RAM
New member
Almanya Başbakanı Olaf Scholz 10 Haziran Cuma günü, Maliye Bakanı Christian Lindner de 14 Haziran Salı günü Yunanistan’ı ziyaret edecek.
Aslında Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un da, Scholz’tan bir gün evvel Atina’yı ziyaret etmesi planlanıyordu. Lakin koronavirüse yakalanması niçiniyle Pakistan ziyaretini yarıda kesen Baerbock, Atina ve çabucak gerisinde da Ankara için planlanan resmi ziyaretlerini ertelemek durumunda kaldı.
Baerbock’un Atina ziyareti son anda ertelenmeseydi, Yunanistan birinci kere bir haftadan daha kısa bir süre içerisinde, Almanya’dan hem başbakan tıpkı vakitte iki değerli kabine üyesini ağırlamış olacaktı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis Brüksel’de geçen ay yapılan AB önderler doruğundaydı.Fotoğraf: Olivier Matthys/picture alliance/AP
DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Atina merkezli Avrupa ve Dış Siyaset Vakfı’nın (ELIAMEP) kıdemli uzmanı Dr. Ronald Meinardus, “Yakın tarihte, Almanya’dan bu kadar üst seviye siyasetçinin epey kısa aralıklarla Yunanistan’ı ziyaret etmedikleri konusunda çabucak herkes hemfikir. Bu sahiden epey istisnai, özel bir ilgi ve yoğunluk” dedi.
Scholz’un Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis’in Selanik’e davetini kabul etmesinin “büyük bir sürpriz” olduğunu söyleyen Meinardus, Maliye Bakanı Lindner’in de çabucak akabinde Yunanistan’ı ziyaret etmesinin bu temasların kıymetini gösterdiğini vurguladı.
Geçmişte Alman hükümetlerinin Yunanistan’ın iktisat siyasetlerini çoğunlukla eleştirdiğini, son periyotta ise Berlin’in Atina’nın iktisatta uyguladığı ıslahatları övdüğünü belirten Meinardus, “Yunan ekonomik ıslahatları için Bakan Lindner’in olumlu değerlendirmeleri, Almanya’nın Yunanistan’a daha kapsamlı yeni bir telaffuzunu de yansıtıyor” diye konuştu.
Atina merkezli Avrupa ve Dış Siyaset Vakfı’nın (ELIAMEP) kıdemli uzmanı Dr. Ronald Meinardus.Fotoğraf: Ronald Meinardus
Scholz’un bölge tipi ve Selanik ziyareti
Almanya Başbakanı Scholz, cuma günü Batı Balkanlar, Yunanistan ve Bulgaristan’ı kapsayan iki günlük bir seyahate çıkıyor.
Scholz’un birinci durakları Kosova ve Sırbistan olacak, akşam saatlerinde ise Yunanistan’a geçecek. Mitsotakis’in özel daveti üzerine, Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (SEECP) ülke başkanlarıyla Selanik’teki akşam yemeğine katılacak olan Scholz, Yunan mevkidaşı ile ikili bir görüşme de gerçekleştirecek. Bir gün daha sonra da evvel Kuzey Makedonya akabinde da Bulgaristan’a geçecek.
Alman hükümeti, Scholz’un ziyaretlerinde, Batı Balkan ülkelerinin AB perspektiflerinin ele alınacağını, Almanya’nın bölgesel işbirliğinin geliştirilmesine katkılarının görüşüleceğini deklare etti. Görüşmelerin ana gündem hususları içinde ayrıyeten “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına ortak tepkinin” de yer alacağı tabir edildi.
Ukrayna’ya takviye için Atina ile işbirliği
Almanya Başbakanı Scholz’un, Mitsotakis‘in akşam yemeği davetini kabul etmesinde, son devirde Berlin ile Atina içindeki yakın temasların, Ukrayna’ya dayanak konusunda işbirliğinin tesirli olduğu yorumları yapılıyor.
Ukrayna’ya askeri açıdan kâfi dayanak vermediği için müttefikleri tarafınca eleştirilen Alman hükümeti, yemin ettiği yardımları vaktinde sevk edemediği için de artan bir kamuoyu baskısıyla karşı karşıya bulunuyor.
Alman hükümeti, Ukrayna’ya ağır silah takviyesinde gecikmekle eleştiriliyor. Fotoğraf: Aris Messinis/AFP/Getty Images
Berlin son olarak Atina’ya, elindeki Sovyet imali BMF-1 zırhlı araçları Ukrayna’ya göndermesini, karşılığında Almanya’nın Yunanistan’a Marder model zırhlı muhabere aracı vermesini önerdi.
Yunan hükümetinin bu öneriyi kabul etmesi ağır tenkitlerin gayesindeki Scholz’u kısmen de olsa rahatlattı.
