RAM
New member
Bartın’da 41 madencinin hayatını yitirdiği kazaya ait soruşturma sürerken, ana muhalefet partisi CHP de kapsamlı bir rapor hazırladı. Raporda, yanlış havalandırma sisteminin can kaybını artırdığı argüman edildi. Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) yapısının da ayrıntılı biçimde ele alındığı raporda kurumun kamu faydası ekseninden çıkartılıp kar-zarar eksenine getirildiği öne sürüldü. 2002’den bu yana 10 maden kazasında 479 çalışanın hayatını yitirdiği kelam konusu raporda vurgulanırken, cevap bekleyen sorulara da yer verildi. Ayrıyeten madenin Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca kazadan üç gün evvel denetlendiği fakat bu kontrolün kamuoyuna açıklanmadığına dikkat çekildi.
Kazanın akabinde heyet incelemelerde bulundu
Bartın’daki Amasra Kömür Madeni’nde 41 madencinin hayatını yitirdiği grizu patlamasının akabinde CHP heyeti, bölgeye giderek incelemelerde bulunmuştu. Heyette CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, Zonguldak Milletvekilleri Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz ile Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı yer almıştı.
İncelemelerin akabinde CHP, “Amasra Maden Faciası” isimli bir rapor hazırladı. CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın tarafınca hazırlanan raporda, facianın oluş biçimiyle ilgili değerlendirmelere yer verildi.
Rapora göre madenciler, ailelerine madende ihmal olduğunu, dinamit patlatıldıktan daha sonra gaz ölçümü yapılmadan madene indiklerini söylüyorlardı. Raporda, ailelerin tabirleriyle ilgili, “Patlamadan birkaç gün evvel çalışanlara gaz oranı yüksek denilmiş, havalandırma yapılacak diyerek çalışanlara bir ay müsaade kullandırılarak madende iş durdurulacağı söylenmiş” denildi.
Yanlış havalandırma can kaybını artırdı
Raporda, havalandırma sistemleri ile ilgili eksikliklere dikkat çekilerek, Sayıştay’ın ikazları hatırlatıldı. Sayıştay’ın kontrol raporunda işletmede faal bir havalandırmanın yapılmadığına yönelik tespitlerde bulunduğu ve bütün bunların iş güvenliğini etkilediğini vurguladığı söz edildi. Ayrıyeten Sayıştay’ın, “Bu tespitler madendeki havalandırma sistemleri ile ilgili zafiyet olabileceğini düşündürmektedir” görüşüne de yer verildi. Dumanın yanlış havalandırma sistemi niçiniyle başka koridorlardaki madencileri etkilediği belirtilen raporda, bu niçinle kayıpların arttığı da öne sürüldü.
Fotoğraf: CAGLA GURDOGAN/REUTERS
Ayrıca Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Şurası Başkanlığı tarafınca 4 Ekim 2022 ile 11 Ekim 2022 tarihleri içinde faciadan sırf üç gün evvel kontrol yapıldığı tezine yer verildi. Raporda bu argüman ile ilgili, “İktidar yetkilileri faciadan yaklaşık iki ay evvel gerçekleşen kontrole atıf yaparken, faciadan üç gün evvel gerçekleştirilen kontrolle ilgili kamuoyunu aydınlatıcı bir bilgi vermemektedir” tabiri kullanıldı.
Raporda AKP devrinde yaşanan ölümlü maden kazaları hatırlatılarak, 2002’den bu yana 10 maden kazasında 479 emekçinin hayatını yitirdiği vurgulandı. Ayrıyeten son beş yılda TTK bünyesindeki beş işletmede toplam 12 bin 966 kaza meydana geldiği, bu kazalarda 12 bin 945 emekçi yaralandığı ve 13 emekçinin de hayatını yitirdiği vurgulandı.
“Kurum rant eksenine döndü”
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, TTK bünyesindeki öteki maden ocaklarına da dikkat çekti. DW Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan Akın, AKP periyodunda TTK bünyesindeki beş kuruma toplam sadece 677 milyon TL’lik yatırım yapıldığını belirterek, “Kurum başına yıllık 11.2 milyon TL’lik bir yatırım fiyatı ortaya çıkıyor. Bu sayı bile TTK’nın yapısının kamu faydasından nasıl rant eksenine döndüğünü gösteriyor” dedi. Akın, yetkililerin kazada grizu patlamasına niye olan metan gazının sensör ölçümlerine göre nasıl bir anda ortaya çıktığı konusunda hemen kamuoyunu aydınlatması gerektiğini de belirterek, “AKP her faciada olduğu üzere bu facianın da üstünü örtemeye çalışacaktır lakin buna müsaade etmeyeceğiz” dedi.
Öte yandan raporda 26 unsurluk alınması gereken tedbirler listesi yer aldı. TTK üzere kamu kurumlarının her türlü siyasi baskıdan arındırılması ve madencilik kurallarına göre yönetilmesi gerektiği kaydedildi. Ayrıyeten tüm madenlerin ILO standartları göz önünde tutularak bir daha denetlenmesi gerektiği de vurgulandı. Raporda, Maden İş Kanunu çıkartılması gerektiği ve madencilik dalına yönelik ihtisas mahkemelerinin kurulması gerektiği vurgulandı.
“Yanıt bekleyen sorular”
CHP raporunda ayrıyeten karşılık bekleyen sorulara da yer verildi. Tüm kanıtlara ne vakit el konulduğu, şüphelilerin ocağa girmesine müsaade verilip verilmediği ile bugüne kadar niye rastgele bir vazifeden uzaklaştırma ya da alma süreci uygulanmadığı soruldu. Raporda ayrıyeten, “Müessesede metrajına uygun sondaj çalışması en son ne vakit yapılmıştır? Havalandırma sistemleri ne vakit denetim edilmiştir? Kurum müdürü değişikliğinden daha sonra bu kurumdan kaç kişi ayrılmıştır? Gelen idari amirler atanırken liyakat unsurları göz önünde bulundurulmuş mudur? Metan boşalması niye olmuştur?” sorularına yer verildi.
