Elektrikli araba, akıllı telefon, laptop ve tablet üzere mamüllerin üretimi arttıkça lityum pillere olan muhtaçlık artıyor. Dünyada bir lityum krizi öngörülürken derin deniz madenciliği üzere yeni kaynaklara başvuruluyor. Birtakım uzmanlar deniz madenciliğinin okyanuslara ziyan verebileceği görüşünde.
Fotoğraf: Reuters
Akıllı telefonlar ve arabalar için kobalt, mangan ve lityum üzere metallere gün geçtikçe muhtaçlık artıyor. Lakin bu elementler tabiatta az bulunuyor ve kaynaklar git gide tükeniyor. Üreticilerin yeni umudu derin deniz madenciliği. Üstelik tabiata karbon salınımını azaltacağını da öne sürüyorlar. Fakat etraf aktivistleri de bu durumun deniz hayatını bitireceği istikametinde görüş bildiriyor.
Haber Global’de yer alan bilgiye göre, Londra’nın finans merkezi Canary Wharf bölgesinde geçtiğimiz günlerde ‘Altına Hücum’ isminde bir tepe düzenlendi. 19. yüzyıldaki ABD, Kanada ve Avustralya’daki altına atak devrine atıfta bulunan panelde derin deniz madenciliği konusu tartışıldı. Okyanusların tabanında yatan değerli metallerin çıkarılma süreci ve bunun için gerekli kredilerin sağlanması konuşuldu.
Pasifik Okyanusu’nun 4 bin metreden daha derininde yatan patates büyüklüğünde lityum, mangan ve kobalt üzere madenler uzun müddettir maden şirketlerinin radarında. Bunlar batarya üretiminde değerli yer tutuyor.
Lityum krizi kapıda mı?
Fotoğraf: Reuters
Özellikle lityum madeni, lityum-iyon batarya üretimi için arabaların, akıllı telefonların, tablet ve laptopların özetlemek gerekirse batarya ile çalışan her eserin şayet olmazsa olmazı. Lityumun birçok Güney Amerika’da çıkarılıyor.
Ancak artan üretimle lityuma olan gereksinim her geçen gün artarken üretimin de git gide azaldığı kaydedildi. Uzmanlar çip krizi üzere lityum krizinin yaşanabileceğini tabir ediyor. Bu yüzden üreticiler okyanusların karanlık tabanlarına yöneldi.
Norton Rose Fulbright hukuk firmasından Eleanor Martin, bankaların elektrikli otomobil pilleri için gerekli olan lityum ve kobalt maliyetlerini öngördüklerini ve derin deniz madenciliği projelerine yatırım yapmaya ‘oldukça istekli’ olduklarını söylemiş oldu. Martin ‘İhtiyacımız olan elektrikli aracı üretmek için bu metallerden epeyce daha fazlasına gereksinimimiz olacak’ dedi. Martin bu projenin etraf dostu olduğunu da öne sürdü.
‘Okyanus hayatına ziyan verecek’
Ancak etraf aktivistleri, derin deniz madenciliğinin deniz hayatını öldüreceğini söylüyor. WWF’nin (Dünya Doğayı Muhafaza Vakfı) ‘Derin deniz yatağı madenciliğine hayır’ kampanyasını yürüten Jessica Battle şunları aktardı:
“Derin deniz yatağı madenciliği çok riskli ve okyanus hayatına geri dönüşü olmayan ziyanlar verecek. Doğal dünyadaki ayak izimizi azaltmamız gereken bir vakitte bu biçimdesine sürdürülemez bir dala yatırım yapmak sorumsuzluktur.’
Derin deniz madenciliği için gereken araçlar, yüzer bir platform ve ona bağlı denizin tabanında maden arayan bir robot. Robot deniz tabanını tarayarak pahalı madenlerin olduğu gereçleri çekerek bir boru sayesinde üstte bağlı bulunduğu gemi ya da platforma gönderecek. Platformda pahalı madenler ayrıştırılarak kalan çamur deniz tabanına bırakılacak.
