RAM
New member
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Seyahat davasına ait “Osman Kavala karar giydiği için bu işin artık AİHM’le alakası yok. AİHM karar giydi diyecek. Bu işi artık masadan kaldıracak” halindeki kelamlarına hukukçulardan itiraz geldi.
İnsan hakları hukukçuları, AİHM’in verdiği ihlal sonucunın Osman Kavala’nın birinci tutuklama sonucuyla ilgili olduğunu belirterek, mahkûmiyet sonucunın AİHM Büyük Daire’deki ihlal sürecini etkilemeyeceğini, buradan ağır bir ihlal sonucu çıkacağını öngörüyor. Hukukçular, Erdoğan’ın kelamlarının de ileride AİHM’de adil yargılanma hakkı ihlali ile ilgili açılacak yeni davanın kanıtı olacağına işaret ediyor.
AİHM, Osman Kavala’nın tutuklanmasının kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali olduğuna 10 Aralık 2019’da karar vermiş, Kavala’nın tutuklanmasının siyasi saiklerle gerçekleştirildiğini belirterek özgür bırakılmasını istemişti. Lakin lokal mahkeme sonucu uygulamamıştı. Bunun üzerine Avrupa Birliği Bakanlar Komitesi, Türkiye aleyhinde 2 Aralık 2021’de ihlal prosedürü başlatmış ve belgeyi 2 Şubat 2022’de AİHM Büyük Daire’ye havale etmişti. AİHM de taraflara görüşlerini göndermeleri için 11 Mayıs’a kadar müddet verdi.
Kavala 4,5 yıl hakkında karar olmadan cezaevinde tutulduktan daha sonra ağırlaştırılmış müebbet mahpusa çarptırıldı.Fotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance
Altıparmak: Çok ağır bir karar çıkacak
Pekala, Erdoğan’ın argüman ettiği üzere mahkûmiyet sonucu, Kavala’nın bu evrakını ortadan kaldırır mı? DW Türkçe, sorunun cevabını mevzunun uzmanı insan hakları hukukçularına sordu.
İnsan hakları hukukçusu, avukat Kerem Altıparmak, Erdoğan’ın ya birlikte çalıştığı uzmanlarının bahisten habersiz olduğu ya da yanlış bilgilendirildiği görüşünde. AİHM’in 10 Aralık 2019’daki ihlal sonucunda Türkiye’den Kavala’yı hür bırakmasını istediğini anımsatan Altıparmak, şunları kaydetti:
“Türkiye, Kavala’yı özgür bıraktı mı? Hayır. O evraka Kavala’nın hatalı olduğunu gösteren ve evrakta olmayan yeni bir kanıt girdi mi? Hayır. Pekala, AİHS’nin 18. unsur ihlali, yani yargı sürecine siyasi müdahale yapıldığına dair argümanları ortadan kaldıracak rastgele bir şey yapıldı mı? Yapılmadığı üzere daha fazlası oldu. Onun için bırakınız, AİHM’in ‘bu sonucu artık ben bakamam’ demesini, bu ihlal prosedüründe epeyce ağır bir karar verecek.”
AİHM 2020’de katılaşan sonucunda Kavala’nın derhal özgür bırakılmasına hükmetmişti.Fotoğraf: Reuters/V. Kessler
“Türkiye yeni kanıt olduğuna inandıramayacak”
AİHM’in Kavala belgesine ait ihlal prosedüründe vereceği karar daha sonrasında Türkiye’nin inadının devam etmesi ve karara uymaması halinde, ihraca giden öbür tüzel süreçlerin açılıp açılmayacağına bakacağını tabir eden Altıparmak, “O niçinle karar giydi, artık bu defteri kapattık, geçmişte kaldı demek yanlışsız değil. Tutuklama sonucu verilen kararla hüküm verilen karar birebir. Tıpkı ölçüde siyasi tesir olmuş bir cezai süreç ve Türkiye Bakanlar Komitesini yeni bir kanıt olduğuna inandıramayacak. Zira yok, olsaydı biz görürdük” dedi.
