RAM
New member
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla planlanan dezenformasyon yasasını gündemine alan AKP ve MHP, kanun teklifini Haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunmaya hazırlanıyor.
TBMM Adalet Komitesi üyesi AKP ve MHP’li milletvekilleri yasa taslağının görüşmeleri için Salı günü AKP Küme Başkanvekili Becerikli Ünal başkanlığında bir ortaya geldi. görüşmede bant daraltmadan, internet sitelerinin resmi ilan alabilmesinin önünü açacak olan düzenlemeye kadar bir fazlaca değişiklik gözden geçirildi. DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre, daha evvel de gündeme gelen palavra haber konusu bu görüşmede da konuşuldu ve taslak metinde yer almasına karar verildi. Buna nazaran palavra haber yapmanın ve palavra haberi kasıtlı bir biçimde yaymanın, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) eklenecek bir hususla müstakil hata haline getirilmesi öngörülüyor.
Kasıt ve örgütlülük koşulu aranacak
Edinilen bilgilere nazaran, palavra haberi yapan ve yayan diye iki farklı kabahat tarifi olacak. Lakin, her iki hatada da kasıt ve örgütlülük kuralı aranacak. Paylaşımın örgütlü ve organize bir biçimde olması ve belli bir emele yönelik olduğunun tespit edilmesi durumunda mahpus cezasına kadar varan yaptırımlar öngörülecek. Cürüm ögesinin oluşup oluşmadığına ise ihtisas mahkemeleri karar verecek.
Akdeniz: Tanımlamasını yapmak hukuken epeyce güç
Lakin palavra haberin tarifinin nasıl ve hangi kriterlere bakılırsa yapılacağı ise kamuoyunda tartışma konusu oldu.
Söz Özgürlüğü Derneği kurucularından hukukçu Prof. Dr. Yaman Akdeniz’e bakılırsa bu husus hala Avrupa ülkelerinde de tartışılıyor. Palavra haber tanımlamasının hukuken hayli sıkıntı olduğuna dikkat çeken Akdeniz, dezenformasyonla çabanın hukuk yoluyla çabasının kolay olmadığını da belirtti. Akdeniz, TCK’ya bu biçimde bir cürüm tarifi eklenmesi halinde bundan sadece muhalif siyasetçilerin değil, hükümet yetkililerinin de etkilenebileceğini kaydetti. Akdeniz, konuşulmakta olan teklifin haricinde Twitter, YouTube üzere platform sağlayıcıları ile ilgili de yakın vakitte yeni düzenlemelerin olabileceğine dikkat çekti.
Tabir Özgürlüğü Derneği kurucularından Prof. Dr. Yaman AkdenizFotoğraf: DW/B. Karakas
“Hükümet seçimlere hazırlanıyor” tezi
Akdeniz, “Tüm bu hazırlıklardan ve medyada yazılıp çizilenden yeni toplumsal medya yasası ile hükümetin aslında 2023 seçimlerine hazırlandığını anlıyoruz. ötürüsıyla gaye 2023 seçimleri öncesinde hükümete ziyan vereceği düşünülen bilgi ve içerik paylaşımını denetim almak” argümanında bulundu.
Taslağın kamuoyundan saklandığını da vurgulayan Akdeniz, “Tabii, pazarlama açısından daima bunu vatandaşın gereksinimi olan yeterli bir şeymiş üzere pazarlıyorlar. Ancak aslında burada hükümet kendi kendisini korumak için yeni sistemler geliştiriyor” diye konuştu.
Kişilik hakkına akın var ise yargının konusu olur
Bilgi Üniversitesi’nde medya idaresi üzerine ders veren NewsLabTurkey Araştırma Koordinatörü Dr. Sarphan Uzunoğlu ise “Yargı, bir haberin palavra olup olmadığına karar verecek yetkinlikte mi?” sorusunu gündeme getirdi. Dünyanın biroldukça ülkesinde bir haberin doğruluğunun lakin kişilik haklarına taarruz ya da gibisi bir durumda yargının konusu haline geldiğini kaydeden Uzunoğlu, “örneğin mahkeme, defamation dediğimiz kişilik haklarına hücum vesaire var ise bu üslup sıkıntılarda tahminen karar verebiliyor” dedi.
