RAM
New member
Muhalefetteki partileri bir ortaya getiren ve seçim ittifakına dönüşme ihtimali olan altılı masanın Cumhurbaşkanlığı seçimi için göstereceği ortak adayın kim ve nasıl birisi olması gerektiğine ait tartışmalar sürüyor.
Erkene alınmaması durumunda Haziran 2023’de düzenlenecek olan seçimlerde CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet, DEVA, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin oluşturduğu altılı masanın adayı ile ilgili tartışmalar kamuoyunda “kim olmalı” noktasında öne çıkıyor. Masa bileşenleri ise bu oluşumu daha epeyce bir “kadro hareketi” olarak görüyor ve olası adayın yanı sıra seçim daha sonrası güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüşün nasıl olabileceğine yönelik hazırlıklarını da sürdürüyor.
Altılı masayı oluşturan partiler ortaya grubuyla birlikte çıkacak olan adayın seçim daha sonrası dönüşüme ayak uydurabilecek ve buna uzlaşı ortasında liderlik edebilecek, gerektiğinde elindeki kuvvetli yetkilerden vazgeçebilecek ve yalnızca altılı masa seçmeninden değil başka partilerden de oy alabilecek bir isim olması gerektiğinde birleşiyor.
Bu kapsamda Ankara kulislerinde CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığı bir müddetdir yüksek ihtimal olarak bedellendiriliyor. Son günlerde ÂLÂ Parti başkanı Meral Akşener’in “kazanacak aday” çıkışı ile HDP ve UYGUN Parti içindeki tansiyon tipi gelişmeler ise altılı masanın aday denklemini etkileyebilecek faktörler olarak görülüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin’in “HDP’ye bakanlık verilebilir” açıklamasıyla altılı masadaki adaylık tartışmaları hızlanmıştı. DÜZGÜN Parti, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş ismini kulislerde daha fazla dillendirmeye başlamıştı. Akşener bugün de İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nu ziyaret ediyor.
Kemal Kılıçdaroğlu Fotoğraf: CHP
Muhtemel adaylar kimler?
Şu ana kadar altılı masa için ortak aday olarak Kemal Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu’nun isimleri dillendiriliyor.
Çeşitli kurumların anketlerine ait sonuçlar parti merkezlerinde mukayeseli değerlendirilirken mümkün adayların alabileceği oy oranları, toplumun hangi kısımlarından oy alabilecekleri ve seçim daha sonrasındaki sistem dönüşümüne ahengi üzere etkenler değerli görülüyor.
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi, Bilim Akademisi Üyesi Prof. Ersin Kalaycıoğlu ise siyaset biliminde “kazanacak aday” diye bir olgunun olmadığına işaret ediyor. Kalaycıoğlu, adaya şayet anketlere bakılırsa karar veriliyorsa bu yolun fazlaca bilimsel olmayacağını, zira anketlere ait kuşkular bulunduğunu belirtiyor.
Yöneylem’in son anketine nazaran CHP’nin oyları AKP’nin önüne geçerken iştirakçilerin yüzde 64,9’u “parlamenter sistem” dedi. “Önümüzdeki Pazar Cumhurbaşkanlığı seçimleri olsa Erdoğan’a mı muhalefet adayına mı oy verirsiniz?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 55,6’sı “muhalefet adayı” formunda karşılık verdi.
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanPol) Genel Yöneticisi ve Siyaset Bilimci Seren Selvin Korkmaz’a göre de altılı masanın adayının “Türkiye muhalefetinin ortak paydasıyla hareket edebilecek ve ülkeyi düzlüğe çıkarabilecek, ortak aklı temsil eden bir lider” olması gerekiyor. Altılı masanın şu anda önündeki ikilemlerden birisini “önce prensipler mi yoksa evvel isim mi?” olarak gördüğünü söyleyen Korkmaz, muhalefetin önündeki bir başka ikilemi ise şu sözlerle aktarıyor:
“Mesele şu; anketler bize popülariteyi gösteriyor. Lakin altılı masa popülerliği mi seçecek? Yoksa seçim periyodunda Erdoğan’la uğraş edebilecek, herkesi kapsayıcı bir lisan kullanabilecek, altılı masanın haricindeki partileri de küstürmeyecek ve bununla birlikte seçim daha sonrasında inançlı bir biçimde yeni sisteme geçecek bir aday mı seçecek?”
Ekrem İmamoğlu Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/L. Pitarakis
“Anketlerde öne çıkan hakikat aday mı?”
