“Ben Kimim” diye başlar tüm ilk sorular. “Yaşam gayem ne?”, “Burada ne işim var?” diye de devam eder genelde bu sonsuz zincir… Harekete geçiren de sıklıkla “Ben en son ne zaman mutluydum?” olur… Karşılıkları net olarak keşfeden ve yüksek sesle söyleyebilen enderdir ve o ölçüde özgürleşmiş özellerdendir. Gölgesiyle barışmıştır o. Denklemi çözemeyenlerse birebir hapishanenin (!) ortasında yeknesaklığın getirdiği sıkıcılıkla kâh taşar, kâh coşar, kâh ağlar… Aynasız bir aynılıktır hayat; göstermez sana seni; en tabanda, kuytudaki öz hücresinde “mış gibi” yaptırarak yaşatır. Sen kimi vakit memnun, kimi vakit üzgün, kimi vakit zalim, kimi vakit de uysalsındır…
Sıkıntı geçen günlerde yüzümü güldüren ender konulardan biri de Türk sinema ve dizi kesimi.
Hakikaten epeyce başarılı, memleketler arası standartlarda işler çıkıyor, benim de gözlerim doluyor. Tıpkı biçimde Pera Palas’ta Gece Yarısı ya da maalesef (!) Yakamoz S-245 üzere ekranımı hüsranla kapattığım üretimleri izleyince de neredeyse ıstıraptan ağlayacak üzere oluyorum. Duygusal bir münasebetim var sinemayla, elimde değil ???? (Hayal kırıklığı sıkıntısına daha sonra değineceğim. Çabucak “aaa, olur mu…” demeyin.)
Vatanım Sensin’in Tevfik’i, Çarpışma’nın Veli’si, Babil’in Egemen’i, özetlemek gerekirse konutlarımızın en sevilen -bir türlü kızamadığımız- kötülerinden Onur Saylak’ın, bu defa direktör koltuğunda olmasının verdiği heyecanla başladım Uysallar’ı (geçen ay sonunda Netflix cihanına giriş yapan 8 kısımlık yeni yerlimiz) izlemeye.
Başarılı sinematografisi, efsane oyunculukları, bilhassa yerli dizilerde alışık olmadığımız kadrajları, senaryosu, müzik kullanması, kurgusu ve bildirileri ile neo-noir sinemalar tadında bir diziye kavuşmuş olmanın memnunluğu ile 2 günde bitirdim.
O tadın da damağımda kaldığını söylemeliyim. 2. dönemi çekilir umarım.
Ülkü bir aile üzere gözüken Uysallar, birbirlerinden habersiz, hayal ettikleri (ya dahayal ettiklerini sandıkları) hayatları yaşarlarken biz de onların trajik, komik ve karanlık yanlarıyla tanışıyoruz.
Uysallar hepimize ayna tutuyor, biz mecbur kendimizi görüyoruz!
“Hep yalnızlıktan oluyor bunlar. Şöyle yanımda biri olsa. Bir kişi olsa. Yok mu ya bu kentte bir insan benim üzere?” Punk Oktay / Oktay Uysal
Birinci andan sonuna kadar ileti ve sembollerle dolu olan bu dizi derin izlemede insanı yorabilir, baştan söylemeliyim. Vakit zaman Avrupa Sineması’na koşan nitelikli yerli sinemalardan aşina olduğumuz uzun-sessiz-ağır sahnelere ve fonda sinek vızıltılı geniş-ıssız kadrajlara hazır olmalısınız.
Öz-yalnızlık; öz-arayış; hapishane inşası metaforu ile yaratılmış (bir nevi) öz-esaret; kenti kaplayan sisin sembolize ettiği gizli-ikili ömürler, körlük ve kapanan şuurlar..
Toplumsal medya bazlı toplumsal paranoya, kapitalizmi meslekler üzerinden idealize edip, bir anti-kapitalist kültür olarak punk tercihi ile aksi köşeler dizinin tüm aktörleri, sahneleri ve replikleri aracılığı ile bombardımana tutulduğumuz “altyazılar”dan kimileri.
