Türkiye İktisat Modeli, artık sokaktaki 13-14 yaşındaki çocukların dahi bildiği bir amaç içeriyor. Cari Fazla! Temelde sattığımızın aldığımızdan fazla olması yani klasik ticaret mantığıyla ‘para kazanmak, kar etmek.’ Bu nasıl olacak? İhracat artacak, ithalat azalacak. Gayeler burada dursun, bir de telaffuz kısmı var lakin birazdan anlatalım.
Prof. Dr. Özgür Demirtaş, izlenen modelde sorun olduğunu uzun yıllardır söylerken, son periyotta ses tonunu bir ölçü daha yükseltti. Bu da destek-tepki ya da sevgi-nefret oranını istikrarda tutuyor. Bir yandan en azından istikrarda olan kimi şeyler olması da sevindirici olurken, bu içerikte başka ünlü ekonomistimiz de Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, kendisi Türkiye ile yakından ilgilidir, biliriz. Bu iki ekonomist kaliteli bir tartışmaya girişmişken bunun üzerinden verilen bir haberse Demirtaş’ı bir ölçü zahmetten çıkardı.
Önce ihracat-ithalat istikrarıyla başlayalım.
Her devir dış ticaret bilgileri açıklamasında ihracattaki artışın yere göğe konulamadığını lakin ithalattan pek bahsedilmediğini görüyoruz. Haliyle bir insan nereye bakmıyorsa orada onu ilgilendiren bir şey olduğundan bir dönüp bakıyoruz ki asıl rekor orada! İhracat ve ithalatın içindeki yarışta bize lazım olan ihracatın geride kalmasına her seferinde üzülürken, bu ikisinin ortasının da gittikçe açılması vertigo gibi ‘cari denge’mizi bozuyor.
“Fair Value” (adil değer) İLE tanınan IIF Başekonomisti Robin Brooks, bu biçimde bir paylaşım yaptı.
twitter.com
‘Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı büyük oranda arttı. Ağustos 2022’deki (mavi) ihracatın toplam pahası, Ağustos 2021’in %110 üzerinde ve evvelki tüm dorukların üzerindeydi. Piyasalar, birden fazla ithalata değil ihracata odaklanan Türkiye ve Rusya içindeki değişen ticaret bağlarına odaklanıyor.’ denilen paylaşıma Özgür Demirtaş, kayıtsız kalamadı ve olaylar bundan daha sonra gelişti.
“Hadi ancak Robin, Mavi çizginin yanındaki KIRMIZI GÖKDELEN nedir? Bundan da bahsetmek ister misin?” dedi Demirtaş.
twitter.com
Başım, gözüm üstüne! “İsteğin benim için emirdir” diyen Brooks, Demirtaş’a paylaştığı grafikle yanıt verdi.
twitter.com
‘Bu, Türkiye’nin dünyanın dört bir yanından ithalatındaki büyümenin dağılımıdır. Kırmızı, büyümenin açıkça bir fiyat tesiri olduğu Rusya. Türkiye’den Rusya’ya ihracatı işaretledim zira bu hacimler artıyor ve fiyat tesiri değil.’ diye de ekledi.
Demirtaş durur mu? Yapıştırdı yanıtı
Tabi kalite rayında tartışma devam etti.
twitter.com
‘Robin: Türkiye’de berbat bir alışkanlık var; ihracatta rekor artışlardan bahsetmek ve ithalat kayıtlarının yarıda kalmasına müsaade vermek. Kelamda cari fazla bir efsane olduğu için berbat bir alışkanlık. Senin tweetin istemeyerek de olsa bu efsaneyi besliyor. Ve bu ortada.’ diyerek şöyleki devam etti:
İkinci çeyrek büyümesinin birden fazla, enflasyondan korkan bireylerin gelecekteki taleplerini daha erken bir vakte çekmesinden besleniyor! ötürüsıyla İhracatla büyüme, sokaktaki bayağı insan için inanılmaz bir maliyeti olan bir peri masalı. Kaynak: Twitter
Robin Brooks iki grafikle karşılık verdi.
İlkinde, ‘Sanırım sen ve ben bu hususta hemfikiriz. Türkiye’nin cari açığı, iç talebi ve ötürüsıyla ithalatı artıran yenidenlanan büyük kredi genişlemelerinden kaynaklanmaktadır. 2017’den beri öykü bu biçimde ve artık öteki bir büyük kredi teşvikinin ortasındayız’ (Kaynak: Twitter) derken, ikincisinde de Demirtaş’la birebir düzlemde buluşarak şu biçimde dedi:
Evet haklısın. İkinci çeyrekte, GSYİH’nın yüzde 5’i kadar büyük bir kredi teşviki olan öteki bir şey daha var. Bu, iç talepte ve ötürüsıyla ithalatta muazzam bir genişleme manasına geliyordu, ki bu da cari açıktaki keskin genişlemeyi tetikleyen şeydi… Kaynak: Twitter
Gelelim buraya kadar çok kaliteli ve olağan görünen iki ekonomistin tartışmasından hengame çıkaranlara!