Bu ortada birtakım anketlerde Yavaş’ın ya da İmamoğlu’nun Kılıçdaroğlu’nun önünde olduğuna yönelik sonuçlar çıkmasına karşın, her iki mümkün adaya ait de Ankara kulislerinde çeşitli rezervler bulunuyor. Yavaş’ın Kürt seçmenlerden oy alabilmesinin epey sıkıntı olduğu düşünülüyor, İmamoğlu’nun ise yeni sisteme geçişte ve yetkilerini devretmede istekli olmayabileceği tasaları bulunuyor.
Kendilerinin yaptıkları kimi saha çalışmalarında Yavaş ismiyle sık karşılaştıklarını belirten Korkmaz, bu popülerliğin niçinlerinden birkaçını polemiklere girmemesi, ağırbaşlı duruşu ile uygun bir PR grubunun olması olarak görüyor. Korkmaz, kelamlarını şöyleki sürdürüyor:
“Ancak şunu bilmiyoruz; seçim yarışına girildiğinde nasıl bir performans sergileyecek Yavaş? Yani o süreçteki kutuplaşma tuzaklarına düşecek mi, düşmeyecek mi? Bunu bilmiyoruz. Zira o performansını görmedik biz. O yüzden her vakit şu sorgulamayı yapmak lazım: Sanki anketlerde en yüksek oyu alan aday hakikaten de kazanacak aday mı? Ben bundan tam emin olamıyorum.”
İmamoğlu’nun adaylık mümkünlüğünü da pahalandıran Korkmaz, İstanbul Belediye Lideri’nin şu anda bir strateji değişikliğine gittiğini ve son günlerde daha hizmetleriyle ön planda olduğuna işaret ederek geçmişte yaptığı birtakım kusurlara karşın şu anda toparladığını ve hâlâ bahtı olabileceğini belirtiyor.
“Denizaltıyla Ankara’ya gidemezsiniz”
İsimler üstünden tartışma yürütmenin her vakit doğruya götürmeyeceğini düşünen Kalaycıoğlu, muhalefetin adayının kim olacağının “aynı anda hem epeyce değerli birebir vakitte fazlaca önemsiz” olduğu kanısında. Asıl değerli olan konunun “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin değişmesi” olarak bakılırsan Kalaycıoğlu, bu kelamlarını şu örnekle açıklıyor:
“Kim gelirse gelsin bu sistemle uygun yönetemez. Yani siz İstanbul’dan Ankara’ya gideceksiniz ve elinizde bir denizaltı var. Denizaltıyla Ankara’ya gidemezsiniz. Artık bu denizaltına kaptan aranıyor. Ancak Ankara’ya gidecekseniz şayet; ya uçağa ya da arabaya gereksiniminiz var. Bu araçla olmuyor bu iş. Denizaltına hangi kaptanı getirirsen getir esasen gidemez.”
Kalaycıoğlu bu niçinle muhalefetin “kaptan” olarak seçeceği ismin “Gelin bu denizaltıyı satalım, yerine de uçak alalım” demesi ve kamuoyunu da buna ikna etmesi gerektiğini söz ediyor ve Türkiye’nin hukuk devletiyle temaslı demokratik yapıya dönüştürülmesinin ehemmiyetine dikkat çekiyor.
Mansur Yavaş Fotoğraf: DW/H. Köylü
“İşi hoşluk müsabakasına çevirmeye çalışıyorlar”
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini değiştirecek kişinin bir takıma muhtaçlığı olduğunu ve yalnızca tek bir ismin konuşulmasını gerçek bulmadığını da söyleyen Kalaycıoğlu, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“İktidar ise yalnızca ismin konuşulması için ittiriyor. Zira rejimin defoları üzerinden değil de isim üzerinden tartıştırmak istiyorlar. Temel itibariyle Tayyip Erdoğan mı daha karizmatik yoksa Ahmet mi noktasına gelindi ve bunu tartışalım istiyorlar. Bir nevi hoşluk müsabakasına dönüştürmeye çalışıyorlar bu işi.”
Türkiye siyasal kültüründe başkan ve başkan kültünün fazlaca kıymetli olduğunu hatırlatan Korkmaz da “Biz daima prensiplerden, normlardan bahsediyoruz lakin beşerler önderin kim olduğuna ve isme nitekim bakıyor. Zira Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde tek bir kişi ve o isim ön plana çıkıyor. Yani kim bizi yönetecek? Bütün yetkileri kim alacak? Bu muktedirlik, yönetme kabiliyeti kime ilişkin olabilir? Toplumun merakı bu” diyor.
Toplumdaki “tek başına Türkiye’yi sırtlayacak bir lider” arayışının mevcut sistem için doğal olabileceğini belirten Korkmaz, fakat bunun karşısında “Türkiye’yi nitekim demokratik düzlüğe çıkarabilecek, altılı masanın iradesiyle hareket edebilecek, ortak aklı temsil edebilecek bir adayın” aranması gerektiğini vurguluyor.
