RAM
New member
Avrupa Parlamentosu, dün aldığı kararla atık sevkiyatlarına ait Avrupa Birliği (AB) prosedürlerini ve denetim önlemlerini gözden geçirecek yeni bir yasa konusunda (AB) hükümetleriyle yapılacak görüşmeler için müzakere durumunu kabul etti.
Avrupa Parlamentosu Etraf, Halk Sıhhati ve Besin Güvenliği Komitesi’nin (ENVI) Kasım ayında onayladığı ve AP üyeleri tarafınca dün kabul edilen metin ile plastik atık ihracatının OECD üyesi olmayan ülkelere yasaklanması ve ihracatın Avrupa Özgür Ticaret Mutabakatı (EFTA) bölgesi haricindeki OECD ülkelerine dört yıl içerisinde basamaklı olarak durdurulması hedefleniyor. Ayrıyeten AB’nin ihraç ettiği atığın, gönderilen ülkelerde etrafa hassas bir biçimde yönetildiğini kanıtlamaya yönelik gerekliliklerin daha sıkı hale getirilmesi amaçlanıyor.
Peki taslak halindeki bu mevzuat yürürlüğe girdiğinde AB’den her yıl ortalama 600 bin ton plastik atık ithal eden Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
“Türkiye hemen adım atmalı”
sonucun epey değerli olduğuna ve Türkiye’nin bir an evvel bu mevzudaki düzenlemeleri yapması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, dört yıllık süreyi ise uzun buluyor.
2014-2018 yılları içinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı olan etraf mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk’e nazaran Türkiye hemen kendi yol haritasını ortaya koymaysa atık ithalatı gelecek dört yıl boyunca birebir düzeylerde kalmayı sürdürecek yahut pik yapacak. Öztürk, “Yani herkes kazan kazan siyasetiyle devam edecek ve bu 4 yıl mühlet içerisinde Türkiye’de merkezi idare, Avrupa Birliği’ne misal kararlar almazsa bu durum olağandışı derecede artabilir. Şu anda Avrupa Birliği ülkelerinden yılda 600 bin ton civarında plastik atık ithal ediliyor. Bu hiç azalmadan devam eder” diyor. Öztürk, sonucun olumlu olduğunu fakat uygulamanın biraz daha erkene çekilmesinin daha sağlıklı olacağını vurguluyor.
Fotoğraf: privat
Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ise dört yıllık müddetin adaptasyonla ilgili olabileceğini söylüyor ve “bir daha de uzun bir süre. İki yıl kâfi de artar. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı dört yıl ortasında de kısıtlamaları artırarak bu işi yapanların bu işi terk etmelerini zorlamalıdır. Diğer da yol yok üzere görünüyor aslına bakarsanız” diye ekliyor. Gündoğdu, bu yapılırsa dört yıl ortasında plastik atık ithalatında düşüş olabileceğini öngörüyor.
Yükümlülükler denetlenecek
Avrupa’nın iklim, etraf ve insan sıhhati üzerinde yıkıcı sonuçlar doğuran plastik çöp probleminiüçüncü ülkelere ihraç etmeye devam edemeyeceğini anlamasının olumlu olduğunu vurgulayan Gündoğdu, kabul edilen metne göre OECD’ye yapılan tüm çöp ihracatlarında, alıcı ülkelerin/ihracatçıların yükümlülüklere uymaması durumunda AB’nin sevkiyatları askıya alma hakkına sahip olduğuna işaret ederek burada çöpün akıbetine dair kontrol ve raporlamaların kıymetli olacağına dikkat çekiyor.
Gündoğdu, “Bu bununla birlikte ithalatın ulusal atık idare planlarını etkilemediğini göstermekle de mümkün. Yani Örneğin Türkiye’deki şirketlerin ithal ettiği plastik çöpler, çevresel bir sorun yaratırsa ya da bu firmaların iç piyasadan plastik çöp almadığı tespit edilirse bu durumda o ülkeye ihracat kesilebilir. Lakin bu bir daha de risk. Artık cin şişeden çıktı. Ne yapılırsa yapılsın, son analizde bu çöp ticareti artık devam edemez” diye konuşuyor.
32,7 milyon ton ithalat
Resmi bilgilere bakılırsa 2020 yılında AB’nin AB dışı ülkelere atık ihracatı 32,7 milyon tona ulaşarak global atık ticaretinin yaklaşık yüzde16’sına ulaştı.
Türkiye’de beş milyon ton plastik atık çöpe giderken Avrupa ülkelerinden tonlarca plastik atık ithal edildiğini lisana getiren Prof. Dr. Mustafa Öztürk, bu plastik atıkların Türkiye’de bilhassa Kilis, Adana, Mersin, Gaziantep, İzmir, Kocaeli bölgelerinde epey önemli çevresel problemlere niye olduğuna dikkat çekiyor.