Altıparmak, benzeri bir davaya işaret ederek AİHM’in Azerbaycan’da tutuklanan Ilgar Mammadov’un mahkûmiyetinin bitmesiyle hür bırakılmasından daha sonra ihlal sonucu verdiğine dikkat çekti. AİHM’in bu hür kalmayı bile kâfi görmediğinin altını çizen Altıparmak, AİHM’in bu davada “benim bu davadaki saptamam, bu kişinin keyfi olarak tutuklandığı ve sizin bunu siyasi emelle yaptığınıza dairdir. Burada yapmanız gereken bu kişi hakkında cezai süreci bitirmek ve şartsız ve kuralsız bir biçimde hür bırakmaktır. Bunu yapmadığınız takdirde mukaveleyi ihlal etmeye devam olursunuz ve bu niçinle sonucu tatbik etmelisiniz” söylemiş olduğini aktardı.
“Türkiye kumar oynuyor”
“Ben Türkiye’nin bunun sonuçlarını öngördüğünü fakat bir kumar oynadığını düşünüyorum” diyen Kerem Altıparmak, Türkiye’nin Ukrayna savaşı niçiniyle “Stratejik kıymetim arttı, artık daha ileri adım atılmaz” diye düşündüğünü, bu hususun Türkiye’den hayli Avrupa’nın ortak sorunu haline geldiğini kaydetti.
Hukukçu Köksal: İki olay birbiriyle karıştırılmamalı
AİHM’de 4 yıl raportör hukukçu olarak nazaranv yapan İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi Lideri, avukat Tuğçe His Köksal da mahkumiyet sonucunın AİHM’deki tutuklulukla ilgili ihlal sürecini etkilemeyeceğini, iki olayı birbirine karıştırmamak gerektiğini söylemiş oldu.
Avukat Tuğçe His KöksalFotoğraf: Privat
Köksal, “Yani ihlal prosedürü ile ilgili Büyük Daire karar verirken, yalnızca Osman Kavala’nın 10 Aralık 2019 tarihinde verilen ihlal sonucunın gereğinin yerine getirilip getirilmediği, Türkiye’nin 46. hususun birinci fıkrası yeterince bağlayıcı bir AİHM sonucuna uyup uymadığı ve bu çerçevede yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği ile alakalı bir karar verecek. ötürüsıyla da bu süreç içerisinde bu yükümlülükler yerine getirilmediği için aslına bakarsanız Büyük Daire’nin vereceği karar aslında önce iddia edilebilir bir karar” dedi.
Osman Kavala hakkında bir mahkûmiyet sonucu verilmesinin, 2019 tarihindeki ihlal sonucuyla ilgili Büyük Daire’de yapılacak değerlendirmeyi değiştirmeyeceğini vurgulayan Köksal, “O davadaki değerlendirmelere mahkûmiyet sonucunın bir katkısı olmayacak. Zira mahkûmiyet sonucu verilmiş olması, yalnızca ve yalnızca Kavala’nın tutukluluğunun hukuka ters olması ve tutukluluğunun kanunda öngörülen gaye haricinde gerçekleştirildiği noktasındaki AİHM tespitini ortadan kaldırmıyor” değerlendirmesini yaptı. Köksal, bunu öngorebilmesinin niçininin Azerbaycan aleyhinde verilen Ilgar Mammadov sonucu olduğunu söylemiş oldu.
“Erdoğan’ın kelamları de hak ihlali”
Avukat Köksal, Erdoğan’ın davaya ait kelamlarını de şu biçimde eleştirdi:
“Bir mahkûmiyet sonucu daha sonrasında üst seviye devlet yetkilileri tarafınca da bir kıymetlendirme yapılmaması gerekir. Zira biliyoruz ki tutuklama ile alakalı verilmiş olan ihlal sonucunda bu tip telaffuzlar niçiniyle de bir ihlal sonucu vardı. ötürüsıyla bundan daha sonraki süreçte üst seviye gorevlilerin bu tip telaffuzlardan kaçınması gerektiği kanaatindeyim. Zira adil yargılanma hakkıyla alakalı da bir ferdî müracaat yapıldığında bir daha bu tip telaffuzlar muhakkaktır ki değerlendirmeye alınacaktır.”
Öte yandan mahkemenin Seyahat davasında verdiği mahkûmiyet kararlarıyla ilgili sanıkların ayrıyeten AİHM’e başvurma hakları bulunuyor. Bunun için de davanın istinaf, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi süreçlerinin tamamlanması, yani iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekiyor.