Fakat bana göre Uysallar’ın en miniği Ece’nin (Nilay Yeral) hepimize hatırlatmaya çalıştığı kapitalizm ve modernizmin yuttuğu beşere karşı “saf-bilge insan” modeli dizinin vurguladığı en değerli noktalardan biri!
Benim, senin, onun; istinasız hepimizin kendi dış ya da iç gerçekliğinden kesimler bulacağı, beşere yakıştırılamayan ancak beşere mahsus üniversal temalar üzerinden dönen ve hatta bayana şiddet, bürokrasi üzere üniversal sorunsallara da dokunan Uysallar’ın muvaffakiyetinde elbette Onur Saylak kadar isyankar ve öfkeli kahramanların muharriri Hakan Günday’ın da hissesi var.
Bu ikilinin, tahminimce Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki senelerına dayanan “kankalık”ları vakit ortasında ünü ülke sonlarını aşan ortak üretimlere dönüşmüş durumda.
Hakan Günday & Onur Saylak
Günday’ın ödüllü romanı Daha’nın bol ödüllü sinema uyarlaması ve akabinde daha da bol ödüllü Şahsiyetdizisi ile “yönetmen-senarist” olarak omuz omuza çıktıkları muvaffakiyet seyahatinde, bence artık sırada biz varız, yani Uysallar ????
Evet, güya iyi-kötü bir mükafatla takdir edilecek üzere geliyor bana Uysallar.
Uğur Yücel (Olcay Uysal) & Haluk Bilginer (Berhudar)
Doğal bunda senaryo, kurgu, sinematografi vb. ögelerin yanı sıra oyunculukların da büyük hissesi olacaktır, fikrimce. Dizide rolleri paylaşanların çabucak hepsi farklı ayrı döktürmüş hünerlerini.
Bürokrasi kuyusuna kendi seçtiği yanılsamalarla bile isteye düşmüş, bir türlü çıkartmadığı at gözlüğü ile etrafında ağır bunaltı yaratan, bu tercihler kararı ailesinin bile kendisini terk ettiği, katıksız yalnızlığına imzayı “Avrupa’nın en uygun hapishanesi”ni yapma takıntısı ile atmayı umut eden devlet bakılırsavlisi Berhudar’ı canlandıran Haluk Bilginer ve babasının zoruyla gittiği askeri okul disiplininin kendisini bir nebze bile hizaya sokamadığının farkına varmadan benzeri bir diktayı oğlu Oktay üzerinde deneyen, sevmesini bilmeden aşka tutulmuş, etik kıymetlerle 60’ından daha sonra yeni yeni tanışan emekli dul Olcay Uysal’a hayat veren Uğur Yücel üzere iki dev ismi bir ortada izleme bahtını tekrar nerede yakalarız bilmiyorum.
esasen epey beğendiğim Songül Öden, vaktinde işletme mühendisi iken Oktay’a aşık olup, iki (sorunlu!) çocuk doğurup, “evinin bayanı” moduna geçen, daha sonra da süratle geçen yılların paniği ile kendisini gençleştirme ve “bir daha hatırlama” kaygısına düşen Nil Uysal’ı canlandırırken bu defa bende hayranlık uyandırdı.
Öner Erkan (Oktay Uysal) & Songül Öden (Nil Uysal)
İş bulmak için çaldığı kapıların yüzüne kapanması kararı aidiyet uğruna girdiği roller, Oktay ile paylaşımları gün be gün azalırken ortalarındaki uzaklığın de süratle artması, kimsece umursanmayan palavralar, diğer ciltlere, diğer dünyalara çıkılan arayış seferleri, buhar olan memnunluğu bulma ümitleri, “eskiden ne güzel…” diye başlayıp, “Allah belanı versin”e dayanan monologlar… Duy beni, gör beni çığlıkları ve en sonunda ıslak bir sessizlik… O birebir çıldırtıcı yalnızlık kuyusuna çekilen biri daha.