“Atina Berlin’den siyasi dayanak bekliyor”
ELIAMEP uzmanı Meinardus, Almanya’dan Yunanistan’a üst seviye ziyaretleri yorumlarken, “Sanırım Berlin, bilhassa artık, Ukrayna savaşı niçiniyle, Yunanistan’ın kıymetli bir ortak ve Batılı müttefik olduğunun altını çizmek istiyor” görüşünü lisana getirdi.
Yunanistan’ın izlediği siyasetler ve attığı adımlarla Batı’yı desteklediği konusunda hiç bir kuşkuya yer bırakmadığına işaret eden Alman uzman, “Ama Yunan diplomasisini bugünlerde daha fazlaca endişelendiren husus, Ege’de Türkiye ile tırmanan yeni gerilimler” biçiminde konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Benim için Mitsotakis diye biri yok” çıkışıyla Atina ile ikili diyalogu askıya aldıklarını duyurması, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da Yunanistan’ın Ege’deki adaları silahlandırmaktan vazgeçmediği takdirde “bu adaların egemenliğinin tartışılır hale geleceğini” açıklaması, Yunanistan’da büyük yankı uyandırmış durumda.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Benim için Mitsotakis diye biri yok” çıkışıyla Atina ile ikili diyalogu askıya aldıklarını duyurmuştu.Fotoğraf: Mahmut Serdar Alakus/AA/picture alliance
Türk yetkililerin neredeyse her gün Yunanistan hakkında yaptıkları açıklamaların Atina’da “hasmane söylemler” olarak algılandığını anlatan Ronald Meinardus, Yunan hükümetinin Scholz’dan beklentisini şu biçimde özetledi:
“Yunan tarafı, Ukrayna konusunda Batı’yı desteklediklerini hayli net bir biçimde ortaya koyarken, bunun karşılığında Almanya’nın, Türkiye ile olan ihtilaflarında kendilerine siyasi dayanak vermesini isteyecektir.”
Macron kınadı, Scholz “kabul edilemez” bildirisi verdi
Başbakan Mitsotakis, yalnızca Almanya’dan değil tüm AB üyelerinden Yunanistan ile dayanışma sergilemelerini istiyor.
Mayıs sonunda Brüksel’de düzenlenen AB başkanlar doruğunda Ankara ile tırmanan tansiyon hakkında Avrupalı mevkidaşlarını bilgilendiren Mitsotakis, Türkiye’yi “Doğu Akdeniz’de istikrarsızlık faktörü” olarak betimledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tepeden ayrılmadan evvel yaptığı açıklamada, “hiç bir ülkenin AB üyesi bir ülkenin egemenliğini tehlikeye sokamayacağını” vurgularken, Türk yetkililerin Yunanistan’ın adaları üstündeki egemenliğini sorgulamalarının kınanması gerektiğini söylemiş oldu, “Ben de bunu şu anda yapmış bulunmaktayım” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Yunanistan’ın adaları üstündeki egemenliğinin sorgulanmasını kınadığını deklare etti. Fotoğraf: Adem ALTAN and Ludovic Marin/various sources/AFP
Almanya bir süre Ankara-Atina sınırında tırmanan tansiyonu yakından izlenmekle bir arada, mevzuyla ilgili açıklama yapmaktan imtina etmişti. Scholz Hükümeti hususla ilgili yöneltilen sorulara “her iki tarafa diyalog daveti yapıyoruz” karşılığını vermekle yetinmişti.
Bu tavır Yunanistan’ın Avrupa ülkelerinden takviye istediği ve Scholz ile Mitsotakis’in Ukrayna için zırhlı takası konusunda mutabakata vardıkları AB doruğu daha sonrasında değişti.
Almanya’dan Türkiye’ye yönelik eleştirel ifadeler
Alman Hükümeti Sözcü Yardımcısı Wolfgang Büchner, tepeden bir gün daha sonra, 1 Haziran’da, Berlin’de düzenlenen hükümetin olağan basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlarken Macron’un bilakis Türkiye’yi kınamadı, fakat Ankara’yı ve üstü kapalı tabirlerle Erdoğan’ın sergilediği tutumu eleştiren tabirler kullandı.
Büchner, “Başbakan Scholz, bilhassa ortasından geçilmekte olan süreç niçiniyle, NATO’daki tüm müttefiklerin birlik sergilemeleri ve ortalarında birbirlerini maksat alan provokasyonlardan kaçınılmaları gerektiği görüşünde” açıklamasını yaptı.
“Yunan hava alanının ihlali ve Yunan adaları üstündeki uçuşlar hakikat bir tutum değil” diyen Büchner, “AB üyelerinin egemenliğinin sorgulanmasını kabul edemeyeceğimizi de açıkça vurgulamak istiyorum. Biz meselelerin tansiyonun tırmandırılması yoluyla değil diyalog yoluyla çözümlenmesinden yanayız” görüşünü kaydetti.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Türkiye’ye birinci resmi ziyaretini Mart ayında gerçekleştirdi. Fotoğraf: Guido Bergmann/Bundesregierung/Getty Images
“Yunanistan yola gelmeyecek. Artık bu ülke ile ikili görüşme yapmayacağız” açıklamasını yapan Erdoğan’a da dolaylı olarak bildiri veren Büchner, müttefikler ile görüşmelere kapıyı kapatmanın yapan bir tavır olmadığını ve bunun ittifakın ruhuna muhalif olduğunu vurguladı.