İnsan hakları hukukçuları, AİHM’in verdiği ihlal sonucunın Osman Kavala’nın birinci tutuklama sonucuyla ilgili olduğunu belirterek, mahkûmiyet sonucunın AİHM Büyük Daire’deki ihlal sürecini etkilemeyeceğini, buradan ağır bir ihlal sonucu çıkacağını öngörüyor. Hukukçular, Erdoğan’ın kelamlarının de ileride AİHM’de adil yargılanma hakkı ihlali ile ilgili açılacak yeni davanın kanıtı olacağına işaret ediyor.
AİHM, Osman Kavala’nın tutuklanmasının kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali olduğuna 10 Aralık 2019’da karar vermiş, Kavala’nın tutuklanmasının siyasi saiklerle gerçekleştirildiğini belirterek özgür bırakılmasını istemişti. Lakin lokal mahkeme sonucu uygulamamıştı. Bunun üzerine Avrupa Birliği Bakanlar Komitesi, Türkiye aleyhinde 2 Aralık 2021’de ihlal prosedürü başlatmış ve belgeyi 2 Şubat 2022’de AİHM Büyük Daire’ye havale etmişti. AİHM de taraflara görüşlerini göndermeleri için 11 Mayıs’a kadar müddet verdi.
Kavala 4,5 yıl hakkında karar olmadan cezaevinde tutulduktan daha sonra ağırlaştırılmış müebbet mahpusa çarptırıldı.Fotoğraf: Kerem Uzel/dpa/picture alliance
Altıparmak: Çok ağır bir karar çıkacak
Pekala, Erdoğan’ın argüman ettiği üzere mahkûmiyet sonucu, Kavala’nın bu evrakını ortadan kaldırır mı? DW Türkçe, sorunun cevabını mevzunun uzmanı insan hakları hukukçularına sordu.
İnsan hakları hukukçusu, avukat Kerem Altıparmak, Erdoğan’ın ya birlikte çalıştığı uzmanlarının bahisten habersiz olduğu ya da yanlış bilgilendirildiği görüşünde. AİHM’in 10 Aralık 2019’daki ihlal sonucunda Türkiye’den Kavala’yı hür bırakmasını istediğini anımsatan Altıparmak, şunları kaydetti:
“Türkiye, Kavala’yı özgür bıraktı mı? Hayır. O evraka Kavala’nın hatalı olduğunu gösteren ve evrakta olmayan yeni bir kanıt girdi mi? Hayır. Pekala, AİHS’nin 18. unsur ihlali, yani yargı sürecine siyasi müdahale yapıldığına dair argümanları ortadan kaldıracak rastgele bir şey yapıldı mı? Yapılmadığı üzere daha fazlası oldu. Onun için bırakınız, AİHM’in ‘bu sonucu artık ben bakamam’ demesini, bu ihlal prosedüründe epeyce ağır bir karar verecek.”
AİHM 2020’de katılaşan sonucunda Kavala’nın derhal özgür bırakılmasına hükmetmişti.Fotoğraf: Reuters/V. Kessler
“Türkiye yeni kanıt olduğuna inandıramayacak”
AİHM’in Kavala belgesine ait ihlal prosedüründe vereceği karar daha sonrasında Türkiye’nin inadının devam etmesi ve karara uymaması halinde, ihraca giden öbür tüzel süreçlerin açılıp açılmayacağına bakacağını tabir eden Altıparmak, “O niçinle karar giydi, artık bu defteri kapattık, geçmişte kaldı demek yanlışsız değil. Tutuklama sonucu verilen kararla hüküm verilen karar birebir. Tıpkı ölçüde siyasi tesir olmuş bir cezai süreç ve Türkiye Bakanlar Komitesini yeni bir kanıt olduğuna inandıramayacak. Zira yok, olsaydı biz görürdük” dedi.
