Eskişehir Seyitgazi ilçesi Yenikent Mahallesi’nde, birinci Tunç çağına ait yürütülen Küllüoba hafriyatları, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesiyle 1996’da başladı.
Geçen vakitte, hafriyat alanında birinci Tunç çağının kültürel özelliklerini ortaya çıkaran bir fazlaca buluntu saptanırken, beraberinde 5 bin yıl evvel Anadolu’daki kentleşmeyi gösteren ispatlar gün yüzünü çıkarıldı.
Ayrıca hafriyatlarda radyokarbon bilgilerinin milattan evvel 3 bin 200’e dayandığını belirlenen 100’ün üzerinde mezar, hayli sayıda gömü tespit edildi.
4 BİN 500 YILLIK AĞRI KESİCİ KALINTISI
Bu yıl da sürdürülen hafriyatlarda, Bilecik Pir Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) öncülüğünde, Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Kısmı Batman ve Konya Selçuk Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencilerinden oluşan 30 kişilik grup yer alıyor.
Arkeolojik hafriyatlarda gün yüzünü çıkarılan kaplar ise detaylı incelemeye alındı. Kapların birinde 4 bin 500 yıl evvel ağrı kesici olarak kullanılmış ilaç kalıntısına rastlanıldı.
BŞEÜ Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Küllüoba Höyüğü Hafriyat Lideri Doç. Dr. Murat Türkteki, mezarlık çalışmalarının yanı sıra alanda bilhassa yerleşmenin 4 bin 500 yıl evvelki milletlerarası alakalarını, bölgelerarası münasebetlerini anlayabilmek için ağır çalışma yürütüldüğünü söylemiş oldu.
Bu çalışmalarda bilhassa bölgelerarası ticaretle ilgili birtakım buluntulara ulaştıklarını belirten Doç. Dr. Türkteki, “bir daha bu ticaretle yayılan bir öbür olgu da ritüel çukurları, merasim çukurları ya da adak çukurları olarak isimlendirdiğimiz çukurlardı. Buluntular içerisinde bilhassa çift kulplu bir içecek kabı diyebileceğimiz ‘depas formu’ da saptanan formlar içinde. Bu form üzerinde yapmış olduğumuz kimi tahliller, bize bunların çeşitli ağrı kesicilerin tüketilmesinde kullanıldığını gösteriyordu” dedi.
ÇUKURLARDA HAYVAN KALINTILARI DA BULUNDU
Arkeolojik hafriyatın, yalnızca topraktaki çalışmalarla sonlu olmadığını ve bilhassa hafriyat konutunda ve laboratuvarlarda ayrıntılı çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Türkteki, şunları kaydetti:
“Özellikle bu ritüel çukurları içerisinde hayvan kemikleri, örneğin bu sene çıkan buluntular içerisinde kızıl geyik boynuzlarını sayabiliriz. Domuz, keçi, koyunun da bu çukurlar içerisine konulduğunu biliyoruz. Bunlarla birlikte kimi içeceklerin de tüketilmesinde kullanılan kapların bir daha bu çukurlar içerisine bırakıldığını söyleyebiliriz.”
Türkteki, yaptıkları tahlillerde ağrı kesicinin bulunduğu depas formunun, bilhassa İç Batı Anadolu’da ve ağır olarak Eskişehir bölgesinde milattan evvel 2 bin 500’lerden itibaren ağır olarak görülen bir form olduğunu söylemiş oldu.
Türkteki kelamlarına şöyle devam etti:
“Bir taraftan Orta Anadolu’nun güney ilişkisi ile Suriye’ye ulaşıyor, başka taraftansa Kuzeybatı Anadolu’ya, Troya’ya ve Ege dünyasına da ulaşan bir form daha sonrasında orada hayli tanınan olmuş bir form. Lakin köken bölgesi Eskişehir yahut İç Batı Anadolu, diyebiliriz. Bugüne kadar saptadığımız örnekler Eskişehir Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.”
