Bundan birkaç yıl evvel, bir belgesel çalışması için Bangladeş‘deki Arakan kamplarına gitmiştim. Arakanlılara gereğince takviye vermediklerini düşündüğümden, içimde kızgınlık ve kırgınlık vardı. Hani birtakım tespitlerimiz vardır ya, daha sonradan önyargı olduğunu anladığımız ya da eksik bilgiyle ahkam keserek karar verdiğimiz, işte benimki de o denli bir şeydi. Ne demek istiyorum, şu biçimde ki; bir ülkede yaşanan bir olay-dram hakkında olumlu ya da olumsuz hayli şey duymuşsunuzdur ve buna uygun olarak da bir tutum geliştirmişsinizdir. Pekala, bunların ne kadarının gerçek ne kadarının yanlış olduğunu nasıl bilebilirsiniz, size haber diye sunulanın kaynağına ne kadar güvenirsiniz? Hiç kuşku etmez misiniz? Bence bunu anlamanız için tek bir kaide vardır, o da o ülkeye, o yere gitmek. Ben de o denli yaptım ve bildiğim- bildiğimi sandığım her şeyi bir daha öğrendim…
Bangladeş, dünya zenginliğinden en az hisse alan ve okuma yazma oranı en düşük ülkelerden biri.
Sanayisi neredeyse yok, halk tarımla geçiniyor. Ülkeye ayak bastığınız andan itibaren karşılaştığınız görüntü, kalabalık sözünün yığınları tabir etmek için ne kadar yetersiz kalabileceğini size net gösteriyor. Havası son derece nemli ve bunaltıcı, ancak insanları bir o kadar şirin. Çok lakin fazlaca yoksul bir ülke. Ülkeye giriş yapmak için indiğiniz hava alanı, bu satırları yazarken bulabildiğim en naif tabirle, son derece bakir. Hele çağdaş hava alanlarına alışkın biri için, son derece şaşkınlık verici. Uçaktan bavulları almak için yarışan hamalların patırdı kütürtüsü, gelişi hoş park etmiş Bismillah hava yollarına ilişkin, muhtemelen titrese gökyüzü görünecekoldukca eski model iç çizgiler uçakları, oradan oraya koşturan yüzlerce insan, makûs bir betonerme binadan yapılan pasaport kontrolü… Kendimi, 1950’lerin siyah beyaz bir sineması ortasında başrol oyuncusu üzere hissediyordum. Nihayet bizi karşılayan rehberimizin aracına güç bela doluştuktan daha sonra kaldığımız otele yanlışsız yola çıktık. O da ne, hava alanı çıkışını yöneten eli sopalı, farklı üniformalı trafik polisleri, otomobilleri üzerlerine vurarak bağıra çağıra yönlendiriyordu. Ortalıkta kızılca kıyamet bir coşku, trafik kaosu nedir sorusunun karşılığını verircesine, meczup bir ritimde akıyor, bu tanımlanamayan kaosun suratı insanın başını döndürüyordu.