‘Keşfedilmemiş canlılar yok olabilir’
Çevre aktivistleri robotların madenlerle birlikte kimi canlı çeşitlerini, onların hayat alanı olan yerleri ve besin kaynağı olan organizmaları da çekeceğini söylüyor. Aktivistler bırakılan çamurun da deniz tabanını çölleştireceğini öne sürerek projeye karşı çıkıyor.
Greenpeace vazifelisi Louisa Casson, maden sanayisinin endüstrisini düzenledikleri konferans için ve bankaları ‘tehlikeli ve gereksiz’ projelere ‘hızlı kar elde etmek’ için yatırım yapmayı düşündükleri teziyle eleştirdi.
“Bu yıkıcı yeni sanayi, daha yeni anlamaya başladığımız bir ekosistemi parçalamak istiyor” diyen Carlson bu projenin okyanusları mahvedeceğini söylemiş oldu.
Bir araştırma okyanustaki bilinen çeşitlerinin yüzde 90’ının yeni keşfedilen tipler olduğunu söylerken çevre aktivistleri daha hiç keşfedilmemiş cinslerin bile bu projeler yüzünden yok olabileceğini ifade ediyor.
‘Elimizde data yok’
Şu anki gaye Hawaii ile Meksika içindeki bir bölgede bulunan maden nodülleri. Bu madenlerin varlığı 19. yüzyılın sonundan beri biliniyor. Fakat robot teknolojilerinin gelişmesi için bu güne kadar beklendi. Birleşmiş Milletler’in denizcilik otoritesi kimi şirketlere madencilik için lisanslarını dağıttı. Yasal düzenlemelerin yapılması ile en erken 2023’de derin deniz madenciliğine başlanması bekleniyor.
Ancak dalı bekleyen bir sorun var. Madenlerle ilgili yapılmış gereğince araştırma ve data yok. Norveçli bir petrol arama şirketi olan Aker BP’de jeolog olan Ebbe Hartz, deniz tabanı metalleri için madenciliğin sonunda petrol için sondajı geçebileceğini söylemiş oldu ve ekledi: ‘Ama sorun metalleri bulmak olacak ve elimizde epeyce fazla data yok.’
Fotoğraf: Reuters
Akıllı telefonlar ve arabalar için kobalt, mangan ve lityum üzere metallere gün geçtikçe muhtaçlık artıyor. Lakin bu elementler tabiatta az bulunuyor ve kaynaklar git gide tükeniyor. Üreticilerin yeni umudu derin deniz madenciliği. Üstelik tabiata karbon salınımını azaltacağını da öne sürüyorlar. Fakat etraf aktivistleri de bu durumun deniz hayatını bitireceği istikametinde görüş bildiriyor.
Haber Global’de yer alan bilgiye göre, Londra’nın finans merkezi Canary Wharf bölgesinde geçtiğimiz günlerde ‘Altına Hücum’ isminde bir tepe düzenlendi. 19. yüzyıldaki ABD, Kanada ve Avustralya’daki altına atak devrine atıfta bulunan panelde derin deniz madenciliği konusu tartışıldı. Okyanusların tabanında yatan değerli metallerin çıkarılma süreci ve bunun için gerekli kredilerin sağlanması konuşuldu.
Pasifik Okyanusu’nun 4 bin metreden daha derininde yatan patates büyüklüğünde lityum, mangan ve kobalt üzere madenler uzun müddettir maden şirketlerinin radarında. Bunlar batarya üretiminde değerli yer tutuyor.
Lityum krizi kapıda mı?
Fotoğraf: Reuters
Özellikle lityum madeni, lityum-iyon batarya üretimi için arabaların, akıllı telefonların, tablet ve laptopların özetlemek gerekirse batarya ile çalışan her eserin şayet olmazsa olmazı. Lityumun birçok Güney Amerika’da çıkarılıyor.