Geçenlerde bir söyleşide bu proje için; “Nazarlık olarak üzerimde taşıyabileceğim bir iş olacak benim için daima,” demiş … “Söylemek istediği şeylere hürmet duyarak, kaygılarını de yüreğimde taşıyarak oynadım. Bu yüzden benim için epeyce değerli bir proje,” diye de eklemiş. Çok güzeldin Songül Öden, epey.
“Hani deniyor ya
Bunu alan bunu da aldı diye
Oysaki bütün hayatım öyleymiş benim
Maaş alan kredi de alır
Gittik aldık
Kredi alan otomobil alır
Otomobil alan mesken de alır
Konut alan bilmem ne de alır
daha sonra bir baktım
Bunu alan bunu da aldı diye diye
En son artık mezar yeri bakıyordum Fevzi
Baya bildiğin aile mezarlığı alacaktım artık
44 yaşında..”
“Punk Oktay / Oktay Uysal”
2020 Fevzi Bar – Ankara
Şahsen bugüne dek nispeten daha yavaşça rollerde izlediğim Öner Erkan’ın (Oktay Uysal) oyunculuğunun beni şaşırttığını itiraf etmeliyim.
Neredeyse ikilemlerin birçoklarını sırtlanan biri için taşıdığı yükün üstesinden muvaffakiyetle gelmiş. İsteklerini gömerek 44 yaşına ulaşmış; kapitalist sistemin ayakları yerden kesişini sembolize eden, kente neredeyse bulutların üzerinden bakan bir gökdelen dairesinde ailesiyle çok âlâ koşullarda yaşayan; ancak o aileden aşk-evlat sevgisi ve sorumluluk hisleri tükenmiş olarak topuklayarak “kendini bulmaya” kaçma dürtüsünde; tüm “hayır”ları sessiz çığlıklarla içine atan; işini yeterli yapan, hürmet goren buna karşın silik, ezik, korkak bir mimar olmaktan kurtulamayan Oktay gerçek bir “Uysal” olmuş. Reaksiyonsuz, hissiz, sağır ve dilsiz. Bu tükenmişlik ve kaybolmuşluk esnasında gençliğinde yaşadığı “punk” ömür stiline tekrar “mış” yaparak geçmeye çalışması bile beceriksizce Oktay’ın. Zira ruhu kendi kaosunda kayıp. Zira hayatı baştan sona bir “taklit”ten ibaret.
Gündüzleri mimar Oktay, geceleri Punk Oktay maske değiş tokuşunda, bu bölünmeyi rolün icap ettirdiği beceriksizlikle yansıtacak oyuncu seçimi için ben bir daha Onur & Hakan ekürisini tebrik edeceğim.
Öner Erkan (Oktay Uysal)
Oyuncu takımında gördüğüme sevindiğim İbrahim Selim (Mert) ve Serkan Altunorak (Suat) da dizinin yapımcılığını üstüne alan Ay İmal’ı mahcup etmemişler.
Bana kendi ütopyamdan vazgeçmememi hatırlatan, en başta söylemiş olduğim “özgürleşmiş özellerden” olan Moloz Arif’e (Durukan Ordu) ise teşekkürü borç bilirim.
Tahminen bir gün bende kendi Tornistan’ı mı kurabilirim ????
Netflix’e teşekkür mü edeyim, yoksa niye bu “kaliteli yapım” prensibini istikrarlı bir biçimde sürdürmüyor diye kızayım mı bilemiyorum. Ya Pera Palas üzere averaj işlerle devam edin ve toplum olarak aslına bakarsanız kırıntısı kalmış beğeni düzeyimizi uygunca aşağıya çekin ya da hak ettiğimizi yapın! Düzgününü görür görmez, daima iyiyi bekliyor insan????