Baharat kokulu caddelere, her yerden fırlayan araçlar, bisikletli dolmuşcular, tuktuklar, hala nasıl yürüdüğüne inanamadığım tenekeden renkli halk otobüsleri, sokak satıcıları, dilenciler, sokaklardaki rengarenk giysili insan seli…
Nereye başımı çevirsem, orada bilmediğim bir hayat güya beni şahit tutmak için avaz avaz bağırıyordu. Dahası kalabalıkları zar sıkıntı yara yara ilerleyen aracın ortasında, her seferinde yüreğim ağzımda, ‘’ahh bu sefer adam kesin gitti ’’ diyerek, trafik terörüne feryat ederken kimseye bir şey olmaması, hem huzur veriyor tıpkı vakitte büyük şaşkınlık yaratıyordu. bu biçimde anladım, buranın daha evvel hiç şahit olmadığım, gizli- kırgın bir büyüsü vardı. İnsanların kalp sesini duyuyordum güya, varlıklarını ispat etmek için çığlık atıyorlardı. Kentin en güzel oteli, İngilizlerden kalma bir yerdi. Otel pak sayılabilirdi lakin Bangladeş halkı için birebirini söylemek kolay değil, bir daha de misafirperver güler yüzlü ve âlâ beşerler olduğunu söylemem lazım. Etrafımda gördüğüm fakirlik kalbimi acıtırken içim en çok, halkın İngiliz özentisini fark edince cızladı. (Banladeş, 18 yy.’ dan 1905’e kadar İngilizlerin idaresinde kaldı.) Örneğin çocuklar, sokakta, sarmaşık bitkilerinden yaptıkları top ve ellerinde tahtalarla kriket (İngilizlerin ulusal sporu) oynamaya çalışıyorlardı. halbuki, kim bilir kendilerinin ne hoş mahallî oyunları vardı. Aşikâr ki bu oyunlara artık ilgi yoktu. Dahası, İngilizler üzere çayı sütlü içiyorlar ve birçoğu doğal olarak garip bir aksanla da olsa İngilizce konuşuyordu. Frantz Fanon’ın epeyce hoş bir kelamı var; ‘’Sizi sömürgeleştiren yabancıların sizde yarattığı en büyük yıkım, vakit içinde sizin kendinize onların gözüyle bakmanızı sağlamalarıdır.’’ Muhakkak ki onlarda kendilerini, cellatları gözünden görmeye alışmışlar ve fazlaca önemsedikleri cellatlarına aşık olmuşlardı, zira onlara benzemek için imkanları ölçüsünde her şeyi deniyorlardı. Tüm bunlar elbette şayet maceracı bir ruhunuz var ise, başlangıçta size güzel gelebilir. Lakin yaşadıkları fakirliği – çaresizliği, gözlerinin gerisindeki sıkışmışlığı gördüğünüzde iş değişiyor.
Çok açlar, biroldukca insan sokakta yaşıyor. Dünyanın en ucuz çalışanları içinde Bangladeşliler birinci sıralarda yer alıyor. Fuhuş yasal. çabucak hemen 12 yaşındaki kız çocuklarını, allı pullu kıyafetler- iğrenç renkli makyaj ortasında, dedeleri yaşındaki beşerlerle fuhuş pazarlığı yaparken görmek mümkün. İnsanlığa rahmet okutacak oranda dilenci var, zira hiç bir şeyleri yok. Asıl değerlisi, gelecekle ilgili konuşunca yalnızca gülümsüyorlar. bu biçimde daha düzgün anlıyorsunuz, geleceğe dair umutları çalınmış bu beşerler, günü kurtarma derdindeler. ötürüsı ile, ‘Bengal’in ülkesi’ Bangladeş, kendine bakamıyor ki Arakanlılara bakabilsin… Bengal kaplanının nasıl soyu tükeniyorsa, orada da umuda, geleceğe dair bir şeyler tükeniyor, bu tükenişi tüm hücrelerinizde hissediyorsunuz ve Arakanlılara yardım etmediklerini değil edemediklerini anlıyorsunuz. Kalbiniz yumuşuyor. İşte o an tekrar “yok’ nedir üzerinde kendinizi düşünmeye zorluyorsunuz.
Ne dersiniz, nitekim ‘Yok’ nedir?
Yoksulluk, tüm dünyada, günümüzün en büyük toplumsal problemlerinden biri. Pekala, yoksulluğun kriteri neye göre – nasıl belirleniyor? Çok farklı lakin bugüne dek yoksulluğun literatürde, herkes tarafınca kabul edilen, net bir tarifi yapılamamış. O denli ki, yoksulluk tarifi zamana-mekâna, yaşadığı coğrafyanın- ülkenin iktisadi ve toplumsal şartlarına göre farklı biçimlerde, yani bakılırsaceli tanımlanmış. Sanırım bizlerin başındaki yoksulluk tasvirine en yakın tarif şu: ‘’İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama imkanına sahip bulunmaması ve şahısların yaşayabilecekleri asgarî hayat standartlarına sahip olamaması’’ âlâ de minimum(!) hayat şartlarını kim – neye bakılırsa belirliyor? örneğin, Dünya Bankası günde iki doların altında gelir elde edenleri nispî fakir, bir doların altında geliri olanları mutlak fakir (açlık hududunun altında) olarak niteliyor. Bunu hangi ölçülerde, kime- neye bakılırsa hazırlamış? Yoksa, bu paranın ve siyasetin erkleri, jenerasyondan jenerasyona aktarılan, bir yoksulluk kültürü mü oluşturmak istiyorlar?
