Erdoğan’a “büyük risk” uyarısı

RAM

New member
Seyahat davası sonucu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamalar, Avrupa başşehirlerinde sert reaksiyonlara ve tasalara yol açtı.

Alman hükümeti, Osman Kavala ve sivil toplum yöneticileri hakkındaki “şoke edici” mahkeme sonucunın “not edildiğini”, sonucun Türk sivil toplumunun tamamı ve Türkiye’deki hukuk devletinin durumu bakımından “tahrip edici bir sinyal” niteliği taşıdığını duyurdu.

Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Kurulu’nun ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM)

kararlarını hatırlatan hükümet sözcüleri, Kavala’nın bir an evvel özgür bırakılması davetlerini bir dahaledi.

Son gelişmeler, Ukrayna savaşının tesiriyle AB-Türkiye bağlarında görülen yakınlaşmayı, olumlu havayı bilakis çevirirken, geleceğe ait de büyük soru işaretleri yarattı.

DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Alman koalisyon hükümetini oluşturan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) milletvekilleri, Seyahat davası sonucunı eleştirirken, önümüzdeki günlerde yaşanabilecek gelişmeler hakkında da çarpıcı açıklamalarda bulundu.


Seyahat Davası’nda karar: “Bunlar çete, hakim değil”

To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 görüntü


Schwabe: “Açık bir meydan okuma”

SPD milletvekilli Frank Schwabe, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Artık karar verildi, verilen karara tabi olacaksınız” kelamlarıyla savunduğu Seyahat davası sonucunın, “AİHM ve Avrupa Konseyi’nin 45 üyesine açık bir meydan okuma” olduğunu söylemiş oldu.

SPD milletvekili Frank Schwabe Fotoğraf: picture-alliance/dpa/B. Pedersen

hem de Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi’nin Almanya Delegasyonu Lideri olan Schwabe, Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin AİHM kararlarını uygulamadığı sebebi öne sürülerek Türkiye hakkında başlatılan İhlal Prosedürü’ne işaret ederek, artık bu süreçle ilgili olarak da adımlar atılacağını söylemiş oldu.

“Kararlara uymak istemeyen, Avrupa Kurulu üyesi olamaz”

“Her vakit diyalogdan yanayız. Lakin bu diyalog kıymetler temelinde, hukuk yerinde yürütülmek zorundadır” diyen Schwabe, bundan daha sonraki sürece ait şu ayrıntıları verdi:

“Türkiye, AİHM’in hükmettiği kararlara uymakla yükümlü. Türkiye imzaladığı mukavelelerle bu yükümlülüğe uyma taahhüdünde bulunmuş bir devlet. Bu niçinle Osman Kavala derhal özgür bırakılmak zorunda. Selahattin Demirtaş da. Bu, Avrupa Kurulu için, pazarlık konusu edilebilecek bir bahis değil. Kararlara uymak istemeyen, Avrupa Kurulu üyesi olamaz. Bu niçinle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 46/4. Hususu kapsamında başlatılan İhlal Prosedürü sürecini ileriye taşıyoruz.”

“Büyük risk” uyarısı

Ukrayna’daki savaş niçiniyle Türkiye’nin jeostratejik değerinin artmasının insan hakları ihlallerinin görmezden gelineceği manasına gelmeyeceğine işaret eden Schwabe, “Bu, Erdoğan’ın umudu… Lakin bu kelam konusu olmayacak. Avrupa Kurulu, kararlılık sergilemek zorunda ve bu kararlılığı da sergileyecektir” görüşünü kaydetti.

Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının özünde, demokrasiler ile diktatörlükler içindeki gayretin yattığını vurgulayan Alman milletvekili, bu niçinle artık insan hakları ihlallerine tahammül gösterilmemesi gereken bir devirde olunduğunun altını çizdi.

Frank Schwabe, “Zaman, demokrasilerin güçlenmesi ve var güçleriyle otokratlara ve diktatörlere karşı koyma vakti. Şayet Erdoğan, bu biçimde bir devirde Türkiye’deki tansiyonu tırmandırmak istiyorsa, işte bu biçimde bu epey büyük bir risk almakta olduğu manasına gelir” biçiminde konuştu.

Erdoğan tüm köprüleri yıkmak mı istiyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son telaffuzları ve atılımlarını izlediklerini söyleyen Schwabe, bunların Erdoğan’ın hem içeride birebir vakitte Avrupa’ya yönelik tansiyonu tırmandırma işaretleri verdiğini belirtti.

