Dünyada pandemi ile başlayana daha sonrasında Rusya-Ukrayna savaşı le devam eden besin güvenliği sorunsalı besin fiyatlarında artıştan ibaret bir sorun değil. Bu fiyat artışı olağan tüm fakir kesiti ilgilendirirken, öbür yandan da enflasyon tesiri bir daha fakir bölümü vuruyor. Tarımda Türkiye’nin enflasyondaki üzere negatif ayrışma süreci ise yıllar ortasındaki yanlış siyasetlere bağlanıyor. Üretimdeki düşüş, fiyatlardaki yükseliş de yanlışlara eklenince sorun büyüyor. Bu gidişle uzmanlar yaz mevsiminde pazarlarda zerzevat meyve bolluğunun hayal olmasa bile fiyat açısından zahmetli olacağını söylüyor.
Dünyada son devirde besin güvenliği daha epeyce söylem edilmeye başladı.
Türkiye’ye de uzmanlar uzun vakittir ikazlarda bulunmaya devam ederken, günübirlik siyasetler yerine uzun devirli ve üretici merkezli planların uygulanması gerektiği söyleniyor. Aksi biçimde önümüzdeki devirde besin arzında ve fiyatlarında sorun artacak.
Dünya Bankası, Milletlerarası Para Fonu (IMF), Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı (WFP) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) besin güvenliği konusunda acil hareket davetinde bulunurken, savaş, bölgesel çatışmalar, iklim değişiklikleri ve pandemi üzere etmenler besin güvenliğini tehlikeye atıyor. Gelinen noktada temel besin arzında sorun yaşanırken, fiyat artışları tüm dünyada tesirli oluyor. Ülkelerden gübre ve besin ihracatında kısıtlamalardan kaçınmaları isteniyor.
“Yaşanan badireler ülkeleri kendi tedbirlerini almaya zorluyor.”
DW Türkçe haberine nazaran, uzmanlar sorunun kaynağının üretimde başladığını söylüyor. Türkiye, uzun yıllardır üretimde yanlışsız ve sürdürülebilir bir sistem oturtamazken, bu durum önümüzdeki yıllar için büyük tehlike oluşturuyor.
Dünyanın besin üretiminde ve tedarikinde yeni meselelerle karşılaştığını söyleyen Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, ‘Yaşanan ıstıraplar ülkeleri kendi tedbirlerini almaya zorluyor. Bunun birinci adımı da ihracat kısıtlamaları olabiliyor. bu biçimdece kendi iç piyasalarını istikrarda tutmaya çalışıyorlar. Lakin bir ülkede aşikâr bir eserin ihracatına ve ithalatına kısıtlama getirilmesi başka ülkelerde yeni problemler oluşturabiliyor. Yakın devirde savaş yüzünden buğday ve yağ fiyatlarında yaşananları gördük’ diyor. Temel eserlerde yerli üretim oranına dikkat çekerken, buğday üzere temel bir eserde bile yeterlilik oranının düştüğünü belirten Demirtaş, iç piyasada düşen fiyatın ithalata yönelimi arttırdığını bunu da ihracatçı ülkeye gelen talep artışı ile hem fiyatını artışına birebir zamanda miktara etkisine dikkat çekti.
“Türkiye bugün, yıllar evvel uygulamaya başladığı yanlış siyasetlerin kararınu yaşıyor”
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Lideri Baki Remzi Suiçmez de besin güvenliğinde en değerli yolun sürdürülebilir tarım siyasetleri olduğunu belirtirken, Türkiye’nin bugün, yıllar evvel uygulamaya başladığı yanlış siyasetlerin kararınu yaşadığını anlattı.
Suiçmez, ‘Her ülke kendi tarım siyaseti doğrultusunda periyot dönem ithalatta ve ihracatta kısıtlamalara gidebilir. Bu yanlış bir adım değil. Yalnızca artık tehlikenin ne kadar büyüdüğünün fazlaca değerli bir işareti. Dünya Bankası, Memleketler arası Para Fonu, Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı ve Dünya Ticaret Örgütü’nün bu daveti yeni değil. Hatta Türkiye’nin bugün yaşadığı meselelerin merkezinde de bu memleketler arası örgütlerin planlı teklifleri var. Türkiye, yıllar evvel bu örgütlerin tavsiyeleri doğrultusunda tarım siyasetlerini şekillendirdi. İç piyasayı denetim eden kamu iktisadi teşebbüslerinin aktifliğini azalttı ve üretimi büsbütün özel dalın denetimine bıraktı. Artık bu kurumların yokluğunun eksikliğini çekiyor. Her fiyat artışından etkileniyor’ sözlerini kullandı.
Gübre her eserde fazlaca stratejik bir rolde bulunuyor.
