kuvvetleri,
Emniyet-Polis-Mit çalışanları,
Ceza infaz kurumlarında çalışanlar,
Basın ve gazetecilik işleri,
TRT’de haber hizmetinde çalışanlar,
TBMM yasama organı üyeleri,
Cumhurbaşkanlığı yardımcıları ve bakanlar,
Kurşun ve arsenik işleri,
Su altında çalışmayı gerektiren işler,
Alüminyüm fabrikaları,
Döküm fabrikaları,
Çimento fabrikaları,
Cam fabrika ve atölyeleri,
Kok fabrikaları,
Termik santraller,
İtfaiye ve yangın söndürme işleri,
İhtiyat pilotları,
Diş tabibi,
Eczacı,
Tabip,
Hemşire
Hastabakıcı hemşireler
ve Toplum sıhhati teknisyeni.
Yaklaşık 4 milyon vatandaşı ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasında “Yaş sonu ne olacak?'”sorusu en hayli merak edilen bahis oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu bahiste Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı’ndan bir daha bir kıymetlendirme yapması istediği tabir ediliyor. EYT’te “tarih, prim, yıl, müracaat, tazminat, aylık” hususları da bu çalışmayla netleşmiş olacak.
Kulislerde 50-52 ile başlayan yaş sonu argümanları bayanlarda 46 erkeklerde 48’e düştü. Devletle bir arada şirketler de yeni emeklilere kıdem tazminatı konusunda planlama yapıyor. Yeni yılda taban fiyata yapılacak artırımın yüzde 40-50 olması durumunda emekli olacakların alacağı kıdem tazminatı da birebir oranda artacak. Yasa kapsamında emekli olup çalışanların maaşları düşmeyecek. Yasal düzenlemeye yönelik kritik soruların cevapları şu biçimde:
YAŞ SONU MAĞDURİYETE yol açar MU?
Uzmanlara bakılırsa, 48-50 yaş hududu gelmesi durumunda bugün EYT bekleyenlerin üçte biri mağdur olabilir. 1999’dan evvel işe giren bütün bayanlar emekli olmayı bekliyor. Örneğin, 1998’de 22 yaşında işe giren bayan bir çalışan 24 yıllık hizmete sahip. Yeni yılda emekli olmayı beklerken 48 yaş hududu durumunda 2 yıl, 50 yaşta da 4 yıl beklemek durumunda.
Emeklilikte yaş konusu üç periyoda bölünmüş durumda; 1999 öncesi (Kadın 43, erkek 58 kademeli), 1999-2008 ortası (Kadın 58, erkek 60 sabit), 2008 (58’le başlayan 65’e, erkeklerde 60’la başlayan 65’e kadar giden kademeli). Uzmanlara bakılırsa yaşta bir kademe kelam konusu olacaksa bu 1999 ile 2008 içinde olmalı.
EYT’DE YAŞ HUDUDU OLACAK MI?
Bakanlıkça yürütülen çalışma sürecinde, EYT ile ilgili rastgele bir yaş koşulu aranmayacağı, 1999 öncesi işe başlayan bayanların 20, adamların de 25 sigortalılık müddeti kapsamında emekli olacağı söz edildi. Örneğin; 1999 yılında 22 yaşında işe başlayan bir bayan çalışan 23 yıllık sigortalılık müddetini doldurmuş durumda.
Yaş hududu olmaması durumunda 45 yaşında emekli olmaya hak kazanırken, 50 yaş hududu gelmesi durumunda 5 yıl beklemek durumunda kalacak. Bu durumda eski ve yeni EYT’liler oluşacak. Yaş hududunun tartışmaya açılmış olması kademeli bir geçiş olacağı izlenimi yaratıyor. EYT’lilerin beklentilerini karşılayacak kapsamlı bir yasal düzenleme bekleniyor.
KANUN’DA 8 EYLÜL 1999 TARİHİ DEĞİŞİR Mİ?
Anayasa Mahkemesi 23 Kasım 2001 tarihinde 8 Eylül 1999 tarihindeki 4447 sayılı Kanun’un emeklilikle ilgili unsurlarını iptal etmişti. Yasanın yeni halinin 6 ay ortasında yasalaşmasını istedi. 23 Mayıs 2002’de 4759 sayılı Kanun yürürlüğe girdi. Bu kanunda atıfta bulunulan tarih 1999 olup EYT yasasında da bu temel alınacağı kesin.
EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLANLARIN AYLIKLARI TIPKI MI OLACAK?
Primi düşük olanla fazla olanın aylık farkı olacak. Örneğin, 5 bin prim gün sayısı ile emekli olan vatandaş en düşük emekli aylığı olan 3.500 lira alırken, 9 bin prim günüyle emekli olanın alacağı aylık bunun hayli üzerinde olacak. 1999 öncesi yatırılan yüksek primler büyük avantaj sağlıyor.