Erkene alınmaması durumunda Haziran 2023’de düzenlenecek olan seçimlerde CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet, DEVA, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin oluşturduğu altılı masanın adayı ile ilgili tartışmalar kamuoyunda “kim olmalı” noktasında öne çıkıyor. Masa bileşenleri ise bu oluşumu daha epeyce bir “kadro hareketi” olarak görüyor ve olası adayın yanı sıra seçim daha sonrası güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüşün nasıl olabileceğine yönelik hazırlıklarını da sürdürüyor.
Altılı masayı oluşturan partiler ortaya grubuyla birlikte çıkacak olan adayın seçim daha sonrası dönüşüme ayak uydurabilecek ve buna uzlaşı ortasında liderlik edebilecek, gerektiğinde elindeki kuvvetli yetkilerden vazgeçebilecek ve yalnızca altılı masa seçmeninden değil başka partilerden de oy alabilecek bir isim olması gerektiğinde birleşiyor.
Bu kapsamda Ankara kulislerinde CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığı bir müddetdir yüksek ihtimal olarak bedellendiriliyor. Son günlerde ÂLÂ Parti başkanı Meral Akşener’in “kazanacak aday” çıkışı ile HDP ve UYGUN Parti içindeki tansiyon tipi gelişmeler ise altılı masanın aday denklemini etkileyebilecek faktörler olarak görülüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin’in “HDP’ye bakanlık verilebilir” açıklamasıyla altılı masadaki adaylık tartışmaları hızlanmıştı. DÜZGÜN Parti, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş ismini kulislerde daha fazla dillendirmeye başlamıştı. Akşener bugün de İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nu ziyaret ediyor.
Kemal Kılıçdaroğlu Fotoğraf: CHP
Muhtemel adaylar kimler?
Şu ana kadar altılı masa için ortak aday olarak Kemal Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu’nun isimleri dillendiriliyor.
Çeşitli kurumların anketlerine ait sonuçlar parti merkezlerinde mukayeseli değerlendirilirken mümkün adayların alabileceği oy oranları, toplumun hangi kısımlarından oy alabilecekleri ve seçim daha sonrasındaki sistem dönüşümüne ahengi üzere etkenler değerli görülüyor.
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi, Bilim Akademisi Üyesi Prof. Ersin Kalaycıoğlu ise siyaset biliminde “kazanacak aday” diye bir olgunun olmadığına işaret ediyor. Kalaycıoğlu, adaya şayet anketlere bakılırsa karar veriliyorsa bu yolun fazlaca bilimsel olmayacağını, zira anketlere ait kuşkular bulunduğunu belirtiyor.
Yöneylem’in son anketine nazaran CHP’nin oyları AKP’nin önüne geçerken iştirakçilerin yüzde 64,9’u “parlamenter sistem” dedi. “Önümüzdeki Pazar Cumhurbaşkanlığı seçimleri olsa Erdoğan’a mı muhalefet adayına mı oy verirsiniz?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 55,6’sı “muhalefet adayı” formunda karşılık verdi.
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanPol) Genel Yöneticisi ve Siyaset Bilimci Seren Selvin Korkmaz’a göre de altılı masanın adayının “Türkiye muhalefetinin ortak paydasıyla hareket edebilecek ve ülkeyi düzlüğe çıkarabilecek, ortak aklı temsil eden bir lider” olması gerekiyor. Altılı masanın şu anda önündeki ikilemlerden birisini “önce prensipler mi yoksa evvel isim mi?” olarak gördüğünü söyleyen Korkmaz, muhalefetin önündeki bir başka ikilemi ise şu sözlerle aktarıyor:
“Mesele şu; anketler bize popülariteyi gösteriyor. Lakin altılı masa popülerliği mi seçecek? Yoksa seçim periyodunda Erdoğan’la uğraş edebilecek, herkesi kapsayıcı bir lisan kullanabilecek, altılı masanın haricindeki partileri de küstürmeyecek ve bununla birlikte seçim daha sonrasında inançlı bir biçimde yeni sisteme geçecek bir aday mı seçecek?”
Ekrem İmamoğlu Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/L. Pitarakis
“Anketlerde öne çıkan hakikat aday mı?”
Bu ortada birtakım anketlerde Yavaş’ın ya da İmamoğlu’nun Kılıçdaroğlu’nun önünde olduğuna yönelik sonuçlar çıkmasına karşın, her iki mümkün adaya ait de Ankara kulislerinde çeşitli rezervler bulunuyor. Yavaş’ın Kürt seçmenlerden oy alabilmesinin epey sıkıntı olduğu düşünülüyor, İmamoğlu’nun ise yeni sisteme geçişte ve yetkilerini devretmede istekli olmayabileceği tasaları bulunuyor.