örneğin azla yetinmek onurlu bir şeydir, hayli senin nebir daha gibisine… Haydi gelin bu nazaranli yoksulluğu, bebek vefat oranları– eğitim seviyesi- açlık, yetersiz beslenme vs. vs. üzere göstergeleriyle bir yana bırakalım ve şöyleki devam edelim. Pekala ya mutlak yoksulluk? örneğin ayrımcılık, toplumsal dışlanma, yok sayılma, öteki olma, adalet karşısında eşitsizlik?
İşte Arakanlıların öyküsü de tam bu biçimde. Gerçek- mutlak- çok yokluk, yoksulluk…
Büyük bir soykırıma uğrayan Arankanlılar, anavatanları Myanmar’da insan olarak kabul edilmiyorlar. örneğin, bir yerden bir yere müsaadesiz gidemiyorlar. Gece aşikâr bir saatten daha sonra dışarı çıkmaları yasak. Toplu ulaşım araçlarına binmeleri yasak. Sıhhat hizmetlerinden yaralanmaları yasak. Şayet bir iş açmak istiyorlarsa, bir Budistin nezaretinde karın yalnızca yüzde yirmisini alabiliyorlar ve iş yaptıkları Budist isterse onları iş yerinden atıp, işe el koyabiliyor. Mülkiyet hakları yok. Üniversite eğitimi almaları yasak. Oy hakları yok. İstenmedikleri için evleri-tarlaları yakılıyor, barındıkları yerlerden zorla, büyük vahşetle sürülüyorlar, azap görüyorlar. Bebek vefatları devasa yükseklikte. Sığındıkları yerlerde de ya açlıktan ya da yetersiz beslenme yüzünden ölüyorlar. Yani Arakanlıların yaşadıkları yoksulluk, yalnızca mal ve mülk yokluğu-kentsel yoksulluk değil, yaşanabilir hayat imkânlarının da mevcut olmama yoksulluğu. Ve dünya yalnızca izliyor…
Gelelim, Arakanlıların ağır olarak sığındıkları Bangladeş’deki kamplara. Kamplarda halleri içler acısı. Tam bir sefalet arasındaler. Bangladeş bu insanlara, ülkede kalıcı olurlar- yerleşirler endişesiyle konut yapılmasına müsaade vermiyor. Bu yüzden, örneğin İHH, Deniz Feneri Derneği, Kızılay üzere Türk yardım kuruluşları, çıplak toprağın üzerine yalnızca barakalar kurabiliyorlar. Barakaların içleri ise bomboş, yani en ufak bırakın mobilyayı eşya yok. En pahalı eşyaları, yardım çuvalları. Gelen konukları, bu çuvalları yerlere sererek ihtimamla ağırlıyorlar.
Çocuklar perişan, kız çocukları dahil, sıklıkla çırılçıplak geziyorlar, ötürüsı ile taciz ve tecavüz çok yüksek.
