Koleksiyon yapmak, bir koleksiyonun kesimi olmak sorun değildir. Sıhhatsiz da değildir. Fakat burada bu koleksiyona dâhil olan modüller durumdan ziyan görüyorsa durum değişir. Bizler, toplumun ortasında farklı siyasi görüşleri ortasında barındıran, bireyleriz. Toplumsal bir koleksiyonun küçük birer kesimiyiz. Hangi siyasi görüşü benimsersek benimseyelim, farklılıklarımızın ortasında ortak olarak etkilendiğimiz durumlar vardır. Bu manada ortasında bulunduğumuz koleksiyonun bir kelebek koleksiyonu olduğunu söylemek yerinde olacaktır. Hepimizin kanatları birbirinden farklı ve hoş. Lakin bunun karşılığında ödediğimiz bedel başımıza bir toplu iğne batırılması…
Problemin kaynağından bağımsız öfke patlamaları
Son vakit içinderda; kendinize, etrafınızdaki insanların davranışlarına ve toplumsal medyadaki yazılara, yorumlara hiç dikkat ettiniz mi? Gergin, daima tehdit altında hisseden, sorunun kaynağından bağımsız olarak nereye saldıracağını şaşırmış, öfkesini boşaltmanın yolunu arayan kalabalıklar…
sebebi: Olağan olmayanı olağanlaştıran ve sorun yokmuş üzere kabullenmeye yönlendiren manipülasyonlar!
Olay örgüsünün hiç değişmediği her gün, her hafta bir yenisinin eklendiği iki temel gündemimiz var. Biri bayan cinayetleri, oburu ise hayvan cinayetleri… İkisinde de, temel sorun; bir katilin varlığı, geciken yahut hiç verilmeyen cezalar, hatta medyaya yansımadığı sürece olayların normalleştirilmeye çalışılarak üstünün kapatılmaya çalışılması. Sonuç; ömrünü kaybeden katili dışarıda gezen bir sürü insan, hayvan ve geride kalan manipüle edilmiş bir şeylerin olağan olmadığının farkında olsa bile elinden bir şey gelmeyen ya da aksiyonları engellenmiş haklı olarak öfkeli bir toplum… Pekala, bunu nasıl yapıyorlar?
Bilişsel davranışçı bakış açısı
söylemiş olduklerinize dikkat edin; fikirlere dönüşür…
Düşüncelerinize dikkat edin; hislerinize dönüşür…
Duygularınıza dikkat edin; davranışlarınıza dönüşür…
Davranışlarınıza dikkat edin; alışkanlıklarınıza dönüşür…
Alışkanlıklarınıza dikkat edin; değerlerinize dönüşür…
Değerlerinize dikkat edin; karakterinize dönüşür…
Karakterinize dikkat edin; bahtınıza dönüşür…
-Gandhi
Gandhi’nin kelamlarının bilişsel davranışçı bakış açısının uygun bir özetini sunduğunu düşünüyorum. Mukadderatınızı belirleyenin kendiniz olduğunu söylememe gerek yok sanıyorum. Artık buradan yola çıkarak sorunu pekiştiren ve olağanlaştıran süreçleri inceleyelim.
Bilişsel davranışçı bakış açısının temelinde; otomatik niyetler vardır. Bilişsel davranışçı terapilerin kurucusu olarak kabul edilen Beck’e nazaran; otomatik kanılar, doğruluğu gereğince değerlendirilmemiş, kişinin zihninde ani ve otomatik olarak beliren niyet, imaj yahut seslerden biridir. Bireye has tecrübelerle ortaya çıkan bir niyet akışını tanım eder. Araştırmalar kolay bir insanın 16 saat boyunca zihninden 40.000 fikrin geçtiğini göstermektedir. Fikirlerimiz, her vakit gerçeği yansıtmaz. Beynimiz gerçeği yansıtmayan temaslar kurarak sistematik fikir kusurları oluşturur. şüphesiz ki, bunu yaparken etraftan aldığı ayrıntıları de kullanır.
Bir canlıya şiddet uygulamayı olağan karşılayan ve bunu davranışa döken birini düşünelim; karşısına daima şu hususlar çıkıyor;
– Düzgün hal ve haksız tahrikten indirim aldı.
– O da o saatte o kıyafetle dışarı çıkmasaymış.
– O da yanlış bir insan seçmiş. Seçmeseymiş.
– Ne yapmış da “adamı” delirtmiş.