Berlin’in iletileri ne manaya geliyor?
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, “Bu açıklamalar, Sayın Erdoğan’a son derece diplomatik bir lisanla, ‘agresif telaffuzlara ve Yunan hava alanı ihlallerine son ver, diyalog masasına dön’ bildirisidir. Bu mevzuda Almanya’nın Yunanistan’a verdiği takviye epey açık. bir daha doğu Ege adaları konusunda da Berlin, AB’nin siyasetlerini destekliyor. Ankara’nın öne sürdüğünün bilakis adaların egemenliğinin sorgulanamayacağı görüşünde” dedi.
Almanya’nın önümüzdeki devirde, Türk-Yunan tansiyonunda, nasıl bir hal takınacağı, diplomatik bir inisiyatif üstlenip üstlenmeyeceği büyük ilgi uyandırıyor. Alman Hükümeti’nin geçmişte Türkiye’ye yönelik silah satışlarına getirdiği sınırlamaları sürdürüp sürdürmeyeceği, bu siyasetini daha da sertleştirip sertleşmeyeceği de merakla izleniyor.
Almanya denizaltılarını teslim eder mi?
ABD’nin Türkiye’nin F-16 talebine yeşil ışık yakmaması için ağır uğraş gösteren Yunanistan, uzun bir müddetdir Almanya’dan da Türkiye’ye satın aldığı çağdaş denizaltıları teslim etmemesini istiyor.
Alman hükümetinin ortaklarından Yeşiller Partisi, seçimlerdilk evvel silah satışına, bilhassa de Türkiye’ye satın aldığı denizaltıların teslimatına karşı olduklarını duyurmuştu. Lakin Rusya’nın Ukrayna saldırısı, büyük bir değişime yol açtı. bir fazlaca siyasi analist Yeşillerin Ukrayna’nın askeri olarak desteklenmesine büyük kıymet atfettiği, silah satışları ile ilgili konumunda bu niçinle esnekliğe gittiğine dikkat çekiyor. Bunun Türkiye’ye yansımaları olup olmayacağı ise çabucak hemen net değil.
Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar, Almanya’yı Türkiye’ye fiili silah ambargosu uygulamakla eleştiriyor.Fotoğraf: KENZO TRIBOUILLARD/AFP/Getty Images
Alman Hükümeti’nin, başta Ukrayna’daki savaş ile ilintili bir fazlaca husus olmak üzere Ankara’yı kendi safında tutmak için elinden geleni yapmaya çalıştığına, lakin bununla birlikte Erdoğan’ın ve ortağı MHP’nin Yunanistan’a karşı ataklarını de fazlaca ciddiye aldığına dikkat çeken Meinardus, şu görüşü aktardı:
“Yeşiller Rusya’nın saldırısına karşı koyabilmesi için Ukrayna’ya ağır silahların verilmesini destekliyor, silah tedariğinde daha esnek hareket ediyor. Lakin kelam konusu olan Ukrayna. Erdoğan Türkiye’sine silah verilmesine onay verip vermeyecekleri, Kuzey Suriye’ye yeni askeri operasyon ve bir partner, NATO müttefiki olan Yunanistan’a tehditler ışığında bambaşka bir mevzu.”
Scholz, Merkel üzere arabuluculuk için devreye girer mi?
bundan evvelki Almanya başbakanı Angela Merkel, Türkiye ile Yunanistan içinde tansiyonun bir askeri ihtilafın eşiğine gelmesi üzerine devreye girmiş, taraflar içinde bir daha bir diyalog sürecinin başlatılmasını sağlamıştı. Pekala, Scholz hükümeti de misal adımlar atar mı?
Alman Hükümeti’nin Sözcü Yardımcısı Büchner, “Almanya geçmişte de Yunanistan ile Türkiye içinde karşılık aranan sorulara, inanca dayalı diyalog ve memleketler arası hukuk tabanında karşılık bulunabilmesine için gayret göstermişti. çok natürel ki, tarafların bunu yararlı görmeleri halinde bunu desteklemeye hazırız” açıklamasını yaptı.
Avrupa’nın güneydoğusunda huzurlu, yapan bir ortamın Almanya için değer taşıdığına dikkat çeken Ronald Meinardus ise, “Bunun için Atina ile Ankara içinde tansiyonun düşürülmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Alman Hükümeti de Ankara’yı Atina ile diyalogun sürdürülmesi için iknaya çabalayacaktır. Fakat şu etapta Alman tarafının somut bir arabuluculuk teşebbüsünü görmüyorum. Bunun için her iki tarafın onayı ve açık bir talebi gerekli” değerlendirmesini aktardı.