Burada da eğitim hakları yok. Bayanlar fuhuşa zorlanıyor. Paklık, banyo ve yaşamak için su kâfi değil, suya ulaşmak da fazlaca güç. Tuvalet gereksinimleri için de sıraya girmek zorundalar. Takatınız var ise sırayı beklersiniz, yaşlıysanız ya da örneğin midenizi bozduysanız vay halinize. Kampta yalnızca birkaç seyyar tuvalet var. Bu yüzden kolera üzere hastalıkların riski devasa yükseklikte. Ayakkabıları, yemek için çatal- bıçakları- üzerinde yatacakları yatakları- yastıkları- serecekleri şilteleri- oturacakları iskemleleri- barınabilecekleri, yıkanabilecekleri, muhtaçlıklarını karşılayabilecek yerleri, çalışıp para kazanabilecekleri bir işleri, kâfi besinleri, kitapları, defterleri, çocuklarının oyuncakları, hastaların ilaçları, hekimleri vs. vs. yok, yok, yok… Dahası umutları yok, acıdan simsiyah kesmiş gözlerle mevti bekliyorlar.
Şimdi gelin, fakirlik edebiyatı mı yapıyorsun martavalını bir yana bırakarak, ‘yok ne demek’ tekrar düşünün…
Dönelim bize. Çok şükür, nefis bir coğrafyada, şahane bir ülkede yaşıyoruz. Yani coğrafya yazgıysa, biz 1-0 hayata önde başladık demektir. Lakin şunu da göz arkası etmiyorum tabi, Türkiye’de de, bilhassa son senelerda, dünya üzerinde de artan ve yaşanan gelir adaletsizliğinin, geçim zahmetinin sonuçları ortada. Hatırlayın, Türkiye sahip olduğu kültür mirasına uygun olarak, bana göre 21. yüzyılın doktirini ‘’Dünya 5’ten büyüktür’’ telaffuzunu tüm dünyanın yüzüne haykırmıştı. Bizim solcu ağabeylerimiz bile, verdikleri- inandıkları adalet gayretini bu kadar uygun özetleyemezlerdi. Bu içeride de bu biçimde olmalı. Türkiye toplumu, tüm siyasi ve kapital sahibi seçkinlerden büyüktür. ötürüsı ile süratle yoksulluk ve gelir dağılımı adaletsizliği meselelerini ve büyüyen değerini kabul etmemiz, buna uygun olarak birlik ruhu ortasında, sorun giderici, adil siyasetler üretmemiz kaide. Dahası bu meseleleri daha akılcı- sakin- birbirimizin gözünü oymadan, konuşup, çözmek gerektiğini unutmadan yapmalıyız. Zira, kendini dünyanın efendisi goren içeride ve dışarıdaki sermaye sahipleri, emperyalistler, senin çözemediğini kendi çıkarlarına uygun çözerler, yapamadığını yaparlar… Unutmayalım ki, gerçek yokluk cürettedir ve zeka ile cüret birebir yerde durmaz.
Twitter
Instagram
Bangladeş, dünya zenginliğinden en az hisse alan ve okuma yazma oranı en düşük ülkelerden biri.
Sanayisi neredeyse yok, halk tarımla geçiniyor. Ülkeye ayak bastığınız andan itibaren karşılaştığınız görüntü, kalabalık sözünün yığınları tabir etmek için ne kadar yetersiz kalabileceğini size net gösteriyor. Havası son derece nemli ve bunaltıcı, ancak insanları bir o kadar şirin. Çok lakin fazlaca yoksul bir ülke. Ülkeye giriş yapmak için indiğiniz hava alanı, bu satırları yazarken bulabildiğim en naif tabirle, son derece bakir. Hele çağdaş hava alanlarına alışkın biri için, son derece şaşkınlık verici. Uçaktan bavulları almak için yarışan hamalların patırdı kütürtüsü, gelişi hoş park etmiş Bismillah hava yollarına ilişkin, muhtemelen titrese gökyüzü görünecekoldukca eski model iç çizgiler uçakları, oradan oraya koşturan yüzlerce insan, makûs bir betonerme binadan yapılan pasaport kontrolü… Kendimi, 1950’lerin siyah beyaz bir sineması ortasında başrol oyuncusu üzere hissediyordum. Nihayet bizi karşılayan rehberimizin aracına güç bela doluştuktan daha sonra kaldığımız otele yanlışsız yola çıktık. O da ne, hava alanı çıkışını yöneten eli sopalı, farklı üniformalı trafik polisleri, otomobilleri üzerlerine vurarak bağıra çağıra yönlendiriyordu. Ortalıkta kızılca kıyamet bir coşku, trafik kaosu nedir sorusunun karşılığını verircesine, meczup bir ritimde akıyor, bu tanımlanamayan kaosun suratı insanın başını döndürüyordu.