18 YAŞINDAN KÜÇÜK OLANLAR DA EYT’Lİ OLABİLECEK Mİ?
İşe başlanan tarihte 18 yaşından küçük olanların sigorta girişi kabul ediliyor. Sigortalılık mühletleri ile bu yaşı doldurduktan daha sonra başlatılıyor. EYT kapsamında olurlar, sigortalılık müddeti şartı da bu yaşı doldurduğu tarihten başlatılarak hesaplanır.
MADDEYİ BEKLEYENLERİN ÖNCELİĞİ NE OLMALI?
Hangi kapsamda çalışırsanız çalışın kesinlikle hizmet dökümünüzü inceleyin. Doğum tarihi, birinci işe giriş tarihi, hizmet dökümündeki çalışma gün sayıları denetim edilmeli. Yanılgı var ise yasa girmedilk evvel düzeltilmesinde yarar bulunuyor. Birden çok sigorta statüsünde çalışması olanlar e-devlet üzerinde birleştirmeyi gerçekleştirebilir. Prim ödeme gün sayısı yetmeyenler borçlanmaya gidebilir. Bağ-Kur’lular vergi kaydı ibrazıyla başlangıcı öne çekebilir.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI DEĞİŞİR Mİ?
Mevcut uygulamada 15 yıl ve 3.600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Bu uygulama, emeklilikte prim ödeme gün sayısı şartını yerine getiremeyen, yaşı ilerleyen bireyler için olağan emeklilikten daha az primle emeklilik imkânı sunuyor. EYT ile yapılacak düzenlemenin kısmi emeklilik koşullarında değişiklik getirmesi beklenmiyor.
ERKEN EMEKLİLİK KAİDELERİ NELERDİR?
Türkiye’de erken emekli olunabilen 45 başka meslek gurubu bulunmakta. Bu meslek kümelerinin kişiyi yıpratması ve yorması niçiniyle daha erken emeklilik kelam konusu olmakta. Yapılan bu düzenleme yardımıyla yorucu ve daha güç olan çalışanlara karşı olumlu bir ayrımcılık konusu. Bu ayrımcılığın olması günümüz koşullarında çok gerekli bir durum. Bu işyerlerinden erken emekli olmak isteyen bireylerin de tamamlaması gereken kurallar bulunuyor.
Bunlardan birisi prim gün sayısı, çalışma müddetinde maden emekçilerinin 1800, başka çalışanların ise 3600 gün fiili hizmet müddeti kapsamında çalışması gerekiyor. Pekala nasıl erken emekli olunur? Hangi mesleklerde çalışanlar erken emeklilikten faydalanabilir?
PEKALA HANGİ MESLEKLERDE ÇALIŞANLAR ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?
Madencilik ve yeraltı işleri,
Cıva üretimi işleri,
Demir ve Çelik fabrikaları,
Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler,
Kıyı Güvenlik Komutanlığı,
Radyoaktif işlerde,
Türk Silahlı Kuvvetleri,
Emniyet-Polis-Mit çalışanları,
Ceza infaz kurumlarında çalışanlar,
Basın ve gazetecilik işleri,
TRT’de haber hizmetinde çalışanlar,
TBMM yasama organı üyeleri,
Cumhurbaşkanlığı yardımcıları ve bakanlar,
Kurşun ve arsenik işleri,
Su altında çalışmayı gerektiren işler,
Alüminyüm fabrikaları,
Döküm fabrikaları,
Çimento fabrikaları,
Cam fabrika ve atölyeleri,
Kok fabrikaları,
Termik santraller,
İtfaiye ve yangın söndürme işleri,
İhtiyat pilotları,
Diş tabibi,
Eczacı,
Tabip,
Hemşire
Hastabakıcı hemşireler
ve Toplum sıhhati teknisyeni.
Yaklaşık 4 milyon vatandaşı ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasında “Yaş sonu ne olacak?'”sorusu en hayli merak edilen bahis oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu bahiste Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı’ndan bir daha bir kıymetlendirme yapması istediği tabir ediliyor. EYT’te “tarih, prim, yıl, müracaat, tazminat, aylık” hususları da bu çalışmayla netleşmiş olacak.
Kulislerde 50-52 ile başlayan yaş sonu argümanları bayanlarda 46 erkeklerde 48’e düştü. Devletle bir arada şirketler de yeni emeklilere kıdem tazminatı konusunda planlama yapıyor. Yeni yılda taban fiyata yapılacak artırımın yüzde 40-50 olması durumunda emekli olacakların alacağı kıdem tazminatı da birebir oranda artacak. Yasa kapsamında emekli olup çalışanların maaşları düşmeyecek. Yasal düzenlemeye yönelik kritik soruların cevapları şu biçimde:
YAŞ SONU MAĞDURİYETE yol açar MU?