– Öldüren eski sevgilisiymiş. Durup dururken olmaz bu biçimde şeyler!
– Kurbanı nasıl öldürdüğüne dair bilgilerin en ince detayına kadar verilmesi.
– Olay unutulmaya yüz tutarken verilen geciktirilmiş “formalite” cezalar.
– Şikayetçi olduktan daha sonra hiç bir tedbir alınmadığından öldürülen kadınlar
– Aldatılma, terk edilme kararı işlenen cinayetlerin toplumun bir kesiti tarafınca yüceltiliyor olması.
Burada bayan cinayetleri kararı ortada dolaşan niyet uçuşmalarını ve adeta bir promosyon üzere sunulan “ceza paketlerini” görüyoruz. Sizce, bunları okuyan ve bayana şiddeti legal olarak bakılırsan birinin otomatik niyetleri ne olur?
– Nasıl olsa az yatar çıkarım.
– Kaybedecek bir şeyim yok.
– Ancak o da ile başlayan ve kurbanı suçlamaya yönelik toplumda da karşılık bulan cümleler…
Peki, bunun kararında şiddet goren bayanların otomatik kanıları ne olur?
– Can güvenliğim yok.
– Öldürülürsem yahut şiddet görürsem, fail değil, ben suçlanabilirim.
– Şayet şikayette bulunursam, daha epey sonlanır ve kimse beni korumaz.
– Geç saatte dışarıdaysam, yakınlarımdan birine pozisyonumu atmalıyım.
– Geç saatte döneceğim günler giysime dikkat etmeliyim.
– Boşanamam yahut ayrılamam. Bu onu daha da sinirlendirir.
Kabullenmeyi istemesek de yasalar ve sistem bizi kabullenmeye zorluyor. Ataerkil, yozlaşmış sistemin ayakta kaldığı yapay bir doğal seçilim sürecinden geçiyoruz ve kimin hayatta kalacağı belirsiz…
Şimdi de hayvanlara yönelik şiddeti meşrulaştıran- olağanlaştıran hususlara bakalım:
– Kuduz köpek ya da saldırgan köpek X’e saldırdı. Çocuk ağır yaralandı. Haberin sunuluş hali bir köpeği katil ilan ederken, sorumluluğu beşerden alıp, köpeğe veriyor.
– Başıboş köpek tehlike saçtı.
– Sokak hayvanlarının yeri barınaklardır. Hayır! Sokak hayvanları yoktur. Sokaklar aslına bakarsanız hayvanların ve tüm canlılarındır. Köpekler 15.000 yıl evvel, kediler ise 5000 yıl evvel insan tarafınca ve kendi çıkarları için evcilleştirilmiştir. Bu niçinle bu iki hayvan çeşidinin kendi yemeğini bulması ve güç hava koşullarına dayanması fazlaca düşük bir ihtimaldir ve bunun sorumluluğu beşere aittir.
– Köpek yahut kediden “korktuğu için” şiddet gösterdi. Burada da şiddetin olağanlaştırmaya çalışıldığını görüyoruz. Hayvanlardan korkmak, yaklaşamamak bir fobidir ve tedavisi de mevcuttur. Hayvanlarla daha evvel yakın münasebet kurmamış yahut kurduğunda berbat bir tecrübeyle karşılaşmış olan bireylerde yahut küçükken ebeveynlerinde hayvan fobisi olan çocukluk geçirmiş bireylerde görülebilir. Fakat bir canlıya bunun kararında şiddet göstermek “normal” değildir ve kabul edilemez. Fobi sebepli kaçabilirsiniz yahut yaklaşmayı tercih etmeyebilirsiniz. Şiddet antisosyal bir eğilimdir.
Şimdi de bu unsurlara maruz kalan birinin aklından geçen otomatik niyetlere bakalım:
– Bana da saldırabilir. Çocuğuma da saldırabilir. bu biçimde savunmaya geçmeliyim. (İnsanın savunmaya geçeceği en hassas olduğu nokta çocuğudur ve maalesef ki haberler de buradan vuruyor ve düşünmeden içgüdüsel olarak savunmaya geçilmesine sebep oluyor.)
– esasen hayvanları sevmiyorum ve korkuyorum. Hepsi toplatılsın.
– Şayet bir canlıya ziyan vermekten haz duyuyorsa, nasıl olsa cezası yok. Öldürme hazzını bu türlü bastırabilirim diye düşünebilir. (Tabii daha sonrasında bir beşere ziyan vermeyeceğinin bir garantisi de yok.)