NewsLabTurkey Araştırma Koordinatörü Dr. Sarphan UzunoğluFotoğraf: privat
Dünyada kontrol üçüncül tertiplerle
Uzunoğlu, yeni yasa ile yargının denetleyici bir kurum sistemine dönüştürülmek istendiğini de söz etti.
Uzunoğlu, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki farklı yaklaşımlara değindi. Uzunoğlu, dünyada genel yaklaşımın üçüncül tertiplerin ya da milletlerarası federasyonların kontrol süreçlerini yürütmesi formunda olduğunu da kaydetti. Memleketler arası Doğruluk Denetimi Ağı’nın kontrol nazaranvi yürüttüğünü ve bu kurumdan onay alan kuruluşlar olduğunu kaydeden Uzunoğlu, “Türkiye’deki örnekleri olarak Doğruluk Payı’nı, Teyit’i verebiliriz” dedi.
AKP ve MHP etrafları, toplumsal medya platformlarının kontrol sistemlerinin gereğince işlememesini eleştiriyor.
Uzunoğlu ise toplumsal medya platformlarının kendi ortasında de etik rehberleri bulunduğunu ve şikayetlere karşı fazlaca süratli geri dönüşler sağlandığını belirtti. Lakin Uzunoğlu, bu platformların Türkiye’de yapması gerekenleri de anlattı. Toplumsal medya platformlarının Türkiye’de gereğince süratli olamadığını lisana getiren Uzunoğlu, “Çünkü platformların değerli bir kısmının gereğince yerli çalışanı yok. Örneğin Twitter’ın nitekim 10 ya da 20 tane Türkçe bilen çalışana muhtaçlığı var aslında bakarsanız” dedi.
Toplumsal medyadaki palavra haberlerle çaba
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 görüntü
İnternet medyasına resmi ilan ve basın kartı
Edinilen bilgiye nazaran internet medyasına yönelik düzenlemeler de yer alıyor. Buna göre internet medyasına da resmi ilan verilecek, çalışanlar basın kartı alabilecek. Lakin, meslek örgütlerinde bu düzenleme ile ilgili kriterlerin net bir biçimde belirlenmemesi durumunda muhalif medyanın ayrımcılığa uğrayacağı telaşı hakim.
Çağdaş Gazeteciler Derneği Lideri Can Güleryüzlü, internet medyasında çalışan meslektaşlarının özlük hakları ve basın kartına ait problemlerinin çözülmesini beklediklerini söylemiş oldu fakat bu mevzudaki telaşını de lisana getirdi. Güleryüzlü, “Mevcut uygulamalar temel alındığında bunun tahlilinin sağlıklı işleyemeyeceği tasasına düşmekteyiz. Zira basın kartı uygulaması malum iktidar tarafınca gazeteciler üzerinde Demokles’in kılıcı ve bir tehdit olarak kullanılmaktadır” dedi.
İktidar güdümündeki medyaya kaynak aktarılıyor
Güleryüzlü, iktidarın gazetecileri basın kartlarını ellerinden almakla tehdit ettiğini, resmi ilanların da iktidar güdümündeki medyaya kaynak transferi için kullanıldığını argüman etti. Var olan uygulamaların bunun işareti olduğunu savunan Güleryüzlü, “Yapılması gereken bu alanda faaliyet gösteren basın örgütleri ile yan yana gelinerek düzenlemenin basın özgürlüğünü, halkın haber özgürlüğünü temel alan bir biçimde hayata geçirilmesidir” dedi. Güleryüzlü, meslek örgütü olarak yasa teklifi hazırlanma sürecinde katkıya hazır olduklarını ve iktidara, meslek örgütlerine kulak verme davetinde bulundu.
