RAM
New member
Yaklaşık 550 yıl evvel Yavuz Sultan Selim tarafınca vakıf köyü olarak kurulan ve ‘turşucu köy’ olarak bilinen Orhangazi ilçesinin kırsal Gedelek Mahallesi’nde kış sofraları için hazırlıklar başladı. Mahalle, Türkiye’nin turşu gereksiniminin büyük kısmını karşılıyor.
Mayıs ile ekim ayları içinde on binlerce ton turşuyu yapmak için ağır mesai harcanan mahalledeki 50 imalathanede klasik prosedürlerle, kış sofraları için üretim sürat kesmeden devam ediyor. İsmi turşu ile özdeşleşen 500 haneli, 2 bin nüfuslu Gedelek, 2 bin şahsa de istihdam sağlıyor. Bunlardan yüzde 80’ini ise bayanlar oluşturuyor.
70 yıldan bu yana dededen toruna miras haline gelen ve bugün üçüncü jenerasyon tarafınca üretilen Gedelek turşusu 2017 yılında ise coğrafik işaret dokümanı ile tescillendi. Gedelek’te yüklü olarak salatalık, lahana ve biberler büsbütün doğal tekniklerle turşu haline getiriliyor.
YILDA 60 BİN TON ESERİN TURŞUSU KURULUYOR
Çevre vilayet ve ilçelerden gelen mamüllerin turşu haline getirildiği Gedelek’te, yılda 60 bin ton eserden turşu yapıldığını söyleyen Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Erol Hatırlı, “Gedelek’te 50 tane imalathanemiz var. Eserler genelde yakın etraf vilayetlerimizden geliyor. Çanakkale, Balıkesir, Manisa, Kütahya, Afyonkarahisar ve ilçe olarak da Yenişehir’i söyleyebilirim. En hayli salatalık, biber ve lahana turşusu yapılıyor. Karışık turşuda da bunun içine havuç ek ediliyor. En epey üretilen ve tüketilen turşu cinsleri bunlardır. Biz sorduğumuzda her şeyin turşusunu yaparız diyorlar. Turşusu olmayacak, zerzevat ve meyvenin olmadığını söylüyorlar” sözlerini kullandı.
Gedelek’in Türkiye’nin en büyük ve en hayli turşu üretimi kapasitesine sahip mahallesi olduğunu söyleyen Hatırlı, yalnızca iç pazara değil, yurt dışına da üretim yapıldığına dikkat çekerek, “250 milyon liralık kısmı iç pazara veriliyor. 10 milyon dolarlık kısmında da ihracat gerçekleştiriliyor. En başta Almanya, daha sonra İngiltere, Güney Afrika, Katar ve Kuveyt’e ihracat yapılıyor” dedi.
‘TURŞU GÖÇÜ’ NÜFUSU İKİYE KATLIYOR
Sezonla birlikte mahallenin nüfusunun ikiye katlandığını söyleyen Gedelek Mahallesi Muhtarı Mehmet Dönmez, “Köyümüzün nüfusu yaz-kış değişiyor. Yaklaşık olarak 2 bin nüfusu var. 500 hane. Lakin yazın 5- 6 bin civarına çıkıyor nüfus. Üretim merkezlerinde çalışanlarla nüfus artıyor. Bir de bizim burada çift ikametli vatandaşlarımız var. Turşu yapıp, İstanbul, Ankara, İzmir’de satıyorlar. Yaz mevsiminde burada turşularını yapıp dönüyorlar. aslına bakarsanız İstanbul’un turşusunun yüzde 99’unu Gedelek karşılıyor. Mahallenin yüzde 90’ı turşudan bir biçimde para kazanıyor. Etraftaki köylerden gelip çalışıyorlar. Gedelek köyü etrafa büyük bir istihdam sağlıyor. Türkiye’nin her yerinden zerzevat geliyor. Burası İstanbul hali üzeredir. Sebzeler gelir, turşu yapılır ve İstanbul ile Türkiye’nin çeşitli yerlerinde satışa sunulur. Bilhassa perakende de damak tadı olarak köy metodu, mesken metodu yapıldığından üzerine turşu yoktur” diye konuştu.
‘İNSANIN BİLE TURŞUSUNU YAPARIZ’
Turşunun limonla mı, sirke ile mi daha güzel kurulduğu istikametindeki tartışmalara da üretim çeşitliliği ile son noktayı koyduklarını söyleyen Dönmez, şunları söylemiş oldu:
“Limonla yapılan turşularımız farklı, sirke ile yapılan turşularımız başka. Lakin en düzgünü Gedelek’in ustalığı. 70 yıllık bir deneyim var. Bu az bir deneyim değil. Bizim suyumuzu da Türkiye’nin her yerinde gezseniz bulamazsınız. Turşu için güya Allah bu suyu bize özel verdi. Kalsiyumu, mineralleri yüksek. Tam turşu için ülkü bir su. Biz her şeyin turşusunu yaparız. İnsanı bile getirsinler, çabucak turşusunu yapalım gönderelim.”
En epey tercih edilen turşuların ise bamya ve sarımsak turşusu olduğunu belirten Dönmez, “Son vakit içinderda bamya turşusu sürüm yapıyor. Yemek yapıyorlar. Sarımsak turşusu ise her kedere deva. Sarımsak turşu olmadan evvelce yediğinde insanları rahatsız eder. Turşu olduktan daha sonra hiç bir özelliğini kaybetmez, ancak yediğin vakit karşındakini de rahatsız etmez. O yüzden epey tercih ediliyor” dedi.
