Cezaevlerinde azap ve berbat muamele argümanları

RAM

New member
Cezaevlerinde azap ve makûs muamele tartışması son olarak Silivri Cezaevi’nde geçen hafta mahkumların toplu intihar teşebbüsünde bulunduğu argümanları ile bir defa daha gündeme geldi. İntihar tezleri Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafınca yalanladı, lakin tartışmalar, ortaya çıkan yeni bilgilerle devam ediyor.

Savlar üzerine İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi (İHM) de Silivri 5 No’lu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na 13 Nisan’da ziyaret gerçekleştirmişti. Ziyaret eden heyette yer alan Avukat Berfin Arslan, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, ziyaretleri öncesinde toplu intiharda ismi geçen mahkumların diğer cezaevlerine sevk edildiğini, tek bir mahkûm ile görüşebildiklerini söylemiş oldu.

Argümana göre, isimli koğuşta infaz muhafaza memurunun sayım sırasında bir mahkûma tokat atması üzerine tartışma yaşandı. Cezaevi yönetiminin ortaya girmesiyle şiddete başvuran memur özür diledi. İstanbul Barosu İHM heyetine şikayetlerini geri çekmeleri için “Darp raporu alırsanız buranın bir de çıkışı var” kelamlarıyla tehdit edildiklerini anlatan mahkûm, süngerli odada azaba maruz kaldıklarını öne sürdü.

Avukat Arslan, mahkumların azap daha sonrası koğuşta bulunan birtakım hapları içerek intihar teşebbüsünde bulundukları istikametinde bilgi aldıklarını, kimilerinin kötüleştiğini, bunlar içinde hayatını kaybeden Ferhan Y.’nin de olduğunu aktardı.

Avukat Berfin ArslanFotoğraf: Privat

Tahliye beklerken vefat haberi geldi

Silivri 5 No’lu L Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan Ferhan Y. tahliyesine birkaç gün kalmışken hayatını kaybetti.

Kuzeni Azad Y.’nin transferine nazaran, Ferhan Y. 7 Nisan’da annesini arayarak beş gün daha sonra tahliye olacağını söylemiş ve kendisine para göndermesini istemişti. Bu telefondan iki gün daha sonra cezaevi idaresi ailesini arayarak Ferhan Y.’nin kötüleştiğini ve hastaneye kaldırıldığını iletti. Hastanede tabiplerle görüştürülmeyen aile, sonrasındasında Y.’nin hastaneye geldiğinde kalbinin durmuş olduğunu ve aygıta bağlandığını öğrendi.

Azad Y. “Bize kalp krizi geçirdiği, iç organlarının iflas ettiği söylendi. Bir sıhhat çalışanından fotoğraf geldi. Ferhan’ın hasta yatağında dudakları ve gözleri şişmiş biçimdeydi. Boynunda iz vardı. Birebir gün vefat etti” diye konuştu.

Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevfikevleri Genel Müdürlüğü tarafınca yapılan açıklamada ise Ferhan Y.’nin “kalp durması” sebebiyle vefat ettiği ve idari soruşturma başlatıldığı açıklandı. Lakin Y.’nin basına yansıyan mevt dokümanında ise vefat niçininin “bulaşıcı hastalık” olarak yazıldığı ortaya çıktı.

Aile ise artık hata duyurusunda bulunmaya hazırlanıyor.

“Karantina koğuşunda beyin kanaması geçirdi”

Geçtiğimiz günlerde bir öbür mevt haberi de Manisa Akhisar T Tipi Kapalı Cezaevi’nden geldi. Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) İzmir Şubesi Eş Lideri Avukat Welat Zeren’in verdiği bilgiye bakılırsa, siyasi niçinlerle 28 yıldır tutuklu bulunan ve 1,5 sene daha sonra tahliyesi beklenen Mehmet S., 29 Mart günü rahatsızlığı üzerine hastaneye kaldırıldı.

Teze bakılırsa, hastane dönüşü tek kişilik karantina koğuşuna bırakılan 63 yaşındaki Sevinç, 3 Nisan’da baygın biçimde bulundu ve bir kere daha hastaneye kaldırıldı. Avukat Zeren, S.’nin vefatının akabinde görüştükleri cezaevi idaresinin “detaylı bilgiye sahip olmadıklarını lakin darp olayının yaşanmadığını, koğuşta kamera olmadığı için Sevinç’in nasıl baygınlık geçirdiğini” bilemediklerini dediğini anlattı.

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) aracılığıyla edinilen bilgiye nazaran ise hastane yetkilileri Mehmet S.’nin hipertansiyon atağına bağlı beyin kanaması kararı hayatını kaybettiğini tez etti.

