RAM
New member
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, DW Türkçe’nin Türkiye’deki insan hakkı ihlallerine ait sorularını yanıtladı. Callamard, cezasızlık kültürü niçiniyle hak ihlallerinin sürdüğünü belirterek, “Gezi davasının gerekçeli sonucunda, verilen mahkûmiyet kararlarına münasebet olacak hiç bir şey yok” dedi. Cemal Kaşıkçı davasının Suudi Arabistan’a devredilmesini “skandal” olarak nitelendiren Callamard, “Adalet bir pazarlık problemine dönmüş durumda” sözünü kullandı.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard’a yönelttiğimiz sorular ve karşılıkları:
Deutsche Welle Türkçe: Birleşmiş Milletler Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü olarak Cemal Kaşıkçı‘nın öldürülmesine ait soruşturmayı siz yürütmüştünüz. Bu niçinle Suudi yetkililerden vefat tehditleri dahi aldınız. Kaşıkçı davasının Suudi Arabistan’a devredildiğini öğrendiğinizde neler hissettiniz?
Agnes Callamard: Birinci günden beri düşündüklerim değişmedi. Utanç verici olduğunu düşünüyorum. Davaya ihanet olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de adaletin bir pazarlık sıkıntısı haline dönüştüğünü gösteriyor. Davanın Suudi Arabistan’a periyodu, davayı cinayetten sorumlu olanların ellerine teslim etmek demek. Türkiye’de gerek savcılar gerek siyasetçiler gerekse hükümet, başta Suudi Kral olmak üzere Suudi Arabistan’daki yetkililerin adalete, Türkiye’deki soruşturmaya müdahale ettiğinin çok farkında. Türkiye’ye cinayeti araştırmak için gönderdikleri takım, kanıtları ortadan kaldırdı. Buna karşın dava Suudi Arabistan’a devredildi. Yani adaletin tesis edilemeyeceğinin bilinmesine karşın bu dönem yapıldı. Tam da bu yüzden bu durumun utanç verici olduğunu, ihanet olduğunu söylüyorum.
Danıştay’ın 23 Haziran’da İstanbul Mukavelesi davasında son kelamı söylemesi bekleniyor. Kadın hareketinin İstanbul Sözleşmesi’nin feshine karşı verdiği çabayı nasıl görüyorsunuz?
Sözleşmeden çekilme sonucu da öteki bir ihanet. Karara verilen reaksiyon hükümetin kolay bir yol seçmediğini gösteriyor. Bayanlar karara karşı savaşıyor. Bayan hareketinin kararlılığı, tutunmak istediğim bir kararlılık. Bayanların ve insan hakları savunucularının bayana şiddetle gayret ismine karara karşı gösterdiği direnç beni epey etkiliyor. Hükümetin hali bayana şiddete karşı çabanın ortadan kalkacağı manasına gelmiyor. İstanbul Kontratı değerli bir taahhüt idi. Fesih sonucu, bayanların şiddete karşı çabasını zayıflatan bir karar değil. Tersine, bayanların uğraşını yükselttiğini, kuvvetlendirdiğini ve büyüteceğini düşünüyorum. Bayanların bu saçma karara gösterdiği direnç, yolunu şaşıran bir hükümetin müdahalesiyle eşitlik uğraşının durdurulamayacağını gösteriyor. Türkiye’deki bayanların hükümete verdiği reaksiyonun gerek Türkiye’deki gerekse dünyadaki insan hakları hareketi için ilham verici olduğunu düşünüyorum. Türkiye’deki bayanların yanındayız, onlardan ilham alıyoruz. Onların yanında durmaya devam edeceğiz. Eşitlik ve şiddete karşı çaba eden bayanlar için adaletin geleceğine inanıyorum.
Diyarbakır’da bir hafta evvel gözaltına alınan 16 Kürt gazeteci tutuklandı. Seçime giderken basın özgürlüğünün kötüleşeceği istikametinde kaygılar var. Siz de bu tasayı paylaşıyor musunuz?
Evet, katiyetle. Af Örgütü olarak toplumun genelini etkileyen basına özgürlüğündeki gerilemeyi yakından takip ediyoruz. Son tutuklamalar, basına yönelik engelleme, susturma ve hak ihlalleri deryasına eklenen son damla oldu. Yetkili makamları rahatsız edecek biçimde haber yapan gazeteciler risk altında. Tutuklanan 16 gazetecinin belgesinde yaptıkları haberlere odaklanıldığını anlıyoruz. Bu da gazetecilerin yaptıkları haberler niçiniyle gaye olduklarını gösteriyor. Türkiye’de gazeteciler yıllardır terörizm suçlamalarıyla susturuluyor. Bu durum pek kaygı verici.
Gezi davası kararında açıklanan gerekçeli kararı tatmin edici buldunuz mu?
