RAM
New member
Anayasa Mahkemesi (AYM), Seyahat Parkı aksiyonlarında dövülerek öldürülen Ali İsmail Korkmaz’ın ailesinin yaptığı müracaatta hak ihlali sonucu verdi. Fakat kararda, AYM’nin Seyahat hareketlerinin tanımlanmasıyla ilgili yaptığı içtihat değişikliği dikkat çekti. Daha evvelki Seyahat kararlarında hareketlere “gösteri yürüyüşü” diyen AYM, Ali İsmail Korkmaz sonucunda ise Seyahat hareketlerini “hükümete karşı bir kalkışma” olarak bakılırsan Adalet Bakanlığıok görüşünden alıntı yaparak anlattı. Bu görüş değişikliğinin perde gerisinde ise sonucu veren heyette eski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan’ın yer alması ve Osman Kavala’nın da sanığı olduğu Seyahat Parkı davasında verilen mahkûmiyet sonucu çıkmasının tesirli olduğu belirtiliyor.
Anayasa Mahkemesi, Eskişehir’de Seyahat Parkı hareketleri sırasında üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz’ın çabucak hemen 19 yaşındayken polis ve birlikteindeki siviller tarafınca dövülerek öldürülmesine karşı yapılan ferdî müracaatla ilgili sonucunı deklare etti. 26 Mayıs’ta sonucunı veren, lakin öne sürülen nedenini bugün Resmi Gazete’de yayımlayan AYM Birinci Kısım, taammüden yaralama hatasından sanıklardan polis Hüseyin Engin’e 7 ay 15 gün mahpus cezası verilerek bu cezanın ertelenmesini “hak ihlali” olarak nitelendirdi. Bu niçinle Anayasa’da garanti altına alınan “eziyet yasağı” unsurunun ihlal edildiğine hükmedildi. AYM sonucunda polisin bir daha yargılanmasını isterken aileye 67 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesini de kararlaştırdı.
Gerekçede, cezanın ertelenmesinin “kötü muamele” fiillerine karışan kamu gorevlilerine müsamahayla yaklaşıldığı izlenim uyandırdığı, makûs muamelenin beğenilen görülmediği inancının zayıflamasına yol açtığı açıklandı. Bu durumun bu çeşit fiillere eğilimli vazifelileri cesaretlendirebileceği savunulan kararda, “Bu durum hukuk devleti ile adalete olan inanç ve inancı açıkça zedelemektedir” denildi.
AYM’den Seyahat Parkı’nda görüş değişikliği
Ancak AYM Birinci Kısım’ın sonucuna Ali İsmail Korkmaz’ın öldürülmesine karşı verilen hak ihlali değil, Seyahat hareketlerine yönelik AYM’nin yeni bakışı damgasını vurdu. DW Türkçe’nin incelediği Ali İsmail Korkmaz sonucunın detaylarında AYM’nin Seyahat aksiyonlarına bakışını radikal biçimde değiştirdiği görüldü.
Ali İsmail Korkmaz, Eskişehir’de Seyahat aksiyonları sırasında polisler tarafınca dövülerek öldürülmüştü Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan
Yüksek Mahkeme, geçmiş senelerda Seyahat Parkı hareketleriyle ilgili verdiği hak ihlali kararlarında “Gezi olayları”nı anlatırken daha objektif bir lisan kullanıyordu. Örneğin Özge Özgürengin ve Yonca Verdioğlu Şık üzere kararlarda, “Gezi Parkı olayları” başlığı altına yaşananlar özetlenirken “protesto eylemleri” tarifini kullanılmıştı. AYM, hareketlerin detaylarını anlatırken de Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve Türk Tabipler Birliği’nin raporlarından yararlanmıştı. Bu kararlarda, Seyahat aksiyonlarının Seyahat Parkı’na yapılmak istenen etraf düzenlemesine mahzur olmak maksadıyla başladığına dikkat çekilmişti. Anayasa Mahkemesi’nin Özge Özgürengin sonucunda, “Gezi Parkı olayları, İstanbul Taksim Meydanı’nda bulunan Seyahat Parkı’nda yapılmak istenen etraf ve imar düzenlemelerine mani olmak için 27 Mayıs 2013 tarihinde iş makinelerinin Seyahat Parkı’na girmesiyle başlamış ve Haziran – Temmuz aylarında ağırlaşarak Türkiye’nin birfazlaca vilayetine yayılmış toplantı ve şov yürüyüşleridir” değerlendirmesi yapılmıştı.