Ailesi cürüm duyurusunda bulunan mahkûmun ön otopsi raporunda detay olmadığını lisana getiren avukatı ise otopsi raporunun kararınu beklediklerini belirtti. Zeren, “Doğrudan darp olmasa bile ihmal olduğunu düşünüyoruz. Karantina koğuşlarındaki makus şartlar ve makus muamele niçiniyle mahkumlar artık hastaneye gitmek istemiyor” diye konuştu.

“İstediğin yere şikâyet et, hiç bir şey olmaz”

Ceza İnfaz Sistemi’nde Sivil Toplum Derneği (CİSST) Koordinatörü Berivan Korkut da azap ve makus muamele karşısında siyasi mahkumlara kıyasla takviye sistemlerine daha güç ulaşan ve bu niçinle yalnızlaşan isimli mahkumlardan hayli sayıda müracaat aldıklarını söylüyor. Ayrıyeten mahkûm ailelerinin telaşının de her geçen gün büyüdüğünü lisana getiriyor.

CİSST Koordinatörü Berivan Korkut Fotoğraf: privat

Korkut, “Şiddet sarmalından çıkamayacağını düşünenlerde kendilerine ziyan vererek baskıyı engelleyebileceğini düşünme davranışı gelişiyor. Son devirde hem kendine ziyan verenlerin müracaatları tıpkı vakitte başvurulardaki şiddetin dozu arttı. O denli ki şiddet, cezaevlerindeki gündelik ömrün kesimi haline gelmiş durumda” diyor.

Korkut, isimli ya da siyasi mahkûm fark etmeksizin müracaatlarda infaz muhafaza memurlarının “İstediğin yere şikâyet et, hiç bir şey olmaz” halinde kelamlarına çoğunlukla rastladıklarını belirtiyor. Berivan Korkut’a bakılırsa, cezaevi vazifelileri ya da yönetimcilerinin azap ya da makûs muamele niçiniyle cezalandırılmamaları şiddet hadiselerini pekiştiriyor.

“İddia edildiği üzere baş, kol kırığı biçimde yaralanan yok”

Şanlıurfa 2 No’lu T Tipi Cezaevi de Ekim 2021’de koğuş değişikliği sırasında azap ve makus muamele tezleri ile gündeme gelmişti. Urfa Barosu İnsan Hakları Merkezi raporuna göre, 7 Ekim 2021 tarihinde epey sayıda gardiyan ve jandarma erkek koğuşlarında “Türkiye geneli uygulama niçiniyle yarım saat ortasında koğuş değişikliği yapılacaktır” ihtarında bulundu. Argümana bakılırsa, mahkumların ikazın yasal desteğini sorması üzerine tartışma çıktı. Raporda, “Tutuklu ve mahkumlar, yazıyı görmeden koğuş değişikliğini yapmayacaklarını beyan etmeleri üzerine jandarma ve gardiyanların saldırısına maruz kaldıklarını, koridorlarda sürüklendiklerini ve darp edildiklerini beyan etmişlerdir” denildi.

Mahkumların savına göre, revire giden yaralılar rapor tutulmadan koğuşlara geri gönderildi. Cezaevi müdürü ise baroya verdiği bilgide, “yapılan müdahalenin yalnızca koğuş boşaltmaya yönelik olduğunu, tez edildiği baş, kol, ayak kırığı olacak biçimde yaralanan hiç bir mahkûmun bulunmadığını” söylemiş oldu.

Argümanla ilgili devam eden bir soruşturma bulunmuyor.

Avukat Gizem MiranFotoğraf: Privat

“İdareler rapora karşın darp olduğunu inkar edebiliyor”

Diyarbakır Barosu İnsan Hakları Merkezi Cezaevi İzleme Kurulu Lideri Avukat Gizem Miran da 2021’den bu yana çocuk cezaevleri de dahil olmak üzere merkeze gelen azap ve berbat muamele müracaatlarının arttığını söylüyor.

“Mahpuslarla yaptığımız görüşmelerde bedenlerindeki darp izlerini kendi gözlerimizle görüyoruz. Cürüm duyurusunda bulunuyoruz lakin genelde kurum yönetimcilerinin yaklaşımı hadiseleri birer iftiradan ibaret görmek. Rapora karşın inkar edebiliyorlar” diyor. Avukat Miran, kimi birtakım darp raporu aldırmakta ya da mahkumların hastaneye sevkini sağlamakta zorlandıklarını da lisana getiriyor. Kabahat duyurularının ise sıklıkla cezasızlıkla sonuçlandığını belirtiyor.

Miran, “Ocak ayında Diyarbakır 2 No’lu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde koğuş değişikliği sırasında fizikî hücum yaşandı. Mahpuslar kalabalık bir infaz müdafaa memuru kümesi ile süngerli odaya alındıklarını, yerlerde sürüklendiklerini anlattı. Şubat’ta hata duyurusunda bulunduk fakat hala kuşkulu sıfatıyla tabiri alınmış bir kişi yok” halinde konuşuyor.