TBMM Adalet Komitesi üyesi AKP ve MHP’li milletvekilleri yasa taslağının görüşmeleri için Salı günü AKP Küme Başkanvekili Becerikli Ünal başkanlığında bir ortaya geldi. görüşmede bant daraltmadan, internet sitelerinin resmi ilan alabilmesinin önünü açacak olan düzenlemeye kadar bir fazlaca değişiklik gözden geçirildi. DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre, daha evvel de gündeme gelen palavra haber konusu bu görüşmede da konuşuldu ve taslak metinde yer almasına karar verildi. Buna nazaran palavra haber yapmanın ve palavra haberi kasıtlı bir biçimde yaymanın, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) eklenecek bir hususla müstakil hata haline getirilmesi öngörülüyor.
Kasıt ve örgütlülük koşulu aranacak
Edinilen bilgilere nazaran, palavra haberi yapan ve yayan diye iki farklı kabahat tarifi olacak. Lakin, her iki hatada da kasıt ve örgütlülük kuralı aranacak. Paylaşımın örgütlü ve organize bir biçimde olması ve belli bir emele yönelik olduğunun tespit edilmesi durumunda mahpus cezasına kadar varan yaptırımlar öngörülecek. Cürüm ögesinin oluşup oluşmadığına ise ihtisas mahkemeleri karar verecek.
Akdeniz: Tanımlamasını yapmak hukuken epeyce güç
Lakin palavra haberin tarifinin nasıl ve hangi kriterlere bakılırsa yapılacağı ise kamuoyunda tartışma konusu oldu.
Söz Özgürlüğü Derneği kurucularından hukukçu Prof. Dr. Yaman Akdeniz’e bakılırsa bu husus hala Avrupa ülkelerinde de tartışılıyor. Palavra haber tanımlamasının hukuken hayli sıkıntı olduğuna dikkat çeken Akdeniz, dezenformasyonla çabanın hukuk yoluyla çabasının kolay olmadığını da belirtti. Akdeniz, TCK’ya bu biçimde bir cürüm tarifi eklenmesi halinde bundan sadece muhalif siyasetçilerin değil, hükümet yetkililerinin de etkilenebileceğini kaydetti. Akdeniz, konuşulmakta olan teklifin haricinde Twitter, YouTube üzere platform sağlayıcıları ile ilgili de yakın vakitte yeni düzenlemelerin olabileceğine dikkat çekti.
Tabir Özgürlüğü Derneği kurucularından Prof. Dr. Yaman AkdenizFotoğraf: DW/B. Karakas
“Hükümet seçimlere hazırlanıyor” tezi
Akdeniz, “Tüm bu hazırlıklardan ve medyada yazılıp çizilenden yeni toplumsal medya yasası ile hükümetin aslında 2023 seçimlerine hazırlandığını anlıyoruz. ötürüsıyla gaye 2023 seçimleri öncesinde hükümete ziyan vereceği düşünülen bilgi ve içerik paylaşımını denetim almak” argümanında bulundu.
Taslağın kamuoyundan saklandığını da vurgulayan Akdeniz, “Tabii, pazarlama açısından daima bunu vatandaşın gereksinimi olan yeterli bir şeymiş üzere pazarlıyorlar. Ancak aslında burada hükümet kendi kendisini korumak için yeni sistemler geliştiriyor” diye konuştu.
Kişilik hakkına akın var ise yargının konusu olur
Bilgi Üniversitesi’nde medya idaresi üzerine ders veren NewsLabTurkey Araştırma Koordinatörü Dr. Sarphan Uzunoğlu ise “Yargı, bir haberin palavra olup olmadığına karar verecek yetkinlikte mi?” sorusunu gündeme getirdi. Dünyanın biroldukça ülkesinde bir haberin doğruluğunun lakin kişilik haklarına taarruz ya da gibisi bir durumda yargının konusu haline geldiğini kaydeden Uzunoğlu, “örneğin mahkeme, defamation dediğimiz kişilik haklarına hücum vesaire var ise bu üslup sıkıntılarda tahminen karar verebiliyor” dedi.