Hayvanların temel gereksinimleri tıpkı bizde de olduğu üzere beslenme, barınma ve inançta olmaktır. Şu anda aklınızdan “ama saldırıyor” “zarar veriyorlar” diye geçiyor olabilir. Fakat bu sebep değil bir sonuçtur. Kısırlaştırılmayan, kâfi beslenemeyen ve daima itilip kakılan hayvan saldırgan ve hudutlu olur. Bunun da sorumluluğu biz de ve belediyelerdedir. “ Öldürme Yaşat!” mottosunun benimsenmesi dileğiyle…
Toplumsal yan etkiler
Yukarıda bahsetmiş olduğumiz gündem mevzuları son derece makus ve şiddet içeren durumlardır. Bilişsel davranışçı terapilerde, fobi üzere korkulan, kaçınılan olayın alarm durumundan çıkması ve tehlike arz etmediğine dair bir fikrin yerleşip obje yahut durumla ilgili olağanlık algısının oluşması için “Maruz Bırakma” dediğimiz teknik uygulanır. Danışanlar en az rahatsız olacakları düzeyden, en çok rahatsız olacakları düzeye kadar fobik duruma maruz bırakılırlar ve vakit içinde korkulan olay ya da obje bir tehlike ve alarm durumu olmaktan çıkar. Haberlerde de maruz bırakma durumu kelam konusu. Fakat burada maruz kaldığımız olaylar aslında bizde alarm durumu yaratması gereken durumlar olmakta. Olağan olmadığının farkındayız. Ancak normalleştirilmesine de mahzur olamıyoruz. Lakin artık fark etme zamanı…
Hayvanlarla, bayanları bir tutarak yazmış diyecek olanlarınız olabilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken şey, hepimizin bir canlı olduğu ve bayan da olsak hayvan da olsak maddelerden ve sistemden kaynaklanan problemler sebebiyle ziyan görüyor ve öldürülüyor olduğumuz… Bu ülkede çocuk, bayan ve hayvan olmanın zorluğu asıl odak noktası olmalı. Bayanların ataerkil mevt kamplarından, hayvanların da tıpkı bir mezbahayı andıran vefat barınaklarından kurtulması dileğiyle… Tek başımıza elimizden bir şey gelmiyor üzere görünebilir. Lakin daima birlikte hareket etmek sistemi değiştirmenin en büyük adımıdır.
Bu yazıyı bana bir canlıyı ayırmadan sevmenin ne demek olduğunu öğreten, konutumuzun çocukları; Bitter, Köpük, Latte, Ponpon, Sakız ve Çıtır’a ithaf ediyorum…
Instagram
Problemin kaynağından bağımsız öfke patlamaları
Son vakit içinderda; kendinize, etrafınızdaki insanların davranışlarına ve toplumsal medyadaki yazılara, yorumlara hiç dikkat ettiniz mi? Gergin, daima tehdit altında hisseden, sorunun kaynağından bağımsız olarak nereye saldıracağını şaşırmış, öfkesini boşaltmanın yolunu arayan kalabalıklar…
sebebi: Olağan olmayanı olağanlaştıran ve sorun yokmuş üzere kabullenmeye yönlendiren manipülasyonlar!
Olay örgüsünün hiç değişmediği her gün, her hafta bir yenisinin eklendiği iki temel gündemimiz var. Biri bayan cinayetleri, oburu ise hayvan cinayetleri… İkisinde de, temel sorun; bir katilin varlığı, geciken yahut hiç verilmeyen cezalar, hatta medyaya yansımadığı sürece olayların normalleştirilmeye çalışılarak üstünün kapatılmaya çalışılması. Sonuç; ömrünü kaybeden katili dışarıda gezen bir sürü insan, hayvan ve geride kalan manipüle edilmiş bir şeylerin olağan olmadığının farkında olsa bile elinden bir şey gelmeyen ya da aksiyonları engellenmiş haklı olarak öfkeli bir toplum… Pekala, bunu nasıl yapıyorlar?