Altıparmak, benzeri bir davaya işaret ederek AİHM’in Azerbaycan’da tutuklanan Ilgar Mammadov’un mahkûmiyetinin bitmesiyle hür bırakılmasından daha sonra ihlal sonucu verdiğine dikkat çekti. AİHM’in bu hür kalmayı bile kâfi görmediğinin altını çizen Altıparmak, AİHM’in bu davada “benim bu davadaki saptamam, bu kişinin keyfi olarak tutuklandığı ve sizin bunu siyasi emelle yaptığınıza dairdir. Burada yapmanız gereken bu kişi hakkında cezai süreci bitirmek ve şartsız ve kuralsız bir biçimde hür bırakmaktır. Bunu yapmadığınız takdirde mukaveleyi ihlal etmeye devam olursunuz ve bu niçinle sonucu tatbik etmelisiniz” söylemiş olduğini aktardı.
“Türkiye kumar oynuyor”
“Ben Türkiye’nin bunun sonuçlarını öngördüğünü fakat bir kumar oynadığını düşünüyorum” diyen Kerem Altıparmak, Türkiye’nin Ukrayna savaşı niçiniyle “Stratejik kıymetim arttı, artık daha ileri adım atılmaz” diye düşündüğünü, bu hususun Türkiye’den hayli Avrupa’nın ortak sorunu haline geldiğini kaydetti.
Hukukçu Köksal: İki olay birbiriyle karıştırılmamalı
AİHM’de 4 yıl raportör hukukçu olarak nazaranv yapan İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi Lideri, avukat Tuğçe His Köksal da mahkumiyet sonucunın AİHM’deki tutuklulukla ilgili ihlal sürecini etkilemeyeceğini, iki olayı birbirine karıştırmamak gerektiğini söylemiş oldu.
Avukat Tuğçe His KöksalFotoğraf: Privat
Köksal, “Yani ihlal prosedürü ile ilgili Büyük Daire karar verirken, yalnızca Osman Kavala’nın 10 Aralık 2019 tarihinde verilen ihlal sonucunın gereğinin yerine getirilip getirilmediği, Türkiye’nin 46. hususun birinci fıkrası yeterince bağlayıcı bir AİHM sonucuna uyup uymadığı ve bu çerçevede yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği ile alakalı bir karar verecek. ötürüsıyla da bu süreç içerisinde bu yükümlülükler yerine getirilmediği için aslına bakarsanız Büyük Daire’nin vereceği karar aslında önce iddia edilebilir bir karar” dedi.
Osman Kavala hakkında bir mahkûmiyet sonucu verilmesinin, 2019 tarihindeki ihlal sonucuyla ilgili Büyük Daire’de yapılacak değerlendirmeyi değiştirmeyeceğini vurgulayan Köksal, “O davadaki değerlendirmelere mahkûmiyet sonucunın bir katkısı olmayacak. Zira mahkûmiyet sonucu verilmiş olması, yalnızca ve yalnızca Kavala’nın tutukluluğunun hukuka ters olması ve tutukluluğunun kanunda öngörülen gaye haricinde gerçekleştirildiği noktasındaki AİHM tespitini ortadan kaldırmıyor” değerlendirmesini yaptı. Köksal, bunu öngorebilmesinin niçininin Azerbaycan aleyhinde verilen Ilgar Mammadov sonucu olduğunu söylemiş oldu.
“Erdoğan’ın kelamları de hak ihlali”
Avukat Köksal, Erdoğan’ın davaya ait kelamlarını de şu biçimde eleştirdi:
“Bir mahkûmiyet sonucu daha sonrasında üst seviye devlet yetkilileri tarafınca da bir kıymetlendirme yapılmaması gerekir. Zira biliyoruz ki tutuklama ile alakalı verilmiş olan ihlal sonucunda bu tip telaffuzlar niçiniyle de bir ihlal sonucu vardı. ötürüsıyla bundan daha sonraki süreçte üst seviye gorevlilerin bu tip telaffuzlardan kaçınması gerektiği kanaatindeyim. Zira adil yargılanma hakkıyla alakalı da bir ferdî müracaat yapıldığında bir daha bu tip telaffuzlar muhakkaktır ki değerlendirmeye alınacaktır.”
Öte yandan mahkemenin Seyahat davasında verdiği mahkûmiyet kararlarıyla ilgili sanıkların ayrıyeten AİHM’e başvurma hakları bulunuyor. Bunun için de davanın istinaf, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi süreçlerinin tamamlanması, yani iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekiyor.