Enflasyonun Hatalısı Bulundu: Merkez Bankası Enflasyonun Yüzde 50’yi Aşması İçin Ne Dedi?

semaver

Global Mod
Global Mod
Dün açıklanan enflasyon dataları 2002 yılında bu yana en yüksek datalar olurken, yüzde 50’yi de aştı.

TÜİK tarafınca açıklanan TÜFE yüzde 54,4 olurken, Merkez Bankası bu oranda nelerin tesirli olduğunu deklare etti.



Fiyat artışları nereden geliyor?



Merkez Bankası, tüketici yıllık enflasyonundaki artışın alt kümeler geneline yayıldığını ve bu gelişmeye en besbelli katkının besin ve temel mal kümelerinden geldiğini bildirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.


Raporda ne denildi?


‘Tüketici meblağları Şubat ayında yüzde 4,81 oranında artmış, yıllık enflasyon 5,75 puan yükselişle yüzde 54,44 olarak gerçekleşmiştir. Tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt kümeler geneline yayılırken, bu gelişmeye en bariz katkı besin ve temel mal kümelerinden gelmiştir. Emtia fiyatlarında Ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi son periyotta jeopolitik gelişmelerle hızlanmış ve irtibatlı kalemlerde tesirleri hissedilmiştir. Besin yıllık enflasyonundaki yükseliş alt kümeler genelinde devam ederken, son aylarda yüksek seyreden taze meyve ve zerzevat enflasyonundaki artış bu vakitte hızlanmaya devam etmiştir. Öbür taraftan temel besin mamüllerindeki KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır. Temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi Şubat ayında yavaşlamakla birlikte yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükselmiştir. Milletlerarası güç fiyatlarındaki artışın tesirleri yurt içi güç fiyatlarına yansımıştır. Hizmet kümesinde yıllık enflasyon tüm alt kümelerde artarken, güç ve besin görünümüne de bağlı olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan alt kümeler olmuştur. Başta güç olmak üzere milletlerarası emtia fiyatlarında bölümler geneline yayılan yükselişler ile tedarik zincirlerindeki aksamalar sonucunda üretici fiyatlarındaki artışlar sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükseliş devam etmiştir.


Alt kümelerin yıllık enflasyona katkıları ne oldu?


Şubat ayında tüketici meblağları yüzde 4,81 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 5,75 puan artarak yüzde 54,44 olmuştur. bu vakitte B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,35 ve 4,60 puan artarak yüzde 47,01 ve yüzde 44,05 olarak gerçekleşmiştir.

Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bundan evvelki aya nazaran besin, temel mal, hizmet, güç ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 2,35; 1,57; 0,99; 0,74 ve 0,10 puan artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinde aylık artışların yüksek olduğu, lakin evvelki aylara kıyasla gerilediği izlenmiştir. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan temel mal ve işlenmiş besin kümelerinde Şubat ayında da gerilemiş, hizmet kümesinde ise Ocak ayındaki yönetilen/yönlendirilen kalemler kaynaklı yükselişten daha sonra bu vakitte düşmüştür.



Hizmet meblağlarında yükseliş enflasyona nasıl tesir etti?


Hizmet fiyatları Şubat ayında yüzde 3,63 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 3,33 puan artışla yüzde 32,89 olmuştur. Yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta-otelde daha besbelli olmak üzere tüm alt kümelerde yükselmiştir. Lokanta-otel alt kümesinde fiyatlar, yemek hizmetleri kaynaklı olarak, yüzde 4,54 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 55,20 düzeyine ulaşmıştır. Güç ve besin üzere girdi maliyetlerindeki yükselişlerin, lokanta-otel alt kümesini olumsuz etkileyen ögelerden olduğu bedellendirilmektedir. Akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeleri takiben, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 5,73 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 46,87 düzeyine yükselmiştir. Ulaştırma hizmetlerinde karayolu ile kentler ortası yolcu nakliyatı ve otobüs ile kent içi yolcu nakliyeciliği fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiştir. Öteki hizmetler alt kümesinde genele yayılan artışlar gözlenirken, geriye endeksleme davranışının yaygın olduğu sıhhat ve eğitim hizmetleri ile bir arada sigorta fiyatları öne çıkan kalemler olmuştur. Kira alt kümesinde yıllık enflasyon yükselmeye devam ederken, mevsimsel tesirlerden arındırılmış bilgiler aylık artışların Şubat ayında kuvvetli seyrettiğine işaret etmiştir.


Temel mal yıllık enflasyonu yüzde 54’ü aştı


Temel mal yıllık enflasyonu Şubat ayında 5,89 puanlık artışla yüzde 54,38 düzeyine ulaşmıştır. bu vakitte, yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükselmiştir. Sağlam mal fiyatları (altın hariç) Şubat ayında yüzde 3,27 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu yüzde 60,94 olmuştur. Mobilya (yüzde 8,08) ve beyaz eşya (yüzde 8,73) bölümleri fiyat artışlarıyla öne çıkarken, araba fiyatları yataya yakın seyrederek ölçülü görünümünü sürdürmüştür. Öteki temel mallarda fiyat artışları başta ilaç, şahsi bakım eserleri, mesken ile ilgili eserler ve konutun bakım ve tamiri kümeleri olmak üzere genele yayılmış ve bu kümede yıllık enflasyon yüzde 61,89 düzeyine ulaşmıştır. Giysi ve ayakkabı meblağları, mevsimsel normalinin bilakis Şubat ayında hudutlu da olsa artış göstermiş (yüzde 0,23) ve alt küme yıllık enflasyonu 26,55 düzebir daha ulaşmıştır.


Güç fiyatlarında yükseliş sürdü!


Güç meblağları Şubat ayında yüzde 4,00 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 6,60 puan yükselerek yüzde 82,98 olmuştur. bu vakitte artan jeopolitik risklerle birlikte hızlanan memleketler arası güç meblağları akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz meblağları üzerinde baskı oluşturmuştur. Küme aylık enflasyonunun sürükleyicisi akaryakıt meblağları olurken (yüzde 10,10), elektrik fiyatlarında kademeli tarife limitinin arttırılması ile görülen düşüş (yüzde -4,84) daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır.

Besin ve alkolsüz içecek fiyatları Şubat ayında yüzde 8,41 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 8,86 puan yükselerek yüzde 64,47 olmuştur (Grafik 7). bu vakitte işlenmemiş besin kümesinde daha bariz olmak üzere hem işlenmemiş hem işlenmiş besin kümesinde yıllık enflasyon artmaya devam etmiştir. Taze meyve-sebze meblağları olumsuz hava şartları ve artan güç maliyetleri daha sonrasında Şubat ayında yüzde 32,16 oranında artmıştır. bu vakitte ekmek ve tahıllar, kırmızı et, şeker ve şekerle irtibatlı eserler, alkolsüz içecekler ve konserve zerzevat eserleri öne çıkan öteki kalemler olmuştur. Şubat ayının yarısında uygulanmaya başlanan KDV indirimlerinin besin alt kalemlerinde tesiri görülmekle bir arada, indirim kaynaklı tesirin bir kısmının Mart ayına sarkacağı not edilmelidir.

Yurt içi üretici fiyatları Şubat ayında yüzde 7,22 oranında artmış, yıllık enflasyon 11,48 puan yükselişle yüzde 105,01 olmuştur . Şubat ayında döviz kuru istikrarlı bir görünüm sergilerken emtia meblağları tekrar kuvvetli bir artış göstermiş ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar sürmüştür. Ana sanayi kümelerine bakılırsa incelendiğinde, yıllık enflasyon güç kümesinde daha besbelli olmak üzere tüm alt kümelerde yükselmiştir. Alt kümeler bazında, aylık değişimler dikkate alındığında elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, ham petrol-doğal gaz, temel eczacılık, ağaç ve inşaat ile ilişkili eserler öne çıkmıştır. ‘