Kısacası emeği geçen herkesi tebrik etmek istiyorum.
Aksiyona alışkın bünyeler başta diziden sıkılabilir, ancak azmedin, kesinlikle izleyin. Sağlam bir “hatırlatıcı ayna” bu dizi! Bu ortada sık sık “En son ne vakit memnundum?” diye düşünmeyi de ihmal etmeyin, yoksa sistem size illa ki hatırlatacaktır bu soruyu.
Instagram
Web
Linkedln
Sıkıntı geçen günlerde yüzümü güldüren ender konulardan biri de Türk sinema ve dizi kesimi.
Hakikaten epeyce başarılı, memleketler arası standartlarda işler çıkıyor, benim de gözlerim doluyor. Tıpkı biçimde Pera Palas’ta Gece Yarısı ya da maalesef (!) Yakamoz S-245 üzere ekranımı hüsranla kapattığım üretimleri izleyince de neredeyse ıstıraptan ağlayacak üzere oluyorum. Duygusal bir münasebetim var sinemayla, elimde değil ???? (Hayal kırıklığı sıkıntısına daha sonra değineceğim. Çabucak “aaa, olur mu…” demeyin.)
Vatanım Sensin’in Tevfik’i, Çarpışma’nın Veli’si, Babil’in Egemen’i, özetlemek gerekirse konutlarımızın en sevilen -bir türlü kızamadığımız- kötülerinden Onur Saylak’ın, bu defa direktör koltuğunda olmasının verdiği heyecanla başladım Uysallar’ı (geçen ay sonunda Netflix cihanına giriş yapan 8 kısımlık yeni yerlimiz) izlemeye.
Başarılı sinematografisi, efsane oyunculukları, bilhassa yerli dizilerde alışık olmadığımız kadrajları, senaryosu, müzik kullanması, kurgusu ve bildirileri ile neo-noir sinemalar tadında bir diziye kavuşmuş olmanın memnunluğu ile 2 günde bitirdim.
O tadın da damağımda kaldığını söylemeliyim. 2. dönemi çekilir umarım.
Ülkü bir aile üzere gözüken Uysallar, birbirlerinden habersiz, hayal ettikleri (ya dahayal ettiklerini sandıkları) hayatları yaşarlarken biz de onların trajik, komik ve karanlık yanlarıyla tanışıyoruz.
Uysallar hepimize ayna tutuyor, biz mecbur kendimizi görüyoruz!
“Hep yalnızlıktan oluyor bunlar. Şöyle yanımda biri olsa. Bir kişi olsa. Yok mu ya bu kentte bir insan benim üzere?” Punk Oktay / Oktay Uysal
Birinci andan sonuna kadar ileti ve sembollerle dolu olan bu dizi derin izlemede insanı yorabilir, baştan söylemeliyim. Vakit zaman Avrupa Sineması’na koşan nitelikli yerli sinemalardan aşina olduğumuz uzun-sessiz-ağır sahnelere ve fonda sinek vızıltılı geniş-ıssız kadrajlara hazır olmalısınız.
Öz-yalnızlık; öz-arayış; hapishane inşası metaforu ile yaratılmış (bir nevi) öz-esaret; kenti kaplayan sisin sembolize ettiği gizli-ikili ömürler, körlük ve kapanan şuurlar..
Toplumsal medya bazlı toplumsal paranoya, kapitalizmi meslekler üzerinden idealize edip, bir anti-kapitalist kültür olarak punk tercihi ile aksi köşeler dizinin tüm aktörleri, sahneleri ve replikleri aracılığı ile bombardımana tutulduğumuz “altyazılar”dan kimileri.
Fakat bana göre Uysallar’ın en miniği Ece’nin (Nilay Yeral) hepimize hatırlatmaya çalıştığı kapitalizm ve modernizmin yuttuğu beşere karşı “saf-bilge insan” modeli dizinin vurguladığı en değerli noktalardan biri!