Ancak Anayasa Mahkemesi, bu defa Ali İsmail Korkmaz sonucunda Seyahat hareketleri anlatılırken davanın direkt tarafı olan bakanlık görüşüne yer verdi. Seyahat olaylarını, davanın tarafı olan bakanlık görüşündeki “hükümete karşı bir kalkışma ve şiddet hareketleri biçiminde ülkeye yayıldığı” teziyle anlatan AYM sonucunda, şu tabirler kullanıldı:
“Bakanlık görüş yazısında; 2013 yılının Mayıs ayının sonunda başlayan Seyahat Parkı olaylarının hayli sayıda göstericinin iştirakiyle hükûmete karşı bir kalkışma ve şiddet hareketleri halinde ülke geneline yayıldığı belirtilerek bu olaylarda biroldukca kamu malı ile özel mülke ziyan verildiği, epey sayıda güvenlik bakılırsavlisinin ise yaralandığı açıklanmıştır.”
AYM, sonucunda devamla bu olaylarda 34’ü Eskişehir’de olmak üzere toplamda 697 kolluk bakılırsavlisi yaralandığını, Adana’da bir polisin memuru hayatını yitirdiğinden de bahsetti.
Gezi hareketleri içtihadı niye değişti?
Peki, AYM’nin Seyahat aksiyonlarına bakışındaki içtihadının değişmesinin art planında ne var?
Bu hususta iki kıymetli detay dikkat çekiyor. Yargı kulislerinde, Ali İsmail Korkmaz sonucunı veren AYM Birinci Kısım heyetindeeski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan’ın yer almasına işaret ediliyor. İrfan Fidan, başsavcı olarak nazaranv yaparken Seyahat Parkı soruşturmalarını yönetmiş, Osman Kavala hakkındaki Seyahat davasının da açılması talebinde bulunmuştu.
İkinci etken ise AYM sonucundan bir ay evvel 25 Nisan’da verilen Seyahat Parkı davasındaki mahkûmiyet kararları. Bu davada Seyahat Parkı aksiyonları hükümeti devirmeye teşebbüs olarak görülürken Osman Kavala’ya “anayasal nizamı ihlale teşebbüs”ten ağırlaştırılmış müebbet, öbür sanıklara ise 18 yıl mahpus cezası verilmişti. Bu kararlar, istinaf ve Yargıtay kontrolünden geçtikten daha sonra AYM’ye taşınacak. AYM’nin bu görüşündeki değişikliğin, Seyahat parkı davasına yönelik yapılacak ferdi başvuruyu etkilemesi bekleniyor.
Anayasa Mahkemesi, Eskişehir’de Seyahat Parkı hareketleri sırasında üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz’ın çabucak hemen 19 yaşındayken polis ve birlikteindeki siviller tarafınca dövülerek öldürülmesine karşı yapılan ferdî müracaatla ilgili sonucunı deklare etti. 26 Mayıs’ta sonucunı veren, lakin öne sürülen nedenini bugün Resmi Gazete’de yayımlayan AYM Birinci Kısım, taammüden yaralama hatasından sanıklardan polis Hüseyin Engin’e 7 ay 15 gün mahpus cezası verilerek bu cezanın ertelenmesini “hak ihlali” olarak nitelendirdi. Bu niçinle Anayasa’da garanti altına alınan “eziyet yasağı” unsurunun ihlal edildiğine hükmedildi. AYM sonucunda polisin bir daha yargılanmasını isterken aileye 67 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesini de kararlaştırdı.
Gerekçede, cezanın ertelenmesinin “kötü muamele” fiillerine karışan kamu gorevlilerine müsamahayla yaklaşıldığı izlenim uyandırdığı, makûs muamelenin beğenilen görülmediği inancının zayıflamasına yol açtığı açıklandı. Bu durumun bu çeşit fiillere eğilimli vazifelileri cesaretlendirebileceği savunulan kararda, “Bu durum hukuk devleti ile adalete olan inanç ve inancı açıkça zedelemektedir” denildi.