Baharat kokulu caddelere, her yerden fırlayan araçlar, bisikletli dolmuşcular, tuktuklar, hala nasıl yürüdüğüne inanamadığım tenekeden renkli halk otobüsleri, sokak satıcıları, dilenciler, sokaklardaki rengarenk giysili insan seli…
Nereye başımı çevirsem, orada bilmediğim bir hayat güya beni şahit tutmak için avaz avaz bağırıyordu. Dahası kalabalıkları zar sıkıntı yara yara ilerleyen aracın ortasında, her seferinde yüreğim ağzımda, ‘’ahh bu sefer adam kesin gitti ’’ diyerek, trafik terörüne feryat ederken kimseye bir şey olmaması, hem huzur veriyor tıpkı vakitte büyük şaşkınlık yaratıyordu. bu biçimde anladım, buranın daha evvel hiç şahit olmadığım, gizli- kırgın bir büyüsü vardı. İnsanların kalp sesini duyuyordum güya, varlıklarını ispat etmek için çığlık atıyorlardı. Kentin en güzel oteli, İngilizlerden kalma bir yerdi. Otel pak sayılabilirdi lakin Bangladeş halkı için birebirini söylemek kolay değil, bir daha de misafirperver güler yüzlü ve âlâ beşerler olduğunu söylemem lazım. Etrafımda gördüğüm fakirlik kalbimi acıtırken içim en çok, halkın İngiliz özentisini fark edince cızladı. (Banladeş, 18 yy.’ dan 1905’e kadar İngilizlerin idaresinde kaldı.) Örneğin çocuklar, sokakta, sarmaşık bitkilerinden yaptıkları top ve ellerinde tahtalarla kriket (İngilizlerin ulusal sporu) oynamaya çalışıyorlardı. halbuki, kim bilir kendilerinin ne hoş mahallî oyunları vardı. Aşikâr ki bu oyunlara artık ilgi yoktu. Dahası, İngilizler üzere çayı sütlü içiyorlar ve birçoğu doğal olarak garip bir aksanla da olsa İngilizce konuşuyordu. Frantz Fanon’ın epeyce hoş bir kelamı var; ‘’Sizi sömürgeleştiren yabancıların sizde yarattığı en büyük yıkım, vakit içinde sizin kendinize onların gözüyle bakmanızı sağlamalarıdır.’’ Muhakkak ki onlarda kendilerini, cellatları gözünden görmeye alışmışlar ve fazlaca önemsedikleri cellatlarına aşık olmuşlardı, zira onlara benzemek için imkanları ölçüsünde her şeyi deniyorlardı. Tüm bunlar elbette şayet maceracı bir ruhunuz var ise, başlangıçta size güzel gelebilir. Lakin yaşadıkları fakirliği – çaresizliği, gözlerinin gerisindeki sıkışmışlığı gördüğünüzde iş değişiyor.
Çok açlar, biroldukca insan sokakta yaşıyor. Dünyanın en ucuz çalışanları içinde Bangladeşliler birinci sıralarda yer alıyor. Fuhuş yasal. çabucak hemen 12 yaşındaki kız çocuklarını, allı pullu kıyafetler- iğrenç renkli makyaj ortasında, dedeleri yaşındaki beşerlerle fuhuş pazarlığı yaparken görmek mümkün. İnsanlığa rahmet okutacak oranda dilenci var, zira hiç bir şeyleri yok. Asıl değerlisi, gelecekle ilgili konuşunca yalnızca gülümsüyorlar. bu biçimde daha düzgün anlıyorsunuz, geleceğe dair umutları çalınmış bu beşerler, günü kurtarma derdindeler. ötürüsı ile, ‘Bengal’in ülkesi’ Bangladeş, kendine bakamıyor ki Arakanlılara bakabilsin… Bengal kaplanının nasıl soyu tükeniyorsa, orada da umuda, geleceğe dair bir şeyler tükeniyor, bu tükenişi tüm hücrelerinizde hissediyorsunuz ve Arakanlılara yardım etmediklerini değil edemediklerini anlıyorsunuz. Kalbiniz yumuşuyor. İşte o an tekrar “yok’ nedir üzerinde kendinizi düşünmeye zorluyorsunuz.
