Avrupa Birliği (AB) İklim Değişikliği Servisi Copernicus’un Cuma günü yayınlanan yıllık raporuna nazaran, 2021 Yazı, bugüne dek Avrupa’da kayıtlara geçen en sıcak mevsim oldu. 1991-2020 içindeki devrin ortalamasından bir derece daha sıcak geçtiği belirtilen 2021’in yaz ayları ile ilgili açıklamalarda bulunan Copernicus’un Yöneticisi Carlo Buontempo, “2021 aşırılıkların yılı oldu. Avrupa’nın en sıcak yazı, Akdeniz Bölgesi’nde çok sıcaklık dalgaları, su taşkınları ve Batı Avrupa’da azalan rüzgarlar… Bunlar bize hava ve iklimdeki aşırılıkların, toplumun merkezindeki alanlar açısından giderek daha da kıymetli hale geldiğini gösteriyor” tabirlerini kullandı.
1979’dan bu yana kayıt tutan Copernicus İklim Değişikliği Servisi, bunun için 1950’den bu yana yer istasyonları, balonlar, uçaklar ve uydular aracılığıyla toplanan bilgileri pahalandırıyor.
Akdeniz havzasında orman yangınları
Copernicus’un raporunda dikkat çeken dataların başında kaydedilen çok sıcaklar geliyor. Buna göre Baltık Denizi’nde su sıcaklığı geçen yıl, ortalamanın beş derece üstündeydi. Sicilya Adası’nda kayıtlara geçen gölgede 48,8 derece sıcaklık ise, bugüne dek Avrupa’da görülen en yüksek sıcaklık oldu.
Türkiye, Yunanistan ve İtalya’da haftalarca süren çok sıcak ve kuraklığın bu ülkelerde yaşanan epey sayıda orman yangınına yer hazırladığı da raporda yer alırken, yalnızca Temmuz ve Ağustos aylarında bu bölgede 800 bin hektar ormanlık alanın yandığı açıklandı.
Almanya’da meydana gelen ve 180’den çok insanın hayatına mal olan sel felaketini de inceleyen iklim araştırmacıları, felakettilk evvelki haftalarda ortalamanın fazlaca üstünde yağmur yağdığını ve bunun kararında toprağın daha fazla su tutamadığını söz etti. Ren ve Maas ırmaklarını besleyen ırmak ve derelerin 1991’den beri bu kadar epeyce su taşımadığı da raporda söz edilirken, raporun muharriri Dr. Freja Vamborg yaşananları net bir biçimde iklim değişikliğine bağlamanın güç olduğunu lisana getirdi. Vamborg öte yandan, “Ancak biliyoruz ki, ısınmaya devam eden bir dünyada bu tıp olayları daha sık yaşayacağız” telaffuzunda bulundu.
Arşiv – 2021 yılının yaz aylarında Akdeniz havzasında tesirli olan çok sıcaklar, Yunanistan’ın Eğriboz Adası’ndaki orman yangınının hızla yayılmasına niye oldu – (22.08.2021)Fotoğraf: ANE Edition/imago images
Atmosferdeki zehirli gazlar
Copernicus raporunun dikkat cazip yanlarından biri de atmosferdeki zehirli gazlarla ilgili dataların yer aldığı kısım oldu. Global sıcaklığın artmasında ana faktörlerden biri olan, iklime ziyanlı gazların 2021’de de arttığı vurgulanarak, atmosferdeki karbondioksit oranının 2,3 ppm’ye (milyonda bir) çıktığı kaydedildi. Metan gazındaki artış ise son senelerdaki ortalamının üstünde artarak 16,5 ppm’ye yükselmiş durumda.
Tarım, hayvancılık, atık depoları ve doğal gaz ile petrol sanayisinde ortaya çıkan Metan gazı, karbondioksite göre atmosferde daha kısa mühlet kalabilse de, iklime verdiği ziyan daha fazla oluyor.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin data gözleme ünitesini yöneten Vincent-Henri Peuch, kelam konusu dataları, “Bu her halükarda endişelenmemizi gerektiren bir durum, lakin beraberinde açık bir araştırma konusu” diyerek yorumladı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) kısa mühlet evvel yayınladığı rapora göre sera gazı emisyonlarının, BM tarafınca belirlenen, global ısınmanın 1,5 santigrad derece ile sonlandırma amacının tutturulabilmesi için, 2025 yılından evvel en üst seviyeyi görüp akabinde azalmaya başlaması gerekiyor. Dünyanın her tarafınca iklim araştırmacılarını bünyesinde barındıran IPCC, bunu başarabilmek için emisyonların derhal epey büyük oranlarda azaltılmasının kural olduğunu vurguluyor.