Bu tartışmayı kimi yayın organları, ‘Özgür Demirtaş’a iktisat dersi’, ‘Robin Brooks’un Türkiye iktisadı büyümesi öngörüsünü Demirtaş gölgeledi’ minvalindeki telaffuzlarına Demirtaş sert reaksiyon gösterdi. Tabi bu haberlerde bir daha dış ticaret datalarında yalnızca ihracata bakmak üzere, Brooks’un hak verme telaffuzlarının bulunmaması üzere, cari fazla maksadından gittikçe uzlaşılırken değişik bir görünüm çizildi.
Özgür Demirtaş, “YETER” diyerek reaksiyon gösterdi ve bir flood yayınladı.
“Robin Brooks, Türkiye’nin Rusya’ya olan ihracatında manalı bir yükseliş olduğunu söylemiş” diyen Demirtaş, durumu şu biçimde anlattı
“Ardından bu tweetimi çabucak Robin RT etti!”
“Bu YALAN-EKSİK-ALGI DOLU habere kim müsaade verdiyse hepsini kınıyorum! Yazıklar olsun size.”
Demirtaş, isyanını şu biçimde bitirdi
Bu diyaloğun sonraki gününde Robin Brooks şöyleki bir paylaşım da yapmıştı.
twitter.com
‘Türkiye, önümüzdeki aylarda Almanya’yı geçerek Çin’den daha sonra Rusya’nın dünyanın en büyük ikinci ihracatçısı olma yolunda ilerliyor. Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı Ağustos 2022’de Ağustos 2021’e nazaran %110 arttı. Türkiye’nin ihracatının katiyetle artması gerekiyor. Ancak bu türlü değil…’
Brooks’un paylaşımına Timothy Ash de yorum yapmıştı.
twitter.com
Bu, bu hafta Türkiye’deki ABD Hazine yetkililerinin odak noktası olacak. Türkiye’nin niye yaptırımlardan yararlanıyor üzere göründüğünü soracaklar. Ve Türk şirketleri Rusya’nın yaptırımlardan kaçmasına yardım edip etmediğini?
Robin Brooks, daha sonraki günlerde bu biçimde bir karşılaştırmadan yararlanarak paylaşım yaptı.
twitter.com
Dünyanın birden fazla için, özellikle biroldukça yabancı yatırımcı Türkiye’yi terk ettiğinden, Türk Lirasının devasa devalüasyonu entelektüel bir meraktır. Ama Yunanistan için entelektüel bir merak değil. Kalıcı büyüme için ne umut var ise, Türkiye ondan hayli şey alacaktır…
Burada büyüme mi, TL’nin “devasa” devalüasyonu mu evvelandirilmeli? Yabancı yatırımcının ülkeyi büsbütün terk etmesi mi? Biz karar veremedik zira büyümeden aldığımız hisse ortada! Siz ne dersiniz? Yorumlarda buluşalım!
Prof. Dr. Özgür Demirtaş, izlenen modelde sorun olduğunu uzun yıllardır söylerken, son periyotta ses tonunu bir ölçü daha yükseltti. Bu da destek-tepki ya da sevgi-nefret oranını istikrarda tutuyor. Bir yandan en azından istikrarda olan kimi şeyler olması da sevindirici olurken, bu içerikte başka ünlü ekonomistimiz de Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, kendisi Türkiye ile yakından ilgilidir, biliriz. Bu iki ekonomist kaliteli bir tartışmaya girişmişken bunun üzerinden verilen bir haberse Demirtaş’ı bir ölçü zahmetten çıkardı.
Önce ihracat-ithalat istikrarıyla başlayalım.
Her devir dış ticaret bilgileri açıklamasında ihracattaki artışın yere göğe konulamadığını lakin ithalattan pek bahsedilmediğini görüyoruz. Haliyle bir insan nereye bakmıyorsa orada onu ilgilendiren bir şey olduğundan bir dönüp bakıyoruz ki asıl rekor orada! İhracat ve ithalatın içindeki yarışta bize lazım olan ihracatın geride kalmasına her seferinde üzülürken, bu ikisinin ortasının da gittikçe açılması vertigo gibi ‘cari denge’mizi bozuyor.
“Fair Value” (adil değer) İLE tanınan IIF Başekonomisti Robin Brooks, bu biçimde bir paylaşım yaptı.
twitter.com
‘Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı büyük oranda arttı. Ağustos 2022’deki (mavi) ihracatın toplam pahası, Ağustos 2021’in %110 üzerinde ve evvelki tüm dorukların üzerindeydi. Piyasalar, birden fazla ithalata değil ihracata odaklanan Türkiye ve Rusya içindeki değişen ticaret bağlarına odaklanıyor.’ denilen paylaşıma Özgür Demirtaş, kayıtsız kalamadı ve olaylar bundan daha sonra gelişti.
“Hadi ancak Robin, Mavi çizginin yanındaki KIRMIZI GÖKDELEN nedir? Bundan da bahsetmek ister misin?” dedi Demirtaş.
twitter.com
Başım, gözüm üstüne! “İsteğin benim için emirdir” diyen Brooks, Demirtaş’a paylaştığı grafikle yanıt verdi.
twitter.com
‘Bu, Türkiye’nin dünyanın dört bir yanından ithalatındaki büyümenin dağılımıdır. Kırmızı, büyümenin açıkça bir fiyat tesiri olduğu Rusya. Türkiye’den Rusya’ya ihracatı işaretledim zira bu hacimler artıyor ve fiyat tesiri değil.’ diye de ekledi.