KAPLARDA SALİSİLİK ASİT TESPİT EDİLDİ
Kazı ekibindeki Konya Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Tarhan, bulunan kap ve ortasındaki ağrı kesici kalıntılarına ilk sefer rastlanıldığını söylemiş oldu. Bu kararın ayrıntılı tahlillerle ortaya çıktığını belirten Tarhan, şu biçimde konuştu:
“Küllüoba’da ele geçen bu 4 bin 500 yıllık depas kaplarında da tahlillerimizi gerçekleştirdik ve günlük kullanımdan çok daha epeyce tıbbi hedefli diyebileceğimiz moleküller tespit ettik. Bu moleküllerde bilhassa yeşil yapraklı bitkilerden gelen haşhaştan, zeytinyağından gelen biyomoleküller ağırlıktaydı. Hatta bunlardan epey meşhur bir ağrı kesicinin etken unsuru olan salisilik asidi bile bu kaplarda.”
“İLK DEFA KÜLLÜOBA’DA KEŞFEDİLDİ”
Eski yazılı kaynaklar da şifalı otların şifalı yağlarla karıştırılıp ilaç, merhem halinde kullanıldığının bilindiğini lakin fiziksel kanıt olmadığını kaydeden Tarhan, “Tıbbi kullanıma yönelik materyallerin, bir ispat sağlayabilecek bulguları birinci defa Küllüoba’da keşfetmiş olduk. Genelde bu şekil kaplarda bitkisel, hayvansal yüklü yağlar tespit edilir. Ancak biz depas kaplarında ağrı kesici özelliği olan etken hususları oldukçaça tespit ettik ki bu da bir biçimde tıbbi medikal hedefli bir eserin kaplarda koruma edildiğini gösterdi” diye konuştu.
ULUSLARARASI MECMUADA YAYIMLANDI
Öte yandan Küllüoba Höyüğü’ndeki arkeolojik hafriyatlarda, 4 bin 500 yıl evvel ortasında ağrı kesici ilaç saklandığı belirlenen kaplara ait ayrıntılı bilimsel çalışma, memleketler arası hakemli mecmuada de yayımlandı.
Geçen vakitte, hafriyat alanında birinci Tunç çağının kültürel özelliklerini ortaya çıkaran bir fazlaca buluntu saptanırken, beraberinde 5 bin yıl evvel Anadolu’daki kentleşmeyi gösteren ispatlar gün yüzünü çıkarıldı.
Ayrıca hafriyatlarda radyokarbon bilgilerinin milattan evvel 3 bin 200’e dayandığını belirlenen 100’ün üzerinde mezar, hayli sayıda gömü tespit edildi.
4 BİN 500 YILLIK AĞRI KESİCİ KALINTISI
Bu yıl da sürdürülen hafriyatlarda, Bilecik Pir Edebali Üniversitesi (BŞEÜ) öncülüğünde, Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Kısmı Batman ve Konya Selçuk Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencilerinden oluşan 30 kişilik grup yer alıyor.
Arkeolojik hafriyatlarda gün yüzünü çıkarılan kaplar ise detaylı incelemeye alındı. Kapların birinde 4 bin 500 yıl evvel ağrı kesici olarak kullanılmış ilaç kalıntısına rastlanıldı.
BŞEÜ Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Küllüoba Höyüğü Hafriyat Lideri Doç. Dr. Murat Türkteki, mezarlık çalışmalarının yanı sıra alanda bilhassa yerleşmenin 4 bin 500 yıl evvelki milletlerarası alakalarını, bölgelerarası münasebetlerini anlayabilmek için ağır çalışma yürütüldüğünü söylemiş oldu.
Bu çalışmalarda bilhassa bölgelerarası ticaretle ilgili birtakım buluntulara ulaştıklarını belirten Doç. Dr. Türkteki, “bir daha bu ticaretle yayılan bir öbür olgu da ritüel çukurları, merasim çukurları ya da adak çukurları olarak isimlendirdiğimiz çukurlardı. Buluntular içerisinde bilhassa çift kulplu bir içecek kabı diyebileceğimiz ‘depas formu’ da saptanan formlar içinde. Bu form üzerinde yapmış olduğumuz kimi tahliller, bize bunların çeşitli ağrı kesicilerin tüketilmesinde kullanıldığını gösteriyordu” dedi.