Almanya’nın eski başbakanı Angela Merkel, askeri ihtilafın eşiğine gelen Türkiye ile Yunanistan içinde bir daha diyalog sürecinin başlatılması için devreye girmişti.Fotoğraf: Turkish Presidency/AP/picture alliance
Merkel’ın Erdoğan’ın kulak verdiği, ciddiye aldığı epeyce az sayıdaki yabancı önderlerden biri olduğunu, iki önderin içinde fazlaca özel bir alaka bulunduğunu hatırlatan Alman uzman, Alman hükümetinde yakın vadede Merkel’in pozisyonuna emsal bir statüye sahip olabilecek bir siyasi çıkmasının güç olduğunu aktardı, “Sayın Merkel, bu pozisyona Türk hükümeti üzere kuvvetli bir partner ile epeyce, hayli uzun senelera dayanan, sabırlı diplomasi teşebbüsleri ile geldi” dedi.
“Çok baş ağrıtan, sıkıntılı partner”
Bu ortada pek epeyce Batılı başkentte olduğu üzere Berlin’de de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son devirdeki dış siyaset atakları, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine blokajı, Suriye’nin kuzebir daha askeri operasyon hazırlığı ve Yunanistan ile tırmandırılan tansiyonu, telaşla izleniyor.
Alman hükümet kaynakları, Erdoğan’ın yalnızca dış siyaset atakları değil, iç siyasette süren otoriterleşme adımları, Türkiye iktisadında istikrarsızlığa yol açan siyasetlerinin da tasa kaynağı olduğunu lisana getiriyorlar.
“Türkiye, bir defa daha, hayli baş ağrısına yol açan sıkıntılı partner konumunda” değerlendirmesini yapan Ronald Meinardus, “halbuki Berlin ve Batı’nın ana amacı Moskova’ya karşı safların sıkılaştırılması” dedi.
“Erdoğan Batı ile uyumlu münasebetlere ilgi duymuyor”
Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock, hasta olmasaydı Atina’dan daha sonra Ankara’ya da birinci resmi ziyaretini gerçekleştirecekti.
Ziyareti hakkında yaptığı açıklamada Baerbock, Türkiye’yi “vazgeçilmez partner”, Almanya ile Türkiye içindeki bağı da “benzersiz” olarak olarak nitelendirmişti.
Ancak Baerbock, derin görüş ayrılıkları bulunan bahisleri da Türk muhataplarıyla görüşmek istediğini söylemiş, insan hakları mevzularını, Türkiye’nin Avrupa Kurulu üyesi olarak yerine getirmediği yükümlülüklerini bu kapsamda lisana getirmişti.
Baerbock açıklamasında “Bu konularda, izlediğimiz yolların ne derece ayrışmakta olduğunu görüyoruz, bunların bir daha birbirine yakınlaşmasını sağlamak zorundayız” demişti.
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, Almanya’nın Türkiye’nin daha fazla Batı’dan uzaklaşmasını istemediğini söylerken, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Ama soru şu: bunun bedeli ne olacak? Bağların düzeltilmesi için epeyce ağır bir diplomasi gerekecek. Şahsen, Erdoğan’ın iç siyasi münasebetler niçiniyle bu etapta Batı ile uyumlu bağlara ilgi duymadığı hissiyatına sahibim. Erdoğan, Almanya ve Batı ile tansiyonlu ilgilerin seçmenlerde karşılık bulduğunu düşünüyor.”
Ziyareti hakkında yaptığı açıklamada Baerbock, Türkiye’yi “vazgeçilmez partner”, Almanya ile Türkiye içindeki bağı da “benzersiz” olarak olarak nitelendirmişti.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, koronavirüse yakalanmasaydı bu hafta evvel Atina daha sonra da Ankara’yı ziyaret edecekti.Fotoğraf: Christian Spicker/IMAGO
Ancak Baerbock, derin görüş ayrılıkları bulunan mevzuları da Türk muhataplarıyla görüşmek istediğini söylemiş, insan hakları mevzularını, Türkiye’nin Avrupa Kurulu üyesi olarak yerine getirmediği yükümlülüklerini bu kapsamda lisana getirmişti.
Baerbock açıklamasında “Bu konularda, izlediğimiz yolların ne derece ayrışmakta olduğunu görüyoruz, bunların bir daha birbirine yakınlaşmasını sağlamak zorundayız” demişti.
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, Almanya’nın Türkiye’nin daha fazla Batı’dan uzaklaşmasını istemediğini söylerken, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Ama soru şu: bunun bedeli ne olacak? İlgilerin düzeltilmesi için fazlaca ağır bir diplomasi gerekecek. Şahsen, Erdoğan’ın iç siyasi münasebetler niçiniyle bu kademede Batı ile uyumlu alakalara ilgi duymadığı hissiyatına sahibim. Erdoğan, Almanya ve Batı ile tansiyonlu bağların seçmenlerde karşılık bulduğunu düşünüyor.”