Benim, senin, onun; istinasız hepimizin kendi dış ya da iç gerçekliğinden kesimler bulacağı, beşere yakıştırılamayan ancak beşere mahsus üniversal temalar üzerinden dönen ve hatta bayana şiddet, bürokrasi üzere üniversal sorunsallara da dokunan Uysallar’ın muvaffakiyetinde elbette Onur Saylak kadar isyankar ve öfkeli kahramanların muharriri Hakan Günday’ın da hissesi var.
Bu ikilinin, tahminimce Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki senelerına dayanan “kankalık”ları vakit ortasında ünü ülke sonlarını aşan ortak üretimlere dönüşmüş durumda.
Hakan Günday & Onur Saylak
Günday’ın ödüllü romanı Daha’nın bol ödüllü sinema uyarlaması ve akabinde daha da bol ödüllü Şahsiyetdizisi ile “yönetmen-senarist” olarak omuz omuza çıktıkları muvaffakiyet seyahatinde, bence artık sırada biz varız, yani Uysallar ????
Evet, güya iyi-kötü bir mükafatla takdir edilecek üzere geliyor bana Uysallar.
Uğur Yücel (Olcay Uysal) & Haluk Bilginer (Berhudar)
Doğal bunda senaryo, kurgu, sinematografi vb. ögelerin yanı sıra oyunculukların da büyük hissesi olacaktır, fikrimce. Dizide rolleri paylaşanların çabucak hepsi farklı ayrı döktürmüş hünerlerini.
Bürokrasi kuyusuna kendi seçtiği yanılsamalarla bile isteye düşmüş, bir türlü çıkartmadığı at gözlüğü ile etrafında ağır bunaltı yaratan, bu tercihler kararı ailesinin bile kendisini terk ettiği, katıksız yalnızlığına imzayı “Avrupa’nın en uygun hapishanesi”ni yapma takıntısı ile atmayı umut eden devlet bakılırsavlisi Berhudar’ı canlandıran Haluk Bilginer ve babasının zoruyla gittiği askeri okul disiplininin kendisini bir nebze bile hizaya sokamadığının farkına varmadan benzeri bir diktayı oğlu Oktay üzerinde deneyen, sevmesini bilmeden aşka tutulmuş, etik kıymetlerle 60’ından daha sonra yeni yeni tanışan emekli dul Olcay Uysal’a hayat veren Uğur Yücel üzere iki dev ismi bir ortada izleme bahtını tekrar nerede yakalarız bilmiyorum.
esasen epey beğendiğim Songül Öden, vaktinde işletme mühendisi iken Oktay’a aşık olup, iki (sorunlu!) çocuk doğurup, “evinin bayanı” moduna geçen, daha sonra da süratle geçen yılların paniği ile kendisini gençleştirme ve “bir daha hatırlama” kaygısına düşen Nil Uysal’ı canlandırırken bu defa bende hayranlık uyandırdı.
Öner Erkan (Oktay Uysal) & Songül Öden (Nil Uysal)
İş bulmak için çaldığı kapıların yüzüne kapanması kararı aidiyet uğruna girdiği roller, Oktay ile paylaşımları gün be gün azalırken ortalarındaki uzaklığın de süratle artması, kimsece umursanmayan palavralar, diğer ciltlere, diğer dünyalara çıkılan arayış seferleri, buhar olan memnunluğu bulma ümitleri, “eskiden ne güzel…” diye başlayıp, “Allah belanı versin”e dayanan monologlar… Duy beni, gör beni çığlıkları ve en sonunda ıslak bir sessizlik… O birebir çıldırtıcı yalnızlık kuyusuna çekilen biri daha.
Geçenlerde bir söyleşide bu proje için; “Nazarlık olarak üzerimde taşıyabileceğim bir iş olacak benim için daima,” demiş … “Söylemek istediği şeylere hürmet duyarak, kaygılarını de yüreğimde taşıyarak oynadım. Bu yüzden benim için epeyce değerli bir proje,” diye de eklemiş. Çok güzeldin Songül Öden, epey.