Uzmanlara bakılırsa, 48-50 yaş hududu gelmesi durumunda bugün EYT bekleyenlerin üçte biri mağdur olabilir. 1999’dan evvel işe giren bütün bayanlar emekli olmayı bekliyor. Örneğin, 1998’de 22 yaşında işe giren bayan bir çalışan 24 yıllık hizmete sahip. Yeni yılda emekli olmayı beklerken 48 yaş hududu durumunda 2 yıl, 50 yaşta da 4 yıl beklemek durumunda.
Emeklilikte yaş konusu üç periyoda bölünmüş durumda; 1999 öncesi (Kadın 43, erkek 58 kademeli), 1999-2008 ortası (Kadın 58, erkek 60 sabit), 2008 (58’le başlayan 65’e, erkeklerde 60’la başlayan 65’e kadar giden kademeli). Uzmanlara bakılırsa yaşta bir kademe kelam konusu olacaksa bu 1999 ile 2008 içinde olmalı.
EYT’DE YAŞ HUDUDU OLACAK MI?
Bakanlıkça yürütülen çalışma sürecinde, EYT ile ilgili rastgele bir yaş koşulu aranmayacağı, 1999 öncesi işe başlayan bayanların 20, adamların de 25 sigortalılık müddeti kapsamında emekli olacağı söz edildi. Örneğin; 1999 yılında 22 yaşında işe başlayan bir bayan çalışan 23 yıllık sigortalılık müddetini doldurmuş durumda.
Yaş hududu olmaması durumunda 45 yaşında emekli olmaya hak kazanırken, 50 yaş hududu gelmesi durumunda 5 yıl beklemek durumunda kalacak. Bu durumda eski ve yeni EYT’liler oluşacak. Yaş hududunun tartışmaya açılmış olması kademeli bir geçiş olacağı izlenimi yaratıyor. EYT’lilerin beklentilerini karşılayacak kapsamlı bir yasal düzenleme bekleniyor.
KANUN’DA 8 EYLÜL 1999 TARİHİ DEĞİŞİR Mİ?
Anayasa Mahkemesi 23 Kasım 2001 tarihinde 8 Eylül 1999 tarihindeki 4447 sayılı Kanun’un emeklilikle ilgili unsurlarını iptal etmişti. Yasanın yeni halinin 6 ay ortasında yasalaşmasını istedi. 23 Mayıs 2002’de 4759 sayılı Kanun yürürlüğe girdi. Bu kanunda atıfta bulunulan tarih 1999 olup EYT yasasında da bu temel alınacağı kesin.
EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLANLARIN AYLIKLARI TIPKI MI OLACAK?
Primi düşük olanla fazla olanın aylık farkı olacak. Örneğin, 5 bin prim gün sayısı ile emekli olan vatandaş en düşük emekli aylığı olan 3.500 lira alırken, 9 bin prim günüyle emekli olanın alacağı aylık bunun hayli üzerinde olacak. 1999 öncesi yatırılan yüksek primler büyük avantaj sağlıyor.
18 YAŞINDAN KÜÇÜK OLANLAR DA EYT’Lİ OLABİLECEK Mİ?
İşe başlanan tarihte 18 yaşından küçük olanların sigorta girişi kabul ediliyor. Sigortalılık mühletleri ile bu yaşı doldurduktan daha sonra başlatılıyor. EYT kapsamında olurlar, sigortalılık müddeti şartı da bu yaşı doldurduğu tarihten başlatılarak hesaplanır.
MADDEYİ BEKLEYENLERİN ÖNCELİĞİ NE OLMALI?
Hangi kapsamda çalışırsanız çalışın kesinlikle hizmet dökümünüzü inceleyin. Doğum tarihi, birinci işe giriş tarihi, hizmet dökümündeki çalışma gün sayıları denetim edilmeli. Yanılgı var ise yasa girmedilk evvel düzeltilmesinde yarar bulunuyor. Birden çok sigorta statüsünde çalışması olanlar e-devlet üzerinde birleştirmeyi gerçekleştirebilir. Prim ödeme gün sayısı yetmeyenler borçlanmaya gidebilir. Bağ-Kur’lular vergi kaydı ibrazıyla başlangıcı öne çekebilir.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI DEĞİŞİR Mİ?
Mevcut uygulamada 15 yıl ve 3.600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Bu uygulama, emeklilikte prim ödeme gün sayısı şartını yerine getiremeyen, yaşı ilerleyen bireyler için olağan emeklilikten daha az primle emeklilik imkânı sunuyor. EYT ile yapılacak düzenlemenin kısmi emeklilik koşullarında değişiklik getirmesi beklenmiyor.