Ne dersiniz, nitekim ‘Yok’ nedir?
Yoksulluk, tüm dünyada, günümüzün en büyük toplumsal problemlerinden biri. Pekala, yoksulluğun kriteri neye göre – nasıl belirleniyor? Çok farklı lakin bugüne dek yoksulluğun literatürde, herkes tarafınca kabul edilen, net bir tarifi yapılamamış. O denli ki, yoksulluk tarifi zamana-mekâna, yaşadığı coğrafyanın- ülkenin iktisadi ve toplumsal şartlarına göre farklı biçimlerde, yani bakılırsaceli tanımlanmış. Sanırım bizlerin başındaki yoksulluk tasvirine en yakın tarif şu: ‘’İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama imkanına sahip bulunmaması ve şahısların yaşayabilecekleri asgarî hayat standartlarına sahip olamaması’’ âlâ de minimum(!) hayat şartlarını kim – neye bakılırsa belirliyor? örneğin, Dünya Bankası günde iki doların altında gelir elde edenleri nispî fakir, bir doların altında geliri olanları mutlak fakir (açlık hududunun altında) olarak niteliyor. Bunu hangi ölçülerde, kime- neye bakılırsa hazırlamış? Yoksa, bu paranın ve siyasetin erkleri, jenerasyondan jenerasyona aktarılan, bir yoksulluk kültürü mü oluşturmak istiyorlar?
örneğin azla yetinmek onurlu bir şeydir, hayli senin nebir daha gibisine… Haydi gelin bu nazaranli yoksulluğu, bebek vefat oranları– eğitim seviyesi- açlık, yetersiz beslenme vs. vs. üzere göstergeleriyle bir yana bırakalım ve şöyleki devam edelim. Pekala ya mutlak yoksulluk? örneğin ayrımcılık, toplumsal dışlanma, yok sayılma, öteki olma, adalet karşısında eşitsizlik?
İşte Arakanlıların öyküsü de tam bu biçimde. Gerçek- mutlak- çok yokluk, yoksulluk…
Büyük bir soykırıma uğrayan Arankanlılar, anavatanları Myanmar’da insan olarak kabul edilmiyorlar. örneğin, bir yerden bir yere müsaadesiz gidemiyorlar. Gece aşikâr bir saatten daha sonra dışarı çıkmaları yasak. Toplu ulaşım araçlarına binmeleri yasak. Sıhhat hizmetlerinden yaralanmaları yasak. Şayet bir iş açmak istiyorlarsa, bir Budistin nezaretinde karın yalnızca yüzde yirmisini alabiliyorlar ve iş yaptıkları Budist isterse onları iş yerinden atıp, işe el koyabiliyor. Mülkiyet hakları yok. Üniversite eğitimi almaları yasak. Oy hakları yok. İstenmedikleri için evleri-tarlaları yakılıyor, barındıkları yerlerden zorla, büyük vahşetle sürülüyorlar, azap görüyorlar. Bebek vefatları devasa yükseklikte. Sığındıkları yerlerde de ya açlıktan ya da yetersiz beslenme yüzünden ölüyorlar. Yani Arakanlıların yaşadıkları yoksulluk, yalnızca mal ve mülk yokluğu-kentsel yoksulluk değil, yaşanabilir hayat imkânlarının da mevcut olmama yoksulluğu. Ve dünya yalnızca izliyor…
Gelelim, Arakanlıların ağır olarak sığındıkları Bangladeş’deki kamplara. Kamplarda halleri içler acısı. Tam bir sefalet arasındaler. Bangladeş bu insanlara, ülkede kalıcı olurlar- yerleşirler endişesiyle konut yapılmasına müsaade vermiyor. Bu yüzden, örneğin İHH, Deniz Feneri Derneği, Kızılay üzere Türk yardım kuruluşları, çıplak toprağın üzerine yalnızca barakalar kurabiliyorlar. Barakaların içleri ise bomboş, yani en ufak bırakın mobilyayı eşya yok. En pahalı eşyaları, yardım çuvalları. Gelen konukları, bu çuvalları yerlere sererek ihtimamla ağırlıyorlar.