Aslında Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’un da, Scholz’tan bir gün evvel Atina’yı ziyaret etmesi planlanıyordu. Lakin koronavirüse yakalanması niçiniyle Pakistan ziyaretini yarıda kesen Baerbock, Atina ve çabucak gerisinde da Ankara için planlanan resmi ziyaretlerini ertelemek durumunda kaldı.
Baerbock’un Atina ziyareti son anda ertelenmeseydi, Yunanistan birinci kere bir haftadan daha kısa bir süre içerisinde, Almanya’dan hem başbakan tıpkı vakitte iki değerli kabine üyesini ağırlamış olacaktı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis Brüksel’de geçen ay yapılan AB önderler doruğundaydı.Fotoğraf: Olivier Matthys/picture alliance/AP
DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Atina merkezli Avrupa ve Dış Siyaset Vakfı’nın (ELIAMEP) kıdemli uzmanı Dr. Ronald Meinardus, “Yakın tarihte, Almanya’dan bu kadar üst seviye siyasetçinin epey kısa aralıklarla Yunanistan’ı ziyaret etmedikleri konusunda çabucak herkes hemfikir. Bu sahiden epey istisnai, özel bir ilgi ve yoğunluk” dedi.
Scholz’un Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis’in Selanik’e davetini kabul etmesinin “büyük bir sürpriz” olduğunu söyleyen Meinardus, Maliye Bakanı Lindner’in de çabucak akabinde Yunanistan’ı ziyaret etmesinin bu temasların kıymetini gösterdiğini vurguladı.
Geçmişte Alman hükümetlerinin Yunanistan’ın iktisat siyasetlerini çoğunlukla eleştirdiğini, son periyotta ise Berlin’in Atina’nın iktisatta uyguladığı ıslahatları övdüğünü belirten Meinardus, “Yunan ekonomik ıslahatları için Bakan Lindner’in olumlu değerlendirmeleri, Almanya’nın Yunanistan’a daha kapsamlı yeni bir telaffuzunu de yansıtıyor” diye konuştu.
Atina merkezli Avrupa ve Dış Siyaset Vakfı’nın (ELIAMEP) kıdemli uzmanı Dr. Ronald Meinardus.Fotoğraf: Ronald Meinardus
Scholz’un bölge tipi ve Selanik ziyareti
Almanya Başbakanı Scholz, cuma günü Batı Balkanlar, Yunanistan ve Bulgaristan’ı kapsayan iki günlük bir seyahate çıkıyor.
Scholz’un birinci durakları Kosova ve Sırbistan olacak, akşam saatlerinde ise Yunanistan’a geçecek. Mitsotakis’in özel daveti üzerine, Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (SEECP) ülke başkanlarıyla Selanik’teki akşam yemeğine katılacak olan Scholz, Yunan mevkidaşı ile ikili bir görüşme de gerçekleştirecek. Bir gün daha sonra da evvel Kuzey Makedonya akabinde da Bulgaristan’a geçecek.
Alman hükümeti, Scholz’un ziyaretlerinde, Batı Balkan ülkelerinin AB perspektiflerinin ele alınacağını, Almanya’nın bölgesel işbirliğinin geliştirilmesine katkılarının görüşüleceğini deklare etti. Görüşmelerin ana gündem hususları içinde ayrıyeten “Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına ortak tepkinin” de yer alacağı tabir edildi.
Ukrayna’ya takviye için Atina ile işbirliği
Almanya Başbakanı Scholz’un, Mitsotakis‘in akşam yemeği davetini kabul etmesinde, son devirde Berlin ile Atina içindeki yakın temasların, Ukrayna’ya dayanak konusunda işbirliğinin tesirli olduğu yorumları yapılıyor.
Ukrayna’ya askeri açıdan kâfi dayanak vermediği için müttefikleri tarafınca eleştirilen Alman hükümeti, yemin ettiği yardımları vaktinde sevk edemediği için de artan bir kamuoyu baskısıyla karşı karşıya bulunuyor.
Alman hükümeti, Ukrayna’ya ağır silah takviyesinde gecikmekle eleştiriliyor. Fotoğraf: Aris Messinis/AFP/Getty Images
Berlin son olarak Atina’ya, elindeki Sovyet imali BMF-1 zırhlı araçları Ukrayna’ya göndermesini, karşılığında Almanya’nın Yunanistan’a Marder model zırhlı muhabere aracı vermesini önerdi.
Yunan hükümetinin bu öneriyi kabul etmesi ağır tenkitlerin gayesindeki Scholz’u kısmen de olsa rahatlattı.
“Atina Berlin’den siyasi dayanak bekliyor”
ELIAMEP uzmanı Meinardus, Almanya’dan Yunanistan’a üst seviye ziyaretleri yorumlarken, “Sanırım Berlin, bilhassa artık, Ukrayna savaşı niçiniyle, Yunanistan’ın kıymetli bir ortak ve Batılı müttefik olduğunun altını çizmek istiyor” görüşünü lisana getirdi.
