Uzmanlar, çocuklarda RSV, influenza, adenovirüs üzere teneffüs yolu enfeksiyonlarının yaygın görüldüğünü belirtiyor.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi, “Grip aşıları zatürre başta olmak üzere, birfazlaca hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum” dedi.
Prof. Dr. Çiftçi, çocuklarda en sık görülen enfeksiyonlar ve korunma biçimlerine ait 10 soruya şu karşılıkları verdi:
1-ÇOCUKLARDA EN SIK HANGİ ENFEKSİYONLAR GÖRÜLÜYOR?
“Kış mevsimiyle bir arada çocuklarda teneffüs yolu enfeksiyonlarını hayli sık görüyoruz. Bunlar sıklıkla Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV), influenza, adenovirüs, metapnömovirüs, bocavirüs üzere enfeksiyonlar. Kovid-19 olaylarında da son devirde yavaşça bir artış kelam konusu. Bakteri kümesi olarak da halk içinde beta yahut son vakit içinderda Strep-A ismiyle bilinen A kümesi beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarını da görüyoruz.
Bu hastalıklarla ilgili geçen haftalarda hastanelerimize ağır müracaat olmuştu lakin bu hafta prestijiyle olaylarda biraz daha azalma gözlemliyoruz.”
2-SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI GEÇMİŞ YILLARA KIYASLA ARTTI MI, BELİRTİLERİNDE BİR DEĞİŞİKLİK VAR MI?
“Pandemide alınan tedbirler teneffüs yolu enfeksiyonlarını fazlaca azaltmıştı. Kişisel tedbirlerin gevşemesi, mevsimsel tesir, okulların açılması üzere etkenlerle bu hastalıkları ağır biçimde görmeye başladık. Ancak klinik bulgu olarak çocukların teneffüs yolu enfeksiyonlarından daha ağır etkilendiğini söylemek mümkün değil. Çocuklar, daha evvelki senelerda da gördüğümüz oran ve yükte hastalanıyor.”
3-RSV EN ÇOK HANGİ YAŞ KÜMELERİNİ AĞIR ETKİLİYOR?
“RSV, 6 aydan küçük bebekleri epeyce daha ağır etkileyen bir hastalık, bronşit ve zatürreye yol açabiliyor. Çocuk ne kadar küçükse hastalık o kadar ağır seyrediyor, hastaneye yatışa niye oluyor. Bu niçinle şu devirde en kıymetli, riskli gördüğümüz enfeksiyon RSV. Hastalık çoklukla yüksek ateş, hırıltı, öksürük, nefes darlığı, teneffüs yetmezliği üzere bulgulara niye oluyor.”
4-STREP-A BAKTERİSİ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
“Strep-A bir bakteri ve antiboyitikle tedavi ediliyor. Aslında birinci sefer gördüğümüz, yabancı bir enfeksiyon etkeni değil toplumumuzun yıllardır beta olarak bildiği hastalık. Şu an hastalığın görülmesi şaşırtan değil ve ‘Strep-A olaylarında artış var’ üzere bir şey söylenemez. Pandemi öncesi ne kadar artış görüyorsak bir daha aşağı üst tıpkı artışla karşılaşıyoruz.”
5-HASTALIĞIN BELİRTİLERİ VE RİSKLERİ NELER?
“Beta, çocuklarda ‘faranjit’ dediğimiz yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma kuvvetliğü, uzunluğundaki lenf bezlerinin büyümesi üzere bulgulara yol açıyor. Baş-karın ağrısı, kusma üzere belirtiler ve toplumun ‘kızıl’ olarak isimlendirdiği döküntüler de görülebiliyor. kimi vakit streptokoksik toksik şok sendromu ve ‘nekrotizan fasiit’ dediğimiz, ağır tabloya yol açan invaziv hastalıklara da sebep olabiliyor.”
6-BAZI AVRUPA ÜLKELERİNDE BU BAKTERİ niçinİYLE ÇOCUK VEFATLARI YAŞANDI. BUNUN niçinLERİ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
“Yaşanan çocuk vefatları tasa yaratıyor. Benzeri durum şu an için ülkemizde kelam konusu değil. Ancak öbür ülkelerde yaşanması elbette uyarıcı olmalı, bu enfeksiyonlar daha dikkatli tedavi edilmeli.