Erdoğan’ın tüm araçları kullanarak iktidarını sürdürme stratejisi izliyor olabileceğini ve bundan tasa duyulduğunu vurgulayan Alman milletvekili, bunun Türkiye için de “felaket sonuçlar” doğurmasından tasa duyduklarını söz etti.

SPD’li milletvekili, “Ama Avrupa ile tüm köprüleri yıkmak, Türkiye’yi muvaffakiyete götürecek bir yol değil. Ve ben, Türkiye halkının çoğunluğunun bu biçimde bir şeyi kabul edebileceğine de inanmıyorum” diye konuştu.

Tansiyon fiili silah ambargosunu nasıl tesirler?

Seyahat davası sonucu ile Avrupa-Türkiye münasebetlerinde bir daha soğuk rüzgarların esmesi, Ankara’nın dış siyasetteki kıymetli kimi beklentileri için de yeni riskleri birlikteinde getiriyor.

Almanya’nın bir müddetdir Türkiye’ye silah ihracatına uyguladığı kısıtlamaların kalkması, Ankara’nın en kıymetli beklentileri içinde bulunuyordu.

AKP hükümeti, Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın basına verdiği demeçte “fiili ambargo” olarak nitelendirdiği bu kısıtlamaların kimilerinin, Ukrayna savaşı daha sonrasında Türkiye’nin artan kıymeti niçiniyle kaldırılabileceğini umut ediyordu.

Lakin son gelişmelerin bu alandaki muhtemel bir açılımı daha da zora soktuğu belirtiliyor.

SPD milletvekili Frank Schwabe de Türkiye’ye uygulanan kısıtlamaların makul sebepleri bulunduğunu söyleyerek, izlenen stratejide değişiklik olmayacağını kaydetti.

Schwabe, “Türkiye, NATO üyesi olarak dışardan gelebilecek ataklara karşı kendisini koruyabilmeli. Fakat, silahların ülke ortasında ya da dışarıya bir agresyon için kullanılmasına müsaade veremeyiz” dedi.

“İlişkilere ağır bir darbe”

Pekala Erdoğan’ı gitgide otoriterleşen adımları, Seyahat davası kararları, Almanya-Türkiye ikili ilgilerini nasıl etkileyecek?

Bu soruyu yanıtlayan hükümetin liberal ortağı Hür Demokrat Parti (FDP) milletvekili Ulrich Lechte, “Bu, Alman-Türk bağlarına ağır bir darbedir” dedi.

Hür Demokrat Parti (FDP) milletvekillerinden Ulrich Lechte, “Bu, Alman-Türk bağlarına ağır bir darbedir” dedi.Fotoğraf: Petra Homeier

FDP’nin Dış Siyaset Sözcüsü olan Lechte, Türk Hükümeti’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini, AİHM’in Osman Kavala’nın hür bırakılması tarafındaki sonucunın Erdoğan tarafınca kasti olarak yok sayıldığını belirtirken, ikili bağlantıların bilhassa insan hakları ve hukuk devleti alanlarında hayli ağır sınamalarla karşı karşıya bulunduğunu vurguladı.

Erdoğan halini yumuşatır mı?

Demokrasi savunucuları ve sivil toplum üstündeki baskıları eleştiren milletvekili Lechte, “Türkiye yargısı ne yazık ki artık büyük ölçüde iktidarın icra organına dönüştü, Seyahat sonucuyla da AKP-MHP iktidarının görüşlerine bütünüyle takviye çıkmıştır” görüşünü söz etti.

Erdoğan’ı izlediği siyasetlerden vazgeçirmenin fazlaca güç göründüğünü söylemekle birlikte, “denenmemiş yol bırakmamalıyız” diyen liberal siyasetçi, şu biçimde konuştu:

“Her ne kadar şu anda durum epey umut verici görünmese de, medya baskısı, demokratik devletler topluluğunun tenkitleri ve Türkiye’de sivil toplumun sergileyeceği kararlılık, Erdoğan’ın sonucunı bir defa daha gözden geçirmesini, yumuşatmasını sağlayabilir.”

Lucks: “Türk yargısı AKP-MHP iktidarının icra organı”

Avrupa başşehirlerinde, Osman Kavala’nın, hiçbir tüzel destek olmaksızın, AB ıslahat sürecinde idam cezası yerine getirilen “ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına” çarptırılması, Türkiye’de hukuk devleti alanında yaşanan gerilemeyi, Batı’dan ne kadar uzaklaştığını bir sefer daha gözler önüne serdiği belirtiliyor.

DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Yeşiller Partili milletvekili Max Lucks’a göre bu karar, “caydırıcı” olması gayesiyle verilmiş bir karar.

Yeşiller Partili milletvekili Max LucksFotoğraf: Revierfoto/dpa/picture alliance

“Bu karar, bize Türk yargısının nasıl AKP-MHP iktidarının siyasi bir icra organı haline geldiğini de göstermektedir” görüşünü aktaran Lucks, demokrasi ve hukuk devleti için gayret gösterenlere, hukuksal destek olmasa da, yargılanabilecekleri, ağır cezalar ve siyasi baskılara maruz kalabilecekleri bildirisinin verildiğini kaydetti.

Federal Meclis’in İnsan Hakları Komisyonu’nun üyesi olan Lucks, “Avrupa Kurulu bu derece büyük bir hukuk ihlaline göz yumamaz” diyerek, Türkiye hakkında başlatılan ihlal sürecinin de ileriye taşınmak zorunda olunduğunu vurguladı.

“Türkiye AKP’den ibaret değil”

Kimi siyasi gözlemciler, Erdoğan’ın önceliğinin iktidarını koruma etmek olduğunu, Avrupa Konseyi’ndeki ihlal sürecini umursamadığını, İstanbul Bayan Hakları Sözleşmesi’nden bir gecede çıkma sonucu aldığı üzere Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden de çekilebileceği telaşını lisana getiriyorlar.

Yeşiller partili Lucks ise, “Erdoğan, Avrupa’nın ne derece kıymet taşıdığının çok şuurunda, bu karar ve açıklamaları ise iç siyasete yönelik ve milliyetçi güçleri tatmin etme hedefli” değerlendirmesini yaptı.

“Türkiye yalnızca AKP’den ibaret değil. Hele MHP’den hiç değil” diyen Lucks, Seyahat davasının İstanbul’daki duruşmalarına gözlemci olarak katıldığı esnada Türkiye sivil toplumunun ne kadar kuvvetli olduğunu da bir defa daha gördüğünü söylemiş oldu.

Yargılama sürecini, “göstermelik siyasi bir yargılama” sözleriyle tanımlayan Lucks, izlenimlerini şu tabirlerle aktardı.

“Mahkeme salonunda, istibdatın nasıl göründüğüne açıkça gözlerimle bir sefer daha tanıklık ettim: Bir yanda tek bir kanıt ortaya koyamayan savcıların kaleme aldıkları bir tiyatro oyunu ve temel hukuk devleti prensiplerine bağlılık yerine reji defterine bağlı kalmayı yeğleyen hakimler… Tam karşılarında ise epeyce yeterli hazırlanmış avukatlar ve suçlamaların hiçbir mantığa dayanmadığını gözler önüne sererken büyük bir cüret sergileyen sanıklar. Ortaya koydukları cürete büyük bir hürmet duyuyorum.”

“Sivil toplum boyun eğmiyor”

Alman siyasetçi, davaya duyulan ağır ilginin, Türkiye’deki sivil toplumun yapılanlara boyun eğmeyeceğini gösterdiğini de dikkat çekerken, değerlendirmelerini şu biçimde tamamladı:

“Kimsenin Türkiye’deki yürekli sivil topluma demokrasi ve insan haklarını anlatmasına gerek yok, cüretleri ve dik duruşlarıyla, bunun için uğraş ettiklerini kanıtlıyorlar esasen.”

Alman Hükümeti ne yapacak?

Pekala, koalisyon mutabakatında yer aldığı üzere Alman Hükümeti, Türkiye’de demokrasiyi ve hukuk devletini savunan bölümleri destekleyecek mi, onların beklentilerini karşılayacak dış siyaset adımlarını atacak mı?

Bu soruyu yanıtlayan Yeşiller Partili Lucks, Almanya’nın demokrasi ve insan haklarından yana, sabırlı ve epeyce kararlı bir biçimde hal sergilemek zorunda olduğunu ve Alman Hükümeti’nin de bunu yaptığını söylemiş oldu.

Lucks, değerlendirmelerini şu ifadedelerle tamamladı: “Ayrıca demokratik bir Türkiye, Avrupa Evi’nde bir yer hak ediyor.”