Türkiye’de gerekli lisansı olmadığı biçimde Avrupa Birliği ülkelerinden atıkları ithal eden, işleten tesisler olduğuna işaret eden Öztürk, “Benim kendi ülkemde bunun değerlendirmesi değerli, suyu kıymetli, havası kıymetli, elektriği, personelliği kıymetli. Ben bunu Türkiye üzere ülkelerde değerlendireyim demek etrafla uyumlu yaklaşım değildi. Bu niçinle Avrupa Birliği’nin bu sonucunı olumlu görüyorum” diyor.
“Milletin attığı çöpleri bile bırakmıyorlar toplayalım”
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Karar İngiltere’yi kapsamıyor
Türkiye’nin en çok plastik atık ithal ettiği ülkelerin başında İngiltere. Polonya, Almanya, İtalya ve Belçika’nın geldiğini vurgulayan Öztürk, İngiltere’nin AB ülkesi olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Şimdi bir de bu biçimde meseleyle karşı karşıya kalacağız. Onun için Türkiye bir an evvel kendi adımını atmalı derim.”
Öte yandan Öztürk’ün verdiği bilgiye nazaran Türkiye’de yaklaşık 34 milyon ton atık bulunuyor. Bu atıkların ise yüzde 65’i etrafla uyumlu olmayan depolama alanlarına gidiyor.
“Önce kendi atığını çözeceksin”
Sıfır atık projesi uygulayan ülkelerin hiç birinde yurt haricinden atık ithal edilmediğini söz eden Öztürk, “Önce kendi atığını çözeceksin. Sıfır atık modeli yalnızca merasimler yapmak değildir. Bir caddede, bir meydanda ben sıfır atık üretiyorum demektir. Yönetmelikler yayınlıyoruz, genelgeler yayınlıyoruz. Bununla iş çözülmüyor. Yani bunu çözmek istiyorsanız Türkiye’de plastik atık ithalatına son vereceksiniz” diyor.
Bir plastik atığın dört yüz yıl tabiatta bozulmadan kaldığını tabir eden Prof. Öztürk, Türkiye’nin plastik atıklarla ilgili Çin ve Hindistan üzere sonları ortaya koyan bir düzenleme yapması gerektiğine vurgu yapıyor.
Çin, Malezya, Tayland üzere ülkelerin 2018 yılı itibariyle atık ithalatını yasaklamasıyla Avrupa’nın atık ihracatının adresi Türkiye oldu. 2004-2020 yılları içinde Türkiye’ye Avrupa’dan atık ithalatı 196 kat arttı.
Avrupa Parlamentosu Etraf, Halk Sıhhati ve Besin Güvenliği Komitesi’nin (ENVI) Kasım ayında onayladığı ve AP üyeleri tarafınca dün kabul edilen metin ile plastik atık ihracatının OECD üyesi olmayan ülkelere yasaklanması ve ihracatın Avrupa Özgür Ticaret Mutabakatı (EFTA) bölgesi haricindeki OECD ülkelerine dört yıl içerisinde basamaklı olarak durdurulması hedefleniyor. Ayrıyeten AB’nin ihraç ettiği atığın, gönderilen ülkelerde etrafa hassas bir biçimde yönetildiğini kanıtlamaya yönelik gerekliliklerin daha sıkı hale getirilmesi amaçlanıyor.
Peki taslak halindeki bu mevzuat yürürlüğe girdiğinde AB’den her yıl ortalama 600 bin ton plastik atık ithal eden Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
“Türkiye hemen adım atmalı”
sonucun epey değerli olduğuna ve Türkiye’nin bir an evvel bu mevzudaki düzenlemeleri yapması gerektiğine dikkat çeken uzmanlar, dört yıllık süreyi ise uzun buluyor.
2014-2018 yılları içinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı olan etraf mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk’e nazaran Türkiye hemen kendi yol haritasını ortaya koymaysa atık ithalatı gelecek dört yıl boyunca birebir düzeylerde kalmayı sürdürecek yahut pik yapacak. Öztürk, “Yani herkes kazan kazan siyasetiyle devam edecek ve bu 4 yıl mühlet içerisinde Türkiye’de merkezi idare, Avrupa Birliği’ne misal kararlar almazsa bu durum olağandışı derecede artabilir. Şu anda Avrupa Birliği ülkelerinden yılda 600 bin ton civarında plastik atık ithal ediliyor. Bu hiç azalmadan devam eder” diyor. Öztürk, sonucun olumlu olduğunu fakat uygulamanın biraz daha erkene çekilmesinin daha sağlıklı olacağını vurguluyor.