“Hani deniyor ya
Bunu alan bunu da aldı diye
Oysaki bütün hayatım öyleymiş benim
Maaş alan kredi de alır
Gittik aldık
Kredi alan otomobil alır
Otomobil alan mesken de alır
Konut alan bilmem ne de alır
daha sonra bir baktım
Bunu alan bunu da aldı diye diye
En son artık mezar yeri bakıyordum Fevzi
Baya bildiğin aile mezarlığı alacaktım artık
44 yaşında..”
“Punk Oktay / Oktay Uysal”
2020 Fevzi Bar – Ankara
Şahsen bugüne dek nispeten daha yavaşça rollerde izlediğim Öner Erkan’ın (Oktay Uysal) oyunculuğunun beni şaşırttığını itiraf etmeliyim.
Neredeyse ikilemlerin birçoklarını sırtlanan biri için taşıdığı yükün üstesinden muvaffakiyetle gelmiş. İsteklerini gömerek 44 yaşına ulaşmış; kapitalist sistemin ayakları yerden kesişini sembolize eden, kente neredeyse bulutların üzerinden bakan bir gökdelen dairesinde ailesiyle çok âlâ koşullarda yaşayan; ancak o aileden aşk-evlat sevgisi ve sorumluluk hisleri tükenmiş olarak topuklayarak “kendini bulmaya” kaçma dürtüsünde; tüm “hayır”ları sessiz çığlıklarla içine atan; işini yeterli yapan, hürmet goren buna karşın silik, ezik, korkak bir mimar olmaktan kurtulamayan Oktay gerçek bir “Uysal” olmuş. Reaksiyonsuz, hissiz, sağır ve dilsiz. Bu tükenmişlik ve kaybolmuşluk esnasında gençliğinde yaşadığı “punk” ömür stiline tekrar “mış” yaparak geçmeye çalışması bile beceriksizce Oktay’ın. Zira ruhu kendi kaosunda kayıp. Zira hayatı baştan sona bir “taklit”ten ibaret.
Gündüzleri mimar Oktay, geceleri Punk Oktay maske değiş tokuşunda, bu bölünmeyi rolün icap ettirdiği beceriksizlikle yansıtacak oyuncu seçimi için ben bir daha Onur & Hakan ekürisini tebrik edeceğim.
Öner Erkan (Oktay Uysal)
Oyuncu takımında gördüğüme sevindiğim İbrahim Selim (Mert) ve Serkan Altunorak (Suat) da dizinin yapımcılığını üstüne alan Ay İmal’ı mahcup etmemişler.
Bana kendi ütopyamdan vazgeçmememi hatırlatan, en başta söylemiş olduğim “özgürleşmiş özellerden” olan Moloz Arif’e (Durukan Ordu) ise teşekkürü borç bilirim.
Tahminen bir gün bende kendi Tornistan’ı mı kurabilirim ????
Netflix’e teşekkür mü edeyim, yoksa niye bu “kaliteli yapım” prensibini istikrarlı bir biçimde sürdürmüyor diye kızayım mı bilemiyorum. Ya Pera Palas üzere averaj işlerle devam edin ve toplum olarak aslına bakarsanız kırıntısı kalmış beğeni düzeyimizi uygunca aşağıya çekin ya da hak ettiğimizi yapın! Düzgününü görür görmez, daima iyiyi bekliyor insan????
Kısacası emeği geçen herkesi tebrik etmek istiyorum.
Aksiyona alışkın bünyeler başta diziden sıkılabilir, ancak azmedin, kesinlikle izleyin. Sağlam bir “hatırlatıcı ayna” bu dizi! Bu ortada sık sık “En son ne vakit memnundum?” diye düşünmeyi de ihmal etmeyin, yoksa sistem size illa ki hatırlatacaktır bu soruyu.
Web
Linkedln