2021 Eylül’de başlayan yıl sonuna kadar devam eden faiz indirimi silsilesi, 7 ay orta daha sonrasında 2022’nin Ağustos’unda da devam etti. Faiz kararları daha sonrasında piyasalarda kur ve enflasyon istikrarının bozulmasıyla oluşan fiyatlamaların istikrarsızlaşması, tüketimi ve alım gücünü vururken, yapılan düzenlemeler üretim tarafını da etkiledi. Bilhassa kredilerdeki bozulma ve özsermayelerdeki erime bankalarla üreticileri karşı karşıya getirdi. Yakın süreçte Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu başlığında yaşanan tartışmalar, sorunun su yüzüne çıkmasına niye olunca ‘Bankalar kredi veriyor mu? Kredi faizleri kaç? Faiz oranları düşecek mi?’ üzere sorular halen sorulmaya devam ediyor.
Yapılan düzenlemeler bankaların kredi iştahında tesirli oldu. Kredilere zarurî karşılıklar, tahvil alımlarında düzenleme üzere makroihtiyati önlemler piyasayı etkiliyor
Bankaların düzenlemelerle tahvil alma üzere yükümlülüklerinin oluşması kredi verilmesini zorlaştırdı.
Açıklanan Orta Vadeli Program’daysa bankaların ihracat, istihdam, yatırım hedefiyle kredileri artırması öngörülüyor. bu biçimdelikle üretim ve ihracata maksatlarına ulaşarak döviz girdisinin de artırılması hedefleniyor.
Birkaç ay evvel birinci vakit içinderda TOBB lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’nun toplumsal medyada lisana getirmesiyle başlayan, İSO Meclisi’nde TCMB Lideri ile sanayicilerin içinde gelişen diyaloglarla artan tartışmada kredilerin erişimleri ve maliyetleri gündeme gelmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sorunun ‘finans bölümü ile gerçek kesim içinde’ olduğunu bir konuşmasında vurgulamasıyla kamu bankalarının yöneticileri gerçek dal temsilcileriyle bir ortaya gelmişti.
Ardından da düzenlemeler birbirini izlemiş ve kredi faizleri yüzde 40-50 bandından yüzde 20’lere kadar indirilmişti. Ancak! Sınırlamalar da vardı. Yapılan düzenlemelerde bankalara tahvil ZK’lar da eklenince kredi verme isteği azaldı.
Kısa vadeli kredilere karşılık uzun vadeli tahvil tutmak istemeyen bankaların kredi yenilememesiyle birtakım firmalardan öz kaynaklarıyla kredi kapattıkları belirtiliyor.
Sözcü’nün aktardığına nazaran, Reuters’ın ulaştığı üst seviye bir bankacılık kaynağı ZK tahviller için, bankaların ‘likidite sağlamayan bir menkul değer’ istemediğini söylerken, ‘risk almayarak kredi vermemelerini normal’ görüyor. Öbür bir kaynak da birfazlaca bankanın risklerini dengeleyerek birtakım kredilerini yenilemediğini deklare etti.
Kredilerde birinci düzenlemeler daha sonrası “nisan ayında kur tesirinden arındırılmış 13 haftalık ortalama yıllıklandırılmış kredi büyümesi” yüzde 50 düzeyinde gerçekleşti.
Bu oran yüzde 20’ye gerilerken, son uygulamaların etkisiyse çabucak hemen tam ölçülmedi.
Yılbaşından bu yana kurumsal kredilerde TL cinsi büyüme yüzde 57,8 oranında olurken, KOBİ kredileri yüzde 58,8, büyük firmalarda bu oran yüzde 56,5 düzeyinde olarak görülüyor.
30 Ağustos’ta TCMB’den banka genel müdürlerine gönderilen ayrıntılı “Menkul Değer Tesis Hakkında Bildirimin Uygulanması hakkında” başlıklı yazı daha sonrası bankalar da karşılık olarak tereddüt ve değişiklik taleple tekliflerini Merkez Bankası’na iletti.
Bankalardan TCMB’ye iletilen meseleler içinde faktoring leasing şirketlerini kapsamayan düzenlemelerde haksız rekabet, uzun vadeli proje kredilerinde uygulanan düzenlemeler, birleşme satın alma süreçlerindeki belirsizlik, yatırımlık arsa ve bina alımlarının çerçevesi, fatura karşılığı kredinin banka alakaları üzere birfazlaca bahis bulunuyor.
Merkez’den, “benden fonluyorsan benim istediğime kredi vereceksin” mi deniliyor?