Yunanistan’ın izlediği siyasetler ve attığı adımlarla Batı’yı desteklediği konusunda hiç bir kuşkuya yer bırakmadığına işaret eden Alman uzman, “Ama Yunan diplomasisini bugünlerde daha fazlaca endişelendiren husus, Ege’de Türkiye ile tırmanan yeni gerilimler” biçiminde konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Benim için Mitsotakis diye biri yok” çıkışıyla Atina ile ikili diyalogu askıya aldıklarını duyurması, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da Yunanistan’ın Ege’deki adaları silahlandırmaktan vazgeçmediği takdirde “bu adaların egemenliğinin tartışılır hale geleceğini” açıklaması, Yunanistan’da büyük yankı uyandırmış durumda.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Benim için Mitsotakis diye biri yok” çıkışıyla Atina ile ikili diyalogu askıya aldıklarını duyurmuştu.Fotoğraf: Mahmut Serdar Alakus/AA/picture alliance
Türk yetkililerin neredeyse her gün Yunanistan hakkında yaptıkları açıklamaların Atina’da “hasmane söylemler” olarak algılandığını anlatan Ronald Meinardus, Yunan hükümetinin Scholz’dan beklentisini şu biçimde özetledi:
“Yunan tarafı, Ukrayna konusunda Batı’yı desteklediklerini hayli net bir biçimde ortaya koyarken, bunun karşılığında Almanya’nın, Türkiye ile olan ihtilaflarında kendilerine siyasi dayanak vermesini isteyecektir.”
Macron kınadı, Scholz “kabul edilemez” bildirisi verdi
Başbakan Mitsotakis, yalnızca Almanya’dan değil tüm AB üyelerinden Yunanistan ile dayanışma sergilemelerini istiyor.
Mayıs sonunda Brüksel’de düzenlenen AB başkanlar doruğunda Ankara ile tırmanan tansiyon hakkında Avrupalı mevkidaşlarını bilgilendiren Mitsotakis, Türkiye’yi “Doğu Akdeniz’de istikrarsızlık faktörü” olarak betimledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tepeden ayrılmadan evvel yaptığı açıklamada, “hiç bir ülkenin AB üyesi bir ülkenin egemenliğini tehlikeye sokamayacağını” vurgularken, Türk yetkililerin Yunanistan’ın adaları üstündeki egemenliğini sorgulamalarının kınanması gerektiğini söylemiş oldu, “Ben de bunu şu anda yapmış bulunmaktayım” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Yunanistan’ın adaları üstündeki egemenliğinin sorgulanmasını kınadığını deklare etti. Fotoğraf: Adem ALTAN and Ludovic Marin/various sources/AFP
Almanya bir süre Ankara-Atina sınırında tırmanan tansiyonu yakından izlenmekle bir arada, mevzuyla ilgili açıklama yapmaktan imtina etmişti. Scholz Hükümeti hususla ilgili yöneltilen sorulara “her iki tarafa diyalog daveti yapıyoruz” karşılığını vermekle yetinmişti.
Bu tavır Yunanistan’ın Avrupa ülkelerinden takviye istediği ve Scholz ile Mitsotakis’in Ukrayna için zırhlı takası konusunda mutabakata vardıkları AB doruğu daha sonrasında değişti.
Almanya’dan Türkiye’ye yönelik eleştirel ifadeler
Alman Hükümeti Sözcü Yardımcısı Wolfgang Büchner, tepeden bir gün daha sonra, 1 Haziran’da, Berlin’de düzenlenen hükümetin olağan basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlarken Macron’un bilakis Türkiye’yi kınamadı, fakat Ankara’yı ve üstü kapalı tabirlerle Erdoğan’ın sergilediği tutumu eleştiren tabirler kullandı.
Büchner, “Başbakan Scholz, bilhassa ortasından geçilmekte olan süreç niçiniyle, NATO’daki tüm müttefiklerin birlik sergilemeleri ve ortalarında birbirlerini maksat alan provokasyonlardan kaçınılmaları gerektiği görüşünde” açıklamasını yaptı.
“Yunan hava alanının ihlali ve Yunan adaları üstündeki uçuşlar hakikat bir tutum değil” diyen Büchner, “AB üyelerinin egemenliğinin sorgulanmasını kabul edemeyeceğimizi de açıkça vurgulamak istiyorum. Biz meselelerin tansiyonun tırmandırılması yoluyla değil diyalog yoluyla çözümlenmesinden yanayız” görüşünü kaydetti.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Türkiye’ye birinci resmi ziyaretini Mart ayında gerçekleştirdi. Fotoğraf: Guido Bergmann/Bundesregierung/Getty Images
“Yunanistan yola gelmeyecek. Artık bu ülke ile ikili görüşme yapmayacağız” açıklamasını yapan Erdoğan’a da dolaylı olarak bildiri veren Büchner, müttefikler ile görüşmelere kapıyı kapatmanın yapan bir tavır olmadığını ve bunun ittifakın ruhuna muhalif olduğunu vurguladı.
