Ekranların Çıkışlarıyla Ünlü Hukukçusu Ersan Şen Stokçuluk İçin Kanunları Yorumladı

semaver

Global Mod
Global Mod
Ekranların ünlü yüzü Ersan Şen, bir ceza hukukçusu ve profesör. Genelde katıldığı programlarda sert çıkışları ile tanınan isim, son günlerin gündemde konusu stokçuluk tartışmasını yasalar nezdinde yorumladı.


Ekonomi idaresi enflasyonda ana cürümlünün stokçuluk olduğunu düşünerek bu hususta pek epey çalışma yapıyor


Market kontrolleri ile pek epeyce büyük zincire ceza kesilirken, savaş niçiniyle artan yağ meblağlarında, özelleştirmeler daha sonrası oluşan piyasa yapısında şeker fiyatlarının yükselmesi derken son olarak dün Hazine ve Maliye Bakanı biroldukca farklı bölümün temsilcisi ile görüşerek enflasyon önlemlerine bir yenisini ekledi.

Mevzuatta da cezai kararların artırılması istikametinde hazırlıklar sürerken, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ da stokçuluğa ait mahpus cezası üst sonunun 3 yıla çıkarılacağını deklare etti. Lakin mevzuatta stokçuluğa yönelik epey somut bir tarif bulunmaması, mevzuat yoluyla stokçuluğun önlenmesini de zorlaştırıyor.


Enflasyonun temel niçini stokçuluk mu?


Stokçulukla ilgili hazırlıkları süren yasal düzenlemeleri ceza hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen, Dünya’dan Hüseyin Gökçe’ye yorumladı. Türk Ceza Kanununun 237 ve 240’ıncı hususlarının, stokçuluk ve fahiş fiyatla satış yapılmasını önleyecek yeterlilikte olmadığını söyleyen Şen, hatada ve cezada yasallık unsuru mucibince, bir fiilin kabahat sayılabilmesi için bunun yürürlükteki ceza kanunlarında kabahat olarak tanımlanması gerektiğini belirten Şen, polisiye önlemlerle sorunun çözülemeyeceğini kaydetti.


Ceza Kanunu ve hür piyasa kuralları ne diyor?


Suç ve cezanın yasallık unsuru yeterince, bir fiilin cürüm sayılabilmesi için o an yürürlükte olan ceza kanunlarında kabahat olarak tanımlanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Ersan Şen, stokçuluk ve fahiş meblağların önlenmesinde ceza hukuku harici hür piyasadaki ticari kuralların uygulanması gerektiğini tabir etti. Özgür piyasada ise ileride satılacak eserin bir süre bekletilmesi ve kâr oranına karışılamadığına değinen Ersan Şen şunları söylemiş oldu:

Nitekim Türk Ceza Kanunu’nda yer alan kararlarda de palavra haberle meblağların artırılıp eksiltilmesi ve kamu için gerekli olan malda acil gereksinime niçiniyet verilmesi fiilleri kabahat sayılmıştır.


Sorunun temeli ne?


Ekonomik bağlamda son devirde yaşanan bozulmalarda, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a stokçuluğun ve çok fiyat artışlarının önlenmesi ve cezalandırılması için idari cezalar eklendiğini söyleyen Şen, aslında sorunun ceza yokluğundan yahut azlığından kaynaklanmadığını söylemiş oldu.

Sorunun temel kaynağının, 2021 yılı Eylül ayından bu yana kurdaki oynaklık ve bunu akabinde artan maliyetler olduğunu belirten Şen şöyleki konuştu:

Piyasa şartlarını bozan fiiller ve failleri cezalandırılmalıdır. Fakat polisiye metotlardan fazla, hayat pahalılığına ve alım gücünde azalmaya yol açan sonuçların sebeplerini ortadan kaldırmak gerekir.


Kanunlarda hangi hatalar yer alıyor? Türk Ceza Kanunu: fiyatları etkileme


Madde 237- (1) İşçi fiyatlarının yahut besin yahut malların bedellerinin artıp eksilmesi kararınu doğurabilecek bir biçimde ve bu amaçla palavra haber yahut havadis yayan yahut sair hileli yollara başvuran kimseye üç aydan iki yıla kadar mahpus ve isimli para cezası verilir.


Türk Ceza Kanunu: Mal ve hizmet satımından kaçınma


TCK Unsur 240-(1) Belli bir mal yahut hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir gereksinimin ortaya çıkmasına niye olan kişi, altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası ile cezalandırılır.


Türk Ceza Kanunu: Perakende ve ticaretin düzenlenmesi


EK Madde-1

1) Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafınca bir mal yahut hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamaz.(10 bin-100 bin TL ceza)

2) Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafınca piyasada darlık yaratıcı, piyasa istikrarını ve özgür rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamaz. (200 bin-2 milyon TL ceza)