Ancak artan üretimle lityuma olan gereksinim her geçen gün artarken üretimin de git gide azaldığı kaydedildi. Uzmanlar çip krizi üzere lityum krizinin yaşanabileceğini tabir ediyor. Bu yüzden üreticiler okyanusların karanlık tabanlarına yöneldi.
Norton Rose Fulbright hukuk firmasından Eleanor Martin, bankaların elektrikli otomobil pilleri için gerekli olan lityum ve kobalt maliyetlerini öngördüklerini ve derin deniz madenciliği projelerine yatırım yapmaya ‘oldukça istekli’ olduklarını söylemiş oldu. Martin ‘İhtiyacımız olan elektrikli aracı üretmek için bu metallerden epeyce daha fazlasına gereksinimimiz olacak’ dedi. Martin bu projenin etraf dostu olduğunu da öne sürdü.
‘Okyanus hayatına ziyan verecek’
Ancak etraf aktivistleri, derin deniz madenciliğinin deniz hayatını öldüreceğini söylüyor. WWF’nin (Dünya Doğayı Muhafaza Vakfı) ‘Derin deniz yatağı madenciliğine hayır’ kampanyasını yürüten Jessica Battle şunları aktardı:
“Derin deniz yatağı madenciliği çok riskli ve okyanus hayatına geri dönüşü olmayan ziyanlar verecek. Doğal dünyadaki ayak izimizi azaltmamız gereken bir vakitte bu biçimdesine sürdürülemez bir dala yatırım yapmak sorumsuzluktur.’
Derin deniz madenciliği için gereken araçlar, yüzer bir platform ve ona bağlı denizin tabanında maden arayan bir robot. Robot deniz tabanını tarayarak pahalı madenlerin olduğu gereçleri çekerek bir boru sayesinde üstte bağlı bulunduğu gemi ya da platforma gönderecek. Platformda pahalı madenler ayrıştırılarak kalan çamur deniz tabanına bırakılacak.
‘Keşfedilmemiş canlılar yok olabilir’
Çevre aktivistleri robotların madenlerle birlikte kimi canlı çeşitlerini, onların hayat alanı olan yerleri ve besin kaynağı olan organizmaları da çekeceğini söylüyor. Aktivistler bırakılan çamurun da deniz tabanını çölleştireceğini öne sürerek projeye karşı çıkıyor.
Greenpeace vazifelisi Louisa Casson, maden sanayisinin endüstrisini düzenledikleri konferans için ve bankaları ‘tehlikeli ve gereksiz’ projelere ‘hızlı kar elde etmek’ için yatırım yapmayı düşündükleri teziyle eleştirdi.
“Bu yıkıcı yeni sanayi, daha yeni anlamaya başladığımız bir ekosistemi parçalamak istiyor” diyen Carlson bu projenin okyanusları mahvedeceğini söylemiş oldu.
Bir araştırma okyanustaki bilinen çeşitlerinin yüzde 90’ının yeni keşfedilen tipler olduğunu söylerken çevre aktivistleri daha hiç keşfedilmemiş cinslerin bile bu projeler yüzünden yok olabileceğini ifade ediyor.
‘Elimizde data yok’
Şu anki gaye Hawaii ile Meksika içindeki bir bölgede bulunan maden nodülleri. Bu madenlerin varlığı 19. yüzyılın sonundan beri biliniyor. Fakat robot teknolojilerinin gelişmesi için bu güne kadar beklendi. Birleşmiş Milletler’in denizcilik otoritesi kimi şirketlere madencilik için lisanslarını dağıttı. Yasal düzenlemelerin yapılması ile en erken 2023’de derin deniz madenciliğine başlanması bekleniyor.
Ancak dalı bekleyen bir sorun var. Madenlerle ilgili yapılmış gereğince araştırma ve data yok. Norveçli bir petrol arama şirketi olan Aker BP’de jeolog olan Ebbe Hartz, deniz tabanı metalleri için madenciliğin sonunda petrol için sondajı geçebileceğini söylemiş oldu ve ekledi: ‘Ama sorun metalleri bulmak olacak ve elimizde epeyce fazla data yok.’