Professional
New member
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün Ukrayna’ya tatihi bir ziyaret gerçekleştirdi. Zelenskiy ve Guterres ile kıymetli görüşmeler yapan Erdoğan dönüşte basın mensularına değerli açıklamalarda bulundu.
Erdoğan’ın açıklamaları şöyleki; Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’nin davetine icabetle Lviv’e yaptığım çalışma ziyaretini tamamladık. Bu, savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’ya gerçekleştirdiğim birinci seyahat oldu. Sayın Zelenski’yle yaptığımız görüşmelerde ikili bağlarımızı tüm veçheleriyle ele aldık.
Tabii yaklaşık altı aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir kere daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de söz ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenski’ye de ortalarındaki görüşmeye konut sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım.
“ULUSLARARASI TOPLUMUN DAHA FAZLA SORUMLULUK ÜSTLENMESİ GEREKTİĞİNE İŞARET ETTİM”
Ayrıca ziyaretimiz sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sayın Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptık. Üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı emeliyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Diplomatik sürecin canlandırılması için milletlerarası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettim.
Ziyaretim vesilesiyle, savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımlarımızı da masaya yatırdık. Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını söz ettim. Sayın Zelenski de gerek ülkemizin kuvvetli takviyesi gerekse diplomatik uğraşları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.
“BİZLERE REHBERLİK EDECEKTİR”
Ziyaretimiz vesilesiyle Ticaret Bakanlığımız ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandı. Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir.
Stratejik ortağımız Ukrayna ile iş birliğimizin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temaslarımızı sürdürmek konusunda mutabık kaldık. Görüşmelerimizin, bölgemiz için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
SORU-CEVAP
“ORADA VERİLECEK İLETİLER ÇOK ÇOK ANLAMLI”
Savaşın başından beri aldığınız bir inisiyatif vardı. Bu Antalya Diplomasi Forumu ile başladı, İstanbul’da devam etti. çabucak sonrasında tahıl koridoru mutabakatı kararınu verdi. Bu görüşmeleri Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri içinde ikili ve üçlü biçimde sürdürüyorsunuz. Önümüzde BM Genel Şurası var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Bugünkü üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu tarafta bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenski’den aldığımız izlenim nedir?
Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki defa iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz. Zira süreç fazlaca acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin natürel ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da, Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Yeterli de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler.
Tabii bu yılki BM Genel Şurası biraz farklı olacak. Bu mevzuda ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Olağan bunu BM Genel Kurulu’nda nazaranceğiz. Orada verilecek iletiler epey hayli manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek öbür ülkelerin vereceği iletiler epeyce hayli değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna bakılırsa atmak durumundayız. Alışılmış alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, birfazlaca noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Şurasını biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.
“ÇERNOBİL’İ YAŞAMAK İSTEMİYORUZ” DERKEN BİRAZ DA ONU KASTETTİM”
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ihtarlar yapılıyor. Geçtiğimiz günler de Zelenski de “Herhangi bir sızıntı ya da patlama olasılığında Avrupa ülkeleri, Türkiye ve etraf ülkeler için felaket olur” demişti. Bugün siz de “Yeni bir Çernobil istemiyoruz” diye vurgu yaptınız. Türkiye tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?
Zaporijya konusu sahiden rastgele bir mevzu değil. Lakin birinci derecede Milletlerarası Atom Gücü Kurumu’nun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi lazım. Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda faal ve ehil elemanları bulunuyor. Zelenski bizden şunu bilhassa istedi; Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması. Zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz’ derken biraz da onu kastettim.
Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için kıymetli bir adım olarak bu bahiste Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı müdafaa altına almış vaziyetteler.
“DEMOKRASİDE EN DEĞERLİ HASLETLERDEN BİR TANESİ GÜÇLÜ MUHALEFETTİR”
En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor lakin tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu mevzuda açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için yer hazırlıyor’ biçiminde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?
Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini tıpkı vakitte gramını ortaya koyar. Bizim şu anda Suriye’de attığımız bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan o bölgede Ruslarla yürüttüğümüz çalışmalarda terörle bir uğraş vardı. Terörle olan çabamızı de burada bir arada sürdürüyoruz. Bunların muhakkak kısmını Ruslarla birlikte yaparken belirli kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en kıymetli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Alışılmış bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Zahmet burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da tıpkı kararlılıkla devam ettiriyoruz.