Bilişsel davranışçı bakış açısı
söylemiş olduklerinize dikkat edin; fikirlere dönüşür…
Düşüncelerinize dikkat edin; hislerinize dönüşür…
Duygularınıza dikkat edin; davranışlarınıza dönüşür…
Davranışlarınıza dikkat edin; alışkanlıklarınıza dönüşür…
Alışkanlıklarınıza dikkat edin; değerlerinize dönüşür…
Değerlerinize dikkat edin; karakterinize dönüşür…
Karakterinize dikkat edin; bahtınıza dönüşür…
-Gandhi
Gandhi’nin kelamlarının bilişsel davranışçı bakış açısının uygun bir özetini sunduğunu düşünüyorum. Mukadderatınızı belirleyenin kendiniz olduğunu söylememe gerek yok sanıyorum. Artık buradan yola çıkarak sorunu pekiştiren ve olağanlaştıran süreçleri inceleyelim.
Bilişsel davranışçı bakış açısının temelinde; otomatik niyetler vardır. Bilişsel davranışçı terapilerin kurucusu olarak kabul edilen Beck’e nazaran; otomatik kanılar, doğruluğu gereğince değerlendirilmemiş, kişinin zihninde ani ve otomatik olarak beliren niyet, imaj yahut seslerden biridir. Bireye has tecrübelerle ortaya çıkan bir niyet akışını tanım eder. Araştırmalar kolay bir insanın 16 saat boyunca zihninden 40.000 fikrin geçtiğini göstermektedir. Fikirlerimiz, her vakit gerçeği yansıtmaz. Beynimiz gerçeği yansıtmayan temaslar kurarak sistematik fikir kusurları oluşturur. şüphesiz ki, bunu yaparken etraftan aldığı ayrıntıları de kullanır.
Bir canlıya şiddet uygulamayı olağan karşılayan ve bunu davranışa döken birini düşünelim; karşısına daima şu hususlar çıkıyor;
– Düzgün hal ve haksız tahrikten indirim aldı.
– O da o saatte o kıyafetle dışarı çıkmasaymış.
– O da yanlış bir insan seçmiş. Seçmeseymiş.
– Ne yapmış da “adamı” delirtmiş.
– Öldüren eski sevgilisiymiş. Durup dururken olmaz bu biçimde şeyler!
– Kurbanı nasıl öldürdüğüne dair bilgilerin en ince detayına kadar verilmesi.
– Olay unutulmaya yüz tutarken verilen geciktirilmiş “formalite” cezalar.
– Şikayetçi olduktan daha sonra hiç bir tedbir alınmadığından öldürülen kadınlar
– Aldatılma, terk edilme kararı işlenen cinayetlerin toplumun bir kesiti tarafınca yüceltiliyor olması.
Burada bayan cinayetleri kararı ortada dolaşan niyet uçuşmalarını ve adeta bir promosyon üzere sunulan “ceza paketlerini” görüyoruz. Sizce, bunları okuyan ve bayana şiddeti legal olarak bakılırsan birinin otomatik niyetleri ne olur?
– Nasıl olsa az yatar çıkarım.
– Kaybedecek bir şeyim yok.
– Ancak o da ile başlayan ve kurbanı suçlamaya yönelik toplumda da karşılık bulan cümleler…
Peki, bunun kararında şiddet goren bayanların otomatik kanıları ne olur?
– Can güvenliğim yok.
– Öldürülürsem yahut şiddet görürsem, fail değil, ben suçlanabilirim.
– Şayet şikayette bulunursam, daha epey sonlanır ve kimse beni korumaz.
– Geç saatte dışarıdaysam, yakınlarımdan birine pozisyonumu atmalıyım.
– Geç saatte döneceğim günler giysime dikkat etmeliyim.
– Boşanamam yahut ayrılamam. Bu onu daha da sinirlendirir.
Kabullenmeyi istemesek de yasalar ve sistem bizi kabullenmeye zorluyor. Ataerkil, yozlaşmış sistemin ayakta kaldığı yapay bir doğal seçilim sürecinden geçiyoruz ve kimin hayatta kalacağı belirsiz…
Şimdi de hayvanlara yönelik şiddeti meşrulaştıran- olağanlaştıran hususlara bakalım:
– Kuduz köpek ya da saldırgan köpek X’e saldırdı. Çocuk ağır yaralandı. Haberin sunuluş hali bir köpeği katil ilan ederken, sorumluluğu beşerden alıp, köpeğe veriyor.
– Başıboş köpek tehlike saçtı.
– Sokak hayvanlarının yeri barınaklardır. Hayır! Sokak hayvanları yoktur. Sokaklar aslına bakarsanız hayvanların ve tüm canlılarındır. Köpekler 15.000 yıl evvel, kediler ise 5000 yıl evvel insan tarafınca ve kendi çıkarları için evcilleştirilmiştir. Bu niçinle bu iki hayvan çeşidinin kendi yemeğini bulması ve güç hava koşullarına dayanması fazlaca düşük bir ihtimaldir ve bunun sorumluluğu beşere aittir.
