Tartışmaların eksik olmadığı gündemimizde, son 1 yıldan raydan çıkan bir tren misali olan ekonomimizde hatalı bulma yarışında savruluyoruz. İktisatta en hareketli gündemi son 1 yılda yaşadığımızdan hafızamız epey taze.
Pandemide başlayan temel ihtiyaçlardaki fiyat artışları, marketlerin maddi cezalar almasına yol açarken, son günlerde de emlakçılar, galeriler, endüstriciler, bankalar kümelerinden bir daha marketlere dönmemize niye oldu. Bu defa hengame biraz büyüyor üzere bakalım bilgiler ne diyor?
Geçen yılın sonlarında yaşanan döviz kurlarındaki yükselişle fiyatlar, enflasyon aldı başını gitti. Bunu aylar ortasında kabullenirken, 2022’nin sonlarında da bir daha bir yükseliş peydah oldu.
Ama nasıl olur? Dolar sabit! Akaryakıt, motorin değişmiyor gibi!
Tam da baz tesiriyle enflasyonu düşürecekken bu artırımlar nereden çıktı?
ÜFE’den çıktı.
Halk içinde enflasyon diye tabir edilen ölçümler meblağların artış suratını ölçer.
Peynire yüzde 20 artırım geliyorsa, besin enflasyonu yüzde 20 artmaz. Peynir, süt, yoğurt, ekmek, et yani besin sepetinde ne var ise şimdi hepsinde daima bir artış görülmeli ve bu oranların yüklü hesaplamaları yapılır.
Bunu ülkemizde TÜİK yapıyor bildiğimiz üzere ve bu bahsedilen de tüketicinin enflasyonu.
Üretici de mamüllerini üretmek ve tüketiciye ulaştırmak için bir maliyete katlanır ve her ticarette olduğu üzere bir al-ver istikrarı kurulur. Teorik olsun isterseniz buna arz-talep dersiniz.
Her şey tamamsa gelelim oradan buradan duyduklarıyla yorum yapmaya çalışanlara ekonomi bilgisi vermeye!
Üreticinin maliyetleri, meblağlarını oluştururken, bu fiyatlar da eninde sonunda tüketiciye yansır. Sonuçta kimse hayrına üretim yapmıyor.
ÜFE ve TÜFE’nin görüldüğü bu grafik 1999’dan bu yana değişimleri gösteriyor. Kriz periyotları olarak andığımız 2001 ve 2018 süreçlerinde grafikteki değişimler ilgi çekiyor.
Son 1 yıldır ise ilgi çekmenin ötesine geçmiş biçimde görülüyor.
Ki burada alınan üretici enflasyonu Yİ-ÜFE oluyor.
bu biçimde resmi biraz daha yakınlaştıralım: Son 5 yılda tüm üretici maliyetlerine bakalım!
Bu datada gördüğünüz üzere bilhassa marketleri en epeyce ilgilendiren tarım üretimi de işin içine giriyor. Hizmet var, yurt dışı ÜFE var. Tüm üretim tek grafikte toplandı.
bu biçimde final soruyu soralım: Bu
grafikte en altta turuncu olan tüketici enflasyonunun bir daha istikrara gelmeye çalışmayacağını mı sanmıştınız?
Pandemide başlayan temel ihtiyaçlardaki fiyat artışları, marketlerin maddi cezalar almasına yol açarken, son günlerde de emlakçılar, galeriler, endüstriciler, bankalar kümelerinden bir daha marketlere dönmemize niye oldu. Bu defa hengame biraz büyüyor üzere bakalım bilgiler ne diyor?
Geçen yılın sonlarında yaşanan döviz kurlarındaki yükselişle fiyatlar, enflasyon aldı başını gitti. Bunu aylar ortasında kabullenirken, 2022’nin sonlarında da bir daha bir yükseliş peydah oldu.
Ama nasıl olur? Dolar sabit! Akaryakıt, motorin değişmiyor gibi!
Tam da baz tesiriyle enflasyonu düşürecekken bu artırımlar nereden çıktı?
ÜFE’den çıktı.
Halk içinde enflasyon diye tabir edilen ölçümler meblağların artış suratını ölçer.
Peynire yüzde 20 artırım geliyorsa, besin enflasyonu yüzde 20 artmaz. Peynir, süt, yoğurt, ekmek, et yani besin sepetinde ne var ise şimdi hepsinde daima bir artış görülmeli ve bu oranların yüklü hesaplamaları yapılır.
Bunu ülkemizde TÜİK yapıyor bildiğimiz üzere ve bu bahsedilen de tüketicinin enflasyonu.
Üretici de mamüllerini üretmek ve tüketiciye ulaştırmak için bir maliyete katlanır ve her ticarette olduğu üzere bir al-ver istikrarı kurulur. Teorik olsun isterseniz buna arz-talep dersiniz.
Her şey tamamsa gelelim oradan buradan duyduklarıyla yorum yapmaya çalışanlara ekonomi bilgisi vermeye!
Üreticinin maliyetleri, meblağlarını oluştururken, bu fiyatlar da eninde sonunda tüketiciye yansır. Sonuçta kimse hayrına üretim yapmıyor.
ÜFE ve TÜFE’nin görüldüğü bu grafik 1999’dan bu yana değişimleri gösteriyor. Kriz periyotları olarak andığımız 2001 ve 2018 süreçlerinde grafikteki değişimler ilgi çekiyor.
Son 1 yıldır ise ilgi çekmenin ötesine geçmiş biçimde görülüyor.
Ki burada alınan üretici enflasyonu Yİ-ÜFE oluyor.
bu biçimde resmi biraz daha yakınlaştıralım: Son 5 yılda tüm üretici maliyetlerine bakalım!
Bu datada gördüğünüz üzere bilhassa marketleri en epeyce ilgilendiren tarım üretimi de işin içine giriyor. Hizmet var, yurt dışı ÜFE var. Tüm üretim tek grafikte toplandı.
bu biçimde final soruyu soralım: Bu