‘Akıllı Zirve Lambası’ sonucu Tartışma Yarattı: Suistimal Edilebilir mi?

semaver

Global Mod
Global Mod
İBB UKOME toplantısında kabul edilen, taksilere yönelik ‘akıllı zirve lambası’ uygulaması tartışma yarattı. Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, ‘aslına bakarsanız var olan bir uygulamayı, bir daha getiriyorlar. Anlaşılan, kurallara riayet edilmiyor. Berbat niyetli şoförler bu sistemi suistimal edebilir’ dedi. Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu ise, ‘Bu mevzuyu suistimal eden taksiciler olursa İBB ve polis hassas kontroller yapabilir’ dedi.


İBB’nin 26 Ocak’taki UKOME toplantısında ‘Taksi Nakliyatında Kullanılan Zirve Lambası Düzenlenmesi Teklifi’ oy oldukçaluğuyla kabul edilmiş, taksilere akıllı zirve lambalarına geçiş için 3 ay mühlet tanınmıştı.



Taksimetreyle de entegre olarak çalışacak sistemle, taksimetre açıldığında zirve lambasında ‘Dolu’, yolcu bulunmadığında ‘Boş’, uygulama rezervasyonları durumunda ise ‘RZV’ yazacak. Yeni sistemin uygulanmaya başlanması öncesinde sistemin nasıl uygulanacağı ve yeni uygulamanın benzerinin daha evvel de uygulandığı argümanı tartışılmaya başlandı.


“Sürücü berbat niyetliyse yapılabilecek bir şey yok yaptırımlar tesirli olmalı”


Taksilerdeki zirve lambasının yeni bir uygulama olmadığını argüman eden Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, ‘UKOME bir karar aldı, taksiler artık doluysa ışıklı zirve lambası dolu olduğunu yazacak, şoför değiştirmeye gidiyor yahut taşınabilir uygulama üzerinden yolcu almaya gidiyorsa ‘Rezerve’ yazacak lakin, bu uygulama evvelden beri var, aslına bakarsan kullanılıyordu. Olan bir uygulamayı, tekrar getiriyorlar. Anlaşılan, kurallara riayet edilmediği anlaşıldı. Dolu-boş biçiminde uygulama yapmayan taksilere yaptırımların tesirli olması lazım. Tüketiciler haklarına sahip çıkarak, boş taksi kendilerini almadığında şayet ışıklı zirve tabelasında da boş olduğu gözüküyorsa kesinlikle ilgililere şikayetini yapmalı’ biçiminde konuştu.

Sürücü makûs niyetliyse tedbirlerin hiç bir faydası olmadığını belirten Ağaoğlu, ‘Örneğin, hiç bir teması olmadığı biçimde sürücü değiştirme vaktinde değilken bile rezerve yazabilir. Şoför, turisti, kendi almak isteyeceği yolcuyu gördüğünde ise bu türlü yanına yaklaşabilir. Bu noktada yaptırımların da biraz daha tesirli olmasında fayda var. Tahlil için ne yapılabilir, örnek veriyorum, bu durumu suistimal eden, müşteri seçen şoför cezalandırılır. Hatta iki üç sefer tekrar edildiğinde plaka ruhsatı iptal edilebilir. Zira plaka sahiplerine verilen bu hak ebediyen kullanılabiliyor, dededen toruna geçebiliyor ve hiç bir plaka sahibi bu hakkın iptal edilmesini istemez. Buna bakılırsa de şoförlerini eğitirler, şoförler de müşterilerine ıstırap yaratacak haksızlıklar yapmazlar.

Sürücüler yerli müşteri gördüklerinde doluyum diyorlar, turist gördüklerinde alıyorlar. Yerliye, değişime gidiyorum, uygulamadan yolcu aldım üzere mazeretler öne sürebilir, ‘rezerve’ olduklarını söz edebilirler. Yani, şoför berbat niyetliyse yapılabilecek bir şey yok, yaptırımların tesirli olması, caydırıcı olması gerekir. Evvelce de vardı, taksi doluysa zirvedeki taksi ışığı sönecek, boş ise müşteri arıyorsa yanacaktı. Tüketici, ışığı yanık biçimde durmayan taksiyi İBB yahut ilgili belediyelere şikayet iletmelidir. Bu hizmet kamusal bir hizmettir, bu hizmeti sunmaktan kaçınılamaz’
dedi.