Kendilerinin yaptıkları kimi saha çalışmalarında Yavaş ismiyle sık karşılaştıklarını belirten Korkmaz, bu popülerliğin niçinlerinden birkaçını polemiklere girmemesi, ağırbaşlı duruşu ile uygun bir PR grubunun olması olarak görüyor. Korkmaz, kelamlarını şöyleki sürdürüyor:
“Ancak şunu bilmiyoruz; seçim yarışına girildiğinde nasıl bir performans sergileyecek Yavaş? Yani o süreçteki kutuplaşma tuzaklarına düşecek mi, düşmeyecek mi? Bunu bilmiyoruz. Zira o performansını görmedik biz. O yüzden her vakit şu sorgulamayı yapmak lazım: Sanki anketlerde en yüksek oyu alan aday hakikaten de kazanacak aday mı? Ben bundan tam emin olamıyorum.”
İmamoğlu’nun adaylık mümkünlüğünü da pahalandıran Korkmaz, İstanbul Belediye Lideri’nin şu anda bir strateji değişikliğine gittiğini ve son günlerde daha hizmetleriyle ön planda olduğuna işaret ederek geçmişte yaptığı birtakım kusurlara karşın şu anda toparladığını ve hâlâ bahtı olabileceğini belirtiyor.
“Denizaltıyla Ankara’ya gidemezsiniz”
İsimler üstünden tartışma yürütmenin her vakit doğruya götürmeyeceğini düşünen Kalaycıoğlu, muhalefetin adayının kim olacağının “aynı anda hem epeyce değerli birebir vakitte fazlaca önemsiz” olduğu kanısında. Asıl değerli olan konunun “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin değişmesi” olarak bakılırsan Kalaycıoğlu, bu kelamlarını şu örnekle açıklıyor:
“Kim gelirse gelsin bu sistemle uygun yönetemez. Yani siz İstanbul’dan Ankara’ya gideceksiniz ve elinizde bir denizaltı var. Denizaltıyla Ankara’ya gidemezsiniz. Artık bu denizaltına kaptan aranıyor. Ancak Ankara’ya gidecekseniz şayet; ya uçağa ya da arabaya gereksiniminiz var. Bu araçla olmuyor bu iş. Denizaltına hangi kaptanı getirirsen getir esasen gidemez.”
Kalaycıoğlu bu niçinle muhalefetin “kaptan” olarak seçeceği ismin “Gelin bu denizaltıyı satalım, yerine de uçak alalım” demesi ve kamuoyunu da buna ikna etmesi gerektiğini söz ediyor ve Türkiye’nin hukuk devletiyle temaslı demokratik yapıya dönüştürülmesinin ehemmiyetine dikkat çekiyor.
Mansur Yavaş Fotoğraf: DW/H. Köylü
“İşi hoşluk müsabakasına çevirmeye çalışıyorlar”
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini değiştirecek kişinin bir takıma muhtaçlığı olduğunu ve yalnızca tek bir ismin konuşulmasını gerçek bulmadığını da söyleyen Kalaycıoğlu, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“İktidar ise yalnızca ismin konuşulması için ittiriyor. Zira rejimin defoları üzerinden değil de isim üzerinden tartıştırmak istiyorlar. Temel itibariyle Tayyip Erdoğan mı daha karizmatik yoksa Ahmet mi noktasına gelindi ve bunu tartışalım istiyorlar. Bir nevi hoşluk müsabakasına dönüştürmeye çalışıyorlar bu işi.”
Türkiye siyasal kültüründe başkan ve başkan kültünün fazlaca kıymetli olduğunu hatırlatan Korkmaz da “Biz daima prensiplerden, normlardan bahsediyoruz lakin beşerler önderin kim olduğuna ve isme nitekim bakıyor. Zira Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde tek bir kişi ve o isim ön plana çıkıyor. Yani kim bizi yönetecek? Bütün yetkileri kim alacak? Bu muktedirlik, yönetme kabiliyeti kime ilişkin olabilir? Toplumun merakı bu” diyor.
Toplumdaki “tek başına Türkiye’yi sırtlayacak bir lider” arayışının mevcut sistem için doğal olabileceğini belirten Korkmaz, fakat bunun karşısında “Türkiye’yi nitekim demokratik düzlüğe çıkarabilecek, altılı masanın iradesiyle hareket edebilecek, ortak aklı temsil edebilecek bir adayın” aranması gerektiğini vurguluyor.