Demirtaş durur mu? Yapıştırdı yanıtı
twitter.com
‘Robin: Türkiye’de berbat bir alışkanlık var; ihracatta rekor artışlardan bahsetmek ve ithalat kayıtlarının yarıda kalmasına müsaade vermek. Kelamda cari fazla bir efsane olduğu için berbat bir alışkanlık. Senin tweetin istemeyerek de olsa bu efsaneyi besliyor. Ve bu ortada.’ diyerek şöyleki devam etti:
İkinci çeyrek büyümesinin birden fazla, enflasyondan korkan bireylerin gelecekteki taleplerini daha erken bir vakte çekmesinden besleniyor! ötürüsıyla İhracatla büyüme, sokaktaki bayağı insan için inanılmaz bir maliyeti olan bir peri masalı. Kaynak: Twitter
Robin Brooks iki grafikle karşılık verdi.
İlkinde, ‘Sanırım sen ve ben bu hususta hemfikiriz. Türkiye’nin cari açığı, iç talebi ve ötürüsıyla ithalatı artıran yenidenlanan büyük kredi genişlemelerinden kaynaklanmaktadır. 2017’den beri öykü bu biçimde ve artık öteki bir büyük kredi teşvikinin ortasındayız’ (Kaynak: Twitter) derken, ikincisinde de Demirtaş’la birebir düzlemde buluşarak şu biçimde dedi:
Evet haklısın. İkinci çeyrekte, GSYİH’nın yüzde 5’i kadar büyük bir kredi teşviki olan öteki bir şey daha var. Bu, iç talepte ve ötürüsıyla ithalatta muazzam bir genişleme manasına geliyordu, ki bu da cari açıktaki keskin genişlemeyi tetikleyen şeydi… Kaynak: Twitter
Gelelim buraya kadar çok kaliteli ve olağan görünen iki ekonomistin tartışmasından hengame çıkaranlara!
Bu tartışmayı kimi yayın organları, ‘Özgür Demirtaş’a iktisat dersi’, ‘Robin Brooks’un Türkiye iktisadı büyümesi öngörüsünü Demirtaş gölgeledi’ minvalindeki telaffuzlarına Demirtaş sert reaksiyon gösterdi. Tabi bu haberlerde bir daha dış ticaret datalarında yalnızca ihracata bakmak üzere, Brooks’un hak verme telaffuzlarının bulunmaması üzere, cari fazla maksadından gittikçe uzlaşılırken değişik bir görünüm çizildi.
Özgür Demirtaş, “YETER” diyerek reaksiyon gösterdi ve bir flood yayınladı.
“Robin Brooks, Türkiye’nin Rusya’ya olan ihracatında manalı bir yükseliş olduğunu söylemiş” diyen Demirtaş, durumu şu biçimde anlattı
“Ardından bu tweetimi çabucak Robin RT etti!”
“Bu YALAN-EKSİK-ALGI DOLU habere kim müsaade verdiyse hepsini kınıyorum! Yazıklar olsun size.”
Demirtaş, isyanını şu biçimde bitirdi
Bu diyaloğun sonraki gününde Robin Brooks şöyleki bir paylaşım da yapmıştı.
twitter.com
‘Türkiye, önümüzdeki aylarda Almanya’yı geçerek Çin’den daha sonra Rusya’nın dünyanın en büyük ikinci ihracatçısı olma yolunda ilerliyor. Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı Ağustos 2022’de Ağustos 2021’e nazaran %110 arttı. Türkiye’nin ihracatının katiyetle artması gerekiyor. Ancak bu türlü değil…’
Brooks’un paylaşımına Timothy Ash de yorum yapmıştı.
twitter.com
Bu, bu hafta Türkiye’deki ABD Hazine yetkililerinin odak noktası olacak. Türkiye’nin niye yaptırımlardan yararlanıyor üzere göründüğünü soracaklar. Ve Türk şirketleri Rusya’nın yaptırımlardan kaçmasına yardım edip etmediğini?
Robin Brooks, daha sonraki günlerde bu biçimde bir karşılaştırmadan yararlanarak paylaşım yaptı.
twitter.com
Dünyanın birden fazla için, özellikle biroldukça yabancı yatırımcı Türkiye’yi terk ettiğinden, Türk Lirasının devasa devalüasyonu entelektüel bir meraktır. Ama Yunanistan için entelektüel bir merak değil. Kalıcı büyüme için ne umut var ise, Türkiye ondan hayli şey alacaktır…
Burada büyüme mi, TL’nin “devasa” devalüasyonu mu evvelandirilmeli? Yabancı yatırımcının ülkeyi büsbütün terk etmesi mi? Biz karar veremedik zira büyümeden aldığımız hisse ortada! Siz ne dersiniz? Yorumlarda buluşalım!