Solucan delikleri, uzay aracının hayal edilemeyecek uzaklıkları çarçabuk kat etmesi için uzay ve vakitte kısa yol oluşturan portallar olarak hizmet eder. En azından Interstellar, Star Trek ve Star Wars üzere üretimlerde olan şey bu. Lakin durum bu kadar kolay değil.
Bilim insanları uzun müddettir solucan delikleri hakkında daha derin bir arayışın peşindeler ve artık ilerleme kaydediyor üzere görünüyorlar. Araştırmacılar Çarşamba günü, bir kuantum bilgisayarda iki minik simüle edilmiş kara delik (ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetli yerçekimine sahip olağanüstü ağır gök cisimleri) oluşturduklarını ve uzay-zamanda bir tünel sayesinde ortalarında küçük bir mesaj ilettiklerini deklare ettilar.
“Bebek solucan deliği”
Nature mecmuasında yayınlanan araştırmanın ortak muharrirlerinden Caltech fizikçisi Maria Spiropulu‘ya göre oluşturdukları tünel temelinde bir “bebek solucan deliği” idi. Her ne kadar bunun prensipte olacağı kanıtlanmış olsa da bilim insanları rastgele bir canlının bu biçimde bir portal aracılığıyla seyahat etmesine daha fazlaca uzun bir yol olduğunu belirtiyor.
Spiropulu ayrıyeten, “Deher neysel olarak benim için, size bunun fazlaca fazlaca uzak olduğunu söyleyeceğim. Beşerler bana gelip ‘Köpeğinizi solucan deliğine sokabilir misiniz?’ diye soruyorlar. Yani, hayır. Fakat bu büyük bir sıçrama” açıklamasında bulundu.
Amerika’nın parçacık fiziği ve hızlandırıcı laboratuvarı Fermilab’dan fizikçi ve çalışmanın ortak muharriri Joseph Lykken, “Bir şeyin prensipte mümkün olması ile gerçekte mümkün olması içinde bir fark var” diye ekledi.
Araştırmacılar solucan deliği dinamiklerini Google’ın üst şirketi Alphabet‘in Sycamore kuantum işlemcisi ismi verilen bir kuantum aygıtında gözlemlediler. Bir solucan deliği kainattaki iki uzak bölge içinde bir köprü olarak kabul edilir. Bilim insanları, onları tanımlayan iki fizikçi olan Albert Einstein ve Nathan Rosen‘den daha sonra solucan deliklerini, Einstein-Rosen köprüleri olarak isimlendiriyorlar.
Bu çeşit solucan delikleri, Einstein’ın kainattaki temel kuvvetlerden biri olan yerçekimine odaklanan genel bakılırsalilik kuramıyla tutarlıdır. Öte yandan “Solucan deliği” terimi, 1950’lerde fizikçi John Wheeler tarafınca icat edildi.
Araştırmacılar, deneyde fizikî bildiğimiz uzayda rastgele bir uzay ve vakit kırılmasının yaratılmadığını, lakin kuantum işlemcisinde kuantum kodları kullanılarak uygulanan kuantum bilgisine dayalı olarak geçilebilir bir solucan deliğinin ortaya çıktığını söylemiş olduler.
Bilim insanları uzun müddettir solucan delikleri hakkında daha derin bir arayışın peşindeler ve artık ilerleme kaydediyor üzere görünüyorlar. Araştırmacılar Çarşamba günü, bir kuantum bilgisayarda iki minik simüle edilmiş kara delik (ışığın bile kaçamayacağı kadar kuvvetli yerçekimine sahip olağanüstü ağır gök cisimleri) oluşturduklarını ve uzay-zamanda bir tünel sayesinde ortalarında küçük bir mesaj ilettiklerini deklare ettilar.
“Bebek solucan deliği”
Nature mecmuasında yayınlanan araştırmanın ortak muharrirlerinden Caltech fizikçisi Maria Spiropulu‘ya göre oluşturdukları tünel temelinde bir “bebek solucan deliği” idi. Her ne kadar bunun prensipte olacağı kanıtlanmış olsa da bilim insanları rastgele bir canlının bu biçimde bir portal aracılığıyla seyahat etmesine daha fazlaca uzun bir yol olduğunu belirtiyor.
Spiropulu ayrıyeten, “Deher neysel olarak benim için, size bunun fazlaca fazlaca uzak olduğunu söyleyeceğim. Beşerler bana gelip ‘Köpeğinizi solucan deliğine sokabilir misiniz?’ diye soruyorlar. Yani, hayır. Fakat bu büyük bir sıçrama” açıklamasında bulundu.
Amerika’nın parçacık fiziği ve hızlandırıcı laboratuvarı Fermilab’dan fizikçi ve çalışmanın ortak muharriri Joseph Lykken, “Bir şeyin prensipte mümkün olması ile gerçekte mümkün olması içinde bir fark var” diye ekledi.
Araştırmacılar solucan deliği dinamiklerini Google’ın üst şirketi Alphabet‘in Sycamore kuantum işlemcisi ismi verilen bir kuantum aygıtında gözlemlediler. Bir solucan deliği kainattaki iki uzak bölge içinde bir köprü olarak kabul edilir. Bilim insanları, onları tanımlayan iki fizikçi olan Albert Einstein ve Nathan Rosen‘den daha sonra solucan deliklerini, Einstein-Rosen köprüleri olarak isimlendiriyorlar.
Bu çeşit solucan delikleri, Einstein’ın kainattaki temel kuvvetlerden biri olan yerçekimine odaklanan genel bakılırsalilik kuramıyla tutarlıdır. Öte yandan “Solucan deliği” terimi, 1950’lerde fizikçi John Wheeler tarafınca icat edildi.
Araştırmacılar, deneyde fizikî bildiğimiz uzayda rastgele bir uzay ve vakit kırılmasının yaratılmadığını, lakin kuantum işlemcisinde kuantum kodları kullanılarak uygulanan kuantum bilgisine dayalı olarak geçilebilir bir solucan deliğinin ortaya çıktığını söylemiş olduler.