Çocuk vefatlarıyla niye karşılaşıldığı şu an kesin olarak bilinmiyor lakin çeşitli ihtimaller üzerinde duruluyor. Bunlardan biri daha virülan, saldırgan, daha fazlaca hastalık yapma, vefata niye olma yeteneği olan bir bakteri çeşidi sirkülasyona girmiş olma ihtimali. Ancak çabucak hemen kesin bir ispat yok. Bunun haricinde fazlaca sayıda virüs enfeksiyonu olduğu için kimi hastalar gözden kaçmış, tedavileri vaktinde başlamamış olabilir.
Ayrıca ağır virüs enfeksiyonları niçiniyle çocukların bağışıklığının düşmesi ve bakteri enfeksiyonunun daha ağır seyretmesi de ihtimal dahilinde. Üstünde fazlaca durulan bir öbür mümkünlük da çocukların pandemide fazlaca izole kalması ve birfazlaca enfeksiyonla karşılaşmamasının bağışıklık karşılıklarını düşürdüğü istikametinde. Şu an yalnızca ihtimaller değerlendirilse de vakit içerisinde kesin sebebi anlaşılacaktır.”
7-TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA SU ÇİÇEĞİ HASTALIĞININ GÖRÜLME SIKLIĞINDA ARTIŞ VAR MI?
“Ülkemizde Ulusal Aşı Takvimi’nde su çiçeği aşısı da bulunuyor. Şu an tek doz yapılan bu aşı çok tesirli lakin buna karşın aşı olmuş çocuklarda da daha yavaşça seyreden formuyla su çiçeğini bakılırsabiliyoruz. Çok bulaşıcı olduğu için çocuğun etrafındaki öbür şahısların de hastalığa yakalanma ihtimali yüksek. Ülkemizde şu an su çiçeğinde önemli bir olay artışı, bir salgın kelam konusu değil. İlerleyen devirde de aşılaması yapıldığı için bu biçimde bir durum yaşanması beklenmiyor.”
8-AİLELER, TENEFFÜS YOLU ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?
“Enfeksiyonlardan bütünüyle korunmak mümkün olmasa da maske, uzaklık, hijyen kurallarına uymak epey değerli. Bu tedbirlere uyulursa hastalıkların görülme sıklığı hayli azalacaktır. Çocuklarımızın düzgün beslenmesi, tertipli uyku uyuması da hastalıklardan korunmak için son derece değerli.
Ayrıca çocuklarımızın aşılarını yaptırmalıyız. Aşılar yardımıyla hastalıklara daha az yakalanılıyor, yakalanılsa bile daha yavaşça geçiriliyor.”
9-ÇOCUKLAR İÇİN HANGİ AŞILARI ÖNERİYORSUNUZ?
“Ulusal Aşı Takvimi’nde yer alan bütün aşıları aslına bakarsan çocukların olması gerekiyor. Ama bunun yanı sıra riskli kümelere önerilen influenza (grip) aşıları 6 aydan büyük bütün çocuklara da yapılabiliyor, yaklaşık yüzde 70 oranında muhafaza sağlıyor. Aşılar zatürre başta olmak üzere bir hayli hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de grip aşılarının kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum.
Bunun haricinde ülkemizde 12 yaş üstündeki herkes Kovid-19 aşısını olabiliyor. Bu aşının da enfeksiyona karşı koruyuculuğu var.”
10-OKULLARDA HANGİ TEDBİRLER ALINMALI, TEKLİFİNİZ NEDİR?
“Maske, enfeksiyonlara karşı esirgeyici, 3 yaşından büyük çocukların maskeyi rahatlıkla kullanabildiğini biliyoruz ancak bu bahiste okul ve öğretmenlerin kendi içlerindeki durumu kıymetlendirerek karar almalarını tavsiye ediyorum. Sınıf mevcudiyeti, sınıfın büyüklüğü, havalandırma durumu, ders ve teneffüs mühletleri dikkate alınarak karar verilmesinde yarar var. Şayet uygulanabiliyorsa bu vakitte maske kullanması kesinlikle enfeksiyon sıklığını azaltacaktır.”