Fotoğraf: privat
Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ise dört yıllık müddetin adaptasyonla ilgili olabileceğini söylüyor ve “bir daha de uzun bir süre. İki yıl kâfi de artar. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı dört yıl ortasında de kısıtlamaları artırarak bu işi yapanların bu işi terk etmelerini zorlamalıdır. Diğer da yol yok üzere görünüyor aslına bakarsanız” diye ekliyor. Gündoğdu, bu yapılırsa dört yıl ortasında plastik atık ithalatında düşüş olabileceğini öngörüyor.
Yükümlülükler denetlenecek
Avrupa’nın iklim, etraf ve insan sıhhati üzerinde yıkıcı sonuçlar doğuran plastik çöp probleminiüçüncü ülkelere ihraç etmeye devam edemeyeceğini anlamasının olumlu olduğunu vurgulayan Gündoğdu, kabul edilen metne göre OECD’ye yapılan tüm çöp ihracatlarında, alıcı ülkelerin/ihracatçıların yükümlülüklere uymaması durumunda AB’nin sevkiyatları askıya alma hakkına sahip olduğuna işaret ederek burada çöpün akıbetine dair kontrol ve raporlamaların kıymetli olacağına dikkat çekiyor.
Gündoğdu, “Bu bununla birlikte ithalatın ulusal atık idare planlarını etkilemediğini göstermekle de mümkün. Yani Örneğin Türkiye’deki şirketlerin ithal ettiği plastik çöpler, çevresel bir sorun yaratırsa ya da bu firmaların iç piyasadan plastik çöp almadığı tespit edilirse bu durumda o ülkeye ihracat kesilebilir. Lakin bu bir daha de risk. Artık cin şişeden çıktı. Ne yapılırsa yapılsın, son analizde bu çöp ticareti artık devam edemez” diye konuşuyor.
32,7 milyon ton ithalat
Resmi bilgilere bakılırsa 2020 yılında AB’nin AB dışı ülkelere atık ihracatı 32,7 milyon tona ulaşarak global atık ticaretinin yaklaşık yüzde16’sına ulaştı.
Türkiye’de beş milyon ton plastik atık çöpe giderken Avrupa ülkelerinden tonlarca plastik atık ithal edildiğini lisana getiren Prof. Dr. Mustafa Öztürk, bu plastik atıkların Türkiye’de bilhassa Kilis, Adana, Mersin, Gaziantep, İzmir, Kocaeli bölgelerinde epey önemli çevresel problemlere niye olduğuna dikkat çekiyor.
Türkiye’de gerekli lisansı olmadığı biçimde Avrupa Birliği ülkelerinden atıkları ithal eden, işleten tesisler olduğuna işaret eden Öztürk, “Benim kendi ülkemde bunun değerlendirmesi değerli, suyu kıymetli, havası kıymetli, elektriği, personelliği kıymetli. Ben bunu Türkiye üzere ülkelerde değerlendireyim demek etrafla uyumlu yaklaşım değildi. Bu niçinle Avrupa Birliği’nin bu sonucunı olumlu görüyorum” diyor.
“Milletin attığı çöpleri bile bırakmıyorlar toplayalım”
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Karar İngiltere’yi kapsamıyor
Türkiye’nin en çok plastik atık ithal ettiği ülkelerin başında İngiltere. Polonya, Almanya, İtalya ve Belçika’nın geldiğini vurgulayan Öztürk, İngiltere’nin AB ülkesi olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Şimdi bir de bu biçimde meseleyle karşı karşıya kalacağız. Onun için Türkiye bir an evvel kendi adımını atmalı derim.”
Öte yandan Öztürk’ün verdiği bilgiye nazaran Türkiye’de yaklaşık 34 milyon ton atık bulunuyor. Bu atıkların ise yüzde 65’i etrafla uyumlu olmayan depolama alanlarına gidiyor.
“Önce kendi atığını çözeceksin”
Sıfır atık projesi uygulayan ülkelerin hiç birinde yurt haricinden atık ithal edilmediğini söz eden Öztürk, “Önce kendi atığını çözeceksin. Sıfır atık modeli yalnızca merasimler yapmak değildir. Bir caddede, bir meydanda ben sıfır atık üretiyorum demektir. Yönetmelikler yayınlıyoruz, genelgeler yayınlıyoruz. Bununla iş çözülmüyor. Yani bunu çözmek istiyorsanız Türkiye’de plastik atık ithalatına son vereceksiniz” diyor.
Bir plastik atığın dört yüz yıl tabiatta bozulmadan kaldığını tabir eden Prof. Öztürk, Türkiye’nin plastik atıklarla ilgili Çin ve Hindistan üzere sonları ortaya koyan bir düzenleme yapması gerektiğine vurgu yapıyor.
Çin, Malezya, Tayland üzere ülkelerin 2018 yılı itibariyle atık ithalatını yasaklamasıyla Avrupa’nın atık ihracatının adresi Türkiye oldu. 2004-2020 yılları içinde Türkiye’ye Avrupa’dan atık ithalatı 196 kat arttı.