NewsLabTurkey Araştırma Koordinatörü Dr. Sarphan UzunoğluFotoğraf: privat
Dünyada kontrol üçüncül tertiplerle
Uzunoğlu, yeni yasa ile yargının denetleyici bir kurum sistemine dönüştürülmek istendiğini de söz etti.
Uzunoğlu, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki farklı yaklaşımlara değindi. Uzunoğlu, dünyada genel yaklaşımın üçüncül tertiplerin ya da milletlerarası federasyonların kontrol süreçlerini yürütmesi formunda olduğunu da kaydetti. Memleketler arası Doğruluk Denetimi Ağı’nın kontrol nazaranvi yürüttüğünü ve bu kurumdan onay alan kuruluşlar olduğunu kaydeden Uzunoğlu, “Türkiye’deki örnekleri olarak Doğruluk Payı’nı, Teyit’i verebiliriz” dedi.
AKP ve MHP etrafları, toplumsal medya platformlarının kontrol sistemlerinin gereğince işlememesini eleştiriyor.
Uzunoğlu ise toplumsal medya platformlarının kendi ortasında de etik rehberleri bulunduğunu ve şikayetlere karşı fazlaca süratli geri dönüşler sağlandığını belirtti. Lakin Uzunoğlu, bu platformların Türkiye’de yapması gerekenleri de anlattı. Toplumsal medya platformlarının Türkiye’de gereğince süratli olamadığını lisana getiren Uzunoğlu, “Çünkü platformların değerli bir kısmının gereğince yerli çalışanı yok. Örneğin Twitter’ın nitekim 10 ya da 20 tane Türkçe bilen çalışana muhtaçlığı var aslında bakarsanız” dedi.
Toplumsal medyadaki palavra haberlerle çaba
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 görüntü
İnternet medyasına resmi ilan ve basın kartı
Edinilen bilgiye nazaran internet medyasına yönelik düzenlemeler de yer alıyor. Buna göre internet medyasına da resmi ilan verilecek, çalışanlar basın kartı alabilecek. Lakin, meslek örgütlerinde bu düzenleme ile ilgili kriterlerin net bir biçimde belirlenmemesi durumunda muhalif medyanın ayrımcılığa uğrayacağı telaşı hakim.
Çağdaş Gazeteciler Derneği Lideri Can Güleryüzlü, internet medyasında çalışan meslektaşlarının özlük hakları ve basın kartına ait problemlerinin çözülmesini beklediklerini söylemiş oldu fakat bu mevzudaki telaşını de lisana getirdi. Güleryüzlü, “Mevcut uygulamalar temel alındığında bunun tahlilinin sağlıklı işleyemeyeceği tasasına düşmekteyiz. Zira basın kartı uygulaması malum iktidar tarafınca gazeteciler üzerinde Demokles’in kılıcı ve bir tehdit olarak kullanılmaktadır” dedi.
İktidar güdümündeki medyaya kaynak aktarılıyor
Güleryüzlü, iktidarın gazetecileri basın kartlarını ellerinden almakla tehdit ettiğini, resmi ilanların da iktidar güdümündeki medyaya kaynak transferi için kullanıldığını argüman etti. Var olan uygulamaların bunun işareti olduğunu savunan Güleryüzlü, “Yapılması gereken bu alanda faaliyet gösteren basın örgütleri ile yan yana gelinerek düzenlemenin basın özgürlüğünü, halkın haber özgürlüğünü temel alan bir biçimde hayata geçirilmesidir” dedi. Güleryüzlü, meslek örgütü olarak yasa teklifi hazırlanma sürecinde katkıya hazır olduklarını ve iktidara, meslek örgütlerine kulak verme davetinde bulundu.