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi, “Grip aşıları zatürre başta olmak üzere, birfazlaca hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum” dedi.
Prof. Dr. Çiftçi, çocuklarda en sık görülen enfeksiyonlar ve korunma biçimlerine ait 10 soruya şu karşılıkları verdi:
1-ÇOCUKLARDA EN SIK HANGİ ENFEKSİYONLAR GÖRÜLÜYOR?
“Kış mevsimiyle bir arada çocuklarda teneffüs yolu enfeksiyonlarını hayli sık görüyoruz. Bunlar sıklıkla Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV), influenza, adenovirüs, metapnömovirüs, bocavirüs üzere enfeksiyonlar. Kovid-19 olaylarında da son devirde yavaşça bir artış kelam konusu. Bakteri kümesi olarak da halk içinde beta yahut son vakit içinderda Strep-A ismiyle bilinen A kümesi beta-hemolitik streptokok enfeksiyonlarını da görüyoruz.
Bu hastalıklarla ilgili geçen haftalarda hastanelerimize ağır müracaat olmuştu lakin bu hafta prestijiyle olaylarda biraz daha azalma gözlemliyoruz.”
2-SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI GEÇMİŞ YILLARA KIYASLA ARTTI MI, BELİRTİLERİNDE BİR DEĞİŞİKLİK VAR MI?
“Pandemide alınan tedbirler teneffüs yolu enfeksiyonlarını fazlaca azaltmıştı. Kişisel tedbirlerin gevşemesi, mevsimsel tesir, okulların açılması üzere etkenlerle bu hastalıkları ağır biçimde görmeye başladık. Ancak klinik bulgu olarak çocukların teneffüs yolu enfeksiyonlarından daha ağır etkilendiğini söylemek mümkün değil. Çocuklar, daha evvelki senelerda da gördüğümüz oran ve yükte hastalanıyor.”
3-RSV EN ÇOK HANGİ YAŞ KÜMELERİNİ AĞIR ETKİLİYOR?
“RSV, 6 aydan küçük bebekleri epeyce daha ağır etkileyen bir hastalık, bronşit ve zatürreye yol açabiliyor. Çocuk ne kadar küçükse hastalık o kadar ağır seyrediyor, hastaneye yatışa niye oluyor. Bu niçinle şu devirde en kıymetli, riskli gördüğümüz enfeksiyon RSV. Hastalık çoklukla yüksek ateş, hırıltı, öksürük, nefes darlığı, teneffüs yetmezliği üzere bulgulara niye oluyor.”
4-STREP-A BAKTERİSİ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
“Strep-A bir bakteri ve antiboyitikle tedavi ediliyor. Aslında birinci sefer gördüğümüz, yabancı bir enfeksiyon etkeni değil toplumumuzun yıllardır beta olarak bildiği hastalık. Şu an hastalığın görülmesi şaşırtan değil ve ‘Strep-A olaylarında artış var’ üzere bir şey söylenemez. Pandemi öncesi ne kadar artış görüyorsak bir daha aşağı üst tıpkı artışla karşılaşıyoruz.”
5-HASTALIĞIN BELİRTİLERİ VE RİSKLERİ NELER?
“Beta, çocuklarda ‘faranjit’ dediğimiz yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma kuvvetliğü, uzunluğundaki lenf bezlerinin büyümesi üzere bulgulara yol açıyor. Baş-karın ağrısı, kusma üzere belirtiler ve toplumun ‘kızıl’ olarak isimlendirdiği döküntüler de görülebiliyor. kimi vakit streptokoksik toksik şok sendromu ve ‘nekrotizan fasiit’ dediğimiz, ağır tabloya yol açan invaziv hastalıklara da sebep olabiliyor.”
6-BAZI AVRUPA ÜLKELERİNDE BU BAKTERİ niçinİYLE ÇOCUK VEFATLARI YAŞANDI. BUNUN niçinLERİ HAKKINDA BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
“Yaşanan çocuk vefatları tasa yaratıyor. Benzeri durum şu an için ülkemizde kelam konusu değil. Ancak öbür ülkelerde yaşanması elbette uyarıcı olmalı, bu enfeksiyonlar daha dikkatli tedavi edilmeli.