TCMB tarafınca fonlanarak kullandırılan krediler için bir kaynak, KOBİ hissesinin yılbaşından bu yana yüzde 5’ten 25’e ulaştığını ve bunun artacağını belirterek, maksada uygun olmayan kredilere dikkat çekiyor ve düzenlemelerin devam edeceğini söylüyor:
İçeride ve dışarıda döviz cinsi kredileri kapamak gayesiyle döviz talebi oluşturulacak yatırım odaklı olmayan kredi talebi bulunuyor. Türkiye’nin kredi yapısını değiştirecek adımlar atılıyor. Kredilerin hakikat maksada yönlendirilmesi ismine gerekmesi halinde bu tıp adımlar devam edecek.
Bankacılar da TCMB’nin kendilerine verdiği iletinin, “Sayemde sağladığın ucuz finansmanla benim istediğim biçimde kredi ver, istemiyorsan benden aldığın kaynağı Hazine’ye tahvili olarak iade et” olduğunu belirtiyor.
Şirketlerin tahvil almamak ismine yaptıkları teklifler Merkez’den geri döndü.
Kaynaklar, bankaların TL tahvil tutma konusundaki isteksizliği için, cezai kaideleri olan üç kat döviz mevduatın TCMB’ye gönderilmek istenmesinin dahi cuma gönderilen yazıyla reddedildiğini tahvil harici kabul olmadığı açıklandı.
Kredi maliyetleri düşerken bu kredilere ulaşamayan şirketlerden hazır giysi dalı temsilcilerinden biri rotatif kredi faizlerinin yüzde 40-45 düzeylerinden 24-25 düzeylerine gerilediğini fakat bankaların kredi kullanmasında hayli titiz olduklarını belirtti.
Plastik kesiminden bir temsilci de finansman tablosu sıkıntılı olan firmaların düzenleme daha sonrası daha da zorlandığını belirterek, krediye erişilebilirliğin azalarak vadelerin kısaldığını belirtti. Bölümlerde bu durumda KGF paketleri beklentisi büyüyor.
Kaynaklar yeni krediye ulaşamayan şirketlerin öz kaynaklarıyla mevcut kredilerini kapattıklarını açıklıyor.
bir daha bir dokuma bölümü temsilcisiyse, döviz ve hammadde fiyatlarındaki yükselişle işletme sermayesi muhtaçlıklarının son iki yılda 4 kat arttığını söyleyerek, ‘Öyle bir sarmala girdik ki firmaların işletme sermayesi külfeti çektiği bir ortamda nasıl olacak bu?’ biçiminde konuştu.
TCMB, 7 ayın akabinde Ağustos 2022’de yaptığı faiz indirimi daha sonrası da yaptığı düzenlemelerle bir arada bankalara yazı formunda iletilmesi ya da Resmi Gazete’de yürürlüğe giren düzenlemelerle 10’a yakın değişiklik yapmış oldu.
Yapılan düzenlemeler bankaların kredi iştahında tesirli oldu. Kredilere zarurî karşılıklar, tahvil alımlarında düzenleme üzere makroihtiyati önlemler piyasayı etkiliyor
Bankaların düzenlemelerle tahvil alma üzere yükümlülüklerinin oluşması kredi verilmesini zorlaştırdı.
Açıklanan Orta Vadeli Program’daysa bankaların ihracat, istihdam, yatırım hedefiyle kredileri artırması öngörülüyor. bu biçimdelikle üretim ve ihracata maksatlarına ulaşarak döviz girdisinin de artırılması hedefleniyor.
Birkaç ay evvel birinci vakit içinderda TOBB lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’nun toplumsal medyada lisana getirmesiyle başlayan, İSO Meclisi’nde TCMB Lideri ile sanayicilerin içinde gelişen diyaloglarla artan tartışmada kredilerin erişimleri ve maliyetleri gündeme gelmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sorunun ‘finans bölümü ile gerçek kesim içinde’ olduğunu bir konuşmasında vurgulamasıyla kamu bankalarının yöneticileri gerçek dal temsilcileriyle bir ortaya gelmişti.
Ardından da düzenlemeler birbirini izlemiş ve kredi faizleri yüzde 40-50 bandından yüzde 20’lere kadar indirilmişti. Ancak! Sınırlamalar da vardı. Yapılan düzenlemelerde bankalara tahvil ZK’lar da eklenince kredi verme isteği azaldı.
Kısa vadeli kredilere karşılık uzun vadeli tahvil tutmak istemeyen bankaların kredi yenilememesiyle birtakım firmalardan öz kaynaklarıyla kredi kapattıkları belirtiliyor.