“BUNU YAPACAK GÜÇTEYİZ”
Bizim ‘bir gece birdenbire gelebiliriz’ tabirimiz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Lakin şunu da söyleyeyim; bir kere Türkiye’ye kimse bu biçimde bir şeye hazır mısın sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de an be an ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz. Şu anda doğal bilhassa Amerika maalesef binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç, aklınıza ne gelirse, buraya yığma yapıyor. Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine. ABD şunu söyleyemez: ‘Ben terörü beslemedim’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir; bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar.
“BEYAZ SARAY’DA GÖRÜŞME YAPACAK KADAR İLERİ GİDİYORLAR”
Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta birebir beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu hususları da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim.
“BU HESAPLAR ÖNÜMÜZDE”
Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir çaba gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz; bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok. Zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok.
“BUNDAN daha sonraKİ SÜREÇ TAHMİNEN ÇOK DAHA GÜZEL OLACAKTIR”
Onların topraklarının bütünlüğü bizim için değer arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı. Bunları da bir daha birebir biçimde Sayın Putin’le Soçi ziyaretimizde görüştük. Temennim odur ki inşallah önümüzdeki periyotla ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır tıpkı vakitte halkın bütün bu noktadaki sorunlarını giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin tartısı bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç kıymetleri noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen fazlaca daha güzel olacaktır.
“DİPLOMASİYİ BÜSBÜTÜN DEVRE DIŞI BIRAKAMAZSINIZ”
Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkat çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle çabaya gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı’ tabirini kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?
Şunu bir sefer bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu çeşit diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var; ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu ilgiler durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne kadar muhtaçlığımız olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin modülü olduk. Suriye sıkıntısını çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.
“BİRLİKTELİĞİMİZİ TIPKI KARARLILIKLA DEVAM ETTİRİYORUZ”
Suriye’nin kuzeyindeki terör gayelerine, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapmaya hazırlandığı bu 5’inci harekât üzerine bir soru sormak istiyorum. Artık Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?
Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle bu süreci “sağlama bağlayalım” diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için kıymetli bir görüşme konusuydu, gündem hususuydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le, gerek Dışişleri Bakanım ve Savunma Bakanım muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsan devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha aktif yürütelim fakat bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha tıpkı biçimde devam ettireceğiz.
İSRAİL İLE YENİ DÖNEM
Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan münasebetler Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu bağlarımız için genel manada güç eksenli bir bağlantı, irtibat diyebilir miyiz sanki?
Daha fazlaca siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkânı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil ancak biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah biroldukca oyunu biz bozarız.
“ALANINDA ŞU ANDA EŞİ GİBİSİ YOK”
Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de değerli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu fazlaca değerli, kuvvetli bir ileti olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının halini da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?
Tabii bilhassa bu üç kardeşin ismini alan bu dayanak gemilerinin Abdülhamid Han’a refakat etmesi sahiden sevindirici, bizleri de keyifli eden bir hadise. İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa alışılmış bizi fazlaca daha keyifli edecek. Bu sondaj gemimiz şu anda dünyada sayılı gemiler içinde. 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip. Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek.
“NETİCELERİ ALDIĞIMIZ ANDA MİLLETİMİZLE PAYLAŞACAĞIZ”
Tabii başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan fazlaca rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi epey güzel bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakâr havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız.
“BELİRLENEN BİR İKİ BÖLGEDE MÜŞTEREK ÇALIŞMA PLANLIYORUZ”
Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren çok daha farklı olacak. Bu ortada Sayın Malezya Hükümdarının ülkemizi ziyaretinde birtakım bahisleri görüştük. Bunlardan bir tanesi de PETRONAS ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu hususla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta PETRONAS ve bir başka tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Alışılmış sevincimiz şu anda 4 tane sondaj gemimiz var, 2 tane sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.
Malezya ile olan bu ortak arama faaliyetleri Akdeniz’de, Karadeniz’de mi yoksa öbür bölgelerde mi?
Hayır başka…
“SERBEST PİYASA EKONOMİSİ” VURGUSU
AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeline değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin kahır yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?