Çocuk vefatlarıyla niye karşılaşıldığı şu an kesin olarak bilinmiyor lakin çeşitli ihtimaller üzerinde duruluyor. Bunlardan biri daha virülan, saldırgan, daha fazlaca hastalık yapma, vefata niye olma yeteneği olan bir bakteri çeşidi sirkülasyona girmiş olma ihtimali. Ancak çabucak hemen kesin bir ispat yok. Bunun haricinde fazlaca sayıda virüs enfeksiyonu olduğu için kimi hastalar gözden kaçmış, tedavileri vaktinde başlamamış olabilir.
Ayrıca ağır virüs enfeksiyonları niçiniyle çocukların bağışıklığının düşmesi ve bakteri enfeksiyonunun daha ağır seyretmesi de ihtimal dahilinde. Üstünde fazlaca durulan bir öbür mümkünlük da çocukların pandemide fazlaca izole kalması ve birfazlaca enfeksiyonla karşılaşmamasının bağışıklık karşılıklarını düşürdüğü istikametinde. Şu an yalnızca ihtimaller değerlendirilse de vakit içerisinde kesin sebebi anlaşılacaktır.”
7-TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA SU ÇİÇEĞİ HASTALIĞININ GÖRÜLME SIKLIĞINDA ARTIŞ VAR MI?
“Ülkemizde Ulusal Aşı Takvimi’nde su çiçeği aşısı da bulunuyor. Şu an tek doz yapılan bu aşı çok tesirli lakin buna karşın aşı olmuş çocuklarda da daha yavaşça seyreden formuyla su çiçeğini bakılırsabiliyoruz. Çok bulaşıcı olduğu için çocuğun etrafındaki öbür şahısların de hastalığa yakalanma ihtimali yüksek. Ülkemizde şu an su çiçeğinde önemli bir olay artışı, bir salgın kelam konusu değil. İlerleyen devirde de aşılaması yapıldığı için bu biçimde bir durum yaşanması beklenmiyor.”
8-AİLELER, TENEFFÜS YOLU ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?
“Enfeksiyonlardan bütünüyle korunmak mümkün olmasa da maske, uzaklık, hijyen kurallarına uymak epey değerli. Bu tedbirlere uyulursa hastalıkların görülme sıklığı hayli azalacaktır. Çocuklarımızın düzgün beslenmesi, tertipli uyku uyuması da hastalıklardan korunmak için son derece değerli.
Ayrıca çocuklarımızın aşılarını yaptırmalıyız. Aşılar yardımıyla hastalıklara daha az yakalanılıyor, yakalanılsa bile daha yavaşça geçiriliyor.”
9-ÇOCUKLAR İÇİN HANGİ AŞILARI ÖNERİYORSUNUZ?
“Ulusal Aşı Takvimi’nde yer alan bütün aşıları aslına bakarsan çocukların olması gerekiyor. Ama bunun yanı sıra riskli kümelere önerilen influenza (grip) aşıları 6 aydan büyük bütün çocuklara da yapılabiliyor, yaklaşık yüzde 70 oranında muhafaza sağlıyor. Aşılar zatürre başta olmak üzere bir hayli hastalığı da önlüyor. Bu niçinle çocuklar için de grip aşılarının kesinlikle yaptırılmasını öneriyorum.
Bunun haricinde ülkemizde 12 yaş üstündeki herkes Kovid-19 aşısını olabiliyor. Bu aşının da enfeksiyona karşı koruyuculuğu var.”
10-OKULLARDA HANGİ TEDBİRLER ALINMALI, TEKLİFİNİZ NEDİR?
“Maske, enfeksiyonlara karşı esirgeyici, 3 yaşından büyük çocukların maskeyi rahatlıkla kullanabildiğini biliyoruz ancak bu bahiste okul ve öğretmenlerin kendi içlerindeki durumu kıymetlendirerek karar almalarını tavsiye ediyorum. Sınıf mevcudiyeti, sınıfın büyüklüğü, havalandırma durumu, ders ve teneffüs mühletleri dikkate alınarak karar verilmesinde yarar var. Şayet uygulanabiliyorsa bu vakitte maske kullanması kesinlikle enfeksiyon sıklığını azaltacaktır.”