Suiçmez, şunları söylüyor:
Türkiye’nin gübrede kendine yeterlilik oranı yüzde 80 düzeyinde. halbuki geçmiş devirde Türkiye kamu teşebbüsleri ile gübre piyasasını denetim edebiliyordu. Şu an o denli bir imkân yok. Global seviyedeki doğalgaz artırımları amonyak fiyatlarını, o da azotlu gübre fiyatlarını arttırıyor. Geçen yıla nazaran gübrede yüzde 300 ila 600 içinde bir artırım var. Bu koşullarda bizim iç üretimimizi devam ettirmemiz zorlaşıyor. halbuki bu alanda kamu kuvvetli olsaydı ve çiftçi kamu aracılığıyla çabucak hemen üretime başlanmadan desteklenseydi bu alandaki artıştan kısmen daha az etkilenecekti. Artık gübre ithalatı yapmak zorunda kalıyorsunuz.
“Bir kriz anında artık paranız olsa da bir eseri alamıyorsunuz”
Demirtaş, besin güvenliğinin tek yolunun yanlışsız tarım siyasetleri olduğunun altını çizerken, yaşanan kısıtlamalardan hem üretici birebir vakitte tüketici etkileniyor. Tarıma ve çiftçiye acil olarak hakikat takviye verilmesi gerektiğini anlatan Demirtaş, bu alandaki dayanakların yanlışlı olduğunu, Türkiye’nin bitmiş esere dayanak verdiğini belirtti. Demirtaş, ‘Siz çiftçiye önünü nazaranbileceği bir ortam sunmuyorsunuz. Üretim etabında dayanak vermeyip raftaki eseri sübvanse etmeye kalkıyorsunuz. Bunun başarılı olma talihi yok’ diyor.
Demirtaş, evvel girdi maliyetlerinin sabitlenmesini, motorin, gübre ve elektrik girdilerine takviye verilmesini ve uzun müddetli dayanakların evvelde açıklanmasını talep ediyor.
Besin güvenliğinde buğday, ayçiçeği, arpa ve öbür yem bitkilerinde üretimin süratle desteklemesi gerekiyor.
Baki Remzi Suiçmez, en büyük yanlışlardan birinin takviyelerin yetersiz olması ve çiftçinin üretimi tamamladıktan bir yıl daha sonra takviyeye ulaşabilmesi üzere gecikmeler olduğunu söylüyor. Suiçmez, çiftçiye dayanakların fayda sağlamadığını ve küstürdüğünü söylerken, ekim yapılamadan evvel başlaması gerekten dayanaklarda planlamaya da dikkat çekiyor:
‘Hollanda’da şu anda çiftçiler önümüzdeki 7 yıl ne olacağını biliyor. Eserin maliyetini hesaplayabiliyor. Alacağı takviye belirli. Fakat bizde bu biçimde bir durum yok. Birtakım yıllar eserler boşa gidiyor. Çiftçi küsüyor. Üretimi bırakıyor. Besin güvenliği için en büyük tehlike budur. Bizim her unsuru düşünülmüş en az 3-5 yıllık üretim planlarına gereksinimimiz var.’
Hüseyin Demirtaş da ‘Halkın alım gücü düşüyor. Global bir sorun var. İkisi birleşince besine ulaşım daha da zorlaşacak. Bunun tek dermanı üretim kapasitemizi hakikat kullanmak. Türkiye, kendisi üzere iki ülkeye yetecek üretim kapasitesine sahip. Tüketimimiz daima artıyor. Bu tehlikeyi görmemiz lazım’ diyor.
“Tarım eserleri üretici fiyat endeksinde tabir yerindeyse kıyamet kopuyor!”
Dünya Gazetesi’nden Alaattin Aktaş, ‘Tarım üretici fiyatlarına bak, yazın ne olacağını gör!’ başlıklı yazısında, ‘TÜFE’ye bakmaktan kaynağa inmeyi unutuyor üzereyiz. Tarım eserleri üretici fiyat endeksi son dört ayda tam yüzde 65 arttı. Bunun manası açık; yazın da ucuz meyve zerzevat hayal olacak. Besin enflasyonunun kaynağı sayılabilecek tarım eserleri üretici fiyat endeksinde tabir yerindeyse kıyamet kopuyor!‘ dedi ve şu biçimde devam etti:
‘Tarım ÜFE’de geçen yılın ekim-kasım aylarındaki yıllık artış yüzde 23-24 seviyesinde. Mart sonuna gelmişiz, yıllık artış yüzde 84’ü aşmış. Tarım üreticisinin temel girdisi niteliğindeki motorin ve gübreye gelen rekor artırımlardan daha sonra olacağı buydu esasen, diğer ne beklenebilirdi ki. İşte sonuç; bir yılda yüzde 84’ü aşan maliyet artışı. Bu maliyet artışı hiç kuşku yok ki perakende fiyatlara yansıyacak, aslına bakarsan yansıyor. ötürüsıyla yaz ayları geldiğinde geçmişteki üzere tarım eserleri kaynaklı epey düşük TÜFE artışı görmek pek mümkün olmayacak.’