Berlin’in iletileri ne manaya geliyor?
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, “Bu açıklamalar, Sayın Erdoğan’a son derece diplomatik bir lisanla, ‘agresif telaffuzlara ve Yunan hava alanı ihlallerine son ver, diyalog masasına dön’ bildirisidir. Bu mevzuda Almanya’nın Yunanistan’a verdiği takviye epey açık. bir daha doğu Ege adaları konusunda da Berlin, AB’nin siyasetlerini destekliyor. Ankara’nın öne sürdüğünün bilakis adaların egemenliğinin sorgulanamayacağı görüşünde” dedi.
Almanya’nın önümüzdeki devirde, Türk-Yunan tansiyonunda, nasıl bir hal takınacağı, diplomatik bir inisiyatif üstlenip üstlenmeyeceği büyük ilgi uyandırıyor. Alman Hükümeti’nin geçmişte Türkiye’ye yönelik silah satışlarına getirdiği sınırlamaları sürdürüp sürdürmeyeceği, bu siyasetini daha da sertleştirip sertleşmeyeceği de merakla izleniyor.
Almanya denizaltılarını teslim eder mi?
ABD’nin Türkiye’nin F-16 talebine yeşil ışık yakmaması için ağır uğraş gösteren Yunanistan, uzun bir müddetdir Almanya’dan da Türkiye’ye satın aldığı çağdaş denizaltıları teslim etmemesini istiyor.
Alman hükümetinin ortaklarından Yeşiller Partisi, seçimlerdilk evvel silah satışına, bilhassa de Türkiye’ye satın aldığı denizaltıların teslimatına karşı olduklarını duyurmuştu. Lakin Rusya’nın Ukrayna saldırısı, büyük bir değişime yol açtı. bir fazlaca siyasi analist Yeşillerin Ukrayna’nın askeri olarak desteklenmesine büyük kıymet atfettiği, silah satışları ile ilgili konumunda bu niçinle esnekliğe gittiğine dikkat çekiyor. Bunun Türkiye’ye yansımaları olup olmayacağı ise çabucak hemen net değil.
Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar, Almanya’yı Türkiye’ye fiili silah ambargosu uygulamakla eleştiriyor.Fotoğraf: KENZO TRIBOUILLARD/AFP/Getty Images
Alman Hükümeti’nin, başta Ukrayna’daki savaş ile ilintili bir fazlaca husus olmak üzere Ankara’yı kendi safında tutmak için elinden geleni yapmaya çalıştığına, lakin bununla birlikte Erdoğan’ın ve ortağı MHP’nin Yunanistan’a karşı ataklarını de fazlaca ciddiye aldığına dikkat çeken Meinardus, şu görüşü aktardı:
“Yeşiller Rusya’nın saldırısına karşı koyabilmesi için Ukrayna’ya ağır silahların verilmesini destekliyor, silah tedariğinde daha esnek hareket ediyor. Lakin kelam konusu olan Ukrayna. Erdoğan Türkiye’sine silah verilmesine onay verip vermeyecekleri, Kuzey Suriye’ye yeni askeri operasyon ve bir partner, NATO müttefiki olan Yunanistan’a tehditler ışığında bambaşka bir mevzu.”
Scholz, Merkel üzere arabuluculuk için devreye girer mi?
bundan evvelki Almanya başbakanı Angela Merkel, Türkiye ile Yunanistan içinde tansiyonun bir askeri ihtilafın eşiğine gelmesi üzerine devreye girmiş, taraflar içinde bir daha bir diyalog sürecinin başlatılmasını sağlamıştı. Pekala, Scholz hükümeti de misal adımlar atar mı?
Alman Hükümeti’nin Sözcü Yardımcısı Büchner, “Almanya geçmişte de Yunanistan ile Türkiye içinde karşılık aranan sorulara, inanca dayalı diyalog ve memleketler arası hukuk tabanında karşılık bulunabilmesine için gayret göstermişti. çok natürel ki, tarafların bunu yararlı görmeleri halinde bunu desteklemeye hazırız” açıklamasını yaptı.
Avrupa’nın güneydoğusunda huzurlu, yapan bir ortamın Almanya için değer taşıdığına dikkat çeken Ronald Meinardus ise, “Bunun için Atina ile Ankara içinde tansiyonun düşürülmesi büyük ehemmiyet taşıyor. Alman Hükümeti de Ankara’yı Atina ile diyalogun sürdürülmesi için iknaya çabalayacaktır. Fakat şu etapta Alman tarafının somut bir arabuluculuk teşebbüsünü görmüyorum. Bunun için her iki tarafın onayı ve açık bir talebi gerekli” değerlendirmesini aktardı.