Mayıs ile ekim ayları içinde on binlerce ton turşuyu yapmak için ağır mesai harcanan mahalledeki 50 imalathanede klasik prosedürlerle, kış sofraları için üretim sürat kesmeden devam ediyor. İsmi turşu ile özdeşleşen 500 haneli, 2 bin nüfuslu Gedelek, 2 bin şahsa de istihdam sağlıyor. Bunlardan yüzde 80’ini ise bayanlar oluşturuyor.
70 yıldan bu yana dededen toruna miras haline gelen ve bugün üçüncü jenerasyon tarafınca üretilen Gedelek turşusu 2017 yılında ise coğrafik işaret dokümanı ile tescillendi. Gedelek’te yüklü olarak salatalık, lahana ve biberler büsbütün doğal tekniklerle turşu haline getiriliyor.
YILDA 60 BİN TON ESERİN TURŞUSU KURULUYOR
Çevre vilayet ve ilçelerden gelen mamüllerin turşu haline getirildiği Gedelek’te, yılda 60 bin ton eserden turşu yapıldığını söyleyen Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Erol Hatırlı, “Gedelek’te 50 tane imalathanemiz var. Eserler genelde yakın etraf vilayetlerimizden geliyor. Çanakkale, Balıkesir, Manisa, Kütahya, Afyonkarahisar ve ilçe olarak da Yenişehir’i söyleyebilirim. En hayli salatalık, biber ve lahana turşusu yapılıyor. Karışık turşuda da bunun içine havuç ek ediliyor. En epey üretilen ve tüketilen turşu cinsleri bunlardır. Biz sorduğumuzda her şeyin turşusunu yaparız diyorlar. Turşusu olmayacak, zerzevat ve meyvenin olmadığını söylüyorlar” sözlerini kullandı.
Gedelek’in Türkiye’nin en büyük ve en hayli turşu üretimi kapasitesine sahip mahallesi olduğunu söyleyen Hatırlı, yalnızca iç pazara değil, yurt dışına da üretim yapıldığına dikkat çekerek, “250 milyon liralık kısmı iç pazara veriliyor. 10 milyon dolarlık kısmında da ihracat gerçekleştiriliyor. En başta Almanya, daha sonra İngiltere, Güney Afrika, Katar ve Kuveyt’e ihracat yapılıyor” dedi.
‘TURŞU GÖÇÜ’ NÜFUSU İKİYE KATLIYOR
Sezonla birlikte mahallenin nüfusunun ikiye katlandığını söyleyen Gedelek Mahallesi Muhtarı Mehmet Dönmez, “Köyümüzün nüfusu yaz-kış değişiyor. Yaklaşık olarak 2 bin nüfusu var. 500 hane. Lakin yazın 5- 6 bin civarına çıkıyor nüfus. Üretim merkezlerinde çalışanlarla nüfus artıyor. Bir de bizim burada çift ikametli vatandaşlarımız var. Turşu yapıp, İstanbul, Ankara, İzmir’de satıyorlar. Yaz mevsiminde burada turşularını yapıp dönüyorlar. aslına bakarsanız İstanbul’un turşusunun yüzde 99’unu Gedelek karşılıyor. Mahallenin yüzde 90’ı turşudan bir biçimde para kazanıyor. Etraftaki köylerden gelip çalışıyorlar. Gedelek köyü etrafa büyük bir istihdam sağlıyor. Türkiye’nin her yerinden zerzevat geliyor. Burası İstanbul hali üzeredir. Sebzeler gelir, turşu yapılır ve İstanbul ile Türkiye’nin çeşitli yerlerinde satışa sunulur. Bilhassa perakende de damak tadı olarak köy metodu, mesken metodu yapıldığından üzerine turşu yoktur” diye konuştu.
‘İNSANIN BİLE TURŞUSUNU YAPARIZ’
Turşunun limonla mı, sirke ile mi daha güzel kurulduğu istikametindeki tartışmalara da üretim çeşitliliği ile son noktayı koyduklarını söyleyen Dönmez, şunları söylemiş oldu:
“Limonla yapılan turşularımız farklı, sirke ile yapılan turşularımız başka. Lakin en düzgünü Gedelek’in ustalığı. 70 yıllık bir deneyim var. Bu az bir deneyim değil. Bizim suyumuzu da Türkiye’nin her yerinde gezseniz bulamazsınız. Turşu için güya Allah bu suyu bize özel verdi. Kalsiyumu, mineralleri yüksek. Tam turşu için ülkü bir su. Biz her şeyin turşusunu yaparız. İnsanı bile getirsinler, çabucak turşusunu yapalım gönderelim.”
En epey tercih edilen turşuların ise bamya ve sarımsak turşusu olduğunu belirten Dönmez, “Son vakit içinderda bamya turşusu sürüm yapıyor. Yemek yapıyorlar. Sarımsak turşusu ise her kedere deva. Sarımsak turşu olmadan evvelce yediğinde insanları rahatsız eder. Turşu olduktan daha sonra hiç bir özelliğini kaybetmez, ancak yediğin vakit karşındakini de rahatsız etmez. O yüzden epey tercih ediliyor” dedi.