– Köpek yahut kediden “korktuğu için” şiddet gösterdi. Burada da şiddetin olağanlaştırmaya çalışıldığını görüyoruz. Hayvanlardan korkmak, yaklaşamamak bir fobidir ve tedavisi de mevcuttur. Hayvanlarla daha evvel yakın münasebet kurmamış yahut kurduğunda berbat bir tecrübeyle karşılaşmış olan bireylerde yahut küçükken ebeveynlerinde hayvan fobisi olan çocukluk geçirmiş bireylerde görülebilir. Fakat bir canlıya bunun kararında şiddet göstermek “normal” değildir ve kabul edilemez. Fobi sebepli kaçabilirsiniz yahut yaklaşmayı tercih etmeyebilirsiniz. Şiddet antisosyal bir eğilimdir.
Şimdi de bu unsurlara maruz kalan birinin aklından geçen otomatik niyetlere bakalım:
– Bana da saldırabilir. Çocuğuma da saldırabilir. bu biçimde savunmaya geçmeliyim. (İnsanın savunmaya geçeceği en hassas olduğu nokta çocuğudur ve maalesef ki haberler de buradan vuruyor ve düşünmeden içgüdüsel olarak savunmaya geçilmesine sebep oluyor.)
– esasen hayvanları sevmiyorum ve korkuyorum. Hepsi toplatılsın.
– Şayet bir canlıya ziyan vermekten haz duyuyorsa, nasıl olsa cezası yok. Öldürme hazzını bu türlü bastırabilirim diye düşünebilir. (Tabii daha sonrasında bir beşere ziyan vermeyeceğinin bir garantisi de yok.)
Hayvanların temel gereksinimleri tıpkı bizde de olduğu üzere beslenme, barınma ve inançta olmaktır. Şu anda aklınızdan “ama saldırıyor” “zarar veriyorlar” diye geçiyor olabilir. Fakat bu sebep değil bir sonuçtur. Kısırlaştırılmayan, kâfi beslenemeyen ve daima itilip kakılan hayvan saldırgan ve hudutlu olur. Bunun da sorumluluğu biz de ve belediyelerdedir. “ Öldürme Yaşat!” mottosunun benimsenmesi dileğiyle…
Toplumsal yan etkiler
Yukarıda bahsetmiş olduğumiz gündem mevzuları son derece makus ve şiddet içeren durumlardır. Bilişsel davranışçı terapilerde, fobi üzere korkulan, kaçınılan olayın alarm durumundan çıkması ve tehlike arz etmediğine dair bir fikrin yerleşip obje yahut durumla ilgili olağanlık algısının oluşması için “Maruz Bırakma” dediğimiz teknik uygulanır. Danışanlar en az rahatsız olacakları düzeyden, en çok rahatsız olacakları düzeye kadar fobik duruma maruz bırakılırlar ve vakit içinde korkulan olay ya da obje bir tehlike ve alarm durumu olmaktan çıkar. Haberlerde de maruz bırakma durumu kelam konusu. Fakat burada maruz kaldığımız olaylar aslında bizde alarm durumu yaratması gereken durumlar olmakta. Olağan olmadığının farkındayız. Ancak normalleştirilmesine de mahzur olamıyoruz. Lakin artık fark etme zamanı…
Hayvanlarla, bayanları bir tutarak yazmış diyecek olanlarınız olabilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken şey, hepimizin bir canlı olduğu ve bayan da olsak hayvan da olsak maddelerden ve sistemden kaynaklanan problemler sebebiyle ziyan görüyor ve öldürülüyor olduğumuz… Bu ülkede çocuk, bayan ve hayvan olmanın zorluğu asıl odak noktası olmalı. Bayanların ataerkil mevt kamplarından, hayvanların da tıpkı bir mezbahayı andıran vefat barınaklarından kurtulması dileğiyle… Tek başımıza elimizden bir şey gelmiyor üzere görünebilir. Lakin daima birlikte hareket etmek sistemi değiştirmenin en büyük adımıdır.
Bu yazıyı bana bir canlıyı ayırmadan sevmenin ne demek olduğunu öğreten, konutumuzun çocukları; Bitter, Köpük, Latte, Ponpon, Sakız ve Çıtır’a ithaf ediyorum…