Çocuklar perişan, kız çocukları dahil, sıklıkla çırılçıplak geziyorlar, ötürüsı ile taciz ve tecavüz çok yüksek.
Burada da eğitim hakları yok. Bayanlar fuhuşa zorlanıyor. Paklık, banyo ve yaşamak için su kâfi değil, suya ulaşmak da fazlaca güç. Tuvalet gereksinimleri için de sıraya girmek zorundalar. Takatınız var ise sırayı beklersiniz, yaşlıysanız ya da örneğin midenizi bozduysanız vay halinize. Kampta yalnızca birkaç seyyar tuvalet var. Bu yüzden kolera üzere hastalıkların riski devasa yükseklikte. Ayakkabıları, yemek için çatal- bıçakları- üzerinde yatacakları yatakları- yastıkları- serecekleri şilteleri- oturacakları iskemleleri- barınabilecekleri, yıkanabilecekleri, muhtaçlıklarını karşılayabilecek yerleri, çalışıp para kazanabilecekleri bir işleri, kâfi besinleri, kitapları, defterleri, çocuklarının oyuncakları, hastaların ilaçları, hekimleri vs. vs. yok, yok, yok… Dahası umutları yok, acıdan simsiyah kesmiş gözlerle mevti bekliyorlar.
Şimdi gelin, fakirlik edebiyatı mı yapıyorsun martavalını bir yana bırakarak, ‘yok ne demek’ tekrar düşünün…
Dönelim bize. Çok şükür, nefis bir coğrafyada, şahane bir ülkede yaşıyoruz. Yani coğrafya yazgıysa, biz 1-0 hayata önde başladık demektir. Lakin şunu da göz arkası etmiyorum tabi, Türkiye’de de, bilhassa son senelerda, dünya üzerinde de artan ve yaşanan gelir adaletsizliğinin, geçim zahmetinin sonuçları ortada. Hatırlayın, Türkiye sahip olduğu kültür mirasına uygun olarak, bana göre 21. yüzyılın doktirini ‘’Dünya 5’ten büyüktür’’ telaffuzunu tüm dünyanın yüzüne haykırmıştı. Bizim solcu ağabeylerimiz bile, verdikleri- inandıkları adalet gayretini bu kadar uygun özetleyemezlerdi. Bu içeride de bu biçimde olmalı. Türkiye toplumu, tüm siyasi ve kapital sahibi seçkinlerden büyüktür. ötürüsı ile süratle yoksulluk ve gelir dağılımı adaletsizliği meselelerini ve büyüyen değerini kabul etmemiz, buna uygun olarak birlik ruhu ortasında, sorun giderici, adil siyasetler üretmemiz kaide. Dahası bu meseleleri daha akılcı- sakin- birbirimizin gözünü oymadan, konuşup, çözmek gerektiğini unutmadan yapmalıyız. Zira, kendini dünyanın efendisi goren içeride ve dışarıdaki sermaye sahipleri, emperyalistler, senin çözemediğini kendi çıkarlarına uygun çözerler, yapamadığını yaparlar… Unutmayalım ki, gerçek yokluk cürettedir ve zeka ile cüret birebir yerde durmaz.