ÇUKURLARDA HAYVAN KALINTILARI DA BULUNDU
Arkeolojik hafriyatın, yalnızca topraktaki çalışmalarla sonlu olmadığını ve bilhassa hafriyat konutunda ve laboratuvarlarda ayrıntılı çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Türkteki, şunları kaydetti:
“Özellikle bu ritüel çukurları içerisinde hayvan kemikleri, örneğin bu sene çıkan buluntular içerisinde kızıl geyik boynuzlarını sayabiliriz. Domuz, keçi, koyunun da bu çukurlar içerisine konulduğunu biliyoruz. Bunlarla birlikte kimi içeceklerin de tüketilmesinde kullanılan kapların bir daha bu çukurlar içerisine bırakıldığını söyleyebiliriz.”
Türkteki, yaptıkları tahlillerde ağrı kesicinin bulunduğu depas formunun, bilhassa İç Batı Anadolu’da ve ağır olarak Eskişehir bölgesinde milattan evvel 2 bin 500’lerden itibaren ağır olarak görülen bir form olduğunu söylemiş oldu.
Türkteki kelamlarına şöyle devam etti:
“Bir taraftan Orta Anadolu’nun güney ilişkisi ile Suriye’ye ulaşıyor, başka taraftansa Kuzeybatı Anadolu’ya, Troya’ya ve Ege dünyasına da ulaşan bir form daha sonrasında orada hayli tanınan olmuş bir form. Lakin köken bölgesi Eskişehir yahut İç Batı Anadolu, diyebiliriz. Bugüne kadar saptadığımız örnekler Eskişehir Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.”
KAPLARDA SALİSİLİK ASİT TESPİT EDİLDİ
Kazı ekibindeki Konya Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Tarhan, bulunan kap ve ortasındaki ağrı kesici kalıntılarına ilk sefer rastlanıldığını söylemiş oldu. Bu kararın ayrıntılı tahlillerle ortaya çıktığını belirten Tarhan, şu biçimde konuştu:
“Küllüoba’da ele geçen bu 4 bin 500 yıllık depas kaplarında da tahlillerimizi gerçekleştirdik ve günlük kullanımdan çok daha epeyce tıbbi hedefli diyebileceğimiz moleküller tespit ettik. Bu moleküllerde bilhassa yeşil yapraklı bitkilerden gelen haşhaştan, zeytinyağından gelen biyomoleküller ağırlıktaydı. Hatta bunlardan epey meşhur bir ağrı kesicinin etken unsuru olan salisilik asidi bile bu kaplarda.”
“İLK DEFA KÜLLÜOBA’DA KEŞFEDİLDİ”
Eski yazılı kaynaklar da şifalı otların şifalı yağlarla karıştırılıp ilaç, merhem halinde kullanıldığının bilindiğini lakin fiziksel kanıt olmadığını kaydeden Tarhan, “Tıbbi kullanıma yönelik materyallerin, bir ispat sağlayabilecek bulguları birinci defa Küllüoba’da keşfetmiş olduk. Genelde bu şekil kaplarda bitkisel, hayvansal yüklü yağlar tespit edilir. Ancak biz depas kaplarında ağrı kesici özelliği olan etken hususları oldukçaça tespit ettik ki bu da bir biçimde tıbbi medikal hedefli bir eserin kaplarda koruma edildiğini gösterdi” diye konuştu.
ULUSLARARASI MECMUADA YAYIMLANDI
Öte yandan Küllüoba Höyüğü’ndeki arkeolojik hafriyatlarda, 4 bin 500 yıl evvel ortasında ağrı kesici ilaç saklandığı belirlenen kaplara ait ayrıntılı bilimsel çalışma, memleketler arası hakemli mecmuada de yayımlandı.