Bilim insanları, Endüstrileşme Çağı öncesine oranla en çok 1,5 santigrad derecelik bir global ısı artışının, iklim değişikliğinin yol açacağı büyük felaketleri önleyebileceği konusunda hemfikir. Lakin devletlerin şu ana dek ortaya koyduğu eforun, bu amacı tutturabilme açısından epey yetersiz olduğu belirtiliyor.
dpa / ET,EC
1979’dan bu yana kayıt tutan Copernicus İklim Değişikliği Servisi, bunun için 1950’den bu yana yer istasyonları, balonlar, uçaklar ve uydular aracılığıyla toplanan bilgileri pahalandırıyor.
Akdeniz havzasında orman yangınları
Copernicus’un raporunda dikkat çeken dataların başında kaydedilen çok sıcaklar geliyor. Buna göre Baltık Denizi’nde su sıcaklığı geçen yıl, ortalamanın beş derece üstündeydi. Sicilya Adası’nda kayıtlara geçen gölgede 48,8 derece sıcaklık ise, bugüne dek Avrupa’da görülen en yüksek sıcaklık oldu.
Türkiye, Yunanistan ve İtalya’da haftalarca süren çok sıcak ve kuraklığın bu ülkelerde yaşanan epey sayıda orman yangınına yer hazırladığı da raporda yer alırken, yalnızca Temmuz ve Ağustos aylarında bu bölgede 800 bin hektar ormanlık alanın yandığı açıklandı.
Almanya’da meydana gelen ve 180’den çok insanın hayatına mal olan sel felaketini de inceleyen iklim araştırmacıları, felakettilk evvelki haftalarda ortalamanın fazlaca üstünde yağmur yağdığını ve bunun kararında toprağın daha fazla su tutamadığını söz etti. Ren ve Maas ırmaklarını besleyen ırmak ve derelerin 1991’den beri bu kadar epeyce su taşımadığı da raporda söz edilirken, raporun muharriri Dr. Freja Vamborg yaşananları net bir biçimde iklim değişikliğine bağlamanın güç olduğunu lisana getirdi. Vamborg öte yandan, “Ancak biliyoruz ki, ısınmaya devam eden bir dünyada bu tıp olayları daha sık yaşayacağız” telaffuzunda bulundu.
Arşiv – 2021 yılının yaz aylarında Akdeniz havzasında tesirli olan çok sıcaklar, Yunanistan’ın Eğriboz Adası’ndaki orman yangınının hızla yayılmasına niye oldu – (22.08.2021)Fotoğraf: ANE Edition/imago images
Atmosferdeki zehirli gazlar
Copernicus raporunun dikkat cazip yanlarından biri de atmosferdeki zehirli gazlarla ilgili dataların yer aldığı kısım oldu. Global sıcaklığın artmasında ana faktörlerden biri olan, iklime ziyanlı gazların 2021’de de arttığı vurgulanarak, atmosferdeki karbondioksit oranının 2,3 ppm’ye (milyonda bir) çıktığı kaydedildi. Metan gazındaki artış ise son senelerdaki ortalamının üstünde artarak 16,5 ppm’ye yükselmiş durumda.
Tarım, hayvancılık, atık depoları ve doğal gaz ile petrol sanayisinde ortaya çıkan Metan gazı, karbondioksite göre atmosferde daha kısa mühlet kalabilse de, iklime verdiği ziyan daha fazla oluyor.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin data gözleme ünitesini yöneten Vincent-Henri Peuch, kelam konusu dataları, “Bu her halükarda endişelenmemizi gerektiren bir durum, lakin beraberinde açık bir araştırma konusu” diyerek yorumladı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) kısa mühlet evvel yayınladığı rapora göre sera gazı emisyonlarının, BM tarafınca belirlenen, global ısınmanın 1,5 santigrad derece ile sonlandırma amacının tutturulabilmesi için, 2025 yılından evvel en üst seviyeyi görüp akabinde azalmaya başlaması gerekiyor. Dünyanın her tarafınca iklim araştırmacılarını bünyesinde barındıran IPCC, bunu başarabilmek için emisyonların derhal epey büyük oranlarda azaltılmasının kural olduğunu vurguluyor.
Bilim insanları, Endüstrileşme Çağı öncesine oranla en çok 1,5 santigrad derecelik bir global ısı artışının, iklim değişikliğinin yol açacağı büyük felaketleri önleyebileceği konusunda hemfikir. Lakin devletlerin şu ana dek ortaya koyduğu eforun, bu amacı tutturabilme açısından epey yetersiz olduğu belirtiliyor.
dpa / ET,EC