Dünyada son devirde besin güvenliği daha epeyce söylem edilmeye başladı.
Türkiye’ye de uzmanlar uzun vakittir ikazlarda bulunmaya devam ederken, günübirlik siyasetler yerine uzun devirli ve üretici merkezli planların uygulanması gerektiği söyleniyor. Aksi biçimde önümüzdeki devirde besin arzında ve fiyatlarında sorun artacak.
Dünya Bankası, Milletlerarası Para Fonu (IMF), Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı (WFP) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) besin güvenliği konusunda acil hareket davetinde bulunurken, savaş, bölgesel çatışmalar, iklim değişiklikleri ve pandemi üzere etmenler besin güvenliğini tehlikeye atıyor. Gelinen noktada temel besin arzında sorun yaşanırken, fiyat artışları tüm dünyada tesirli oluyor. Ülkelerden gübre ve besin ihracatında kısıtlamalardan kaçınmaları isteniyor.
“Yaşanan badireler ülkeleri kendi tedbirlerini almaya zorluyor.”
DW Türkçe haberine nazaran, uzmanlar sorunun kaynağının üretimde başladığını söylüyor. Türkiye, uzun yıllardır üretimde yanlışsız ve sürdürülebilir bir sistem oturtamazken, bu durum önümüzdeki yıllar için büyük tehlike oluşturuyor.
Dünyanın besin üretiminde ve tedarikinde yeni meselelerle karşılaştığını söyleyen Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, ‘Yaşanan ıstıraplar ülkeleri kendi tedbirlerini almaya zorluyor. Bunun birinci adımı da ihracat kısıtlamaları olabiliyor. bu biçimdece kendi iç piyasalarını istikrarda tutmaya çalışıyorlar. Lakin bir ülkede aşikâr bir eserin ihracatına ve ithalatına kısıtlama getirilmesi başka ülkelerde yeni problemler oluşturabiliyor. Yakın devirde savaş yüzünden buğday ve yağ fiyatlarında yaşananları gördük’ diyor. Temel eserlerde yerli üretim oranına dikkat çekerken, buğday üzere temel bir eserde bile yeterlilik oranının düştüğünü belirten Demirtaş, iç piyasada düşen fiyatın ithalata yönelimi arttırdığını bunu da ihracatçı ülkeye gelen talep artışı ile hem fiyatını artışına birebir zamanda miktara etkisine dikkat çekti.
“Türkiye bugün, yıllar evvel uygulamaya başladığı yanlış siyasetlerin kararınu yaşıyor”
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Lideri Baki Remzi Suiçmez de besin güvenliğinde en değerli yolun sürdürülebilir tarım siyasetleri olduğunu belirtirken, Türkiye’nin bugün, yıllar evvel uygulamaya başladığı yanlış siyasetlerin kararınu yaşadığını anlattı.
Suiçmez, ‘Her ülke kendi tarım siyaseti doğrultusunda periyot dönem ithalatta ve ihracatta kısıtlamalara gidebilir. Bu yanlış bir adım değil. Yalnızca artık tehlikenin ne kadar büyüdüğünün fazlaca değerli bir işareti. Dünya Bankası, Memleketler arası Para Fonu, Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı ve Dünya Ticaret Örgütü’nün bu daveti yeni değil. Hatta Türkiye’nin bugün yaşadığı meselelerin merkezinde de bu memleketler arası örgütlerin planlı teklifleri var. Türkiye, yıllar evvel bu örgütlerin tavsiyeleri doğrultusunda tarım siyasetlerini şekillendirdi. İç piyasayı denetim eden kamu iktisadi teşebbüslerinin aktifliğini azalttı ve üretimi büsbütün özel dalın denetimine bıraktı. Artık bu kurumların yokluğunun eksikliğini çekiyor. Her fiyat artışından etkileniyor’ sözlerini kullandı.
Gübre her eserde fazlaca stratejik bir rolde bulunuyor.