Almanya’nın eski başbakanı Angela Merkel, askeri ihtilafın eşiğine gelen Türkiye ile Yunanistan içinde bir daha diyalog sürecinin başlatılması için devreye girmişti.Fotoğraf: Turkish Presidency/AP/picture alliance
Merkel’ın Erdoğan’ın kulak verdiği, ciddiye aldığı epeyce az sayıdaki yabancı önderlerden biri olduğunu, iki önderin içinde fazlaca özel bir alaka bulunduğunu hatırlatan Alman uzman, Alman hükümetinde yakın vadede Merkel’in pozisyonuna emsal bir statüye sahip olabilecek bir siyasi çıkmasının güç olduğunu aktardı, “Sayın Merkel, bu pozisyona Türk hükümeti üzere kuvvetli bir partner ile epeyce, hayli uzun senelera dayanan, sabırlı diplomasi teşebbüsleri ile geldi” dedi.
“Çok baş ağrıtan, sıkıntılı partner”
Bu ortada pek epeyce Batılı başkentte olduğu üzere Berlin’de de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son devirdeki dış siyaset atakları, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine blokajı, Suriye’nin kuzebir daha askeri operasyon hazırlığı ve Yunanistan ile tırmandırılan tansiyonu, telaşla izleniyor.
Alman hükümet kaynakları, Erdoğan’ın yalnızca dış siyaset atakları değil, iç siyasette süren otoriterleşme adımları, Türkiye iktisadında istikrarsızlığa yol açan siyasetlerinin da tasa kaynağı olduğunu lisana getiriyorlar.
“Türkiye, bir defa daha, hayli baş ağrısına yol açan sıkıntılı partner konumunda” değerlendirmesini yapan Ronald Meinardus, “halbuki Berlin ve Batı’nın ana amacı Moskova’ya karşı safların sıkılaştırılması” dedi.
“Erdoğan Batı ile uyumlu münasebetlere ilgi duymuyor”
Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock, hasta olmasaydı Atina’dan daha sonra Ankara’ya da birinci resmi ziyaretini gerçekleştirecekti.
Ziyareti hakkında yaptığı açıklamada Baerbock, Türkiye’yi “vazgeçilmez partner”, Almanya ile Türkiye içindeki bağı da “benzersiz” olarak olarak nitelendirmişti.
Ancak Baerbock, derin görüş ayrılıkları bulunan bahisleri da Türk muhataplarıyla görüşmek istediğini söylemiş, insan hakları mevzularını, Türkiye’nin Avrupa Kurulu üyesi olarak yerine getirmediği yükümlülüklerini bu kapsamda lisana getirmişti.
Baerbock açıklamasında “Bu konularda, izlediğimiz yolların ne derece ayrışmakta olduğunu görüyoruz, bunların bir daha birbirine yakınlaşmasını sağlamak zorundayız” demişti.
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, Almanya’nın Türkiye’nin daha fazla Batı’dan uzaklaşmasını istemediğini söylerken, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Ama soru şu: bunun bedeli ne olacak? Bağların düzeltilmesi için epeyce ağır bir diplomasi gerekecek. Şahsen, Erdoğan’ın iç siyasi münasebetler niçiniyle bu etapta Batı ile uyumlu bağlara ilgi duymadığı hissiyatına sahibim. Erdoğan, Almanya ve Batı ile tansiyonlu ilgilerin seçmenlerde karşılık bulduğunu düşünüyor.”
Ziyareti hakkında yaptığı açıklamada Baerbock, Türkiye’yi “vazgeçilmez partner”, Almanya ile Türkiye içindeki bağı da “benzersiz” olarak olarak nitelendirmişti.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, koronavirüse yakalanmasaydı bu hafta evvel Atina daha sonra da Ankara’yı ziyaret edecekti.Fotoğraf: Christian Spicker/IMAGO
Ancak Baerbock, derin görüş ayrılıkları bulunan mevzuları da Türk muhataplarıyla görüşmek istediğini söylemiş, insan hakları mevzularını, Türkiye’nin Avrupa Kurulu üyesi olarak yerine getirmediği yükümlülüklerini bu kapsamda lisana getirmişti.
Baerbock açıklamasında “Bu konularda, izlediğimiz yolların ne derece ayrışmakta olduğunu görüyoruz, bunların bir daha birbirine yakınlaşmasını sağlamak zorundayız” demişti.
ELIAMEP kıdemli uzmanı Ronald Meinardus, Almanya’nın Türkiye’nin daha fazla Batı’dan uzaklaşmasını istemediğini söylerken, kelamlarını şu biçimde tamamladı:
“Ama soru şu: bunun bedeli ne olacak? İlgilerin düzeltilmesi için fazlaca ağır bir diplomasi gerekecek. Şahsen, Erdoğan’ın iç siyasi münasebetler niçiniyle bu kademede Batı ile uyumlu alakalara ilgi duymadığı hissiyatına sahibim. Erdoğan, Almanya ve Batı ile tansiyonlu bağların seçmenlerde karşılık bulduğunu düşünüyor.”