Sözcü’nün aktardığına nazaran, Reuters’ın ulaştığı üst seviye bir bankacılık kaynağı ZK tahviller için, bankaların ‘likidite sağlamayan bir menkul değer’ istemediğini söylerken, ‘risk almayarak kredi vermemelerini normal’ görüyor. Öbür bir kaynak da birfazlaca bankanın risklerini dengeleyerek birtakım kredilerini yenilemediğini deklare etti.
Kredilerde birinci düzenlemeler daha sonrası “nisan ayında kur tesirinden arındırılmış 13 haftalık ortalama yıllıklandırılmış kredi büyümesi” yüzde 50 düzeyinde gerçekleşti.
Bu oran yüzde 20’ye gerilerken, son uygulamaların etkisiyse çabucak hemen tam ölçülmedi.
Yılbaşından bu yana kurumsal kredilerde TL cinsi büyüme yüzde 57,8 oranında olurken, KOBİ kredileri yüzde 58,8, büyük firmalarda bu oran yüzde 56,5 düzeyinde olarak görülüyor.
30 Ağustos’ta TCMB’den banka genel müdürlerine gönderilen ayrıntılı “Menkul Değer Tesis Hakkında Bildirimin Uygulanması hakkında” başlıklı yazı daha sonrası bankalar da karşılık olarak tereddüt ve değişiklik taleple tekliflerini Merkez Bankası’na iletti.
Bankalardan TCMB’ye iletilen meseleler içinde faktoring leasing şirketlerini kapsamayan düzenlemelerde haksız rekabet, uzun vadeli proje kredilerinde uygulanan düzenlemeler, birleşme satın alma süreçlerindeki belirsizlik, yatırımlık arsa ve bina alımlarının çerçevesi, fatura karşılığı kredinin banka alakaları üzere birfazlaca bahis bulunuyor.
Merkez’den, “benden fonluyorsan benim istediğime kredi vereceksin” mi deniliyor?
TCMB tarafınca fonlanarak kullandırılan krediler için bir kaynak, KOBİ hissesinin yılbaşından bu yana yüzde 5’ten 25’e ulaştığını ve bunun artacağını belirterek, maksada uygun olmayan kredilere dikkat çekiyor ve düzenlemelerin devam edeceğini söylüyor:
İçeride ve dışarıda döviz cinsi kredileri kapamak gayesiyle döviz talebi oluşturulacak yatırım odaklı olmayan kredi talebi bulunuyor. Türkiye’nin kredi yapısını değiştirecek adımlar atılıyor. Kredilerin hakikat maksada yönlendirilmesi ismine gerekmesi halinde bu tıp adımlar devam edecek.
Bankacılar da TCMB’nin kendilerine verdiği iletinin, “Sayemde sağladığın ucuz finansmanla benim istediğim biçimde kredi ver, istemiyorsan benden aldığın kaynağı Hazine’ye tahvili olarak iade et” olduğunu belirtiyor.
Şirketlerin tahvil almamak ismine yaptıkları teklifler Merkez’den geri döndü.
Kaynaklar, bankaların TL tahvil tutma konusundaki isteksizliği için, cezai kaideleri olan üç kat döviz mevduatın TCMB’ye gönderilmek istenmesinin dahi cuma gönderilen yazıyla reddedildiğini tahvil harici kabul olmadığı açıklandı.
Kredi maliyetleri düşerken bu kredilere ulaşamayan şirketlerden hazır giysi dalı temsilcilerinden biri rotatif kredi faizlerinin yüzde 40-45 düzeylerinden 24-25 düzeylerine gerilediğini fakat bankaların kredi kullanmasında hayli titiz olduklarını belirtti.
Plastik kesiminden bir temsilci de finansman tablosu sıkıntılı olan firmaların düzenleme daha sonrası daha da zorlandığını belirterek, krediye erişilebilirliğin azalarak vadelerin kısaldığını belirtti. Bölümlerde bu durumda KGF paketleri beklentisi büyüyor.
Kaynaklar yeni krediye ulaşamayan şirketlerin öz kaynaklarıyla mevcut kredilerini kapattıklarını açıklıyor.
bir daha bir dokuma bölümü temsilcisiyse, döviz ve hammadde fiyatlarındaki yükselişle işletme sermayesi muhtaçlıklarının son iki yılda 4 kat arttığını söyleyerek, ‘Öyle bir sarmala girdik ki firmaların işletme sermayesi külfeti çektiği bir ortamda nasıl olacak bu?’ biçiminde konuştu.
TCMB, 7 ayın akabinde Ağustos 2022’de yaptığı faiz indirimi daha sonrası da yaptığı düzenlemelerle bir arada bankalara yazı formunda iletilmesi ya da Resmi Gazete’de yürürlüğe giren düzenlemelerle 10’a yakın değişiklik yapmış oldu.