Hayır, hiç de tatmin edici bir karar değil. İş arkadaşlarım 600 sayfayı aşkın sonucu ayrıntılı bir biçimde inceledi. Gerekçeli sonucun bu kadar sayfa yazılıp kararda bu kadar az tartışılacak içerik olması inanılmaz. Kararda, insan hakları standartları ile uyumlu kabul edilebilir hiç bir münasebet yok. hiç bir sanık için itham edilen cürümler hakkında kanıt yok. Bu durum, Osman Kavala’nın tutukluluk süreciyle başladı. Davanın birinci duruşmasına kadar sürdü. Akabinde birinci beraat sonucu verilene kadar da devam etti. Bu berbat durum yalnızca daha da berbata gitti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi mahkûmiyet kararlarını kanıt olmamasına karşın verdi. Mahkeme heyetinden bir hâkim de kanıt yokluğuna dikkat çekerek beraat sonucu verilmesi gerektiği tarafında görüş bildirdi. Gerekçeli kararda, ajanlıkla suçlanan Osman Kavala’nın tutukluluğuna dair münasebet yok. Dava kapsamında yargılananların epey yıl mahpusa mahkûm edilmesi şok edici. pek uzun mahpus cezalarından bahsediyoruz. Başından sonuna kadar adaletsiz bir müddetç. Gerekçeli kararda, verilen mahkûmiyet kararlarına münasebet olacak hiç bir şey yok.
Türkiye’deki cezasızlık kültürü insan hakları ihlallerini nasıl etkiliyor?
Cezasızlık kültürü, insan hakları ihlallerinin temelini oluşturuyor. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birfazlaca yerinde süren sistematik adaletsizlik, cezasızlıktan kaynaklanıyor. Af Örgütü tam da bu niçinle cezasızlığa son verilmesi davetiyle epey sayıda kampanya yürütüyor. Cezasızlık, hak ihlallerinin sürmesine niye oluyor. Cezasızlık birlikteinde yetkinin berbat kullanmasına da yol açıyor. Şahıslar ve kurumlar yetki ve güçlerini kullanarak can yakıcı hareketlerde bulunuyor. Cezasızlık kültürü bununla ilgili işte: Gücün berbata kullanılması ve mağdurların adalet bulamaması. Türkiye’de olan da bu. Çarşamba günü insan hakları avukatı Tahir Elçi’nin öldürülmesine ait davanın duruşması vardı. Duruşma bir defa daha ertelendi. Avukatların talepleri mahkeme heyeti tarafınca reddedildi. Bu ve buna misal durumlar, cezasızlık kültürü pekiştiriyor. Kurumlara yönelik güvensizlik yaratıyor. Bu, fecî bir durum. Söyleşimize Cemal Kaşıkçı davasını konuşarak başladık. Kaşıkçı, Türkiye toprakları üzerinde öldürüldü. Türkiye cinayet daha sonrası açılan davada adaletin tesis edileceğine ait yemin etti. daha sonra ne oldu? Dava Suudi Arabistan’a devredildi. Bu bir skandaldır. Hükümetin adalete yönelik halini ortaya koyuyor. Adalet bir pazarlık problemine dönmüş durumda.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard’a yönelttiğimiz sorular ve karşılıkları:
Deutsche Welle Türkçe: Birleşmiş Milletler Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü olarak Cemal Kaşıkçı‘nın öldürülmesine ait soruşturmayı siz yürütmüştünüz. Bu niçinle Suudi yetkililerden vefat tehditleri dahi aldınız. Kaşıkçı davasının Suudi Arabistan’a devredildiğini öğrendiğinizde neler hissettiniz?
Agnes Callamard: Birinci günden beri düşündüklerim değişmedi. Utanç verici olduğunu düşünüyorum. Davaya ihanet olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de adaletin bir pazarlık sıkıntısı haline dönüştüğünü gösteriyor. Davanın Suudi Arabistan’a periyodu, davayı cinayetten sorumlu olanların ellerine teslim etmek demek. Türkiye’de gerek savcılar gerek siyasetçiler gerekse hükümet, başta Suudi Kral olmak üzere Suudi Arabistan’daki yetkililerin adalete, Türkiye’deki soruşturmaya müdahale ettiğinin çok farkında. Türkiye’ye cinayeti araştırmak için gönderdikleri takım, kanıtları ortadan kaldırdı. Buna karşın dava Suudi Arabistan’a devredildi. Yani adaletin tesis edilemeyeceğinin bilinmesine karşın bu dönem yapıldı. Tam da bu yüzden bu durumun utanç verici olduğunu, ihanet olduğunu söylüyorum.
Danıştay’ın 23 Haziran’da İstanbul Mukavelesi davasında son kelamı söylemesi bekleniyor. Kadın hareketinin İstanbul Sözleşmesi’nin feshine karşı verdiği çabayı nasıl görüyorsunuz?