“Taksicinin bu sisteme dışarıdan rastgele bir müdahale talihi bulunmayacak”


İBB Ulaşım Dairesi Lideri Utku Cihan ise, ‘Mevzuat epeyce açık. Akıllı zirve lambası öncesinde yalnızca sarı renkli üzerinde, ‘Taksi’ yazan bir zirve lambasıydı. Bunun haricindeki kullanımlar yasaktı. Alanda taksilerle ilgili yaşadığımız meselelerden biri de bu zirve lambalarının değiştirilerek, özelleştirilerek kullanılmasaydı. Biz de görüyorduk, kimi taksicilerimiz bunları tercih ediyorlardı, aslında bu da bize yürek verdi. ötürüsıyla müsaade almadan, mevzuata karşıt olarak yeni uygulamaya emsal zirve lambaları kullananlar evet vardı. Biz ise geçenlerde aldığımız UKOME sonucu ile İstanbul’daki tüm taksilerin akıllı zirve lambası kullanımını mecburî hale getirdik, üç ay içerisinde hepsi kullanıyor olacaklar. Bu yeniliği bizatihi getirenler vardı, lakin bizim sistemimize yani ‘akıllı zirve lambası’na geçiş mecburî hale geldi’ ifadelerini kullandı.

Tepe lambalarının mevcut kontrol düzenekleriyle entegrasyonu bulunacağını belirten Cihan, ‘İstanbul’da bizim bir İtaksi sistemimiz var. Bu sistem tüm taksilerde bulunan bir kontrol sistemi ve daha sonrasında biz mecliste alınan kararla İstanbul’da 2 taşınabilir taksi-yolculuk uygulamasına lisans vermiş durumdayız. Uygulamaların İtaksi sistemiyle entegrasyonu var. Biz rastgele bir davet ve seyahatin bilgilerinı bu sistemle bakılırsabiliyoruz. Şoförün cep telefonuna uygulamadan davet geldiğinde ve rezervasyon talebi oluştuğunda bu görünüyor. Kontrol sistemimizin zirve lambasıyla entegrasyonu bulunduğundan bu durumda taksici uygulamadan süreç yapıldığında zirve lambası otomatik olarak rezerve halini alacak. Taksicinin bu sisteme dışarıdan rastgele bir müdahale bahtı bulunmayacak. Dolu, boş ya da rezerve tabirlerine rastgele bir müdahale kelam konusu olmayacak. Yalnızca tek bir butonumuz var, bu buton taksicinin acil durumda ‘SOS’ vermek için basabileceği buton. Bunun haricinde taksicilerin zirve lambasındaki dolu, boş, rezerve yazılarını değiştirebileceği bir buton araç içerisinde bulunmayacak. Büsbütün cep telefonuna, cep telefonu uygulamalarına, İtaksi sistemine ve taksimetreye entegre bir sistem olacak. Dışarıdan buna müdahale bahtı yok’ diye konuştu.

Yeni uygulamayla ilgili bilgi veren Cihan, ‘Şoför değişimi konusunda ise, şu biçimde bir bahis var, bu sürücü değişimi durumu İstanbul’daki taksicilerin yolcu almama mazeretlerinden en önde olanlarından bir tanesi. ötürüsıyla öteki sürücüyle mevcut sürücü ortalarında anlaşacaklar, o alanda sürücü değişikliği yapacaklar. Buna nazaran de kendi ortalarında bir sistem oluşturacaklar. Sürücü değişimi durumu için ekstra bir çalışma yapmaya, ekstra bir ikaz işareti yapmaya muhtaçlık yok’ şeklinde konuştu.


“Eskiden bu uygulama yoktu zirve lambaları sabitti”


Yaşanan şikayetler sebebiyle yeni uygulamaya geçildiğine vurgu yapan Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu, ‘Şimdi kimi yolcularımız, taksiler bizi almıyor üzere durumlar yaşıyorlardı. Şikayetler oluyordu. Artık 3 ay içerisinde tüm taksilerde, zirve lambalarındaki led ekranda dolu, boş, rezerve, acil durum üzere sözler yazacak. Şayet taksici, taksimetreyi açarsa otomatik olarak lambada ‘Dolu’ yazacak, taksimetre kapalı, yolcu yok ise ‘Boş’ yazacak. Arkadaş uygulama davetine yahut durak telefon davetine gidiyorsa yahut araç sürücü değişimi ya da gereksinimini karşılamaya gidiyorsa ‘Rezerve’ yazacak. Evvelden bu uygulama yoktu. bundan evvelki uygulamada zirve lambaları sabitti. Yalnızca taksi yazıyordu, artık led ışıklı ikazlı olacak. Araç içerisindeki zirve lambası elektronik ortamla değişecek. Manuel müdahale edilmeyecek. Arkadaş çağrıyı kabul ediyorsa, ‘Rezerve’ yazacak. Bu mevzuyu suistimal eden taksiciler olursa İBB ve polis bahiste hassas kontroller yapabilir’ dedi.