Suiçmez, şunları söylüyor:
Türkiye’nin gübrede kendine yeterlilik oranı yüzde 80 düzeyinde. halbuki geçmiş devirde Türkiye kamu teşebbüsleri ile gübre piyasasını denetim edebiliyordu. Şu an o denli bir imkân yok. Global seviyedeki doğalgaz artırımları amonyak fiyatlarını, o da azotlu gübre fiyatlarını arttırıyor. Geçen yıla nazaran gübrede yüzde 300 ila 600 içinde bir artırım var. Bu koşullarda bizim iç üretimimizi devam ettirmemiz zorlaşıyor. halbuki bu alanda kamu kuvvetli olsaydı ve çiftçi kamu aracılığıyla çabucak hemen üretime başlanmadan desteklenseydi bu alandaki artıştan kısmen daha az etkilenecekti. Artık gübre ithalatı yapmak zorunda kalıyorsunuz.
“Bir kriz anında artık paranız olsa da bir eseri alamıyorsunuz”
Demirtaş, besin güvenliğinin tek yolunun yanlışsız tarım siyasetleri olduğunun altını çizerken, yaşanan kısıtlamalardan hem üretici birebir vakitte tüketici etkileniyor. Tarıma ve çiftçiye acil olarak hakikat takviye verilmesi gerektiğini anlatan Demirtaş, bu alandaki dayanakların yanlışlı olduğunu, Türkiye’nin bitmiş esere dayanak verdiğini belirtti. Demirtaş, ‘Siz çiftçiye önünü nazaranbileceği bir ortam sunmuyorsunuz. Üretim etabında dayanak vermeyip raftaki eseri sübvanse etmeye kalkıyorsunuz. Bunun başarılı olma talihi yok’ diyor.
Demirtaş, evvel girdi maliyetlerinin sabitlenmesini, motorin, gübre ve elektrik girdilerine takviye verilmesini ve uzun müddetli dayanakların evvelde açıklanmasını talep ediyor.
Besin güvenliğinde buğday, ayçiçeği, arpa ve öbür yem bitkilerinde üretimin süratle desteklemesi gerekiyor.
Baki Remzi Suiçmez, en büyük yanlışlardan birinin takviyelerin yetersiz olması ve çiftçinin üretimi tamamladıktan bir yıl daha sonra takviyeye ulaşabilmesi üzere gecikmeler olduğunu söylüyor. Suiçmez, çiftçiye dayanakların fayda sağlamadığını ve küstürdüğünü söylerken, ekim yapılamadan evvel başlaması gerekten dayanaklarda planlamaya da dikkat çekiyor:
‘Hollanda’da şu anda çiftçiler önümüzdeki 7 yıl ne olacağını biliyor. Eserin maliyetini hesaplayabiliyor. Alacağı takviye belirli. Fakat bizde bu biçimde bir durum yok. Birtakım yıllar eserler boşa gidiyor. Çiftçi küsüyor. Üretimi bırakıyor. Besin güvenliği için en büyük tehlike budur. Bizim her unsuru düşünülmüş en az 3-5 yıllık üretim planlarına gereksinimimiz var.’
Hüseyin Demirtaş da ‘Halkın alım gücü düşüyor. Global bir sorun var. İkisi birleşince besine ulaşım daha da zorlaşacak. Bunun tek dermanı üretim kapasitemizi hakikat kullanmak. Türkiye, kendisi üzere iki ülkeye yetecek üretim kapasitesine sahip. Tüketimimiz daima artıyor. Bu tehlikeyi görmemiz lazım’ diyor.
“Tarım eserleri üretici fiyat endeksinde tabir yerindeyse kıyamet kopuyor!”
Dünya Gazetesi’nden Alaattin Aktaş, ‘Tarım üretici fiyatlarına bak, yazın ne olacağını gör!’ başlıklı yazısında, ‘TÜFE’ye bakmaktan kaynağa inmeyi unutuyor üzereyiz. Tarım eserleri üretici fiyat endeksi son dört ayda tam yüzde 65 arttı. Bunun manası açık; yazın da ucuz meyve zerzevat hayal olacak. Besin enflasyonunun kaynağı sayılabilecek tarım eserleri üretici fiyat endeksinde tabir yerindeyse kıyamet kopuyor!‘ dedi ve şu biçimde devam etti:
‘Tarım ÜFE’de geçen yılın ekim-kasım aylarındaki yıllık artış yüzde 23-24 seviyesinde. Mart sonuna gelmişiz, yıllık artış yüzde 84’ü aşmış. Tarım üreticisinin temel girdisi niteliğindeki motorin ve gübreye gelen rekor artırımlardan daha sonra olacağı buydu esasen, diğer ne beklenebilirdi ki. İşte sonuç; bir yılda yüzde 84’ü aşan maliyet artışı. Bu maliyet artışı hiç kuşku yok ki perakende fiyatlara yansıyacak, aslına bakarsan yansıyor. ötürüsıyla yaz ayları geldiğinde geçmişteki üzere tarım eserleri kaynaklı epey düşük TÜFE artışı görmek pek mümkün olmayacak.’