Türkiye İktisat Modeli ile makro ekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma kıymetli üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik tertibin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan birfazlaca parametreyi dikkate aldık.
Tabii modelin dizaynında hür piyasa iktisadı unsurlarından asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, epeyce daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi tabir ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki periyot için ülkemizi olumsuz değil, tam tersine olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNDEKİ İNDİRİMLER
Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 amacını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz sahiden ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı külfet geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?
Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin.’ Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim kederimiz burada para kazanmak değil. Bizim tek sıkıntımız var; vatandaşımıza bir kaliteli eser, iki ucuz eser sunalım.
“TEK SIKINTIMIZ VATANDAŞA UCUZ, KALİTELİ ESER YETİŞTİRMEK”
örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü; ‘aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde’ falan filan. Ya şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel genel müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede meşakkat yaşamayalım. Şu anda gerek bakanım gerek genel müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. aslına bakarsanız bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, öbür zincir marketler fiyatları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim kederimiz aslına bakarsan para kazanmak değil. Burada tek kaygımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.
TOKİ KONUTLARINDA İLK!
17 Ağustos sarsıntısının üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı bölümler, kota ayrılan kısımlar genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?
Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve işyeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine karşılık vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek.
İlk defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Olağan burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın biroldukça ülkesinde şu anda sarsıntıda, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar; oralardaki kentsel dönüşümü, değişimi yapamıyorlar. Ama biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi natürel merhum oldu lakin Sayın Ecevit’in başbakanlığı devrinde biz bir Gölcük zelzelesini yaşadığımız vakit bırakın siz meskenleri, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde Belediye Lideri değildim, cezaevinden çıktım, gerçek bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar. Lakin biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, tıpkı biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş, aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.
“ARTIK BU ADAMA BEDEL ÖDETMELİ”
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Heyetinde bile yok’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. tıpkı vakitte birtakım spekülasyonlar var; işte “hükümetin yapmayı planladığı kimi icraatlar öncesinden Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor” biçiminde. Bu enteresan duruma dair neler söylemek istersiniz?
Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın hayatı palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana göre, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor. Lakin niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasa’yla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir kere daha dersini verecek.
Erdoğan’ın açıklamaları şöyleki; Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’nin davetine icabetle Lviv’e yaptığım çalışma ziyaretini tamamladık. Bu, savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’ya gerçekleştirdiğim birinci seyahat oldu. Sayın Zelenski’yle yaptığımız görüşmelerde ikili bağlarımızı tüm veçheleriyle ele aldık.
Tabii yaklaşık altı aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir kere daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de söz ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenski’ye de ortalarındaki görüşmeye konut sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım.
“ULUSLARARASI TOPLUMUN DAHA FAZLA SORUMLULUK ÜSTLENMESİ GEREKTİĞİNE İŞARET ETTİM”
Ayrıca ziyaretimiz sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sayın Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptık. Üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı emeliyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Diplomatik sürecin canlandırılması için milletlerarası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettim.
Ziyaretim vesilesiyle, savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımlarımızı da masaya yatırdık. Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını söz ettim. Sayın Zelenski de gerek ülkemizin kuvvetli takviyesi gerekse diplomatik uğraşları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.
“BİZLERE REHBERLİK EDECEKTİR”
Ziyaretimiz vesilesiyle Ticaret Bakanlığımız ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandı. Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir.
Stratejik ortağımız Ukrayna ile iş birliğimizin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temaslarımızı sürdürmek konusunda mutabık kaldık. Görüşmelerimizin, bölgemiz için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.
SORU-CEVAP
“ORADA VERİLECEK İLETİLER ÇOK ÇOK ANLAMLI”
Savaşın başından beri aldığınız bir inisiyatif vardı. Bu Antalya Diplomasi Forumu ile başladı, İstanbul’da devam etti. çabucak sonrasında tahıl koridoru mutabakatı kararınu verdi. Bu görüşmeleri Putin, Zelenski ve BM Genel Sekreteri içinde ikili ve üçlü biçimde sürdürüyorsunuz. Önümüzde BM Genel Şurası var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Bugünkü üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu tarafta bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenski’den aldığımız izlenim nedir?
Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki defa iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz. Zira süreç fazlaca acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin natürel ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da, Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Yeterli de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler.
Tabii bu yılki BM Genel Şurası biraz farklı olacak. Bu mevzuda ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Olağan bunu BM Genel Kurulu’nda nazaranceğiz. Orada verilecek iletiler epey hayli manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek öbür ülkelerin vereceği iletiler epeyce hayli değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna bakılırsa atmak durumundayız. Alışılmış alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, birfazlaca noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Şurasını biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.
“ÇERNOBİL’İ YAŞAMAK İSTEMİYORUZ” DERKEN BİRAZ DA ONU KASTETTİM”
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ihtarlar yapılıyor. Geçtiğimiz günler de Zelenski de “Herhangi bir sızıntı ya da patlama olasılığında Avrupa ülkeleri, Türkiye ve etraf ülkeler için felaket olur” demişti. Bugün siz de “Yeni bir Çernobil istemiyoruz” diye vurgu yaptınız. Türkiye tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?
Zaporijya konusu sahiden rastgele bir mevzu değil. Lakin birinci derecede Milletlerarası Atom Gücü Kurumu’nun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi lazım. Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda faal ve ehil elemanları bulunuyor. Zelenski bizden şunu bilhassa istedi; Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması. Zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz’ derken biraz da onu kastettim.
Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için kıymetli bir adım olarak bu bahiste Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı müdafaa altına almış vaziyetteler.
“DEMOKRASİDE EN DEĞERLİ HASLETLERDEN BİR TANESİ GÜÇLÜ MUHALEFETTİR”
En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor lakin tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu mevzuda açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için yer hazırlıyor’ biçiminde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?
Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini tıpkı vakitte gramını ortaya koyar. Bizim şu anda Suriye’de attığımız bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan o bölgede Ruslarla yürüttüğümüz çalışmalarda terörle bir uğraş vardı. Terörle olan çabamızı de burada bir arada sürdürüyoruz. Bunların muhakkak kısmını Ruslarla birlikte yaparken belirli kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en kıymetli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Alışılmış bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Zahmet burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da tıpkı kararlılıkla devam ettiriyoruz.
“BUNU YAPACAK GÜÇTEYİZ”
Bizim ‘bir gece birdenbire gelebiliriz’ tabirimiz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Lakin şunu da söyleyeyim; bir kere Türkiye’ye kimse bu biçimde bir şeye hazır mısın sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de an be an ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz. Şu anda doğal bilhassa Amerika maalesef binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç, aklınıza ne gelirse, buraya yığma yapıyor. Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine. ABD şunu söyleyemez: ‘Ben terörü beslemedim’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir; bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar.
“BEYAZ SARAY’DA GÖRÜŞME YAPACAK KADAR İLERİ GİDİYORLAR”
Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta birebir beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu hususları da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim.
“BU HESAPLAR ÖNÜMÜZDE”
Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir çaba gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz; bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok. Zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok.
“BUNDAN daha sonraKİ SÜREÇ TAHMİNEN ÇOK DAHA GÜZEL OLACAKTIR”
Onların topraklarının bütünlüğü bizim için değer arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı. Bunları da bir daha birebir biçimde Sayın Putin’le Soçi ziyaretimizde görüştük. Temennim odur ki inşallah önümüzdeki periyotla ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır tıpkı vakitte halkın bütün bu noktadaki sorunlarını giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin tartısı bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç kıymetleri noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen fazlaca daha güzel olacaktır.
“DİPLOMASİYİ BÜSBÜTÜN DEVRE DIŞI BIRAKAMAZSINIZ”
Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkat çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle çabaya gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı’ tabirini kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?
Şunu bir sefer bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu çeşit diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var; ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu ilgiler durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne kadar muhtaçlığımız olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin modülü olduk. Suriye sıkıntısını çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.
“BİRLİKTELİĞİMİZİ TIPKI KARARLILIKLA DEVAM ETTİRİYORUZ”
Suriye’nin kuzeyindeki terör gayelerine, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapmaya hazırlandığı bu 5’inci harekât üzerine bir soru sormak istiyorum. Artık Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?
Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle bu süreci “sağlama bağlayalım” diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için kıymetli bir görüşme konusuydu, gündem hususuydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le, gerek Dışişleri Bakanım ve Savunma Bakanım muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsan devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha aktif yürütelim fakat bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha tıpkı biçimde devam ettireceğiz.
İSRAİL İLE YENİ DÖNEM
Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan münasebetler Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu bağlarımız için genel manada güç eksenli bir bağlantı, irtibat diyebilir miyiz sanki?
Daha fazlaca siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkânı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil ancak biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah biroldukca oyunu biz bozarız.
“ALANINDA ŞU ANDA EŞİ GİBİSİ YOK”
Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de değerli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu fazlaca değerli, kuvvetli bir ileti olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının halini da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?
Tabii bilhassa bu üç kardeşin ismini alan bu dayanak gemilerinin Abdülhamid Han’a refakat etmesi sahiden sevindirici, bizleri de keyifli eden bir hadise. İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa alışılmış bizi fazlaca daha keyifli edecek. Bu sondaj gemimiz şu anda dünyada sayılı gemiler içinde. 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip. Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek.
“NETİCELERİ ALDIĞIMIZ ANDA MİLLETİMİZLE PAYLAŞACAĞIZ”
Tabii başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan fazlaca rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi epey güzel bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakâr havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız.
“BELİRLENEN BİR İKİ BÖLGEDE MÜŞTEREK ÇALIŞMA PLANLIYORUZ”
Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren çok daha farklı olacak. Bu ortada Sayın Malezya Hükümdarının ülkemizi ziyaretinde birtakım bahisleri görüştük. Bunlardan bir tanesi de PETRONAS ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu hususla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta PETRONAS ve bir başka tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Alışılmış sevincimiz şu anda 4 tane sondaj gemimiz var, 2 tane sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.
Malezya ile olan bu ortak arama faaliyetleri Akdeniz’de, Karadeniz’de mi yoksa öbür bölgelerde mi?
Hayır başka…
“SERBEST PİYASA EKONOMİSİ” VURGUSU
AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeline değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin kahır yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?
Türkiye İktisat Modeli ile makro ekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma kıymetli üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik tertibin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan birfazlaca parametreyi dikkate aldık.
Tabii modelin dizaynında hür piyasa iktisadı unsurlarından asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, epeyce daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi tabir ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki periyot için ülkemizi olumsuz değil, tam tersine olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNDEKİ İNDİRİMLER
Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 amacını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz sahiden ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı külfet geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?
Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin.’ Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim kederimiz burada para kazanmak değil. Bizim tek sıkıntımız var; vatandaşımıza bir kaliteli eser, iki ucuz eser sunalım.
“TEK SIKINTIMIZ VATANDAŞA UCUZ, KALİTELİ ESER YETİŞTİRMEK”
örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü; ‘aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde’ falan filan. Ya şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel genel müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede meşakkat yaşamayalım. Şu anda gerek bakanım gerek genel müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. aslına bakarsanız bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, öbür zincir marketler fiyatları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim kederimiz aslına bakarsan para kazanmak değil. Burada tek kaygımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.
TOKİ KONUTLARINDA İLK!
17 Ağustos sarsıntısının üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı bölümler, kota ayrılan kısımlar genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?
Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve işyeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine karşılık vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek.
İlk defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Olağan burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın biroldukça ülkesinde şu anda sarsıntıda, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar; oralardaki kentsel dönüşümü, değişimi yapamıyorlar. Ama biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi natürel merhum oldu lakin Sayın Ecevit’in başbakanlığı devrinde biz bir Gölcük zelzelesini yaşadığımız vakit bırakın siz meskenleri, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde Belediye Lideri değildim, cezaevinden çıktım, gerçek bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar. Lakin biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, tıpkı biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş, aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.
“ARTIK BU ADAMA BEDEL ÖDETMELİ”
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Heyetinde bile yok’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. tıpkı vakitte birtakım spekülasyonlar var; işte “hükümetin yapmayı planladığı kimi icraatlar öncesinden Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor” biçiminde. Bu enteresan duruma dair neler söylemek istersiniz?
Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın hayatı palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana göre, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor. Lakin niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasa’yla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir kere daha dersini verecek.