Kazanın akabinde heyet incelemelerde bulundu
Bartın’daki Amasra Kömür Madeni’nde 41 madencinin hayatını yitirdiği grizu patlamasının akabinde CHP heyeti, bölgeye giderek incelemelerde bulunmuştu. Heyette CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, Zonguldak Milletvekilleri Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz ile Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı yer almıştı.
İncelemelerin akabinde CHP, “Amasra Maden Faciası” isimli bir rapor hazırladı. CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın tarafınca hazırlanan raporda, facianın oluş biçimiyle ilgili değerlendirmelere yer verildi.
Rapora göre madenciler, ailelerine madende ihmal olduğunu, dinamit patlatıldıktan daha sonra gaz ölçümü yapılmadan madene indiklerini söylüyorlardı. Raporda, ailelerin tabirleriyle ilgili, “Patlamadan birkaç gün evvel çalışanlara gaz oranı yüksek denilmiş, havalandırma yapılacak diyerek çalışanlara bir ay müsaade kullandırılarak madende iş durdurulacağı söylenmiş” denildi.
Yanlış havalandırma can kaybını artırdı
Raporda, havalandırma sistemleri ile ilgili eksikliklere dikkat çekilerek, Sayıştay’ın ikazları hatırlatıldı. Sayıştay’ın kontrol raporunda işletmede faal bir havalandırmanın yapılmadığına yönelik tespitlerde bulunduğu ve bütün bunların iş güvenliğini etkilediğini vurguladığı söz edildi. Ayrıyeten Sayıştay’ın, “Bu tespitler madendeki havalandırma sistemleri ile ilgili zafiyet olabileceğini düşündürmektedir” görüşüne de yer verildi. Dumanın yanlış havalandırma sistemi niçiniyle başka koridorlardaki madencileri etkilediği belirtilen raporda, bu niçinle kayıpların arttığı da öne sürüldü.
Fotoğraf: CAGLA GURDOGAN/REUTERS
Ayrıca Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Şurası Başkanlığı tarafınca 4 Ekim 2022 ile 11 Ekim 2022 tarihleri içinde faciadan sırf üç gün evvel kontrol yapıldığı tezine yer verildi. Raporda bu argüman ile ilgili, “İktidar yetkilileri faciadan yaklaşık iki ay evvel gerçekleşen kontrole atıf yaparken, faciadan üç gün evvel gerçekleştirilen kontrolle ilgili kamuoyunu aydınlatıcı bir bilgi vermemektedir” tabiri kullanıldı.
Raporda AKP devrinde yaşanan ölümlü maden kazaları hatırlatılarak, 2002’den bu yana 10 maden kazasında 479 emekçinin hayatını yitirdiği vurgulandı. Ayrıyeten son beş yılda TTK bünyesindeki beş işletmede toplam 12 bin 966 kaza meydana geldiği, bu kazalarda 12 bin 945 emekçi yaralandığı ve 13 emekçinin de hayatını yitirdiği vurgulandı.
“Kurum rant eksenine döndü”
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, TTK bünyesindeki öteki maden ocaklarına da dikkat çekti. DW Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan Akın, AKP periyodunda TTK bünyesindeki beş kuruma toplam sadece 677 milyon TL’lik yatırım yapıldığını belirterek, “Kurum başına yıllık 11.2 milyon TL’lik bir yatırım fiyatı ortaya çıkıyor. Bu sayı bile TTK’nın yapısının kamu faydasından nasıl rant eksenine döndüğünü gösteriyor” dedi. Akın, yetkililerin kazada grizu patlamasına niye olan metan gazının sensör ölçümlerine göre nasıl bir anda ortaya çıktığı konusunda hemen kamuoyunu aydınlatması gerektiğini de belirterek, “AKP her faciada olduğu üzere bu facianın da üstünü örtemeye çalışacaktır lakin buna müsaade etmeyeceğiz” dedi.
Öte yandan raporda 26 unsurluk alınması gereken tedbirler listesi yer aldı. TTK üzere kamu kurumlarının her türlü siyasi baskıdan arındırılması ve madencilik kurallarına göre yönetilmesi gerektiği kaydedildi. Ayrıyeten tüm madenlerin ILO standartları göz önünde tutularak bir daha denetlenmesi gerektiği de vurgulandı. Raporda, Maden İş Kanunu çıkartılması gerektiği ve madencilik dalına yönelik ihtisas mahkemelerinin kurulması gerektiği vurgulandı.
“Yanıt bekleyen sorular”
CHP raporunda ayrıyeten karşılık bekleyen sorulara da yer verildi. Tüm kanıtlara ne vakit el konulduğu, şüphelilerin ocağa girmesine müsaade verilip verilmediği ile bugüne kadar niye rastgele bir vazifeden uzaklaştırma ya da alma süreci uygulanmadığı soruldu. Raporda ayrıyeten, “Müessesede metrajına uygun sondaj çalışması en son ne vakit yapılmıştır? Havalandırma sistemleri ne vakit denetim edilmiştir? Kurum müdürü değişikliğinden daha sonra bu kurumdan kaç kişi ayrılmıştır? Gelen idari amirler atanırken liyakat unsurları göz önünde bulundurulmuş mudur? Metan boşalması niye olmuştur?” sorularına yer verildi.