Sözleşmeden çekilme sonucu da öteki bir ihanet. Karara verilen reaksiyon hükümetin kolay bir yol seçmediğini gösteriyor. Bayanlar karara karşı savaşıyor. Bayan hareketinin kararlılığı, tutunmak istediğim bir kararlılık. Bayanların ve insan hakları savunucularının bayana şiddetle gayret ismine karara karşı gösterdiği direnç beni epey etkiliyor. Hükümetin hali bayana şiddete karşı çabanın ortadan kalkacağı manasına gelmiyor. İstanbul Kontratı değerli bir taahhüt idi. Fesih sonucu, bayanların şiddete karşı çabasını zayıflatan bir karar değil. Tersine, bayanların uğraşını yükselttiğini, kuvvetlendirdiğini ve büyüteceğini düşünüyorum. Bayanların bu saçma karara gösterdiği direnç, yolunu şaşıran bir hükümetin müdahalesiyle eşitlik uğraşının durdurulamayacağını gösteriyor. Türkiye’deki bayanların hükümete verdiği reaksiyonun gerek Türkiye’deki gerekse dünyadaki insan hakları hareketi için ilham verici olduğunu düşünüyorum. Türkiye’deki bayanların yanındayız, onlardan ilham alıyoruz. Onların yanında durmaya devam edeceğiz. Eşitlik ve şiddete karşı çaba eden bayanlar için adaletin geleceğine inanıyorum.
Diyarbakır’da bir hafta evvel gözaltına alınan 16 Kürt gazeteci tutuklandı. Seçime giderken basın özgürlüğünün kötüleşeceği istikametinde kaygılar var. Siz de bu tasayı paylaşıyor musunuz?
Evet, katiyetle. Af Örgütü olarak toplumun genelini etkileyen basına özgürlüğündeki gerilemeyi yakından takip ediyoruz. Son tutuklamalar, basına yönelik engelleme, susturma ve hak ihlalleri deryasına eklenen son damla oldu. Yetkili makamları rahatsız edecek biçimde haber yapan gazeteciler risk altında. Tutuklanan 16 gazetecinin belgesinde yaptıkları haberlere odaklanıldığını anlıyoruz. Bu da gazetecilerin yaptıkları haberler niçiniyle gaye olduklarını gösteriyor. Türkiye’de gazeteciler yıllardır terörizm suçlamalarıyla susturuluyor. Bu durum pek kaygı verici.
Gezi davası kararında açıklanan gerekçeli kararı tatmin edici buldunuz mu?
Hayır, hiç de tatmin edici bir karar değil. İş arkadaşlarım 600 sayfayı aşkın sonucu ayrıntılı bir biçimde inceledi. Gerekçeli sonucun bu kadar sayfa yazılıp kararda bu kadar az tartışılacak içerik olması inanılmaz. Kararda, insan hakları standartları ile uyumlu kabul edilebilir hiç bir münasebet yok. hiç bir sanık için itham edilen cürümler hakkında kanıt yok. Bu durum, Osman Kavala’nın tutukluluk süreciyle başladı. Davanın birinci duruşmasına kadar sürdü. Akabinde birinci beraat sonucu verilene kadar da devam etti. Bu berbat durum yalnızca daha da berbata gitti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi mahkûmiyet kararlarını kanıt olmamasına karşın verdi. Mahkeme heyetinden bir hâkim de kanıt yokluğuna dikkat çekerek beraat sonucu verilmesi gerektiği tarafında görüş bildirdi. Gerekçeli kararda, ajanlıkla suçlanan Osman Kavala’nın tutukluluğuna dair münasebet yok. Dava kapsamında yargılananların epey yıl mahpusa mahkûm edilmesi şok edici. pek uzun mahpus cezalarından bahsediyoruz. Başından sonuna kadar adaletsiz bir müddetç. Gerekçeli kararda, verilen mahkûmiyet kararlarına münasebet olacak hiç bir şey yok.
Türkiye’deki cezasızlık kültürü insan hakları ihlallerini nasıl etkiliyor?
Cezasızlık kültürü, insan hakları ihlallerinin temelini oluşturuyor. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birfazlaca yerinde süren sistematik adaletsizlik, cezasızlıktan kaynaklanıyor. Af Örgütü tam da bu niçinle cezasızlığa son verilmesi davetiyle epey sayıda kampanya yürütüyor. Cezasızlık, hak ihlallerinin sürmesine niye oluyor. Cezasızlık birlikteinde yetkinin berbat kullanmasına da yol açıyor. Şahıslar ve kurumlar yetki ve güçlerini kullanarak can yakıcı hareketlerde bulunuyor. Cezasızlık kültürü bununla ilgili işte: Gücün berbata kullanılması ve mağdurların adalet bulamaması. Türkiye’de olan da bu. Çarşamba günü insan hakları avukatı Tahir Elçi’nin öldürülmesine ait davanın duruşması vardı. Duruşma bir defa daha ertelendi. Avukatların talepleri mahkeme heyeti tarafınca reddedildi. Bu ve buna misal durumlar, cezasızlık kültürü pekiştiriyor. Kurumlara yönelik güvensizlik yaratıyor. Bu, fecî bir durum. Söyleşimize Cemal Kaşıkçı davasını konuşarak başladık. Kaşıkçı, Türkiye toprakları üzerinde öldürüldü. Türkiye cinayet daha sonrası açılan davada adaletin tesis edileceğine ait yemin etti. daha sonra ne oldu? Dava Suudi Arabistan’a devredildi. Bu bir skandaldır. Hükümetin adalete yönelik halini ortaya koyuyor. Adalet bir pazarlık problemine dönmüş durumda.