AYM’den Seyahat Parkı’nda görüş değişikliği
Ancak AYM Birinci Kısım’ın sonucuna Ali İsmail Korkmaz’ın öldürülmesine karşı verilen hak ihlali değil, Seyahat hareketlerine yönelik AYM’nin yeni bakışı damgasını vurdu. DW Türkçe’nin incelediği Ali İsmail Korkmaz sonucunın detaylarında AYM’nin Seyahat aksiyonlarına bakışını radikal biçimde değiştirdiği görüldü.
Ali İsmail Korkmaz, Eskişehir’de Seyahat aksiyonları sırasında polisler tarafınca dövülerek öldürülmüştü Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan
Yüksek Mahkeme, geçmiş senelerda Seyahat Parkı hareketleriyle ilgili verdiği hak ihlali kararlarında “Gezi olayları”nı anlatırken daha objektif bir lisan kullanıyordu. Örneğin Özge Özgürengin ve Yonca Verdioğlu Şık üzere kararlarda, “Gezi Parkı olayları” başlığı altına yaşananlar özetlenirken “protesto eylemleri” tarifini kullanılmıştı. AYM, hareketlerin detaylarını anlatırken de Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve Türk Tabipler Birliği’nin raporlarından yararlanmıştı. Bu kararlarda, Seyahat aksiyonlarının Seyahat Parkı’na yapılmak istenen etraf düzenlemesine mahzur olmak maksadıyla başladığına dikkat çekilmişti. Anayasa Mahkemesi’nin Özge Özgürengin sonucunda, “Gezi Parkı olayları, İstanbul Taksim Meydanı’nda bulunan Seyahat Parkı’nda yapılmak istenen etraf ve imar düzenlemelerine mani olmak için 27 Mayıs 2013 tarihinde iş makinelerinin Seyahat Parkı’na girmesiyle başlamış ve Haziran – Temmuz aylarında ağırlaşarak Türkiye’nin birfazlaca vilayetine yayılmış toplantı ve şov yürüyüşleridir” değerlendirmesi yapılmıştı.
Ancak Anayasa Mahkemesi, bu defa Ali İsmail Korkmaz sonucunda Seyahat hareketleri anlatılırken davanın direkt tarafı olan bakanlık görüşüne yer verdi. Seyahat olaylarını, davanın tarafı olan bakanlık görüşündeki “hükümete karşı bir kalkışma ve şiddet hareketleri biçiminde ülkeye yayıldığı” teziyle anlatan AYM sonucunda, şu tabirler kullanıldı:
“Bakanlık görüş yazısında; 2013 yılının Mayıs ayının sonunda başlayan Seyahat Parkı olaylarının hayli sayıda göstericinin iştirakiyle hükûmete karşı bir kalkışma ve şiddet hareketleri halinde ülke geneline yayıldığı belirtilerek bu olaylarda biroldukca kamu malı ile özel mülke ziyan verildiği, epey sayıda güvenlik bakılırsavlisinin ise yaralandığı açıklanmıştır.”
AYM, sonucunda devamla bu olaylarda 34’ü Eskişehir’de olmak üzere toplamda 697 kolluk bakılırsavlisi yaralandığını, Adana’da bir polisin memuru hayatını yitirdiğinden de bahsetti.
Gezi hareketleri içtihadı niye değişti?
Peki, AYM’nin Seyahat aksiyonlarına bakışındaki içtihadının değişmesinin art planında ne var?
Bu hususta iki kıymetli detay dikkat çekiyor. Yargı kulislerinde, Ali İsmail Korkmaz sonucunı veren AYM Birinci Kısım heyetindeeski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan’ın yer almasına işaret ediliyor. İrfan Fidan, başsavcı olarak nazaranv yaparken Seyahat Parkı soruşturmalarını yönetmiş, Osman Kavala hakkındaki Seyahat davasının da açılması talebinde bulunmuştu.
İkinci etken ise AYM sonucundan bir ay evvel 25 Nisan’da verilen Seyahat Parkı davasındaki mahkûmiyet kararları. Bu davada Seyahat Parkı aksiyonları hükümeti devirmeye teşebbüs olarak görülürken Osman Kavala’ya “anayasal nizamı ihlale teşebbüs”ten ağırlaştırılmış müebbet, öbür sanıklara ise 18 yıl mahpus cezası verilmişti. Bu kararlar, istinaf ve Yargıtay kontrolünden geçtikten daha sonra AYM’ye taşınacak. AYM’nin bu görüşündeki değişikliğin, Seyahat parkı davasına yönelik yapılacak ferdi başvuruyu etkilemesi bekleniyor.